20.44M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔹چگونه عملیات طوفان الاقصی توانست طوفانی از آگاهی و تاکید بر حق مسلم فلسطینیها به راه بیاندازد؟
#در_رسانه
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
حکمران
🔸فاجعهای بزرگ در ایران که نمیخواهند شما از آن باخبر شوید! 🔹به روایت دکتر سید یاسر جبرائیلی لینک
🟠 راز فقر در ایران ثروتمند
با ارائه دکتر سیدیاسر جبرائیلی
🔹مقدمه: از کتابهای بیخاصیت تا لمس واقعیت اقتصادی
دکتر جبرائیلی در آغاز سخنرانی تأکید میکند که باید از کلیشههای پیچیده و کتابهای بهظاهر علمی اما بیاثر فاصله گرفت و واقعیت اقتصادی ایران را لمس کرد. او میگوید بسیاری از کسانی که وضعیت کنونی را پدید آوردهاند، با ارائهٔ نسخههای اقتصادی در چارچوب «کلیات ابوالبقا» و فرمولهای ظاهراً تخصصی، سیاستمداران و مردم را مرعوب کردهاند. پیامد این نسخهها، مشکلات اقتصادی و معیشتی امروز است و برای درک عمق فاجعه، باید نگاه واقعبینانهای به سیاستهای اعمالشده داشت.
🔸مروری کوتاه بر استعمار و اهداف همیشگی آن
از نظر تاریخی، استعمار همیشه دو هدف عمده داشته است:
1️⃣. غارت منابع
2️⃣. و تصرف بازار مستعمره
در هر دوره (استعمار کهن، استعمار نو و استعمار فرانو)، ابزارها عوض شدهاند؛ اما این دو هدف تغییر نکردهاند. در استعمار کهن، از اشغال نظامی بهره میبردند؛ در استعمار نو، دیکتاتورهای بومی دستنشانده را به قدرت میرساندند و اکنون در استعمار فرانو، با ابزار سازمانهای مالی بینالمللی نظیر صندوق بینالمللی پول (IMF) و بانک جهانی، بستههای سیاستی «نئولیبرالی» را تحمیل میکنند.
نئولیبرالیسم یک سهگانهٔ مقدس دارد:
1️⃣. خصوصیسازی
2️⃣. آزادسازی قیمتها (ازجمله نرخ ارز)
3️⃣. کاهش مخارج عمومی دولت
اجرای این سیاستها در کشورهای هدف، همان دو مقصد استعماری را محقق میکند:
1️⃣. صادرات مواد خام
2️⃣. واردات کالاهای ساختهشده از خارج
🔹سیاستهای ارزی و پیامدهای خامفروشی
دکتر جبرائیلی مهمترین سیاست تحمیلی را «آزادسازی نرخ ارز» میداند. بر اساس الگوی تجویزی IMF، نرخ ارز باید در بازار و طبق عرضه و تقاضای صادرکنندگان و واردکنندگان تعیین شود. در ایران، از دههٔ ۱۳۶۰ به بعد، اجرای برنامهٔ تعدیل ساختاری سبب شد نرخ ارز بهجای مدیریت دولتی، به بازار سپرده شود؛ در نتیجه چند نرخی شدن ارز (دولتی، نیمایی، آزاد) شکل گرفت.
این فرایند، به تولیدکنندگان ضربههای متعددی وارد کرده است:
1️⃣. گرانشدن مواد اولیهٔ وارداتی بهسبب جهش نرخ ارز.
2️⃣. گرانشدن مواد اولیهٔ داخلی (نفت، فولاد، پتروشیمی) چون دولت قیمت آنها را «جهانی» و برمبنای دلار محاسبه میکند.
3️⃣. کاهش قدرت خرید مردم و درنتیجه کوچکشدن بازار داخلی برای تولیدکننده.
🔸 کنترل نقدینگی یا تضعیف تولید؟
جریان نئولیبرال علت تورم را صرفاً «رشد نقدینگی» معرفی کرده و راهحل را در عدم تزریق نقدینگی به تولید، افزایش نرخ سود بانکی و کاهش هزینههای دولت خلاصه میکند. حالآنکه بهگفتۀ جبرائیلی، در ایران نهتنها قدرت خرید نقدینگی به دلار مرتباً افت کرده، بلکه کمبود سرمایه در گردش موجب تعطیلی واحدهای تولیدی و رکود در شهرکهای صنعتی شده است.
درحالیکه ۸۷٪ واردات ایران کالای واسطهای و سرمایهای است، افزایش نرخ ارز، تولیدکننده را زمینگیر میکند و قدرت خرید مردم هم سقوط کرده است. از سوی دیگر، عدم دسترسی به وام (بهبهانه کنترل تورم) بحران نقدینگی در صنایع را تشدید کرده است.
🔹 رانت پررنگ در بالادست: سودهای نجومی و معافیتهای مالیاتی
دکتر جبرائیلی اشاره میکند که شرکتهای پتروشیمی و فولادی، بهرغم فروش بالای قیمت جهانی در بازار داخل، از پرداخت مالیات هم معافاند. این شرکتها سالانه دهها هزار میلیارد تومان سود خالص دارند و مالیاتی نیز نمیپردازند. در مقابل، دولت که بزرگترین مصرفکنندهٔ کشور است و باید آموزش، بهداشت، زیرساخت و رفاه عمومی را تأمین کند، بهدلیل کاهش سهمش از تولید ناخالص داخلی و کسری مداوم بودجه، روزبهروز ضعیفتر میشود. این همان فرایندی است که اقتصاد ایران را به «صادرکنندهٔ مواد خام» و «واردکنندهٔ محصولات ساختهشده» تبدیل کرده و استعمار فرانو را بهشیوهای ظریف و «علمینما» پیش میبرد.
🔸راهکارها و تجربۀ تاریخی ایران
در سال ۱۳۷۴، دولت ایران بهدلیل شورشهای ناشی از گرانی، موقتاً سیاست «تثبیت نرخ ارز» و «پیمانسپاری ارزی ۱۰۰ درصدی» را اجرا کرد. نتیجهٔ آن، کاهش چشمگیر قیمت کالاهای اساسی و مهار تورم بود. جبرائیلی تأکید میکند که امروز نیز بازگشت به سیاستهای مشابه امکانپذیر است و دولت میتواند با:
1️⃣. تکنرخی کردن ارز و الزام تمامی صادرکنندگان به فروش ارزشان با نرخ مشخص به بانک مرکزی
2️⃣. حذف قیمتگذاری دلاری برای فروش داخل (فولاد، پتروشیمی و سایر منابع ملی)
3️⃣. ممنوعیت اسکناسهای خارجی بهعنوان ابزار پسانداز و مبادله و مقابله با جریان دلاریسازی اقتصاد
4️⃣. اعمال اقتدار حاکمیتی در کنترل جریان ارز و قیمتگذاری،
5️⃣. حمایت واقعی از تولید و پر کردن ظرفیتهای خالی واحدهای صنعتی،
از این سیکل معیوب تورم، رکود و خامفروشی خارج شود.
حکمران
🔸فاجعهای بزرگ در ایران که نمیخواهند شما از آن باخبر شوید! 🔹به روایت دکتر سید یاسر جبرائیلی لینک
🔹 نقش مردم، رسانه و آگاهیبخشی
در پایان، جبرائیلی بر «آگاهسازی مردم» تأکید ویژه میکند. او معتقد است که ریشهٔ مقاومت در برابر اصلاح، غلبهٔ گفتمان نئولیبرال در رسانهها و دانشگاههاست. بنابراین، تنها راهِ برونرفت از وضعیت فعلی، حضور فعال مردم در مطالبهٔ شفافیت، فراگیری اصول اولیهٔ اقتصادی و نقد جدی سیاستهای غلط است. به گفتهٔ او، همانطور که در فضای مجازی، افکار عمومی جهان علیه ظلم رژیم صهیونیستی بسیج شد، در ایران هم میتوان بهکمک آگاهیبخشی در شبکههای اجتماعی و گفتوگوهای چهرهبهچهره، این گفتمان استعماری را به چالش کشید و فضا را برای اصلاحات واقعی فراهم کرد.
🔸جمعبندی
دکتر جبرائیلی در این ارائه، ریشۀ مشکلات اقتصادی فعلی را در اجرای سیاستهای نئولیبرالیستی میداند که به تخریب تولید داخلی، کاهش قدرت خرید مردم، و تبدیل ایران به صادرکنندۀ مواد خام منجر شده است. او راهکار را در تکنرخی کردن ارز، پایان دادن به قیمتگذاری دلاری در بازار داخلی، بازگرداندن اقتدار حاکمیت در مدیریت عرضهٔ ارز و کنترل رانتهای بالادست میبیند. نقطۀ کلیدی در تحقق این تغییرات،
1️⃣. افزایش آگاهی عمومی
2️⃣. و شکلگیری مطالبهٔ مردمی برای رها شدن از استعمار فرانو و چیرگی تفکر نئولیبرال است.
(این سخنرانی در تاریخ ۲۸ دی ۱۴۰۳ در دانشگاه قم ارائه شده است)
#برنامههای_حکمران
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🟠 خلاصه کتاب «فلسفه پول»
اثر گئورگ زیمل
🔹معرفی و جایگاه فلسفی
کتاب فلسفه پول (The Philosophy of Money) اثر گئورگ زیمل، جامعهشناس و فیلسوف برجستهٔ آلمانی، یکی از آثار کلاسیک در فلسفه و جامعهشناسی است که به بررسی نقش و تأثیر پول در زندگی اجتماعی، فرهنگی و فردی میپردازد. زیمل در این اثر، از دیدگاهی فلسفی-جامعهشناختی به پول مینگرد و فراتر از صرفاً ارزش اقتصادی آن، ابعاد روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی آن را کاوش میکند.
🔸ساختار کلی کتاب
کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است:
1️⃣. نظریهٔ ارزش و ریشههای پول
2️⃣. تأثیرات پول بر زندگی اجتماعی و فردی
زیمل در این دو بخش، ابتدا به ماهیت و چگونگی شکلگیری پول میپردازد و سپس تأثیرات آن را بر روابط انسانی، فرهنگ و جامعه بررسی میکند.
🔹 پول بهعنوان نماد ارزش
زیمل بحث خود را با نظریهٔ ارزش آغاز میکند و استدلال میکند که ارزش، از رابطهٔ ذهنی انسانها با اشیا و امکانات سرچشمه میگیرد. او معتقد است که پول، وسیلهای است که ارزش اشیا را در قالب یک مقیاس مشترک و انتزاعی نشان میدهد.
پول بهخاطر قابلیت مبادله و خنثی بودنش، به ابزاری جهانی تبدیل میشود که امکان برقراری روابط اقتصادی در مقیاسهای بزرگتر را فراهم میآورد. این ابزار، از طریق انتزاع ارزش از زمینههای مشخص و ملموس، به همه چیز جنبهای بیطرفانه میبخشد.
🔸 نقش پول در روابط انسانی
زیمل استدلال میکند که پول، با تبدیل روابط به محاسبات مالی، روابط انسانی را از حالت احساسی و صمیمی دور کرده و آنها را به روابطی رسمی و عقلانی تبدیل میکند. این روند، رشد فردگرایی را تقویت میکند؛ زیرا افراد در دنیای مدرن، به جای هویتهای جمعی، بیشتر بر منافع شخصی خود تمرکز میکنند.
🔹تأثیرات اجتماعی و فرهنگی پول
زیمل پول را یکی از عوامل کلیدی مدرنیته میداند که به آزادی و استقلال فرد کمک کرده است. با این حال، این آزادی هزینههایی دارد:
1️⃣. از خودبیگانگی:
در جامعهٔ پولمحور، افراد اغلب احساس میکنند که ارزشهای انسانی و اخلاقی زیر سایهٔ ارزشهای مالی قرار گرفتهاند.
2️⃣. رابطهٔ ابزار و هدف:
پول بهجای آنکه وسیلهای برای رسیدن به اهداف انسانی باشد، خود به هدف نهایی تبدیل شده است.
3️⃣. افزایش عقلانیت:
پول، انسانها را به محاسبهگرهایی سرد و منطقی تبدیل کرده و جنبههای احساسی و معنوی زندگی را کمرنگ کرده است.
🔸پول و فرهنگ
زیمل همچنین به تناقضات پول در فرهنگ میپردازد. او میگوید پول، از یک سو، باعث گسترش فرصتها و انتخابها در زندگی میشود؛ اما از سوی دیگر، احساس سردرگمی و پوچی را نیز تقویت میکند.
این تضادها در دنیای مدرن بهشدت قابل مشاهدهاند: انسانها بیشتر به دنبال مادیات میروند، اما همزمان، از معنا و عمق در زندگی فاصله میگیرند.
🔹جمعبندی
فلسفه پول یک تحلیل جامع از تأثیر پول بر جامعه، فرهنگ و روان انسان است. زیمل با دیدگاهی فلسفی، نشان میدهد که پول چگونه هم به آزادی فردی کمک کرده و هم روابط انسانی را تغییر داده است. او این پیام را منتقل میکند که پول، ابزاری خنثی است که نحوهٔ استفاده از آن توسط جامعه، تعیینکنندهٔ اثرات مثبت یا منفی آن است.
این کتاب، نهتنها برای علاقهمندان به فلسفه و جامعهشناسی، بلکه برای هر کسی که به تأثیر پول بر زندگی روزمره کنجکاو است، اثری قابل تأمل است.
خرید کتاب «فلسفه پول» از طاقچه🔻
🌐 taaghche.com/book/38222
#خلاصه_کتاب
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
حکمران
🔹وزیر جهاد کشاورزی پاسخگوی این وضعیت نابسامان باشد. قیمت کره خیلی ربط به مذاکره با غرب ندارد. 🔸نمی
🔸مبادا تصور کنید افزایش قیمت کره به افزایش نرخ ارز مرتبط است. دلیل اصلی «تخلف در ارزیابی چربی شیر» است.
مثل پرواز پهپادها بر فراز نیوجرسی که عامل افزایش نرخ ارز است!
✍🏻سیدیاسر جبرائیلی
#در_رسانه
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
حکمران
🔷فایل کتاب "معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی"، تالیف دکتر محمدمنان رئیسی 🔹در میان دهها م
🟠 خلاصه فصل دوم کتاب معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی
تألیف دکتر محمدمنان رئیسی (نماینده قم)
🛑 فصل دوم این کتاب به موضوع "ماهیت شهر اسلامی" اختصاص دارد و در آن به شرح و توضیح ماهیت شهر از دیدگاه اسلامی پرداخته شده است. این فصل با استناد به منابع قرآنی و با استفاده از ادبیات قرآنی، ماهیت شهر اسلامی را بهعنوان یکی از پایههای کلیدی سبک زندگی اسلامی بررسی میکند.
🔸 تعریف شهر اسلامی
این بخش به بررسی و تعریف شهر اسلامی میپردازد. شهر بهعنوان یک پدیده اجتماعی، اقتصادی و کالبدی مورد توجه قرار گرفته و از دیدگاه اسلامی، معیارها و ملاکهای مدنیت و شهرسازی متناسب با سبک زندگی اسلامی مطرح میشوند.
🔹 تفاوت شهر و روستا
فصل دوم به مقایسه بین شهر و روستا از منظر قرآن پرداخته و تفاوتهای کلیدی این دو مفهوم را در زمینههای مختلف مانند ساختار اجتماعی و معنوی توضیح میدهد.
🔸مبانی قرآنی شهرسازی
شهرسازی اسلامی بر اساس آیاتی از قرآن کریم توضیح داده شده و شاخصهای قرآنی برای ایجاد یک شهر مطلوب اسلامی ارائه میشود. در اینجا به ویژگیهای منحصربهفرد یک شهر اسلامی از جمله عدالت اجتماعی، نظم و انسجام شهری پرداخته شده است.
🔹 تحلیل عوامل نزول شهرها
این بخش عواملی را که باعث افول یا سقوط شهرها از دیدگاه قرآن میشوند، مانند ظلم و فساد، بررسی میکند.
🔸بازخوانی مبانی مدنیت در قرآن
شهر بهعنوان یک مفهوم تمدنی در قرآن تحلیل شده و نقش آن در شکلگیری سبک زندگی اسلامی بررسی میشود. این موضوع کمک میکند تا تفاوتهای شهر اسلامی با سایر انواع شهرها برجسته شوند.
🔹نتیجهگیری
فصل دوم نتیجهگیری میکند که ماهیت شهر اسلامی باید با سبک زندگی اسلامی همسو باشد و از اصول قرآنی پیروی کند. این اصول شامل تقوا، عدالت، و توجه به جنبههای معنوی و اجتماعی زندگی میباشد.
این فصل بهطور خاص بر اهمیت ارتباط بین مفاهیم دینی و ساختارهای شهری تأکید دارد و نشان میدهد که شهر اسلامی چگونه میتواند محیطی مناسب برای تحقق سبک زندگی اسلامی فراهم کند.
#خلاصه_کتاب
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🟠این قسمت رو چندبار دیدم که هم خندهداره هم گریهدار
افرادی که با دلاریفروشی غرق در پول میشن و البته مردم ایران رو غرق در فقر میکنن!
✍🏻امیرحسین جعفری
#توییت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🟠 ادارات بدون آبدارچی و امنیت ملی با دلار ایکس هزار تومانی؟
✍🏻محمدرضا اسلامی
ماجرای آبدارچی دیوان عالی کشور هنوز در دست بررسی است و روایت اصلی هنوز مشخص نیست (شاید هم مشابه برخی اتفاقات امنیتی هرگز مشخص نشود) اما این اتفاق را باید از منظری جامعتر یا در اصطلاح Big Picture دید. این اتفاق، رخدادی بسیار مهم بود که باید با حوادث چندماه اخیر در سوریه و منطقه مرتبط دید.
پیش از پرداختن به این بحث مروری کنیم روی بودجه رسمی کشور سوریه در سال ۲۰۲۴:
🔵 بودجه مصوب مجلس کشور سوریه در سال گذشته ۳۵،۵۰۰ میلیارد پوند سوری
معادل ۳.۱ میلیارد دلار بوده است.
این جمله چه معنی ای می دهد؟ بگذارید این جمله را اینگونه باهم بخوانیم:
با بودجه کشور سوریه کلا ۲ تا برج خلیفه می شود ساخت.
(هزینه احداث برج خلیفه حدودا ۱.۵ میلیارد دلار بوده است).
این یعنی که یک تاجر عرب یا یک تاجر آمریکایی می توانند کل بودجه کشور سوریه را تامین کنند.
بودجه کشور سوریه در سال قبل یعنی در ۲۰۲۳ چقدر بوده است؟
۵.۴ میلیارد دلار
چنین وضعیتی منجر به چه می شود؟ نگاهی به مصاحبه اخیر محمد جلالی نخست وزیر سابق سوریه (در زمان بشار اسد) بسیار تکاندهنده است.
او مصاحبهای کرده و گفته: حقوق منِ نخست وزیر ۱۴۰ دلار در ماه بوده است.
این یعنی که قطعا «آبدارچی نخست وزیر» یا راننده نخست وزیر یا حتی مسئول دفتر او رقمی بسیار کمتر از ۱۴۰ دلار در ماه دریافت میکردهاند.
این یعنی که یک مهندس آمریکایی با پول خرد هزینه بنزین ماشینش میتواند حقوق نخست وزیر سوریه را بدهد. این یعنی یک تاجر اماراتی میتواند با پول خردی که برای خشکشویی لباس و پارکینگ ماشیناش می دهد حقوق نخست وزیر سوریه را پرداخت کند.
و آیا «مقاومت» وقتی که آبدارچی و سرباز حقوقش اینگونه است و نخست وزیر حقوقش آنگونه است معنی دارد؟ (جالب اینکه بدانیم او پیش از آنکه نخستوزیر بشار بشود رئیس دانشگاه بوده).
این یک جلوه وحشتناک از فقر است. اما ماجرا در همینجا متوقف نیست. فقر جلوههای بدتری هم دارد.
🔵 بازگردیم به مسئله آبدارچی دیوان عالی کشور و ببینیم ارتباط این اتفاق با اتفاقات چند ماه اخیر در منطقه چیست؟
طی ماههای گذشته موساد اسرائیل جلوه های عجیب و جدیدی از توان اطلاعاتی خود را نشان داد. مسئله پیجرها یک شوک برای جهان عرب بود و مسئله ترور سیدحسن نصراله نمونه دیگری از اشراف اطلاعاتی اسرائیل بر محرمانهترین امور تشکیلاتی حزباله بود. در تمام این اقدامات اخیرِ اسرائیل رد پای آبدارچیها و یا افرادی را می توان دید که با حقوق ۱۴۰ دلار در ماه زیسته اند و حاضر به فروش اطلاعات محرمانه به نیروهای اسرائیلی در ازای چندهزار دلار بوده اند. Credit اصلی از آنِ سیستم اطلاعاتی اسرائیل و موساد نیست بلکه Credit اصلی از آن فقر است. وقتی که موساد از لحظه (ساعت، دقیقه، ثانیه) موقعیت سیدحسن نصراله اطلاعات دارد یعنی در همان تشکیلات حزباله افرادی هستند که تا این حد نشتی اطلاعات محرمانه و فوق محرمانه دارند.
در تمام اجزای افراد پیرامون فرماندهان حماس، افرادی هستند که سالهاست خسته از درآمدهای ۱۰۰دلار در ماه زندگی کرده اند. همین افراد عامل نشت اطلاعات حماس و خبردادن لحظه/موقعیت فرماندهان بوده اند.
جلوه فقر فقط نخستوزیر سوریه نیست. جلوه فقر فقط «نجنگیدن ارتش» سوریه نیست. جلوه فقر جایی است که آبدارچی تو را می فروشد. جایی است که معتمدین سیدحسن نصراله نیز موقعیتِ لحظهای فرمانده حزباله را در ازای چندهزار دلار (یا چندصدهزار دلار) میفروشند.
مقاومت، با فقر بی معناست. چون تو میتوانی مقاومت کنی(و ممکن است بخواهی به مقاومت ادامه بدهی) ولی پیرامونِ تو افراد به مرز جاریشدگی Yeilding رسیده اند. ممکن است سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوا فضا بخواهد مقاومت کند ولی وقتی که آبدارچیِ حاجی زاده از درون بریده باشد، و یا راننده حاجی زاده به مرز Yeilding رسیده باشد، مقاومت چگونه ممکن است؟
🔵 آقای پورمحمدی (که در انتخابات ریاست جمهوری آنطور هوشمندانه سخن میگفت) دیروز آمده مقابل دوربین و گفته:
ضارب «در هنگام ترور از منافقین صحبت کرده و شعار میداده که نشان میدهد هدفدار آمده بود.»
آقای پورمحمدی آدم کم هوشی نیست ولی چطور مسئله را به سازمان مجاهدین تقلیل می دهد؟ آیا او ندیده که این چندماه اخیر در منطقه چه مسائلی رخ داده است؟ آیا ترور اسماعیل هنیه را ندیده؟
🔵صورت مساله کشور ایران امروز یک چیز است: اقتصاد. فقط همین. روند کشور با مسیر فعلی و با دلار صد یا دویست هزار تومانی به نقطهای خواهد رسید که نه کوچکزاده به آبدارچی اش اعتماد خواهد داشت و نه پورمحمدی به برادرِ راننده اش.
ویروس فقر بیش از ویروس کرونا به انسانها نزدیک میشود.
#یادداشت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
حکمران
🔸فاجعهای بزرگ در ایران که نمیخواهند شما از آن باخبر شوید! 🔹به روایت دکتر سید یاسر جبرائیلی لینک
🔸اطلاع از ارتباط بین این دو تبلیغات شهری، آغاز فهم اقتصاد سیاسی ایران است.
در رویداد «روایت حقیقت»، این ارتباط موشکافی شده است.
https://aparat.com/v/inrq96d
#توییت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline
🟠مقاله: چگونه نئولیبرالیسم شکست خورد؟
و یک جامعه بهتر چه شکلی میتواند داشته باشد؟
🔹نوشته: جوزف استیگلیز
🌐 rooseveltinstitute.org/publications/how-neoliberalism-failed
🛑مقدمه
جوزف استیگلیتز، اقتصاددان برجسته و برنده جایزه نوبل، در این مقاله به بررسی شکستهای نئولیبرالیسم پرداخته و چارچوبی برای یک جامعه پسانئولیبرالی ارائه میدهد. او توضیح میدهد که چگونه نئولیبرالیسم، که به ظاهر آزادی اقتصادی و رقابت را ترویج میکرد، در عمل باعث افزایش نابرابری، تمرکز قدرت، و تضعیف دموکراسی شده است.
🔹شکستهای نئولیبرالیسم
1️⃣. تمرکز قدرت
نئولیبرالیسم با هدف کاهش نقش دولت و تقویت بازارهای آزاد آغاز شد، اما در عمل باعث افزایش تمرکز قدرت اقتصادی و سیاسی شد. نهادهایی مانند بانکها و شرکتهای بزرگ به مراکز اصلی قدرت تبدیل شدند، در حالی که نهادهای مردمی و اتحادیهها تضعیف شدند.
2️⃣. ناامنی و نابرابری
نئولیبرالیسم ناامنی اقتصادی را تشدید کرد. کاهش حمایتهای اجتماعی و قوانین حمایت از کارگران باعث افزایش بدهیهای شخصی و وابستگی به نهادهای مالی شد. نابرابری نیز تشدید شده و احساس بیعدالتی را در جوامع افزایش داده است.
3️⃣. شکست در مدیریت اقتصادی
سیاستهای نئولیبرالی مانند آزادسازی بازارها و کاهش نظارت دولت باعث بحرانهای مالی نظیر بحران مالی ۲۰۰۸ شد. این سیاستها به جای حل مشکلات، منافع را به گروههای خاصی مانند بانکها و شرکتهای بزرگ محدود کردند.
4️⃣. تضعیف دموکراسی
نئولیبرالیسم با محدود کردن نقش دولت و کاهش منابع عمومی، نهادهای دموکراتیک را تضعیف کرد. این شرایط به رشد پوپولیسم و افزایش گرایشهای استبدادی کمک کرده است.
🔸ویژگیهای یک جامعه پسانئولیبرالی
1️⃣. محدود کردن تمرکز قدرت
استیگلیتز بر لزوم اجرای قوانین قویتر برای جلوگیری از تمرکز قدرت اقتصادی و سیاسی تأکید میکند. او پیشنهاد میدهد اتحادیههای قویتر، مالیاتهای پیشرفته، و سیاستهای رقابتی مؤثر میتوانند به توزیع عادلانهتر قدرت کمک کنند.
2️⃣. تقویت اقدام جمعی
دولت باید نقش کلیدی در حمایت از خدمات عمومی، کاهش نابرابری، و مدیریت بحرانها ایفا کند. مثالهایی مانند تأمین اجتماعی و بیمه بیکاری نمونههایی از اقدام جمعی موفق هستند.
3️⃣. بازتعریف نقش بازار
استیگلیتز معتقد است که بازارها نباید محور اصلی سیاستگذاری باشند. در حوزههایی مانند آموزش، بهداشت، و انرژی، نقش دولت ضروری است. سیاستهای صنعتی و سبز نیز برای ایجاد رشد پایدار و عادلانه اهمیت دارند.
4️⃣. بازسازی دموکراسی
برای یک جامعه بهتر، اقتصاد باید به نحوی طراحی شود که دموکراسی تقویت شود. این امر مستلزم کاهش تأثیر پول در سیاست و تقویت نهادهای مردمی است.
🔹نتیجهگیری
استیگلیتز تأکید میکند که نئولیبرالیسم نه تنها از نظر اقتصادی ناکارآمد بوده، بلکه دموکراسی و ارزشهای اجتماعی را نیز تضعیف کرده است. ایجاد یک جامعه پسانئولیبرالی نیازمند بازتعریف سیاستهای اقتصادی، کاهش نابرابری، و تقویت نهادهای دموکراتیک است. این تغییرات میتوانند به ساختن یک جامعه عادلانهتر و پایدارتر کمک کنند.
#مقاله
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline