📌 ترکیب غلط «پیامبر اسلام» را به کار نبریم! 👤 رسول جعفریان سال‌ها پیش از استاد ارجمندم، حضرت آیت‌الله حاج سیدمحمدعلی روضاتی(رحمةالله‌علیه) شنیدم که مرحوم #امیری_فیروزکوهی، شاعر و محقق برجستۀ کشورمان، مقاله‌ای دربارۀ غلط‌بودن تعبیر «پیامبر اسلام» نوشته است. شنیدن اینکه این تعبیر نادرست است ابتدا برایم نامأنوس بود؛ اما به‌ویژه بعد از مطالعۀ آن مقاله، دریافتم که حق با آن شاعر فرهیخته و استاد ارجمند بنده بوده و هست. ایشان اصرار داشت که ما نباید این تعبیر را که بسیار غلط و ساختۀ دست مستشرقان است، در هیچ‌کجا به کار ببریم. مع‌الأسف دامنهٔ بی‌دقتی ما چندان وسیع است که بسیاری از نویسندگان از آن در عناوین کتاب‌هایشان استفاده کرده‌اند. به‌علاوه طی سال‌ها شاهد بوده و هستیم که در بیشتر متن‌هایی که در صداوسیما خوانده شده یا در مطبوعات درج می‌شود، همیشه از این ترکیب نادرست استفاده می‌شود. در حالی که قدسیت کلمهٔ رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) بسیار روشن و واضح و نادرستی تعبیر پیامبر اسلام با اندکی تأمل قابل‌درک است. در ضمنِ کار و مطالعۀ آثار اسلامی، دریافتم که آنچه همیشه و همیشه میان مسلمانان و در متون مقدس از قرآن و حدیث و... به کار رفته، تعبیر «رسول الله» است؛ نه «رسول الاسلام». حتی امروز هم در فرهنگ مسلمانان غیرفارسی‌زبان، به‌خصوص در زبان عربی، کسی تعبیر رسول الاسلام را به کار نمی‌برد. محتمل است که این تعبیر نادرست در آثار مارکسیست‌های عرب یا لائیک‌های ضدّدین به کار برود؛ اما در زبان فارسی، به‌طور اعم، یعنی توسط مسلمان و غیرمسلمان به کار رفته و این هم ناشی از بی‌دقتی در انتخاب ترکیب‌های وارداتی یا ترجمۀ معادل‌های انگلیسی به فارسی است. در قرآن به‌طور مؤکد تعبیر به رسول الله داریم و متأسفانه در فرهنگ ما به‌کاربردن این تعبیر قرآنی ترک شده و به‌جای آن، آن تعبیر نامأنوس آمده است. اگر جهت الهی رسالت را با ساختن تعبیر «پیامبر اسلام» کنار بگذاریم، درست به همان هدفی نزدیک شده‌ایم که مستشرقان از جعل و کاربرد این تعبیر داشته‌اند. البته وقتی مسلمان ایرانی، کلمۀ پیامبر اسلام را به کار می‌برد، قصد انکار بُعد الهی این رسالت را ندارد. این امر بر حسب عادت است. 〰〰〰〰〰〰〰〰 مرحوم امیری فیروزکوهی در این مقالۀ کوتاه می‌نویسد: چند سالی است که اغلب، بلکه عموم نویسندگان، گویندگان، خطبای فاضل و سخنرانان ما، این عمومیت و اطلاق را از شمول و اتفاق انداخته و به قید و تخصیص آن در مکاتبات و محاورات خود پرداخته‌اند و مدام بر فراز منابر و متون دفاتر می‌گویند و می‌نویسند: «پیغمبر اسلام چنین گفت، پیغمبر اسلام چنان کرد». حقیر احتمال می‌دهد که این بی‌توجهی و انصراف اذهان، حتی از طرف فضلا و صاحب‌علمان، از وقتی به ظهور آمد و تداول عامه یافت که مترجمان کتب خارجی و سیره‌نویسان غیرمسلمان، به ترجمه و نقل از کتب ایشان، بدون توجه و دقت شایان دست زده و عین نوشته‌ها، کلمات، اعتقادات و نظریات آنان را کلاً و جزئاً وارد عبارات و جملات مورد ترجمۀ خود کرده‌اند. بجاست که نویسندگان ارجمند و خطبای دانشمند، هم شخصاً از تلفظ این ترکیب نادرست خودداری فرمایند و هم دیگران را به گفته‌ها و نوشته‌های خود، از ارتکاب این خطا ممنوع و بر حذر دارند. منبع: سیدکریم امیری فیروزکوهی، «چرا پیغمبر اسلام می‌گوییم و می‌نویسیم؟» فصلنامهٔ دانشکدۀ الهیات و معارف مشهد، ش۱۴، س۱۳۵۴، ص۲۱۵ تا ۲۱۸. #ویرایش_ترجمه #غلط_مصطلح #اشتباه_رایج @hozekerman