#تفسیر_قرآن_کریم
#استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد
#جلسه_هفدهم
📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام و المسلمین زمانیفرد
✅ آیه شانزدهم: "يا بُنَيَّ إِنَّها إِنْ تَكُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ في صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّماواتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطيفٌ خَبير"
♻️ این آیه شریفه دومین مورد از مواعظ حضرت لقمان به فرزند گرامیشان است.
♻️ اولین موعظه در آیه سیزدهم طرح شد که موعظه به توحید و مبدأ باریتعالی بود و دومین موعظه در این آیه شریفه موعظه به معاد و بازگشت به سوی پروردگار است.
🔰 نکته اول: اشاره به یکی از ابعاد مهم مسأله معاد
🔹 معاد جزء اعتقادات اصلی ادیان الهی است و ابعاد گوناگونی دارد.
🔹 در این آیه شریفه به یکی از ابعاد مهم این مسأله اشاره شده و آن حفظ و آوردن اعمال انسان در روز قیامت است.
👈توضیح: اعمال ما در دنیا زمانمند و گذرا است. کارهایی که دیروز یا یک ماه پیش یا یک سال پیش انجام دادهایم الان حاضر نیستند. خدای تعالی در این آیه شریفه میفرماید:
1⃣ این اعمال محفوظ است.
2⃣در روز قیامت این اعمال آورده میشود. «یأت بها الله»
❓سؤال: این محفوظ بودن و آورده شدن بر اساس چه سازوکاری است؟
♻️ سه عامل در اینجا وجود دارد که سبب این سازوکار میشود. دو عامل مربوط به آوردن اعمال است و یک عامل مربوط به حفظ اعمال.
1⃣ علم خدای تعالی به تمام موجودات تعلق گرفته است و تمام موجودات در حیطه علمی پروردگار است؛ کوچک باشد یا بزرگ، پنهان باشد یا آشکار، بر روی زمین باشد یا در آسمان یا در اعماق زمین؛ فرقی نمیکند.
🔸اصلاً تقسیم به پنهان و آشکار برای ما انسانهاست که علم محدودی داریم ولی برای خدای تعالی که عالم مطلق است این تقسیم معنایی ندارد، برای پیامبران و ائمه علیهمالسلام هم چون علمشان علم خدایی است پنهان و آشکار معنایی ندارد.
2⃣ قدرت خدای متعال هم قدرتی است که محیط بر تمام موجودات عالم است و هیچ استثنائی در آن وجود ندارد؛ از ذرات ریز هستهای گرفته تا بزرگترین اشیاء عالم تحت نفوذ قدرت پروردگار عالم است.
🔸 این دو عامل مربوط به آوردن اعمال است: چون خدای تعالی هم علم دارد و هم قدرت دارد پس میتواند همه اعمال انسان را در قیامت بیاورد اما یک مسأله دیگر حفظ اعمال بود باید این اعمال حفظ شده باشد تا در قیامت آورده شود، چطور این اعمال حفظ میشود؟
3⃣ عامل حفظ اعمال انسان، نفس و جان انسان است.
🔅 هر عملی که انجام میدهیم یک اثری در نفس ما میگذارد و نفس ما آن را ثبت میکند.
🔅 الان با این وسائل الکترونیکی و رایانهای که برای ثبت و نگهداری اطلاعات وجود دارد، درک این مسأله راحتتر است، اگر چه سازوکار نفس برای ثبت اعمال بهمراتب بسیار بالاتر از این هاردها و ابزارهای رایانهای و الکترونیکی مثل دوربینهای مدار بسته و امثال آن است و قدرت حفظ نفس بهمراتب بیشتر است.
✳️ تفاوت بین این دوربینهای مداربسته و آنچه در نفس ثبت میشود:
▪️دوربین فیلم را ثبت میکند یعنی یک تصویر متحرک از عمل انجام شده است.
▪️ولی آنچه در نفس انسان ثبت میشود و در قیامت آورده میشود فیلم اعمال ما نیست بلکه خود اعمال است یعنی خداوند در قیامت ما را در همان صحنه قرار میدهد نه به صورت مجازی بلکه به صورت حقیقی و در صحنه واقعی.
▪️آنچه در قیامت به انسان نشان داده میشود خود صحنه واقعی اعمال است «یأت بها الله» و در درون این چهره واقعی چهره ملکوتی آن هم هست که یا بهشت و نعمتهای بهشتی است یا دوزخ و عذابهای دوزخی.
🔰 نکته دوم: تناسب دو اسم لطیف و خبیر با صدر آیه شریفه
🔹 در پایان آیه شریفه دو اسم از اسماء الله یعنی لطیف و خبیر ذکر شده است. این دو اسم ارتباط مستحکمی با مسأله معاد دارد.
🔹 لطیف به موجود ظریفی گفته میشود که آن قدر ظریف است که همهجا میتواند نفوذ کند مثل هوا و اکسیژن؛ خدا لطیف است یعنی در همهجا نفوذ میکند و همهچیز تحت اشراف و سیطره او قرار دارد.
🔹 خبیر یعنی کسی که خبره است یعنی کسی که کُنه و عمق شیء را میداند. مثلاً ما که خبره نیستیم وقتی به یک ماشین نگاه میکنیم ظاهرش را میبینیم اما کسی که خبره است به این چیزها نگاه نمیکند بلکه یک استارت میزند و با همین استارت وضعیت درون ماشین را میفهمد. خدا خبیر است یعنی از عمق وجود ما و نیات ما آگاه است.
⬅️ نتیجه: باید مراقب اعمال و رفتارمان باشیم چون هم خدای تعالی لطیف و خبیر است و هم تمام اعمال ما را در قیامت میآورد.
تهیهکننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند
•┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈•
@howzehkhj