74.4M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
Build Clip_1 (1).mp4
سلام علیکم
موشن گرافی معرفی گروه حقوق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره که بصورت اجمالی هست، جهت دیدین سروران ارجمند ارسال گردید که در بالای متن فوق قابل ملاحظه می باشد.
در ادامه به معرفی اجمالی رشته حقوق و گروه حقوق مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره پرداخته می شود:
رشته حقوق يکي از رشته های علوم انساني در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خميني(ره) است که در تاريخ 1377/11/18 به تصويب شوراي عالي برنامهريزي وزارت فرهنگ و آموزش عالی(وزارت علوم، تحقيقات و فنّاوري) رسيده است.
رشته حقوق
علم حقوق به معنای خاص آن، به آگاهی عالمانه از مقررات الزام آور اجتماعی، کیفیت دادرسی و حداکثر، چگونگی وضع این قوانین، محدود است؛ اما در معنای عام، دیگر آگاهی¬های عالمانه مرتبط با این مقررات (مانند تاریخ حقوق، فلسفه حقوق، آیین استنباط حقوق و جامعه شناسی حقوقی) را نیز شامل میشود. در نظام حقوقی اسلام، در مقام وضع قواعد حقوقی، بهدلیل وحیانی بودن آنها، به سایر علوم نیاز چندانی نیست و بیشتر در عرصه مقررات ثانوی، احکام حکومتی و در مراحل دادرسی و اجرا از این علوم استفاده میگردد.مقصود از علم حقوق به عنوان یکی از شاخه¬های مهم علوم انسانی ـ اجتماعی، مفهوم عام آن است. لذا مقصود از حقوق، دانشی است که به تحلیل قواعد حقوقی و سیر تحوّل آنها میپردازد. حقوق، از مهم ترین شاخههای علوم اجتماعی که به مطالعه قواعد حاکم بر روابط میان اشخاص (حقیقی و حقوقی) در عرصه جامعه میپردازد.
معانی واژه حقوق
واژه «حقوق» معانی گوناگونی دارد، ولی چند معنی آن بیشتر مورد بحث واقع می گردد:
1. حقوق به معنای جمع حق: در هر نظام حقوقی برای تامین سعادت اجتماعی و فردی انسان و جلوگیری از هرگونه تجاوز و تعارض، امتیازها و قدرتهای قانونی مشخصی اعتبار میشود که به هر یک از آنها اصطلاحاً «حق» میگویند و مجموع آنها را حقوق مینامند.
حقوق به این معنا، مجموعهای از امتیازات فردی یا گروهی شناخته شده در جامعه است که ناشی از قوانین و مقرّرات حاکم بر آن میباشد و قراردادی و وضعی است. بنابراین حق حیات، حق مالکیت، حق زوجیت، حق والدین، حق کودک و مانند اینها به اعتبار معنی است.
2. حقوق به معنای مجموعهی مقرّرات حاکم بر روابط اجتماعی. بهتعبیری دیگر، مجموعهی بایدها و نبایدهایی که اعضای یک جامعه ملزم به رعایت آنها میباشند و دولت ضمانت اجرای آنها را برعهده دارد.
3. حقوق به معنای دانش حقوق: مقصود از حقوق در این مفهوم، دانشی است که به تحلیل قواعد حقوقی و سیر تحوّل آنها میپردازد.
اهمیت علم حقوق
علم حقوق از جهات گوناگون به شاخههای متعدد تقسیم شده است. توجه به شاخههای مهم علم حقوق از جنبههای مختلف حایز اهمیت است. از یک سو، جوامع و کشورهای مسلمان به اقتضای ضرورتهای اجتماعی و سیاسی جدید، بهشاخههای حقوق و مقررات گوناگون در ابعاد مدنی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی (و جز اینها) نیاز روزافزون دارند.
از سوی دیگر، پیشینه حقوق در جهان اسلام به احکام شریعت اسلام باز میگردد و امروزه، بهرغم تاثیر پذیریِ فراوانِ کشورهای اسلامی از حقوق غربی، بهویژه در زمینه ساختارِ نهادها و تشکیلات حقوقی، چیرگی ضوابط و احکام فقهی در بسیاری از عرصهها (بهویژه در قوانین ماهوی) همچنان نمایان و چشمگیر است.
از اینها گذشته، صِرف مطالعه تطبیقی میان دادههای علم حقوق (که دستاورد بشر و حاصل تلاش اوست) و قواعد و مقرراتِ حقوقی اسلام (که فقها بر پایه آموزههای دینی و به استناد ادله شرعی گردآوردهاند) از نظر علمی سودمند و جالب توجه بهشمار میرود.
گرایشهای متعدد علم حقوق
1. حقوق خصوصی: بیان کننده قواعد حاکم بر روابط خصوصی افراد است و مواردی چون حقوق مدنی و تجارت را شامل میشود.
2. حقوق عمومی: بیان کننده قواعد حاکم بر روابط قوای حکومت با یکدیگر یا سازمانهای حکومتی با مردم و حقوق و آزادی های آنان است و مواردی چون حقوق اساسی و اداری و مالیه عمومی را شامل میشود.
3. حقوق جزا و جرم شناسی: قواعد حاکم بر موضوع جرم و مجرمین و انواع مجازاتها است.
4. حقوق بین الملل عمومی: قواعد حاکم بر روابط بین کشورها با یکدیگر و همچنین روابط بین کشورها و سازمانهای بین المللی را در برمی گیرد.
5. حقوق بین الملل خصوصی: حقوق بین الملل خصوصی رشتهای از حقوق و مجموعه قواعد و مقرراتی است که روابط حقوقی اشخاص حقوق خصوصی را با یکدیگر در سطح بین المللی تنظیم میکند.
ضرورت علم حقوق برای طلاب علوم دینی به دلیل نقش شریعت و فقه در حقوق
نقش شریعت و فقه، به عنوان منبع رسمی و تکمیلی علم حقوق در ایران گسترده تر از سایر کشور های اسلامی است. شریعت اسلام در اردن، کویت، قطر، عمان و امارات عربی متحده منبع مادّی قانون به شمار میرود؛ در مصر و لبنان، پس از قانون، دومین منبع رسمی در قلمرو احوال شخصیه، وقف، وصیت و هِبه است؛ و در یمن و عربستان اصلی ترین منبع رسمی حقوق است .مطابق اصل دوازدهم و سیزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نقش شریعت در نظام
حقوقی ایران به شریعتِ مذهب رسمی کشور محدود نمیشود، بلکه شریعتِ سایر مذاهب رسمی اسلامی و نیز شریعت دیگر ادیان رسمی (زرتشتی، کلیمی، مسیحی) در قلمرو احوال شخصیه را شامل میشود.
رشته حقوق در مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره در سه مقطع کارشناسي، کارشناسيأرشد و دکتري برگزار می شود.
دانشپژوهان مقطع کارشناسی بعد از سپری نمودن دروس پایه و معارف که بین تمام رشته های مؤسسه مشترک است، 48 واحد از دروس تخصصی این رشته را می گذرانند .از عمده دروس این مقطع می توان از حقوق بین الملل ، حقوق جزا ، حقوق مدنی ، حقوق اساسی و حقوق تجارت نام برد که هر کدام دارای زیر شاخه های مربوط به خود می باشند . مؤسسه در مقطع کارشناسی ارشد حقوق در تمامی گرایشهای حقوقی حداقل یک دوره فارغ التحصیل داشته است. همچنین تاکنون دو دوره دکتری حقوق عمومی برگزار نموده است.
لازم به ذکر است که هدف مؤسسه امام در رشته حقوق تربیت طلاب مستعد در این رشته جهت تدریس و پژوهش و فعالیتهای علمی در راستای اسلامی سازی علوم انسانی می باشد.
اعضای هیأت علمی گروه حقوق
1. حضرت آیت الله عباس کعبی نسب.
2. حجت الاسلام و المسلمین دکتر سیدابراهیم حسینی.
3. حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدرضا باقرزاده اول.
4. حجت الاسلام و المسلمین دکتر سیدعلی میرداماد نجف آبادی.
5. حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا محمدی.
6. حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی ابوالفضلی.
مدیر گروه حقوق
جناب آقای دکتر فیروز اصلانی.
برنامه های گروه حقوق
1. روند اسلامی سازی علوم انسانی در گروه حقوق
از مهمترین اقدامات گروه حقوق در زمینه اسلامی سازی علوم انسانی می توان به هدف گذاری های گروه در تدوین «نظام نامه جامع آموزشی و پژوهشی» و همچنین «مصوبات شواری علمی گروه حقوق» اشاره نمود تا جایی که هدف اصلی نظام نامه جامع گروه حقوق، اسلامی سازی علوم انسانی تعریف شده است و این مهم را در متن نظام نامه در ذیل «تذکر» قید نموده است:
«تذکر: در طول 5 سال آینده، در حوزه: 1. تدوین متون و آثار پژوهشی با رویکرد تولید علوم انسانیِ اسلامی؛ 2. همایشها؛ و 3. نشستهای علمی، مسائل چالشی که دارای جنبه حقوقی، پس از بررسی در شورای علمی گروه بر اساس اولویتهای اعلامی معاونتهای محترم پژوهش و آموزش، در اولویت قرار خواهند داشت که سعی خواهد شد با جذب هیأت علمی، این روند سرعت گیرد. از جمله این اولویتها تنظیم و تدوین آثار علامه مصباح یزدی دامت برکاته و نیز تدوین آثاری با رویکرد انتقادی در حوزه حقوق میباشد.»
در ادامه به بیان گزارشی از اقدامات گروه حقوق در راستای اسلامی سازی علوم انسانی خواهیم پرداخت.
1ـ1. طراحی گرایشهای فلسفههای مضاف
بدین منظور مصوبه ای در جلسه شورای علمی گروه حقوق مورخ 24/4/95 به تصویب رسیده است که طبق آن «تشکیل کارگروه فلسفه حقوق پیشنهاد و تصویب شد و مقرر شد وفق آیین نامه کارگروه پژوهشی مصوب 9/6/87 اقدام شود.»
لازم به ذکر است که تشکیل این کارگروه در جلسات متعدد به بحث گذاشته شد و تغییراتی در زمینه چگونگی مدیریت آن و بررسی سرفصلهای آن صورت گرفت.
همچنین گروه حقوق از تاریخ 24/4/96 درصدد ایجاد گرایشی با عنوان «فلسفه حقوق» در مقطع کارشناسی ارشد بوده است و این مهم را در همین تاریخ، در جلسه شورای علمی گروه حقوق به تصویب رسانید. طبق این مصوبه ، گروه حقوق موظف به تشکیل گرایشی با نام «فلسفه حقوق»، تدوین سرفصلهای آن و همچنین دریافت مجوز های لازم جهت برگزاری این گرایش در مقطع کارشناسی ارشد برای سال تحصیلی 98-99 گردید. این مهم پس از این مصوبه در چندین جلسه شورای علمی و جلسات درون گروهی مورد کارشناسی قرار گرفت و در حال حاضر در حال رایزنی های لازم جهت اخذ مجوز از وزارت علوم می باشیم. افق دید این برنامه به گونه ای است که در مصوبات شورای علمی گروه حقوق (تاریخ 24/4/95) پیش بینی شده است که در سال 1400 دکتری فلسفه حقوق برگزار گردد.
2ـ1. افزودن مواد درسی مورد نیاز، به ویژه فلسفههای مضاف
در این خصوص نیز گروه حقوق در مصوبات خود با اهتمام به اسلامی سازی علوم انسانی، اقدام به اصلاح دو ماده درسی مقدمه علم حقوق و فلسفه حقوق در مقطع کارشناسی نموده است که در پی آن از همپوشانی های موجود در این دو عنوان درسی اجتناب شده و همچنین سرفصلهای غیر مرتبط با نیاز دانش پژوهان حذف گردید.
3ـ1. آموزش مبانی اسلامی (عقلی و نقلی) علوم انسانی
در ذیل این عنوان می توان به برگزاری جلسات «تولید علوم اسلامی در علم حقوق» که توسط حضرت آیت الله کعبی در گروه حقوق برگزار شده است اشاره نمود. این جلسات تا کنون سه بار تشکیل شده است که سعی گروه در ادامه این جلسات جهت شفاف سازی مسیر تولید علوم اسلامی است. متن کامل این جلسات جهت استفاده اساتید و دانش پژوهان به اشتراک گذاشته شده و در گروه حقوق موجود می باشد.
4ـ1. همکاری با مراکز همسو در تدوین سرفصلهای درسی مربوط به علوم انسانی
اسلامی
در خصوص ایجاد گرایش فلسفه حقوق در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، با توجه به تجربه دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام در این رشته، مقرر گردید که جهت تدوین سرفصل از این مرکز علمی دعوت به همکاری گردد.
5ـ1. تأکید بر تخصص و تمرکزگرایی در برنامههای آموزشی هیات علمی در قلمرو علوم انسانی اسلامی با نظارت شورای عالی برنامهریزی
در این خصوص نیز گروه حقوق موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) تلاش بسیار در جهت جذب هیات علمی متخصص در گرایش های گوناگون نموده است تا از این طریق بتواند نیازهای علمی دانش پژوهان را در پاسخگویی به سوالات اسلامی ـ انتقادی برطرف سازد.
اقدام بعدی گروه حقوق در این زمینه، تدوین متون درسی رشته حقوق با رویکرد اسلامی توسط اعضای هیات علمی این گروه می باشد که در این باره می توان به طرح های زیر اشاره کرد:
الف) «درسنامه حقوق کار با رویکرد اسلامی» توسط جناب آقای حجه الاسلام دکتر سید علی میرداماد.
ب) «درسنامه حقوق اساسی 1و2و3» توسط جناب آقای حجه الاسلام دکتر سیدابراهیم حسینی و حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی ابوالفضلی و جناب حجت الاسلام و المسلمین هنرجو.
ج) «فلسفه حقوق بشر(حقوق بشر از منظر عقل و دین)» توسط جناب آقای حجه الاسلام دکتر محمد رضا باقرزاده
د) «فلسفه حقوق اداری» توسط جناب آقای حجه الاسلام دکتر سید علی میرداماد.(در دست اقدام)
هـ) «فلسفه حقوق شهروندی» توسط جناب آقای حجه الاسلام دکتر سیدابراهیم حسینی.(در دست اقدام)
و) «فلسفه حقوق بین الملل» توسط جناب آقای حجه الاسلام دکتر محمد رضا باقرزاده.(در دست اقدام)
ی) «مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران» توسط جناب آقای حجه الاسلام دکتر سیدابراهیم حسینی.(در دست اقدام)
6ـ1. حمایت و تشویق اساتید برای شرکت در مجامع علمی داخلی و خارجی در زمینه تولید علوم انسانی اسلامی
که در حال برنامه ریزی است.
7ـ1. آموزش علوم انسانی و آموزش فلسفههای مضاف هر رشته با رویکرد انتقادی
از مصوبات گروه حقوق در حین تدوین نظام نامه جامع آموزشی و پژوهشی، تدوین آثار انتقادی در زمینه علوم انسانی بوده است که این مصوبه در حال کارشناسی و همچنان محل بحث در مجامع علمی گروه حقوق می باشد
8ـ1. حمایت از پژوهشهای کلاسی دانش پژوهان ارشد و دکتری در راستای تولید علوم انسانی اسلامی
در این زمینه، گروه حقوق شرایط خوبی را برای دانش پژوهان فراهم آورده است از جمله دسترسی منظم و زمانبندی شدهی دانش پژوهان به اساتید هیات علمی جهت مشورت های علمی در باب نگارش مقالات در این زمینه، استقرار همه روزه دبیر پژوهشی و آموزشی در اتاق گروه جهت مشاوره علمی و شکلی مقالات، انتشار و چاپ مقالات مورد نظر در داخل و خارج موسسه، برگزاری کرسی های ترویجی با سخنرانی دانش پژوهان دکتری و ... .
9ـ1. جهت دهی، تشویق و حمایت پایان نامه ها و رسالههای حوزه تولید علوم انسانی اسلامی
در مورد سیر پایان نامه نویسی، گروه حقوق از دیرباز روند مشخصی را طی می کند و پایان نامه ها متناسب با نیازهای علمی کشور در هر مقطع زمانی به تصویب می رسند. در حال حاضر سیر تدوین پایان نامه ها با موضوع «حقوق اساسی در حکومت معصومین» به صورت درختواره ای در دست اقدام است.
10ـ1. طراحی و برگزاری دروس فقه تخصصی ناظر به حوزههای علوم انسانی اسلامی
با توجه به حضور با برکت حضرت آیت الله کعبی به عنوان هیات علمی گروه حقوق، گروه در این زمینه از غنای بالایی برخوردار بوده و از دو طریق ایفای نقش می کند: اولا برگزاری هدفمند دروس خارج توسط آیت الله کعبی در موسسه امام خمینی و ثانیا هدفمند سازی دروس متون فقهی در مقطع ارشد متناسب با نیازهای علمی روز و دانش پژوهان.
سروران دقت داشته باشند این مطالب معرفی اجمالی گروه هست و در مورد آثار و محصولات گروه حقوق در عرصه اسلامي سازي علوم انساني و غیر آن که ده ها کتاب و مقالات و ... هست آورده نشده است.
در پایان از همه سروران ارجمند کمال تشکر را دارم و ان شاءالله بتوانیم خادم عزیزان در گروه حقوق باشیم.
اگر سؤالاتی سروران داشته باشند بنده خادم سروران ارجمند خواهم بود.
ارادتمند
ابوالفضلی