📹حوزه، نسبت تعریف شده دقیقی با حکمرانی ندارد! 🎙حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی عبداللهی؛ مدیر اندیشکده حوزه و دبیر ستاد راهبری حکمرانی دینی 🔹امروز هم مثل زمان قبل از انقلاب هیچ نسبت تعریف شده، رسمیت یافته و سیستمی بین حوزه و روحانیت و حاکمیت وجود ندارد و همچنان حوزه نسبت به حاکمیت در حاشیه هست الا اینکه افرادی از حوزه‌های علمیه در پست‌هایی حضور دارند. 🔸ساختارهای سیاسی ما تاب تحمل کنشگری و نقش آفرینی مردم را ندارند؛ این در حالی است که مقام معظم رهبری سخن از حکمران مردمی می‌کنند. 🔹حوزه و روحانیت یک وظیفه عام دارند یعنی همان نقد سازنده؛ یک وظیفه خاص دارند و آن، مطالبه گری و زبان گویای مردم در برابر حاکمیت بودن است البته با یک آدابی./ رسانه مرام 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢اجتهاد الگوریتمی و آینده حکمرانی داده‌محور ✔️محمدرضا فارسیان، معاون پژوهشکده شورای نگهبان: 🔹هوش مصنوعی و حکمرانی داده‌محور صرفاً ابزارهای فنی نیستند، بلکه به‌طور مستقیم بر مفاهیم بنیادینی چون عدالت، مسئولیت، تصمیم‌گیری عمومی و حتی ساختار اجتهاد اثر می‌گذارند. 🔸الگوریتم‌ها «فاعل خاموش تصمیم‌های کلان» هستند؛ اگر فقه و نظام حقوقی نتوانند نسبت خود را با این فاعل روشن کنند، عدالت از قلمرو اراده انسانی خارج و به خروجی‌های غیرشفاف ماشینی تقلیل خواهد یافت. نمونه‌های عینی مانند الگوریتم‌های پیش‌بینی جرم، تخصیص وام‌های بانکی یا رتبه‌بندی دانشگاه‌ها نشان می‌دهند که تصمیم‌های حیاتی امروز به‌طور فزاینده‌ای توسط سیستم‌ها اتخاذ می‌شوند. 🔹اجتهاد در عصر الگوریتم، فرآیندی است که باید بتواند نسبت عقلانی میان منابع، انسان و آینده را تنظیم کند؛ فرآیندی که هم منطق عدد و داده را می‌شناسد و هم به معیارهای اخلاقی و الهی پایبند است. در دو دهه آینده، فقه الگوریتمی می‌تواند نقشی کلیدی در حکمرانی داده‌محور ایفا کند، به شرط آنکه پیوند میان اجتهاد، علم مدیریت و اخلاق الگوریتمی تقویت شود. 🔸بحران‌های امروز را نباید به ناتوانی قانون چه شرعی و چه عرفی نسبت داد، بلکه مسئله اصلی تداوم صورت‌بندی خوانشی از فقه است که بتواند در برابر مسائل جهان مدرن و کاربست اجتهاد و قانون‌گذاری الگوریتم‌محور پاسخ‌گو باشد. 🔗 گزارش نشست: http://ijtihadnet.ir/?p=80587 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢 آیت‌الله میلانی واقعاً احیاگر حوزه علمیه مشهد بود ✔️ اعضای ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت آیت‌الله العظمی سید محمدهادی میلانی با حضور در حسینیه امام خمینی(ره) با رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کردند. 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار، ضمن قدردانی از برگزاری چنین کنگره‌ای، مرحوم آیت‌الله میلانی را یک شخصیت جامع‌الاطراف از لحاظ «معنوی»، «اخلاقی»، «علمی» و «اجتماعی و سیاسی» دانستند و تأکید کردند: آیت‌الله میلانی واقعاً احیاگر حوزه علمیه مشهد بود و این حوزه مدیون آن مرحوم است. 🔹 رهبر انقلاب، آیت‌الله میلانی را از لحاظ فردی، شخصی ممتاز و دارای وقار و متانت و در عین حال تواضع، وفاداری نسبت به دوستان و برخوردار از لطافت روحی و ذوق شعر توصیف کردند و افزودند: آن مرحوم از لحاظ علمی یک ملّای بزرگ بود که از محضر اساتیدی همچون مرحوم نائینی و مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی بهره برده و در «درس و بحث علمی» خوش بیان بود و طلبه‌های فاضلی را پرورش می‌داد. 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای یکی دیگر از جنبه‌های شخصیتی آیت‌الله میلانی را اهل سلوک بودن آن مرحوم برشمردند و با اشاره به حضور ایشان در متن قضایای اجتماعی و سیاسی آن زمان گفتند: آقای میلانی در دوران شروع مبارزات در اوایل دهه چهل، حقاً یکی از ارکان نهضت اسلامی بود و در متن مسائل حضور داشت که سفر به تهران به همراه جمع دیگری از علما بعد از بازداشت امام خمینی(ره)، نمونه‌ای از حضور تأثیرگذار در مسائل سیاسی است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢بزرگداشت آیت‌الله میلانی اقدامی خوب در جهت احیای نام ایشان در مشهد است ✔️رهبر انقلاب در دیدار اعضای ستاد برگزاری کنگره بزرگداشت آیت‌الله العظمی سید محمدهادی میلانی: 🔹 خیلی خوش آمدید آقایان محترم؛ و بنده عمیقاً متشکّرم از آقایان محترم، از جناب آقای مروی و دیگر آقایان که اقدام کردند به [برگزاری] بزرگداشت مرحوم آقای میلانی (رضوان اللّه علیه). 🔸ایشان با اینکه بیست سال در مشهد کار علمی و کار اجتماعی و کار سیاسی و همه‌جور کاری را مشغول بودند، بعد از وفاتشان خیلی نشانه‌ای از ایشان در مشهد محسوس نبود. بنده گاهی که برخورد داشتم با مسائل مشهد، [این را] میدیدم. خب ایشان یک وقتی محور بودند در مشهد، یعنی ایشان یک قلّه‌ی حوزه‌ی علمیّه محسوب میشدند، ولی بعد از وفاتشان یاد ایشان و نام ایشان کمتر برده میشد. 🔹 آقازاده‌ی کوچک ایشان، مرحوم آقای آسیّدمحمّدعلی هم کمتر دیده شده بود و ما در اجتماعات و مانند اینها کمتر ایشان را زیارت کرده بودیم؛ ظاهراً ایشان هم فُوت کرده‌اند. لذا این اجتماعی که تشکیل داده‌اید خوب است، که درباره‌ی ایشان تحقیق بشود، کار بشود، آثارشان احیا بشود. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 📽 مشاهده پخش زنده مراسم در: farsi.khamenei.ir/live 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢 روایت رهبر انقلاب از جامعیت شخصیت آیت‌الله میلانی 🔹شخصیّت ایشان جهات گوناگونی داشت که از هر جهتی، از هر جنبه‌ای، انسان میتواند چند جمله‌ای بیان کند: یکی جنبه‌ی شخصی ایشان و شخصیّت ایشان و خصوصیّات اخلاقی و رفتاری ایشان بود؛ 🔹یکی از جنبه‌ی علمی ایشان میشود بحث کرد و صحبت کرد در وضع علمی ایشان؛ 🔹یکی جنبه‌ی سلوکی ایشان است ــ البتّه ما در زمان حیاتشان توجّه نداشتیم و اطّلاع نداشتیم؛ بعدها بنده اطّلاع پیدا کردم که ایشان در رشته‌ی سلوک و معنویّات و مانند اینها بودند و اهل فکر و ریاضت و تأمّل و مانند این چیزها بودند؛ 🔸اینها را آدم در زمان حیاتشان نمیتوانست بفهمد؛ این هم یک جنبه است ــ یک جنبه هم جنبه‌ی اجتماعی و سیاسی ایشان است. از همه‌ی این جهات درباره‌ی ایشان میشود بحث کرد. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢 آیت‌الله میلانی متواضع و دارای آرامش روحی بود 🔹در آن مطلب اوّل، یعنی شخصیّت فردی ایشان و سلوک فردی ایشان، ایشان انصافاً یک انسان ممتازی بود. اوّلاً بسیار با وقار و متانت حرکت میکرد، حرف میزد، اقدام میکرد؛ در عین حال، ایشان بسیار متواضع بود. 🔹[در ایشان،] هم تواضع بود، هم متانت و وقار بود، هم یک آرامش روحی‌ای انسان در ایشان مشاهده میکرد؛ حتّی شرایط سختی هم که پیش می‌آمد، انسان احساس میکرد که ایشان این آرامش را دارند. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢 آیت‌الله میلانی به پاسداشت دوستی‌های قدیمی توجه داشت 🔹وفاداری و پاسداشتِ دوستیِ دوستان؛ ایشان به دوستانشان توجّه میکردند. ایشان با والد ما در تبریز هم‌مکتب بودند. ایشان متولّد نجفند و پدر ایشان داماد مرحوم شیخ محمّدحسن مامقانیِ معروف، مُحشّی مکاسب و آن شخصیّت برجسته و مرجع تقلید بزرگ زمان خودش که ظاهراً متوفّای ۱۳۲۱ یا‌ ۱۳۲۲ است [بوده‌اند]. 🔸لذا ایشان متولّد نجفند، منتها پدر ایشان می‌آیند تبریز و یکی دو سالی در تبریز بودند؛ بعد دوباره برمیگردند به نجف. در آن یکی دو سال، این پسر که مکتب میرفته، با مرحوم والد ما و یکی دیگر از علمای تبریز، [یعنی] مرحوم آسیّدابراهیم دروازه‌ای ــ که پسر ایشان آسیّدمهدی دروازه‌ای در تهران بود؛ شاید بعضی از آقایان بشناسند ــ این سه نفر، هم‌مکتب بودند. 🔹آقای میلانی با توجّه به آن سابقه، یک ارتباط ویژه‌ای با مرحوم والد ما داشتند. ایشان [دفعات] متعدّد، صبحهای زود بلند میشدند می‌آمدند آنجا و شاید مثلاً صبحانه هم آنجا بودند. 🔸یک وقتی هم مرحوم آسیّدابراهیم دروازه‌ای آمد مشهد، هر سه نفر با همدیگر در منزل مرحوم والد ما اجتماع کردند. ایشان وفادار بود؛ پاسداشت دوستی‌های قدیمی را ایشان داشت. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢آیت‌الله میلانی بسیار خوش‌محضر و اهل شعر بود 🔹ایشان بسیار خوش‌محضر بود؛ یعنی اگر انسان با ایشان می‌نشست، جلسه‌ی ایشان جلسه‌ی شیرینی بود؛ و لطافت ذوقی داشت، لطافت شعری داشت. 🔸من در بعضی از نوشته‌ها، در بعضی از کتابهایی که به نظرم به ایشان ارتباط هم نداشت، دیدم ایشان شعر هم گفته‌اند؛ البتّه شعر عربی نوشته بود؛ اهل شعر و اهل ذوق و اهل این چیزها بودند؛ یعنی یک مجموعه‌ای از یک شخصیّت برجسته و ممتاز. 🔹ضمناً این موردِ توجّه باشد که ایشان نوه‌ی شیخ محمّدحسن مامقانی و داماد مامقانیِ صاحب رجال هستند؛ داماد مرحوم آ شیخ عبداللّه مامقانی هستند. 🔸 در درس هم گاهی راجع به دایی‌شان میگفتند که مرحوم آقا دایی ــ به این تعبیر ــ در کتاب رجالشان این‌جور گفتند. غرض، ایشان در خانواده‌ی علم بزرگ شده بودند. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢سلوک فقهی آیت‌الله میلانی به مرحوم نائینی نزدیک‌تر بود 🔹مرحوم آیت‌اللّه میلانی (رضوان‌ اللّه ‌علیه) از لحاظ جنبه‌ی علمی، بدون شک در زمان خودش، یک چهره‌ی برجسته‌ی علمی بود؛ ایشان ملّای بزرگی بود. 🔸عمده‌ی استفاده‌ی علمی ایشان از مرحوم آقای نائینی و مرحوم آ شیخ محمّدحسین اصفهانی بود که ایشان [از آنها این‌جور] اسم می‌آوردند: میرزای استاد، حاج شیخ استاد؛ به این تعبیر از آنها در درس یاد میکردند؛ لکن سلوک فکریِ فقهیِ ایشان به مرحوم آقای نائینی نزدیک‌تر بود. 🔹حالا بنده چون درس اصولشان را نمیرفتم، نمیدانم ایشان در اصول چه جوری رفتار [میکرد]، لکن در درس فقه، گرایش ایشان بیشتر [به مرحوم آقای نائینی] بود و ایشان شبیه سبک مرحوم آقای نائینی بحث میکردند و حرف میزدند و کار میکردند. 🔸در درس، بسیار آرام و متین و خوش‌بیان [بود]؛ حالا خوش‌بیان به این معنا که ایشان خوش‌تقریر بودند؛ یعنی [خوش]بیان به این معنی که پشت سر هم حرف بزنند نبود، لکن ایشان بسیار خوش‌تقریر بود؛ یعنی درس ایشان را هر طلبه‌ای که گوش میکرد واقعاً میفهمید؛ یعنی ایشان این‌جوری بحث میکرد. مدرّس برجسته و بزرگی بود. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢حوزه علمیه مشهد مدیون آیت‌الله میلانی است 🔹واقعاً حوزه‌ی مشهد را ایشان احیا کرد. خب حوزه‌ی مشهد، یک دوره‌ای در زمان مرحوم آقازاده و مرحوم حاج آقا حسین، دوره‌ی اوج و اعتلائی داشته؛ بعد از شهادت آنها تا سالها این حوزه رکود داشت، یعنی در فقه و اصول، یک درسی که بتواند طلبه‌ی مشتاق را در حوزه‌ی مشهد پابند کند و نگه دارد، نبود؛ ایشان که آمدند احیا کردند حوزه را؛ یعنی حوزه‌ی مشهد واقعاً مدیون مرحوم آقای میلانی است. 🔸ایشان حوزه را واقعاً احیا کرد و درس [خودشان را آنجا] شروع کردند؛ شبها درس فقه را شروع کردند و در مدرسه‌ی مسجد حاج ملّا هاشم، [درس] اجاره را شروع کردند که بنده آن وقتها البتّه درس خارج نمیرفتم و آن درس را ندیدم، امّا بعد صلات را شروع کردند که مفصّل، چندین سال، شاید هفت هشت ده سال طول کشید صلات ایشان؛ بعد هم زکات و خمس و مانند اینها را مطرح کردند که به نظرم بعضی از اینها چاپ هم شده؛ یعنی صلات را دیده‌ام؛ به نظرم یک تکّه‌ای از صلات مسافر و مانند اینها را دیده‌ام. 🔹منتها آن نوشته‌هایی که من از ایشان دیدم، آن‌چنان نشان‌دهنده‌ی قوّت علمی ایشان نیست؛ یعنی ایشان قوی‌تر از این نوشته‌ها بود؛ در ملّایی‌، ملّاتر از آن چیزی بود که نوشته شده و از لحاظ ملّایی انصافاً ایشان خیلی برجسته بودند. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢آیت‌الله میلانی اهل سلوک و عبادات مخصوص بود 🔹در جنبه‌ی سلوکی، ایشان با مرحوم آسیّدعبدالغفّار مازندرانی مرتبط بوده. مرحوم آسیّدعبدالغفّار در ردیف مرحوم آقای قاضی و ملّاهایی از این قبیل در عراق و در نجف بودند. 🔸و در این کتابی که از ایشان چاپ شده ــ که من چند سال پیش دیدم؛ ظاهراً مرحوم آسیّدمحمّدعلی این کار را کردند که نامه‌هایی را که به ایشان نوشته شده، اینها را جمع کردند و چاپ کردند ــ چند نامه از مرحوم آسیّدعبدالغفّار به ایشان هست که دستور میدهند و پیدا است که سؤالی کردند، ارتباط معنوی با ایشان داشتند. 🔹ما البتّه آن وقت میدیدیم که ایشان با افرادی که اهل سلوک و معنویّت و این چیزها بودند ارتباط برقرار میکردند؛ این را ما مکرّر دیده بودیم؛ مرحوم حاج ملّا آقاجان مثلاً می‌آمد مشهد، با ایشان ارتباط داشتند، منبر میرفت؛ من دیده بودم که در منزل آقای میلانی، مرحوم حاج ملّا آقاجان منبر میرفت. 🔸 یا بعضی دیگر، [مثل] آن آقای نقیبیِ معروف به «نور» در مشهد، با ایشان ارتباطاتی داشتند. ارتباطات این‌جوری داشتند و اینها را انسان میدید؛ امّا اینکه حالا در وادی سلوک اهل استفاده‌ی از یک استاد یا مثلاً اعمال لازم سلوکی و عبادات مخصوص و مانند اینها باشند، این را ما حدس نمیزدیم در مورد آقای میلانی، امّا بوده؛ این را انسان بعداً میفهمد که چنین وضعی بوده. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢روایت رهبر انقلاب از اُنس علامه طباطبایی با آیت‌الله میلانی 🔹مرحوم آقای طباطبائی با ایشان خیلی مرتبط بودند. آقای طباطبائی تقریباً هر سال تابستانها می‌آمدند مشهد و به نظرم دو سه هفته‌ هم می‌ماندند و [در این ایّام،] مقیّد بودند در نماز ایشان شرکت کنند. 🔹مرحوم آقای میلانی نماز مغرب و عشا را تابستانها در صحن نو، صحن آزادی فعلی، آنجا اقامه میکردند؛ مرحوم آقای طباطبائی مقیّد بودند که در این نماز شرکت کنند و خیلی با ایشان مأنوس و مرتبط بودند؛ که خود این هم دلیل بر همین معنا بود که یک جنبه‌ی سلوکی‌ای در ایشان هست. ۱۴۰۴/۰۹/۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad