ولایت فقیه از نگاه علامه طباطبایی.mp3
16.11M
🎧 دیدگاه علامه طباطبائی درباره ولایت فقیه و حکومت اسلامی
🔺نقد نسبتهای ناروایی که به علامه طباطبائی (ره) در موضوع انقلاب اسلامی و ولایت فقیه زده میشود
🎙حجتالاسلام والمسلمین احمدحسین شریفی، عضو هیئت علمی و استاد تمام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
◾️اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى الصِّدِّيقَةِ فَاطِمَةَ الزَّكِيَّةِ حَبِيبَةِ حَبِيبِكَ وَ نَبِيِّكَ وَ أُمِّ أَحِبَّائِكَ وَأَصْفِيَائِكَ الَّتِي انْتَجَبْتَهَا وَ فَضَّلْتَهَا وَ اخْتَرْتَهَا عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ.
اللَّهُمَّ كُنِ الطَّالِبَ لَهَا مِمَّنْ ظَلَمَهَا وَ اسْتَخَفَّ بِحَقِّهَا وَ كُنِ الثَّائِرَ اللَّهُمَ بِدَمِ أَوْلَادِهَا اللَّهُمَّ وَ كَمَا جَعَلْتَهَا أُمَّ أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ حَلِيلَةَ صَاحِبِ اللِّوَاءِ وَ الْكَرِيمَةَ عِنْدَ الْمَلَإِ الْأَعْلَى فَصَلِّ عَلَيْهَا وَ عَلَى أُمِّهَا خَدِيجَةَ الْكُبْرَى صَلَاةً تُكْرِمُ بِهَا وَجْهَ أَبِيهَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ تُقِرُّ بِهَا أَعْيُنَ ذُرِّيَّتِهَا وَ أَبْلِغْهُمْ عَنِّي فِي هَذِهِ السَّاعَةِ أَفْضَلَ التَّحِيَّةِ وَ السَّلَام.(مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج1، ص: 401)
🏴 فرا رسیدن ایام سوگواری و شهادت بزرگ بانوی مدافع ولایت و اولین شهیده ولایت و امامت، ام ابیها حضرت صدیقه شهیده فاطمه زهرا سلام الله علیها بر همه شیعیان و محبان آن حضرت تسلیت باد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢قبل از مکاسب «ریاض المسائل» بخوانیم
نکتهای از سخنان آیتالله جوادی آملی در دیدار با هیأت مدیره انجمن فقه و حقوق
✍استاد محمد عشایری منفرد
تصور بنده از دیرباز این بود که اتمام شرح لمعه، شرط لازم و کافی برای شروع مکاسب نیست. همیشه این دغدغه را داشتم که چرا بعد از اتمام شرح لمعه، مکاسب را شروع میکنیم؟ تا اینکه امروز آیتالله جوادی آملی دام عزه، فرمودند که بعد از شرح لمعه و قبل از شروع مکاسب باید مقداری از «ریاض المسائل» خوانده شود. بعد توضیح دادند که خودشان نیز وقتی پس از اتمام شرح لمعه، از حوزه مازندران به تهران آمدند، طبق توصیه استادانشان ابتدا ریاض المسائل سید طباطبایی را تحصیل کردند، سپس در حین تحصیل مکاسب شیخ، با جواهر الکلام نیز مأنوس شدند.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢 دریافت بیش از ۱۳۰ استفتاء از مراجع تقلید در موضوعات تقنینی
✔️حجتالاسلام والمسلمین علی نهاوندی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به تلاش این مرکز جهت استفاده حداکثری از ظرفیتهای حوزههای علمیه و مراجع عظام تقلید، گفت: مرکز تحقیقات اسلامی تاکنون بیش از ۱۳۰ استفتاء از مراجع عظام تقلید در موضوعات مختلف دریافت کرده و در آینده نیز این اقدام با جدیت بیشتری دنبال خواهد شد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢درآمدی بر تأثیر تحولات اجتماعی بر فقه سیاسی شیخ انصاری
✍️حجتالاسلام علی آقاجانی
چگونگی و میزان تاثیر تحولات اجتماعی بر اندیشه سیاسی بهویژه فقه سیاسی و بخصوص مسالهای مانند ولایتفقیه امری مهم و بحثانگیز و البته واجد انظار گوناگون، خاصه درباره شخصیتی چون شیخ انصاری است.
این نوشتار در پاسخ به پرسش از گستره تاثیر جنگهای ایران و روس بر فقه سیاسی شیخ انصاری؛ به طرح و بسط این فرضیه میپردازد که جنگهای ایران و روس بهعنوان بزرگترین تحول اجتماعی و سیاسی آن روزگار که علما نیز در آن حضور مستقیم داشتند در اندیشه سیاسی فقها و نگاه ایشان به حکومت بیتاثیر نبوده است.
فرضیه: پس از این جنگها دو رهیافتکلی را در میان علما شاهدیم. رهیافت صاحب جواهر و ملا احمد نراقی بهصراحت بر ولایت عامه فقیه تاکید دارد و بهطور ضمنی راه جبران شکست در جنگ را در ولایت فقیهان میداند. رهیافت دوم که مبتنی بر عدم ورود فقها به مناصب حکومتی است در بیع مکاسب شیخ انصاری نمود مییابد. اما با فاصله گرفتن از زمان پایان جنگها و کمرنگ شدن خاطرات و تجربه ذهنی شیخ از آن، وی در کتابهای دیگر خود همچون قضاء حکم به ولایتعامه فقیه میدهد و از نظریه اول خود عدول میکند.
این مکتوب با بررسی رویکردهای مختلف به نظریه شیخ، دیدگاه عدول را پذیرفته و آن را متناسب با فرضیه مییابد. تلاش اصلی تبیین فرضیه است ولی در جهت اثبات آن هم گامهایی بر میدارد و آن را به معرکه آرای صاحبنظران میسپرد.
📝 متن کامل یادداشت را در «اجتهاد» بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=76475
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢اجتهاد و هوش مصنوعی
✍️استاد احمد مبلغی
در عصری که تحولات با شتابی سرسامآور در هم میپیچند و افقها در پهنهای تازه رخ مینمایانند و اندیشهها همچون ابرهایی، آسمان زندگی را میپوشانند، نظر افکندن به نقش هوش مصنوعی در عرصههای بیشمار، از جمله در میدان اجتهاد فقهی و تحلیل گزارههای دینی، ضرورتی است آشکار و وظیفهای استوار، که ژرفنگری و تأملی عمیق را میطلبد. در این نوشتار، اشاراتی برای تبیین ابعاد این موضوع عمیق میآوریم، تا پرتوی بر جنبههای گوناگون آن بیفکنیم.
📝 متن یادداشت: http://ijtihadnet.ir/?p=76494
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢تولید موسوعه ۲۲ جلدی آثار آیتالله عبدالکریم حائری/ همایش صدسالگی حوزه، زمستان امسال، شاید!
🔹معاون پژوهش حوزههای علمیه درباره تعویق چندباره زمان همایش صدسالگی حوزه، گفت: همایش صدسالگی حوزه به عنوان یک همایش علمی چندسالی است که در دستور کار حوزه علمیه قرار گرفته است و با وجود اعلام برخی تاریخها برای برپایی این همایش فعلا تا قطعینشدن زمان، تاریخ آن اعلام نمیشود. البته بنا داریم تا سه ماه آینده در صورتی که مانعی ایجاد نشود همایش را برگزار کنیم.
🔹حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی گفت: بخشی از این همایش اختصاص به احیای آثار آیتالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی دارد که به همت آیتالله فرحانی و با هدایت آیتالله استادی انجام شده و موسوعه ۲۰ جلدی آثار مؤسسه حوزه همراه با تقریرات ایشان از جمله یک جلد اجازات و یک جلد هم شرح حال در ۲۲ جلد تولید و منتشر شده است.
👈 بیشتر بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=76496
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
ویژه نامه حوزه صدساله - شماره 5.pdf
1.11M
💠 پنجمین شماره ویژه نامه گزارشی از تحولات حوزه علمیه قم از بازتأسیس تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی باعنوان "حوزه صدساله" از سوی هفتهنامه افقحوزه منتشر شد.
✅ مهمترین عناوین این ویژه نامه به شرح زیر است:
1️⃣ گفتوگو | صدسالگی تأسیس حوزه علمیه قم و نقش آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری(قد) در علم اصول /آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی
2️⃣ نگاهی به نقش علما در ترویج و تعمیق فرهنگ عزاداری سیدالشهدا(ع) در یکصد سال اخیر / حجتالاسلام والمسلمین واضحی آشتیانی
3️⃣ معرفی نشریات سده حوزه |دوفصلنامه «قرآنشناخت» |دوفصلنامه «معرفت اخلاقی» | دوفصلنامه «حدیت و اندیشه»
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 فراخوان دوره «نقش دادههای تاریخی در فرآیند استنباط فقهی»
🧾 هدف دوره:
این دوره به بررسی ضابطهمند چگونگی راهیابی دادههای تاریخی به فرآیند استنباط فقهی میپردازد و تلاش میکند مبانی این ارتباط را تحلیل و آسیبشناسی نماید.
🔻 ساختار دوره:
🔹جلسه اول: گونههای ارتباط و چیستی استنباط فقهی (با ارائه نمونه)
🔹جلسه دوم: ماهیت و قالب داده تاریخی در استنباط فقهی (با ارائه نمونه)
🔹جلسه سوم: ساحت و نمود داده تاریخی در استنباط فقهی (با ارائه نمونه)
💳 هزینه ثبتنام: ۱۰۰ هزار تومان
🎁۵۰% تخفیف ویژه برای دانشجویان و طلاب دانشگاه باقرالعلوم (ع)
🎓 مزایا: اعطای گواهی معتبر مورد تأیید وزارت علوم
🔗 لینک ثبتنام: https://survey.porsline.ir/s/I6p6Wz91
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔نشست علمی بازدارندگی نظامی از منظر فقه، حقوق و روابط بینالملل با نظر به فتوای حرمت سلاح هستهای مقام معظم رهبری مدظلهالعالی
👥با حضور:
🎙حجتالاسلام والمسلمین پورامینی؛ پژوهشگر فقه سیاسی و حقوق بینالملل و مدیر حلقه نظامپردازی اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
🎙حجتالاسلام والمسلمین کاظمی؛ پژوهشگر فقه سیاسی و مدرس دانشگاه
🎙دکتر سعیدی؛ عضو هیأت علمی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق علیهالسلام
🎙دکتر طاهر حبیبزاده؛ عضو هیأت علمی و معاون پژوهشی دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق علیهالسلام
🗓 تاریخ برگزاری: یکشنبه ۴ آذرماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۹:۳۰
🏢مکان: سالن شهید مطهری رحمةاللهعلیه
✅ همراه با اعطای گواهی معتبر علمی
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔نشست علمی «جایگاه اصول فقهی کرامت»
🎙ارائه: حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا
🎙 ناقد: حجتالاسلام والمسلمین مهدی پورحسین
🗓 زمان: یکشنبه ۲۷ آبان، ساعت ۱۶:۰۰
🏢مکان: قم، خیابان فاطمی (دورشهر)، کوچه ۳۰، پلاک ۵۳
🔗لینک ورود به جلسه: https://bbb.riicj.com/rooms/ffe-obk-afb-qiq/join
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 نشست «بازخوانی تراث فقهی جهاد با تاکید بر جهاد مالی»
🎙ارائه: استاد جعفر نجفی بستان
🗓 زمان: دوشنبه ۲۸ آبان۱۴۰۳، ساعت ۱۲:۳۰
🏢 مکان: قم، بلوار شهید صدوقی(ره)، خیابان حضرت ابوالفضل علیهالسلام، مؤسسه عالی فقه و علوم اسلام، طبقه دوم، سالن شهید صدر(ره)، مدرس۲۱۷
🔗لینک پخش زنده مراسم: https://gharar.ir/r/8a7986e0
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔عصرانه علمی «خلاءها و چالش های فقهی جبهه مقاومت»، بر اساس مشاهدات میدانی
🎙با حضور استاد عباس کعبی
🗓 زمان: دوشنبه ۲۸ آبان، ساعت ۱۳:۰۰
🏢 مکان: قم، میدان معلم، حوزه علمیه امام کاظم علیه السلام، ساختمان امام جواد علیه السلام، طبقه سوم، سالن سلمان فارسی
📍موقعیت جلسه در نشان
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📹 ببینید |روش کشف مکاتب فقهی با نگاهی به کتاب «روششناسی اجتهاد» استاد ابوالقاسم علیدوست
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢اجتهاد بدون روششناسی نابسامان است/ محققان حاشیه محقق ایروانی را بر شیخ اعظم انصاری بخوانند/ گفتند مقاصد دین را خراب میکند، این توجیه برایم قابل هضم نیست
✔️استاد ابوالقاسم علیدوست
🔹عقیده بنده این است که اجتهاد بدون روششناسی به سامان نخواهد رسید. نمیگویم روششناسی اجتهاد فقهی بلکه کسی که بخواهد در تفسیر، کلام، معارف و فقه قلم بزند نیازمند روششناسی و منهج است وگرنه بیراهه رفته و سعی نامشکور از او صادر خواهد شد.
🔸توصیه میکنم که محققان حاشیه محقق ایروانی را بر شیخ اعظم انصاری بخوانند. ایشان در برخی موارد به شیخ انصاری حمله علمی کرده و گفته است که شما در مسئله نظرات و ادله موافق و مخالف را هم آورده و یکطرف را تقویت و طرف دیگر را تضعیف کردهای ولی از تعبیر لکن الانصاف استفاده میکنید و این دیگر چیست؟ انشاء الله و ماشاءالله و اگر و مگر چیست؟ اگر نظرتان را دادید این تردید برای چیست؟
🔹در یکی دو دهه قبل مقالهای با عنوان «نصبسند» نوشتم که بازتاب زیادی داشت؛ نظر بنده این بود که نص غایت و هدفی دارد و ما باید مقاصد شریعت را لحاظ کنیم ولی منتقدان بنده گفتند که اگر مقاصد به میان بیاید دین را خراب خواهد کرد که این توجیه برای بنده قابل هضم نیست.
👈 بیشتر بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=76500
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢رونمایی کتاب درسگفتار «ثلاث رسائل فی الجهاد»
✔️کتاب الجهاد متضمن مسائل مهمی از فقه سیاسی و نظامی اسلام است به نحوی که برخی از حقوقدانان دوران معاصر مانند پروفسور حمیدالله که از حقوقدانان برجسته پاکستانی است وقتی خواسته نظام حقوقی اسلام را در قالبهای نوین به جهانیان عرضه کند، عملا تمام بحثهایش حول مباحثی است که در کتاب الجهاد مطرح شده است. کتاب الجهاد فقط به معرکه و درگیری نمیپردازد بلکه بسیاری از مباحثی که جایگاهش در حقوق بینالملل عمومی و خصوصی است در فقه در کتاب الجهاد تعبیه و مندرج شده است.
یکی از برکات که شامل حال حوزه علمیه تهران شد این بود که رهبر معظم انقلاب کتاب الجهاد را تدریس نمودند. اما سه بحث امان، هدنه و صابئه که در قالب کتاب شریف «ثلاث رسائل فی الجهاد» منتشر شده است را به قلم خود نگارش کردهاند.
حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین بیاتی، رئیس دانشگاه عدالت، تدریس این اثر ارزشمند را در دوسال قبل آغاز و اکنون جلد نخست آن به رشته تحریر درآمده است و اخیراً با حضور استاد عباس کعبی، استاد حسینعلی سعدی و نیز جمعی از اساتید در دانشگاه امام صادق (ع) رونمایی شده است که هر یک از اساتید به سخنرانی پرداختند.
👈 گزارش اجتهاد از مراسم رونمایی کتاب درسگفتار «ثلاث رسائل فی الجهاد»: http://ijtihadnet.ir/?p=76502
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📝 فراخوان آثار پژوهشی مرتبط با حمایت از جبههٔ مقاومت و مباحث فقهی آن
📌مسابقۀ آثار پژوهشیِ در قالبهای پیشنهاد عناوین، نگارش طرح تحقیق، مقاله علمی، تحقیق درسی، پایاننامه و کتاب
🙏🏼از تمامی طلاب مدرسهٔ خارج عمومی و مدرسهٔ سطح عالی دعوت میشود در راستای حمایت علمی و تبیین فقهی مباحث مرتبط با جبههٔ مقاومت و فقه مقاومت و نبرد با استکبار در این مسابقه شرکت کنند.
⏳ مهلت ارسال آثار اولیه: جمعه ۱۶ آذر
📭 مهلت ارسال آثار نهایی :یکشنبه ۲۵ آذر
🔻توضیحات
↙️متن تحقیقهای درسی در ۱۵ صفحه (۴۵۰۰ کلمه)
↙️متن مقالههای علمی در ۲۰ تا ۲۵ صفحه (حداکثر ۷۵۰۰ کلمه) باید باشد
↙️قابلیت عرضه و چاپ در مجلات علمی معتبر را داشته باشد.
↙️آثار ارسالی در سه سطح علمی تقریری، ترویجی و پژوهشی ارزیابی خواهد شد.
◀️آثار پژوهشی در تمام محورهای فقهی مرتبط با حمایت از جبههٔ مقاومت پذیرفته میشود،
◀️معیار اصلی در ارزیابی ابتدایی، محتوای آثار است و اگر محتوای آنها از شرایط لازم بر خوردار باشد، نواقص ساختاری و شکلی نوشته خواهد شد تا تغییرات لازم انجام شود.
🌟مزایا: امکان بهرهگیری از استاد راهنما و مشاور، ثبت امتیاز ترجیحی در کارنامه و کارانه پژوهشی، امکان جایگزینی با تکالیف پژوهشی همتراز، انتشار در ویژهنامه مجلهٔ دیواری فقه و علوم اسلامی یا مجلهٔ فقه و اندیشه، تقویت رزومه پژوهشی، بهرهمندی از مزایای مرکز خدمات نسبت به چاپ مقاله، بهرهمندی مقالات منتخب از جایزه نقدی و جوایز ارزنده.
📎طلاب محترم میتوانند از مطالب ارایه شده در جلسات فقه مقاومت نیز ایده گرفته و ۲۵ درصد محتوای اثر خویش را از آن اخذ کنند، به شرط آنکه در اثر ارسالی بدان اشاره کنند.
📎آثار پژوهشی گروهی نیز پذیرفته میشود، به شرط آنکه میزان تاثیر هریک از افراد مشخص باشد.
🔰لطفاً آثار خود را در ایتا با دو قالب ورد و پی دی اف به آیدی @nooripajoohesh ارسال کنند. سوالات خود را میتوانید از آیدی @m_salehi77 پیگیری کنید.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📹 جدیدترین استفتائات حضرت آیتالله خامنهای با موضوع حمایت مالی از مردم مظلوم غزه و لبنان
✔️ کیفیت پرداخت خمس به مردم مظلوم غزه و لبنان؛ بنا بر نظر حضرت آیتالله خامنهای چگونه است؟ حجتالاسلام و المسلمین رضایی پاسخ میدهد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 نشست علمی «حقوق کودکان در اسناد بینالمللی با تاکید بر وقایع اخیر غزه و لبنان»
🎙 ارائه: حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی
🗓 زمان: سهشنبه، ۲۹ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۰
🏢 مکان: قم، بلوار الغدیر، کوچه ۱۰، پلاک ۵، پژوهشکده زن و خانواده. طبقه شش
🔗 پخش زنده از طریق: http://live.wfrc.ac.ir
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 گردهمایی علمی جهاد مالی؛ از وجوب شرعی تا مشارکت مردمی
🎙استاد علیرضا اعرافی
🔹سخنران افتتاحیه
⏰ساعت ۸
🎙استاد سید محمدعلی مدرسی
🔹حکم جهاد مالی در مذاهب فقهی
⏰ساعت۸:۳۰
🎙استاد محمد قائنی
🔹شرط تمکن مالی در جهاد مالی و تداخل آن با سایر واجبات مالی
⏰ساعت۹:۱۵
🎙سردار حسن پلارک
🔹جهاد مالی؛ راهکارها وفرصتها
⏰ساعت۱۰:۰۰
🎙استاد حمید پارسانیا
🔹رویکرد تمدنی به جهاد مالی و علل مغفول ماندن آن
⏰ساعت۱۱
🎙استاد سعید واعظی
🔹شمول حکم جهاد مالی نسبت به جهاد موجود در خارج از مرزها
⏰ساعت۱۲:۳۰
🎙استاد محسن اراکی
🔹حکم جهاد مالی و شمول آن نسبت به بانوان
⏰ساعت۱۳:۲۰
🗓 زمان برگزاری: پنجشنبه ۱ آذر۱۴۰۳، ساعت ۷:۴۵ صبح
🏢 مکان: قم، میدان معلم، مرکز فقهی ائمه اطهارعلیهمالسلام، سالن فقاهت
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔درسگفتار مبانی حدیثی مجتهد مدیر
✅احادیث معصومین علیهم السلام در زمینه مدیریت و اداره جامعه
✅مشارکت دادن مردم در تصمیم گیری ها از منظر احادیث اهل بیت علیهم السلام
✅کنترل و نظارت از منظر احادیث اهل بیت علیهم السلام
✅کیفیت اجرا در اداره و سازمانها از منظر احادیث اهل بیت علیهم السلام
👤 اساتید گرانقدر: محمد محمدی قائینی، مرتضی ترابی، سید محمدصادق علم الهدی، محمد حسین عبدی
📌مزایای دوره:
1. بهره وری از اساتید متخصص در حوزه (حکمت اسلامی و حدیث)
ساعت و روزهای دقیق برگزاری، متعاقبا و به طور پیوسته و یک هفته قبل از هر درسگفتار اعلام خواهد شد.
👈جهت ثبت نام به نام کاربری mj.kamali در پیامرسان ایتا اطلاع دهید.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📚 پاسخ به پرسشهای فقهی توسّط حضرت آیتالله خامنهای
⏳ تا پایان هفتهی کتاب و کتابخوانی این آثار را با تخفیف تهیّه کنید:
🔗 اینجا: https://shop.khameneibook.ir/category/کتب-فقهی
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢نقد علامه طباطبائی به برنامه درسی حوزههای علمیه
✍️حجتالاسلام والمسلمین احمدحسین شریفی
چند دهه است که بسیاری از عالمان و بزرگان حوزههای علمیه هر کدام از منظری، نقدهایی را نسبت به نظام درسی حوزههای علمیه مطرح کردهاند. شهید مطهری، علامه طباطبائی، امام خمینی(ره) و بیشتر و مفصلتر و دقیقتر از همه رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی، علامه مصباح، آیتالله جوادی آملی و ....
به عنوان نمونه، سخنی از علامه طباطبائی را به مناسبت ایام رحلتشان نقل میکنم:
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان به مناسبتی، نقدی جدی بر نظام آموزشی حوزههای علمیه شیعه و سنی وارد میکند، ضعفی که هر چند در چهار دهه پس از رحلت علامه طباطبائی به برکت انقلاب اسلامی و به برکت روشنگریهای خود علامه و شاگردان او، تا قدری کمتر شده است، اما هنوز هم از مهمترین ضعفهای نظام آموزشی حوزههای علمیه است:
«أنك إن تبصرت في أمر هذه العلوم وجدت أنها نظمت تنظيما لا حاجة لها إلى القرآن أصلا حتى أنه يمكن لمتعلم أن يتعلمها جميعا: الصرف و النحو و البيان و اللغة و الحديث و الرجال و الدراية و الفقه و الأصول فيأتي آخرها، ثم يتضلع بها ثم يجتهد و يتمهر فيها و هو لم يقرأ القرآن، و لم يمس مصحفا قط. (المیزان، ج 5، ص 276)
اگر دربارۀ این علوم (علوم حوزوی) دقت کنی، میبینی طورى تنظیم شدهاند که گویا هیچ نیازی به قرآن ندارند؛ تا جایی که یک طلبه میتواند همه علومی مثل صرف و نحو و بیان و لغت و حدیث و رجال و درایه و فقه و اصول را فراگیرد، و متخصص و متضلع و مجهد و ماهر در آنها شود، در حالی که حتی قرآن را نخوانده باشد! و بلکه قرآنی را به دست نگرفته باشد.»
البته انصاف آن است که این نقدها نیز موجب تغییراتی بنیادین و جدی در برنامه درسی حوزههای علمیه (به ویژه در یک دهه اخیر) شده است. اما به نظر میرسد هنوز هم جا برای ایجاد تغییرات کلیدی در برنامه درسی حوزههای علمیه وجود دارد و اساساً نظام آموزشی حوزههای علمیه باید به گونهای باشد که نه منفعلانه بلکه فعالانه به استقبال تحول و تغییر برود و ساختار آن به گونهای طراحی شود که خود پیشرو و پیشگام تغییر و تحول باشد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad