بسم الله الرحمن الرحیم
پژوهش های توصیفی و تبیینی
پژوهش از این جهت که به دنبال شناخت چه چیزی هستند (هدف) به چند قسم تقسیم می شوند که از جمله مهمترین آنها توصیفی و تبیینی است.
#پژوهش_توصیفی
هدف برخی پژوهشها توصیف یک موقعیت یا شرایط است. پرسشهای مانند چقدر، چه کسی، چه اتفاقی در حال رخ دادن است و سوالهایی از این دست با هدف توصیف، بیان می شوند. تصور کنید می خواهیم بدانیم که بهره وری کارمندان یک اداره خاص چقدر است. صرف نظر از اینکه چه شرایطی باعث بهرهوری بالا یا پایین ایشان باشد. همچنین اگر سوال بپرسیم که میزان مطالعه دانشجویان دانشگاه الف در ایام مختلف سال چه تغییراتی دارد نیز هدفمان توصیف یک شرایط است.
#پژوهش_تبیینی
هدف برخی پژوهشها بررسی علت رخداد یک حادثه است. مساله این پژهشها با «چرا» یا «به چه علت» آغاز میشود. مثلا وقتی سوال میپرسیم که به چه علت میزان بهرهوری کارمندان این اداره کم است، به دنبال یافتن علت یک پدیده هستیم. همچنین وقتی می پرسیم که چرا میزان ملتزمان به حجاب در طی ۳۰ سال گذشته کم شده است به دنبال علتیابی هستیم. پژوهشهای تبیینی بعد از پژوهشهای توصیفی انجام میشود و بعضا بر آنها مبتنی است.
توجه: بین چرای تبیینی که به بررسی علت یک پدیده می پردازد با چرای توجیهی که به دلیل آن اشاره دارد تفاوت وجود دارد. پژوهشهای تبیینی به دلیل نمی پردازند بلکه علت یابی میکنند. دلیل یعنی علت فهم. مثلا وجود تب دلیل بر عفونت است یا وجود دود دلیل بر وجود آتش اما علت عفونت وجود ویروس و علت آتش مواد اشتعالزا است.
چند منبع برای مطالعه:
1. مجید طرقی، درسنامه روش تحقیق، ص 26
2. احد فرامرز قراملکی، تدوین پایان نامه، 45-46
3. حسن اسلامپور کریمی، خودآموز مقدمات پژوهش، ص 34-36
4. غلامرضا خاکی، روش تحقیق با رویکردی به پایاننامه نویسی، ص 210-211 ؛ 222
🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
کانال تأمّلات طلبگی:
@ghorbani_hamedani