☘️☘️☘️
#پرسش_پاسخ
⁉️مراد از سخن امیرالمومنین علی علیه السلام در نهج البلاغه (نزلت انفسهم فی البلاء کاللتی نزلت فی الرخاء) چیست؟
✅ سکون و آرامش پارسایان در سختی ها
✔️نزلت انفسهم فی البلاء کاللتی نزلت فی الرخاء
پارسایان در هنگام بلا و سختی چنانند که دیگران در هنگام آسودگیها
( بخشی از خطبه همام ، نهج البلاغه)
✅ همچنان که انسانهای عادی در رخاء آسایش دارند، در هنگام سختی آرامش دارند. برای ما آرامش در گرو آسایش ما است؛ اگر آسوده باشیم، آرام میگیریم اما متقین چه در بلاء باشند و چه در رخاء طمانینه و وقار را از دست نمیدهند.
گرچه در بیرون دچار ناآرامی باشند، شغلشان را از دست داده باشند، دچار گرفتاری شده باشند و ... اما سکون و آرامش قلب را از دست نمیدهند. از مهمترین عناصر اخلاقی رواقی همین است که توصیه میشود کاری کنید که آرامش شما با آسایش شما در پیوند نباشد. این رشته ارتباطی را ببرید. یعنی آنچه در دل شما میگذرد، در گرو آنچه بر بدن شما میگذرد، نباشد.
یکی از علمای بسیار بسیار قویالنظر و از جهت عرفان پیشرفته، مرحوم شیخ محمد حسین غروی اصفهانی (استاد علامه طباطبایی در فلسفه و اصول) است. کمتر کسی به این درجه از کمال از جهت نظر و عمل رسیده است. پدر ایشان از تجّار به یک معنا بینالمللی بودند و بسیار ثروتمند بودند. بعد از مرگ پدر تمام ثروت به ایشان رسید، ایشان تمام آن را در راه کسب علم خود و طلاب خرج کرد وتمام آن را به دیگران دادند. دو صحنه را از ایشان نقل کردهاند: یکی اینکه روزی در راه که میرفتند تسبیح گرانبهایی که در دستشان بود، از دستشان رها شد و افتاد.
میگویند اصلاً ایشان برنگشت که حتی نگاه کند. گویا ننگشان آمد که خم شوند و آنها را از زمین بردارند. صحنه دیگر وقتی بود که پیاز خریده بودند و به خانه میبردند، ناگهان دستمالی که پیازها را در آن بسته بودند، باز شد و پیازها ریخت. ایشان خم شدند و پیازها را جمع کردند! کسی که هر دو صحنه را دیده بود، از ایشان پرسید: که در آن وقت و این وقت چه حالی داشتی؟ ایشان به حضرت علی بن ابیطالب(ع) قسم خوردند که حال من در آن وقت والآن ذرهای فرق نکرده است. یعنی من آرامش درون را در گرو آسایش بیرون قرار ندادهام. به دست آوردن این حالت که جداً قابل توصیه است، بسیار دشوار است.
اگر به این نکته برسید که فقط و فقط آنچه باید برای شما آرامش بیاورد یا آن را بگیرد، انجام وظفه و عدم انجام وظیفه باشد. اگر عمل کردهاید، آرام آرامید ولو «ز منجنیق فلک سنگ فتنه میبارد». بیرون به من نه آرامش میدهد و نه آرامش میستاند. اوضاع و احوال بیرونی حلاوت و شعف درونی نمیآورد. این را بدانید که هرکس نعمت دنیوی دارد، دیگران از آن بیشتر لذت میبرند؛ درست برخلاف نعمات معنوی که خود شخص از آن بهره میبرد. این نکته خیلی خیلی مطلب پر اهمیتی است که توجه کنید که کدام به خود شما لذت میدهد و کدام به دیگران لذت میدهد. اگر دنیوی است، شما از آن لذتی که دیگران میبرند، نمیبرید و اگر معنوی است، دیگران لذتی که شما از آن میبرید، نمیبرید. باید روزی به اینجا برسیم که ارتباطمان را با واقع ببریم و این به این معناست که از واقع تاثیر نپذیریم. اما چون در پی انجام وظیفهایم بر واقع تاثیر میگذاریم.
✅ پس آرامش ما در گرو امر بیرونی نباید باشد، باید در گرو انجام وظیفه باشد.
🆔 @porseman_andisheh
☘️☘️☘️
#پرسش_پاسخ
⁉️رابطه بین تنهایی و خلوت چیست؟
✅ کرونا و چالش خلوت و تنهایی
یکی از عناوینی که در تربیت اسلامی بر آن تأکید بسیاری شده است عنوان خلوت است. در دنیای امروز که مدرنیته حکمفرماست، سرعت زندگی به قدری زیاد شده است که کمتر فرصت خلوت پیش میآید. در چنین شرایطی کرونا را میتوان به عنوان یک سرعتگیر برای مدرنیته برشمرد. البته کرونا همانند تیغ دو لبهای است که همان طور که از سرعت زندگی مدرن کاسته است و فضا را برای خلوت فراهم کرده، آسیبی تحت عنوان تنهایی نیز با خود همراه کرده است. در نگارش پیش رو پرسش اساسی فرق بین خلوت و تنهایی و ارائه راهکاری جهت استفاده از فضای کرونا در راستای خلوت و نیفتادن به وادی تنهایی است. به نظر میرسد از کرونا میتوان به عنوان فرصتی در جهت تمرین خلوت استفاده کرد.
آنچه از مجموع تعالیم دینی استفاده میشود توصیه به خلوت و پرهیز دادن از تنهایی است. فضل خلوت با توصیههایی همچون توصیه به تفکر که فرمود یک ساعت اندیشیدن بهتر از ۷۰ سال عبادت است و توصیه به زیارت اهل قبور که در دل اندیشیدن به قیامت و روز رستاخیز را همراه دارد و از این قبیل تعالیم قابل اثبات است. در مقابل مفهوم تنهایی وجود دارد. مفهومی که در روایات متعدد در ضمن دستورات مختلف از آن پرهیز داده شدهایم. در روایات زیادی دستور به صله رحم وارد شده است. همچنین امر به تشکیل خانواده و حتی فضلی که برای واسطه گری در این امر مقدس شمرده شده است مهر تأییدی بر این ادعاست.
از طرفی ثوابی که برای مجالست با مؤمنین و خانواده شمرده شده است ما را به اطمینان میرساند که تنهایی کراهت دارد و از آن نهی شده است. بنابراین با مراجعه به مجموع روایات شرافت خلوت و کراهت تنهایی اثبات میگردد و میتوان گفت مؤمن در تراز اسلام هم وقتی برای خلوت میگزارد و هم از تنهایی اجتناب میکند و مرض بین این دو را رعایت میکند. لذا اهمیت شناخت دو مفهوم خلوت و تنهایی و تمرین در جهت دستیابی به یکی و فرار از دیگری مشخص گردید.
شاخصه اصلی خلوت تفکر است در حالی که شاخصه اصلی تنهایی دل مشغولی میباشد. البته تنهایی لزوماً در مقابل خلوت نیست بلکه نسبت بین این دو عام و خاص من وجه است و در برخی موارد با یکدیگر قابل جمعاند و چه بسیار خلوتهایی که در تنهایی شکل میگیرد. اما آن تنهایی مذموم است که به صورت یک حالت دائمی در انسان درآید. در خلوتی که به صورت صحیح صورت پذیرد انسان به مسائل اساسی هستی و زندگی شخصی میاندیشد. در حالی که در تنهایی که در آن خلوت نباشد فقط فکر مشغولی و دل مشغولی وجود دارد و از آن ثمر درستی حاصل نمیشود. برای دستیابی به خلوت و دوری از تنهایی در ایام کرونا کمتر از فضای مجازی استفاده کنید.
بیشتر در کنار خانواده باشید و کمی وقت برای فکر کردن بگذارید. فکر کردن به مسائل اساسی زندگی و معنی زندگی باعث جهتدهی به زندگی و معنادار شدن آن میشود. نه تنها در ایام کرونا بلکه در حالت عادی نیز طبیعت ابزار تکنولوژی گرایش به تنهایی و دوری از خلوت است. انسان مدرن وقتی از فعالیتهای روزانه فارغ میشود، مشغول به رسانه میشود. رسانه انبوهی از اطلاعات و سرگرمیهای مختلف را در اختیار شما میگذارد. در مقابل وقتی برای فکر کردن به آنچه در روز بر شما گذشته نمیگذارد ضمن اینکه فرصت کنار هم بودن برای شما و خانوادهتان باقی نمیگذارد.
👇🏻👇🏻👇🏻