💢سیرههای مستحدث حجت نیستند/ سکوت شارع، به معنای پذیرش سیره است، نه تبعیت از آن! / آنچه به ما واگذار شده، تفریع است، نه تشریع!
✔️پژوهش در فقههای معاصر و مسائل نوپدیدی که در این ابواب فقهی نوپیدا مطرح میشود، پرسشهای جدیدی را به وجود آورده است. یکی از این پرسشها این است که آیا با ادله سنتی دانش اصول فقه میتوان به نتایج کارآمدی در استنباط مسائل فقههای معاصر دست یافت یا آنکه برای پاسخ مناسب و کارآمد به این پرسشها، نیازمند افزودن ادله جدیدی همچون سیرههای مستحدث عقلایی هستیم؟
حجیت سیرههای مستحدث عقلایی، چند دهه است که بهصورت جدی در میان دانشیان فقه مطرح شده و طرفدارانی را نیز پیدا کرده است. دراینخصوص، با استاد محمد قائنی نجفی گفتگو کردیم. این استاد مطرح خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم اگرچه سالهاست دروس و تألیفات خود را پیرامون فقههای معاصر قرار داده است؛ اما بااینوصف، حجیت سیرههای مستحدث عقلایی را نمیپذیرد. به باور او، ازآنجاکه در این سیرهها، امکان کشف رضایت شارع وجود ندارد، لذا حجیت آنها نیز ممکن نیست.
📝مشروح گفتگوی «اجتهاد» با این استاد برجسته حوزه علمیه قم، از نگاه شما میگذرد: http://ijtihadnet.ir/?p=74267
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
علامه طباطبایی و امر سیاسی.mp3
46.67M
🔺علامه طباطبایی و امر سیاسی
🎧 دریافت صوت سخنان استاد غلامرضا فیاضی به مناسبت سالگرد علامه طباطبایی در مدرسه حقانی قم
✂️گزیده:
🔹آن خبیثی که [به دروغ از قول] علامه گفته که "این انقلاب تنها یک شهید داشت و آن اسلام است"، آن خبیث، منافق است! منافق از کفار بدتر است. پس نباید به حرف او اعتنا کرد و باید توجه داشت که اصل در کفار، دروغ است. 11:30
🔸نقد به مرحوم محمدرضا حکیمی به علت نقل مطلب خلاف واقع به نقل از یک منافق که در خدمت دشمن است! 13:20
🔹 تلاشهای علامه طباطبایی و آیتالله میلانی برای حفظ جان امام خمینی 17:59
🔸نگارش مقاله دربارهی حکومت اسلامی توسط علامه طباطبایی، وقتی کسی فکرش را هم نمیکرد! 19:07
🔹اگر کسی در مقابل ولی فقیه نق بزند، مشرک است 40:01
🔸نقد تند به کتاب تشیع علوی و تشیع صفوی شریعتی 42:03
🔹معرفی منبع جهت شناخت سیاست علامه طباطبایی و همراهی ایشان با حرکت امام خمینی 43:48
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔هم اندیشی علمی «تفاوتهای زن و مرد در قانون دیات (بررسی مبانی فقهی، حقوقی و پزشکی) »
🎙با حضور: استاد ابوالقاسم علیدوست، دکتر سیدحسین فتاحی معصوم و دکتر علیمراد وحیدی
📆 زمان: چهارشنبه ۸ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۱۲ الی ۱۴
🕌 مکان: مشهد، دانشگاه فردوسی، دانشکده الیهات و معارف اسلامی، سالن شهید عبدالکریمی
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔نشست علمی «جایگاه شناسی کتاب کفایة الاصول و شروح و حواشی آن»
🎙ارائه: حجتالاسلام والمسلمین سید مصطفی حسینی نسب (استاد سطوح عالی و خارج حوزه علمیه)
🗓 زمان: چهارشنبه، ۸ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت: ۱۰
🕌 مکان: قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام طبقه دوم، سالن جلسات
🔗 لینک وبینار: Www.markazfeqhi.com/live
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔کرسی ترویجی «ساختاردهی مساله نظامسازی»
🎙 با حضور: حسین بابایی مجرد، مهدی_جمشیدی، وحید وثوقی راد و علی نجاتبخش
🗓 زمان: چهارشنبه ۸ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۱۲:۱۵
🏢 مکان: تهران، سالن اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
🔗حضور مجازی: skyroom.online/ch/iict/nezamha
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔سلسله نشستهای عرصههای نوین فقاهت با تاکید بر «فقه کودک»
💠 افتتاحیه
🔹اهمیت و صورت بندی مسئله کودکی در فقه معاصر امامیه
🎙حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد خارج فقه تربیتی)
🔸مسائل نوین کودکی در حقوق
🎙حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی (دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)
🗓 زمان: چهارشنبه: ۸ آذر ساعت ۱۲ الی ۱۴:۳۰
🔻نشست نخست «حدود مداخلات والدين از منظر مصلحت، آزادي فردي و حريم خصوصي كودك رشد معاملي، كيفري و نكاحي كودك»
🎙دکتر محمدمهدی مقدادی (دانشیار دانشگاه مفید)
🗓 زمان: پنجشنبه ۹ آذر ۷:۳۰ تا ۱۱:۳۰ و ۱۴:۳۰ تا ۱۶:۳۰
🏢مکان: مشهد، خیابان آیت الله خزعلی (ره)، جنب خیابان آیت الله طبسی (ره)، دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، طبقه د.وم، اتاق جلسات
🔗لینک حضور: B2n.ir/h50216
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢هماندیشی «شبکه اجتهاد» با اصحاب رسانههای حوزوی
✔️حجتالاسلام والمسلمین علی رحمانی، مدیر مسئول شبکه علمی و اطلاعرسانی «اجتهاد» با جمعی از فضلاء و اصحاب رسانههای حوزوی و فعالان فضای مجازی دیدار و گفتگو کرد.
👈 تصاویر + جزئیات: http://ijtihadnet.ir/?p=74273
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔سلسله نشستهای علمی «درآمدی بر مسائل الهیاتی حکمرانی در ایران»
🎙 ارائه: حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی
📅 زمان: چهارشنبه ۸ آذر ۱۴۰۲، ساعت ۱۰ الی ۱۲
🔗لینک ورود به جلسه: dte.bz/cptconf
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔همایش گراميداشت آیتالله سيد رضا صدر (ره) در تهران
🎙با سخنرانی استاد محمدمهدی شب زنده دار و حجت الاسلاموالمسلمین محمدی عراقی
📅 زمان: چهارشنبه ٨ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ١٥ الى ١٦:٣٠
🕌 مکان: تهران، ميدان امام حسين ،مسجد امام حسين عليه السلام
📚 مطالعه زندگی نامه و آثار مرحوم سید رضا صدر
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 نشست علمی «اقتصاد اسلامی و نقش فقه در آن»
🎙ارائه: استاد ابوالقاسم علیدوست
📆 زمان: چهار شنبه ۸ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۱۷:۳۰
🕌 مکان: مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ساختمان شماره دو، اتاق جلسات
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 نشست علمی «اتطبیقات قاعده فقهی نفی ظلم بر مصادیق حکومتی و اجتماعی»
🎙ارائه: حجتالاسلام والمسلمین سیفالله صرامی
🗓 زمان: چهارشنبه ۸ آذر ساعت ۱۸
🏫 مکان: قم، خیابان فاطمی(دورشهر)، کوچه ۳۰، پلاک ۵۳
🔗لینک ورود به جلسه: https://bbb01.dte.ir/b/ggp-aag-qln-1ze
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢علوم انسانی و موضوعشناسی استنباط حکم اسلامی
✍️ حجتالاسلام والمسلمین احمدحسین شریفی
لزوم گنجاندن علوم انسانی در برنامه درسی حوزههای علمیه؛ مطالبهای که بعد از ۳۱ سال هنوز هم به درستی اجابت نشده است! و البته هر چه میگذرد خسارتهای بیتوجهی به آن را در حوزههای علمیه بیشتر حس میکنیم.
رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی، حضرت امام خامنهای، در پیامی که به مناسبت تشکیل شورای سیاستگذاری حوزههای علمیه در تاریخ ۲۴ آبان ۱۳۷۱ صادر کردند از جامعه محترم مدرسین میخواهند که در برنامههای درسی حوزههای علمیه، در کنار توجه ویژهای که به فقه، تفسیر، حدیث، فلسفه، کلام، رجال و امثال آن میکند، لازم است توجهی ویژه نیز به «علوم انسانی» داشته باشند:
«مجموعهاى از علوم انسانى و غيره، كه داراى تأثير در استنباط و تنقيح موضوعات فقهىاند، بايد مورد عنايت قرار گيرند و فقيه اين دوران، با همهى ابزارهاى استنباط صحيح، كه از آن جمله، تشخيص درست موضوعات است، مجهز گردد. بديهى است كه شناخت درست موضوع، در تصحيح شناخت حكم الهى، داراى تأثيرى تمام است.»
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔰 مروری بر بیانات رهبر انقلاب در دیدار جمعی از بسیجیان سراسر کشور به مناسبت هفتهی بسیج
💠چند نکته از فرمایشات امام خمینی(ره) در باب بسیج
1️⃣ منطق بسیج مقاومسازی حداکثری کشور در مقابل تهدیدها و خطرها است
🔖در این چهل و چند سال، کارنامه بسیج هم تأیید میکند این درست بودن این هدفگیری را
🌟حضور بسیج برای کشور سرنوشتساز شد.
2️⃣ دو توصیف مهم امام خمینی درباره بسیج:
✨بسیج لشکر مخلص خدا است✨
♦️«لشکر مخلص خدا» نشان میدهد که:
📍بسیج رزمنده است
💪رزمنده بودن یعنی قدرت مادّی، روحی و فکری
✨بسیج مدرسهی عشق است✨
❤️این عشق یک عشق در ظرفیّت و قابلیّت یک مدرسه است.
✅یک ظرف جهتدار و منظّم است؛ یعنی:
🔸عشق به خدا
🔹عشق به معنویّت
🔸عشق به مردم
🔹عشق به راه
📐 بسیج عشق را با جهت مشخّص تعلیم میدهد.
☝️این توصیفها لفّاظی و ایدهپردازی نبود، همه واقعیت داشتن اینها را دیدند:
❇️در میدان رزم:
👌دهها هزار بسیجی مخلص و اغلب بینام و نشان نقشهای تعیین کننده آفریدند.
❇️در میدان محبت:
❤️خدمات مردمی بسیج در همهی صحنهها:
🔖 سازندگی
🔖سلامت
🔖 بلایای طبیعی
🔖علم و پژوهش
🔖در میدان تبیین و بصیرتبخشی کارهای مهمی انجام گرفت
3️⃣ بسیج، بیش از آنکه یک سازمان باشد، یک فرهنگ و تفکر است.
♦️بنابراین همه کسانی که:
✅این فرهنگ را پذیرفتهاند
✅در این راه حرکت کردهاند
✅این تفکر را ممشای خودشان قرار دادهاند
⭕️ولو توی سازمان نباشند
🌟بسیجیاند
❇️و این یک جمع کثیری از ملّت ایران را شامل میشود
🔍فرهنگ بسیج چیست؟
🔸مردمی بودن
🔹متعهد بودن
🔸احساس مسئولیت در قبال قضایای کشور
🔹انقلابی بودن
🔸قانونگریز نبودن
🔹نظمناپذیر نبودن
🔸هنجارشکن نبودن
🔹پرهیز از کار نمایشی و ویترینی
🔸ترحم به ضعیف
🔹شدت در مواجهه با ظالم
🔸خدمت به همه مردم
🔹دوری از کبر و غرور
🔸دوری از طلبکاری از انقلاب
🔹تکلیفگرا و به دنبال انجام وظیفه
🔸استفاده نکردن از توانایی سازمانی به نفع خود
🔺امام که میگفت من افتخار میکنم که یک بسیجیام، همه این خصوصیات را داشت.
4️⃣ جنبه فراملی و فرامرزی بسیج
📌امام تعبیر میکند به «هستههای مقاومت جهانی»
🔺این بسیج ما نیست، بسیج خودشان است، اما همان فرهنگ است.
◀️سرنوشت منطقه ما را هستههای مقاومت دارد تعیین میکند
🌐چند سال پیش، در قضیه لبنان، آمریکاییها گفتند که دنبال تشکیل خاورمیانهی جدیدند.
📌بر اساس منافع نامشروع آمریکا
آنها میخواستند:
⭕️«حزبالله» را نابود کنند
⭕️عراق را ببلعند
⭕️سوریه را قبضه کنند
❌بکلّی ناکام شدند.
🔺یکی از اجزای آن خاورمیانه این بود که مسئله فلسطین را به نفع رژیم غاصب تمام کنند
❗️همان طرح دودولتیِ خائنانهای را هم که قبلاً تصویب کرده بودند، زیرش زدند؛ نتوانستند
❇️بله، نقشه جغرافیای سیاسی غرب آسیا عوض شد، امّا به نفع مقاومت
♦️خصوصیات نقشه جدید:
✅ شروع آمریکازدایی در منطقه
📍طوفانالاقصی علیه رژیم صهیونیستی است، امّا آمریکازدایی است.
✅ به هم ریختن دوگانههای جعلی و تحمیلی در منطقه
♦️یک دوگانه جدیدی بر منطقه حاکم شده: دوگانه مقاومت و تسلیم
✅ حرکت مسئله فلسطین به سمت حل شدن
👈«حلّ مسئله فلسطین» یعنی تشکیل حاکمیت فلسطینی در همه سرزمین فلسطین
🔖ما طرحمان را مطرح کردهایم: طرح همهپرسی از فلسطینیها
💠درباره طوفان الاقصی
☑️این حادثه مهم و بینظیر هدفها را نزدیک کرد.
🔥حرکت وحشیانهای که رژیم صهیونیستی انجام داد:
⭕️نه فقط آبروی خود رژیم صهیونیستی را برد
⭕️آبروی آمریکا را هم برد
⭕️آبروی تعدادی از کشورهای معروف اروپایی را برد
❌بلکه آبروی تمدن و فرهنگ غرب را برد
💢فجایعی که در این نزدیک پنجاه روز اتفاق افتاد، فشردهی جنایاتی است که ۷۵ سال است رژیم صهیونیستی دارد در فلسطین انجام میدهد.
🚩طوفان اقصیٰ خاموششدنی نیست
💠توصیههایی به سازمان بسیج و بسیجیان:
❇️در خود و دیگران بصیرتافزایی کنید
❇️ ابتکار عمل را در قضایای مهم، شما به دست بگیرید
❇️ امید به آینده را هرگز از دست ندهید
❇️ از غرور بپرهیزید
❇️ احساس ناتوانی از کارهای بزرگ نکنید
❇️ از کارهای نمایشی بدون محتوا پرهیز کنید
❇️ امانت بسیجی بودن را قدر بدانید
❇️ از دوقطبیهای کاذب بپرهیزید
◀️ آن کسانی که:
📍مبانی و اصول شما
📍دین شما
📍انقلاب شما
📍ولایت فقیه
🔺این چیزها را قبول دارند، برادر شما هستند، حالا گیرم یک اختلافسلیقهای هم با شما داشته باشند.
❇️در کنار نیروهای عملیاتی، نیروهای طراح را هم جذب کنید
👈تدبیر، فکر، طراحی، جلوتر از شجاعت و مردانگی مورد نیاز است.
🍀به خدای متعال توکّل کنید: وَ مَن یَتَوَکَّل عَلَى اللَّه فَهُوَ حَسبُه. خداوند انشاءاللّه همهی شما را محفوظ بدارد. ۱۴۰۲/۰۹/۰۸
🔍 متن کامل بیانات ز رهبر انقلاب در دیدار بسیجیان: khl.ink/f/54526
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📚 دفاعیه رساله علمی سطح چهار با عنوان «حدود تعرض بیگانگان به مرزهای اسلامی»
👤تدوینگر: حجتالاسلام سیدمحمد میرزاده
👤استاد راهنما: حجتالاسلام والمسلمین علی اکبر نوایی شورورزی
👤استاد مشاور: حجتالاسلام والمسلمین محسن جهانگیری کلوخی
👤اساتید داور: حججاسلام والمسلمین رضا حق پناه و مرتضی نوروزی
📆زمان: پنج شنبه 9 آذر 1402، ساعت: 8 صبح
🔗لینک شرکت مجازی: http://lms2.hozehkh.com/ws/defa
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 فقه سیاسی شیعه در قرن چهارم
به مناسبت روز بزرگداشت شیخ مفید
🔹 عصر غیبت و تکون فقه سیاسی شیعه
🎙حجتالاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا (عضوت هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)
🔸فقه سیاسی محدثین (شیخ کلینی و شیخ صدوق)
🎙حجتالاسلام والمسلمین روح الله شریعتی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
🔹فقه سیاسی شیخ مفید
🎙حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)
🔸 فقه سیاسی شیخ طوسی
🎙دکتر محمود فلاح (عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
📆 زمان: پنجشنبه ٩ آذر ۱۴۰۲، از ساعت ۸ الی ۱۲
🏢 مکان: قم، پردیسان، انتهای بلوار دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه سوم، تالار کوثر
🔗شرکت در کارگاه به صورت مجازی: dte.bz/cptconf
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 سلسله نشستهای بازخوانی انتقادی «ایدههای دانشگاه اسلامی، علوم انسانی اسلامی، وحدت حوزه و دانشگاه»
🔻جامعهشناسی تاریخی ایدههای دانشگاه اسلامی
🎙 ارائه: حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا
⏰زمان: پنجشنبه ۹ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۸ الی۱۲
🏢مکان: دانشگاه باقرالعلوم(ع)، تالار امام حسین(ع)
🔗لینک شرکت در جلسه
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔پیش نشست همایش علمی «نظریه نظام انقلابی»
👤با حضور اساتید:
🎙علی ذوعلم
🎙علی ثقفی
🎙محمدرضا فلاح شیروانی
🗓 زمان: پنجشنبه ۹ آذر ماه ۱۴۰۲، ساعت ۹ الی ۱۲
🏢مکان؛ قم خیابان شهدا(صفائیه) کوچه ۲۱:سالن همایش دارالقرآن علامه طباطبایی رحمهالله
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢تلاشهای فقهی فضای مجازی، معلق بین نظام و مردم؟
✍️حجتالاسلام احمد نجمی
عرصه فضای مجازی در کشور دو ساحت جدی دارد. یکی ساحت حکمرانی و سیاستگذاری که سیاستهای آن توسط ساختار رسمی حاکمیت اعمال و اجرا میشود و دوم عموم مردم و کاربران فضای مجازی. آنچه بهسادگی قابل فهم و مشاهده است، حاکمیت براساس نیازها و اقتضائات و برنامههای خود تصمیماتی را اتخاذ میکند و از سوی دیگر مردم نیز براساس سلایق و معیارهای خود، روشی مستقل و منحصر به خود را در پیش گرفتهاند.
این سوال جدی پیش میآید که نقشآفرینی فقها و اساتید حوزه در ساحت فنآوریهای نوین و فضای مجازی در راستای سلایق و نظرات حاکمیت است یا عموم مردم؟ به صورت طبیعی میتوان این انتظار را داشت که فقها و حوزههای علمیه وظیفه خود میدانند تا از مسائل حاکمیت و نظام اسلامی پشتیبانی فکری و نظری داشته باشند و نظام نیز پشتوانهی فکری خود را در حوزههای علمیه جستجو کند. اما این نگرانی وجود دارد که نگاه مطلق فقها و پژوهشگران به جانب تامین نیازهای حاکمیت باشد و از واقعیتهای جامعه و نیازها و سلایق عموم مردم غفلت نماید.
👈 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=74302
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢جزئیات برنامه اصلاحی سطوح عالی حوزه
✔️حجتالاسلام والمسلمین مهدی رستم نژاد معاون آموزش حوزههای علمیه قم به تبیین برنامه اصلاحی سطوح عالی پرداخت.
🔹مهمترین اشکلات و ملاحظات اساتید
🔸کارهای فنّی و زیرساختی
🔹افزودن یک عنوان به رسائل در سطح ۲
🔸بازنگری در متن رسائل و مکاسب
👈 ملاحظه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=74295
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢القاب علمی؛ از حقیقت تا مَجاز
✍️حجتالاسلام علی راد
چندی است بحث از چالش آیتالله دکتر یا حجتالاسلام دکتر در محافل حوزوی و دانشگاهی داغ است و رویکردهای موافق و مخالف در مواجه با آن پدید آمده است. در این یادداشت به این پدیده از منظر یک چالش کهن در تاریخ و میراث مسلمین مینگرم، به اختصار ابهامات آن را مرور میکنم و پژوهش درباره بنیانها و زمینههای تاریخی و فرهنگی آن را ضروری میدانم.
القاب علمی در مکتوبات مسلمین بیشترین حضور را در کتابهای رجال الحدیث و تراجم الرجال دارند ولی بازتاب و کاربست القاب به محدّثان اختصاص ندارد و دانشوران دیگر علوم اسلامی نیز هماره از القاب علمی برای تعیین و تثبیت جایگاه خود در گفتمانهای علمی روزگار خود بهرهمند هستند لذا القاب با هویت صنفی و اجتماعی دانشوران پیوندی ناگسستنی دارند و البته سویههای اخلاقی، جامعه شناختی، سیاسی و فرهنگی نیز دارد.
رویکرد لقب پژوهی، گرایش علمی بینا رشتهای، استوار بر مبانی نظری، بهرهمند از منطق تحلیلی و فرایند علمی از فهم تا نقد و دارای سنجههای داوری در ارزیابی القاب علمی است. مسئله اصلی لقب پژوهی شناسایی، اثبات و ارزیابی روشمند اصالت و اعتبار القاب علمی است و غرض آن پاسخ به ابهامات و مسائل القاب علمی است.
📝 متن کامل یادداشت: http://ijtihadnet.ir/?p=74298
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢نسبت فقه با عدالت/ کارکرد فقه در بحث عدالت چیست؟
✔️استاد احمد واعظی
🔻وقتی سخن از «فقه و عدالت» به میان میآید، به نظر میرسد که بحث دو محور اصلی دارد:
🔸محور اول: کارکرد، شأن و جایگاه عدالت در فقه امامیه؛ شامل بحث از این است که عدالت چه جایگاه و کارکردی دارد؛ و در فقه امامیه، اگر فقهای ما در عمل، به عدالت، متمسک شدند و سهم شأنی برای آن قائل گردیدند، در چه بحثها و محورهایی، دیده میشود؟
🔸محور دوم: کارکرد فقه در عدالت؛ یعنی اگر بخواهیم عدالت (بهویژه، عدالت اجتماعی) را در جامعه، مستقر سازیم، فقه متحمل چه باری میشود و میتواند چه کارکردی در مسأله استقرار عدالت، داشته باشد؟ بهتعبیردیگر، آیا تمام بار معرفتی استقرار عدالت در جامعه اسلامی، فقهی است و این بار را فقه متحمل میشود؛ یا بهلحاظ دانشها و معرفتهایی که مقوله استقرار عدالت، بدانها نیازمند است، فقه هم یکی از دانشهای دخیل است، نهتنها دانش دخیل در استقرار عدالت؟
🔹باید ببینیم آیا فقه میتواند تمام این دانشهای توصیفی، تبیینی، بنیادین و نیمهبنیادین (توسعهای) را در اختیار ما گذارد که بگوییم مسأله استقرار عدالت در جامعه اسلامی، کاری تماما فقهی است و عالمان و صاحبان تخصصهای دیگر، هیچ نقشی در آن ندارند و تمام نقش فقط بر عهده فقه است؟
🔹به نظر میرسد که فقه، قطعا نقش دارد اما نمیتواند تمام نقش را بر عهده گیرد. در مطالعات وضعیتشناسانه هم فقه نقش ایفا میکند اما تمام نقش را نمیتواند به عهده بگیرد.
📝 گزارش تفصیلی + سخنان اساتید ناقد: http://ijtihadnet.ir/?p=74306
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢سرانجام پروژه فیرحی؛ کدام فقه؟ کدام دموکراسی؟
✔️اینکه برخی گمان میکنند حکمرانی در برخی موضوعات به چالش رسیده یک بحث است و اینکه حکمرانی با موانع خود چطور مواجه میشود و از آن گذر میکند ماجرایی دیگر است. فقه همواره بهعنوان جزئی جداییناپذیر از اندیشه سیاسی ایران ایفای نقش میکند و الگویی را برای حکمرانی ارائه میدهد. اما آنچه همه جوامع بهدنبال آن هستند بیشک با مفاهیم مدرن، تجدد و مدرنیته گره خورده است.
حال دیگر بیتوجه به بسترها و ظرفیتهای موجود، جامعه مدنی بهدنبال قانون، برابری، دموکراسی و آزادی است. ایران هم از این داستان دور نبوده و در اندیشه سیاسی مستخرج از فقه بهدنبال قانونگرایی و دموکراسی میگرددد. اما اینکه آیا فقه این ظرفیت را داشته و میتوان از فقه متصلب این توقع را داشت بحث و نزاع نظری مفصلی را میطلبد. دموکراسی بهعنوان یکی از مفاهیم دوران جدید که با عقل عقلایی تبیین شده است، چطور میتواند با فقه آمیخته با سنت و طریقت رابطهای برقرار کند. از طرفی هم در عصر توسعه دموکراسی، اقتدارگرایی از طریق فقه درحال بازتولید مولفههای خود بهعنوان ایده حکمرانی است.
نشستی به مناسبت سومین سالگرد داود فیرحی، متفکر فقیهی که دغدغه اصلی او دموکراسی و دموکراتیزه کردن فقه بود، در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. در این جلسه دموکراسی، فقه و فقهدموکراسی به تنازع کشیده شده و هریک از متفکران دانشگاهی از زاویه دید خودشان فیرحی و پروژهاش را بررسی کردهاند.
📝در «اجتهاد» مطالعه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=74339
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢سه پرسش مرحوم علیرضا صدرا از علامه محمدتقی جعفری درباره کتاب تنبیه الامة و تنزیه الملة میرزای نایینی
🔻من خدمت علامه جعفری که سهشنبهها بعداز ظهر تا غروب میرسیدم و رساله فلسفه سیاست را محضر ایشان میگذراندم، یکبار از جمله از ایشان پرسیدم. میدانید که ایشان شاگرد مرحوم کاشف الغطا بود و کاشف الغطا نیز شاگرد برجسته و دستیار علامه نایینی بود. همان رابطهای که علامه نایینی نسبت به آیتالله مجاهد یا آخوندخراسانی داشت.
از علامه جعفری پرسیدم که این کتابش را که گفته شد جمع بشود، شما چه اطلاع دارید؟ پرسیدید یا نپرسیدید؟ گفت که چرا، من موقعی که به شریف رفته بودم از کاشفالغطا پرسیدم که جمع کرده یا نکرده است. گفت که جمع کرده است. بعد از علامه پرسیدم که ایشان که کتابش را جمع کرد، نظرش غلط بود یا چی؟ گفت که عجیب است من هم همین سوال را از کاشفالغطا پرسیدم. گفت که نه، نظرش غلط نبوده است ولی از نظر مشروطیت آقای نایینی، سوءاستفاده کردند.
بعد سوال سوم را از علامه کردم، گفتند عجیب است من هم که رفتم همین سه سوال را از کاشفالغطا کردم. سوال سوم را پرسیدم که ایشان وقتی جمع کردند، مایوس بودند یا خیر. جواب شنیده بود که علامه نایینی نگران و ناراحت بودند ولی اصلا نسبت به آینده مایوس نبودند. بعضیها الان میگویند که به بنبست رسیده بودند. اصلا چنین حرفهایی نبوده است بلکه گفته الان فقط آمادگی وجود ندارد. ایشان پلههای بعدی را دارد میبیند. امام آمد و پله بعدی را گذاشت.
📝روایت علیرضا صدرا از پروژه فکری داود فیرحی: http://ijtihadnet.ir/?p=74343
🆔 https://eitaa.com/ijtihad