💢تعبير «غير واحد» در روايات حسن بن محمّد بن سماعه ✍️محمدباقر ملکیان حسن بن محمّد بن سماعه فقيه واقفی ای است (نک: رجال النجاشی، رقم: ۸۴) که نامش در اسانيد روايات زيادی آمده است، و طبيعتا مشايخ او هم زيادند (نک: مشايخ الثقات، ص ۱۹۰ به بعد). در بسياری از روايات، او از جماعتی مبهم، حديث نقل می‌کند، تعابيری مانند «غير واحد»، «عدّة»، و «عدّة من أصحابنا». در اين گونه موارد، روايات او (به غير از تعداد بسيار کمی) از ابان بن عثمان است. برخی با توجه به اين که واسطه حسن بن محمّد بن سماعه در بيشتر رواياتی که او از ابان بن عثمان نقل می‌کند، مشايخ ثقه او هستند، در صدد تصحيح اين دسته روايات برآمده اند (نک: قبسات، ج۲، ص ۵۰ـ ۵۱). از جمله اين مشايخ که واسطه بين حسن بن محمّد بن سماعه و ابان بن عثمان اند می‌توان به اين افراد اشاره کرد: ۱. فضالة بن أيوب. ۲. جعفر بن محمّد بن سماعة. ۳. أحمد بن الحسن بن اسماعيل الميثمی. ۴. أحمد بن عديس. ۵. حسن بن حمّاد. ۶. محسن بن أحمد. برای تصحيح اين روايات وجوه ديگری هم بيان شده است (نک: قبسات، ج۲، ص۴۸ ـ ۴۹؛ الحديث الشريف، ج۱، ص ۳۹۶ ـ ۳۹۹؛ مشايخ الثقات، ص ۱۸۸ ـ ۱۹۰) اما به نظر می‌رسد منظور حسن بن محمّد بن سماعه از بکار گيری اين تعابير در نقل از ابان بن عثمان، نه مبهم گذاشتن سند، بلکه چيز ديگری است. اگر به فهارس اماميه ـ خصوصاً فهرست نجاشی ـ مراجعه کنيم می‌بينيم که گزارش‌های متعددی از اختلاف نسخ يک کتاب نقل شده است. اين اختلاف نسخ گاه باعث بی اعتباری روايات کتاب (يا بخشی از روايات آن) می‌شود. حسن بن محمّد بن سماعه با بکار گيری تعبير «غير واحد» و تعابير شبيه به آن در نقل از ابان بن عثمان، در حقيقت اين نکته را گوشزد می‌کند که او به اختلاف نسخ کتاب ابان بن عثمان واقف است (و يا اصلا در صدد گزارش اختلاف نسخ کتاب ابان بن عثمان است)، و از اين رو در موارد متعددی، تنها به يک نسخه از کتاب ـ و لو از طريق مشايخ ثقات او به او رسيده باشد ـ بسنده نمی‌کند، بلکه همه نسخه‌های کتاب را با هم مقابله کرده، و با بکارگيری تعبير «غير واحد» به ما می‌گويد که اين روايت در همه نسخ کتاب ابان بن عثمان آمده است. بنابراين تعبير «غير واحد» در روايات حسن بن محمّد بن سماعه از ابان بن عثمان نه تنها از ارزش آن نمی‌کاهد، بلکه بر اعتبار و ارزش آن می‌افزايد. نکته آخر اين که تعبير «غير واحد» در اسانيد بسياری ديگر از راويان هم آمده است، اما در همه جا بدين معنا و منظور نيست، بلکه گاه ـ خصوصاً وقتی اين تعبير بين راوی و امام معصوم آمده (مثل: «يونس بن عبد الرحمن عن غير واحد عن أبي جعفر و أبي عبد الله عليهما السلام» يا «عمر بن أذينة عن غير واحد عن أبي جعفر و أبي عبد الله عليهما السلام») ـ نشان دهنده اين است که راوی، دسته‌ای از روايات مشابه را جمع کرده، و مضمون آنها را اين گونه گزارش کرده است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📺 «مصلحت چیست؟» در شبکه چهار سیما 👤با حضور: 🎙استاد سیدمجتبی نورمفیدی، رئیس پژوهشگاه فقه معاصر 🎙حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ⏰ زمان، چهارشنبه، ساعت ۲۲:۳۰ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔دومین نشست از سلسله نشست‌های «عرصه‌های نوین فقاهت با تاکید بر «فقه کودک» 🎙ارائه: حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی، استادیار و مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 🔻موضوعات: 🔹سن مسئولیت کیفری؛ بلوغ و رشد کیفری 🔹حمایت از کودکان و نوجوانان در معرض خطر 🔹حاکمیت و کودکان در معرض خطر ⏰ زمان: پنجشنبه ۱۶ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۷:۳۰ تا ۱۶:۳۰ 🏢 مکان: مشهد، خیابان آیت‌الله خزعلی (ره)، جنب خیابان آیت‌الله طبسی (ره)، دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، طبقه دوم، اتاق جلسات 🔗 لینک حضور: B2n.ir/h50216 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔 همایش خوانش تمدنی تاریخ و سیره حضرت زهرا (س) 🖼 خیر مقدم و سخنران افتتاحیه 🎙حجت‌الاسلام والمسلیمن حمید پارسانیا 🔻 نشست اول: (ساعت ۸:۳۰ الی ۱۰) 🎙 حجت‌الاسلام والمسلمین شمس الله مریجی 🎙 حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا مطهری 🎙 دکتر ناهید طیبی 🎙 دکتر راحله ضائفی 🎙 حجت‌الاسلام والمسلمین حامد قرائتی 🔻نشست دوم: (ساعت: ۱۰:۱۵ الی ۱۲) 🎙 حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اصغر اسلامی‌تنها 🎙 دکتر شهلا بختیاری 🎙 دکتر زهرا روح الهی امیری 🎙 دکتر صدیقه شاکری 🎙 حجت‌الاسلام والمسلمین علی راد 🍃 جمع بندی نهایی همایش 🎙 حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری 🗓 زمان: پنجشنبه ۲۳ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۸:۳۰ الی ۱۲ 🏢 مکان: قم، چهار راه شهدا- ابتدای خیابان صفائیه،سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی قم، سالن شیخ طوسی. 🔗 لینک ورود به جلسه مجازی: https://www.skyroom.online/ch/scoaqr/qom 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📗 رسالة في الكر 🔺تقريراً مباحث مرحوم آيت‌الله ميرزا مهدی الإصفهانی (قدس سره) ✍️ تأليف آيت‌الله شيخ هاشم قزوينی (رحمة الله عليه) 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢 فرق بین احادیث اخلاقی و احادیث فقهی ✔️استاد احمد عابدی: فرق بین حدیث اخلاقی و حدیث فقهی در این است که الزام در احادیث اخلاقی، الزام اخلاقی است اما در احادیث فقهی، الزام کلامی است. اگر چیزی واجب و حرام باشد، فقهی است اما اگر چیزی واجب و حرام فقهی نیست اما ضرورت اخلاقی دارد، به‌عبارت‌دیگر اگر تخلف شد، جهنم ندارد حدیث اخلاقی است. به‌عبارت‌دیگر در ذات اخلاق ضرورت وجود دارد و همیشه اخلاق بایدونباید است؛ اما این تخلف از این باید جهنم ندارد اما ضرورت دارد. مثلاً اگر بگویم نماز شب بخوانید و خیلی فایده دارد، این اخلاق نیست، یا مثلاً اگر بگویم بهتر است راست‌گو باشید، این هم اخلاق نیست. اخلاق آن است که الا و لابد باید راست‌گو باشید. در ذات اخلاق الزام و اجبار هست ولی الزامی است که تخلف از آن گناه ندارد. سال‌های قبل گفته شد که اگر در حدیثی کلمه شیطان وجود دارد و می‌گوید فلان چیز کار شیطان است، معمولاً این احادیث اخلاقی است. یا مثلاً حدیثی می‌گوید اگر فلان کار را کردید خدا فلان درجه بهشتی را می‌دهد، این حدیث اخلاقی است. حدیث فقهی آن است که بگوید این کار را باید بکنید و یا نکنید./ خارج فقه؛ ۱۴۰۰/۲۰/۲۹ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢بررسی اجمالی برخی آرای فقهای حنفی از نظر برخی از علمای اهل سنت ✍️مهدی نریمانپور تتبع در آرای اصولی و فقهی علمای حنفی نشان می‌دهد که فقه حنفی جریانی برخلاف جریان موجود در جهان اهل سنت است؛ زیرا موارد متعددی از آرای علمای حنفی را نشان می‌دهد که در بخش قابل توجهی از این آراء، رأیی خلاف آرای سایر مذاهب اهل سنت اتخاذ کرده‌اند؛ لذا شاذ و نادرگویی، نامأنوسی و وجود اختلاف شدید در برخی از مبانی فقه حنفی مشاهده می‌شود. یکی از کسانی که متعرض خصیصةهای فقه حنفی گردیده است، حافظ نثاء الله زاهدی یکی از علمای معاصر اهل سنت پاکستان است. وی ضمن تحقیق کتاب «نور الأنوار بشرح المنار» تألیف احمد بن ابی سعید مشهور به ملاّجِیْوَن به بیان انتقادی آرای حنفی همت گماشته است. علاوه بر وی، دیدگاه «شاه ولی الله دهلوی» در مورد آرای اختلافی فقهای حنفی نیز قابل توجه است. ایشان ازجمله کسانی است که به بیان ریشه اختلاف مذهب حنفی با سایر مذاهب می‌پردازد. 📝 بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=74402 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢عبدالله بن عباس و فقه شیعی ✔️عبدالله بن عبّاس ابن عبدالمطّلب (م ۶۸ق/ ۷-۶۸۶م) در مطالعات اسلامی معاصر معمولًا به عنوان یکی از پایه‌گذاران علوم دینی شناخته شده است. او همچنین یکی از گرداورندگان قرآن به شمار می‌رود که قرائات گوناگونش از آیات، بعدها همگی ثبت و ضبط شد. نقش او به عنوان «پدر علم تفسیر قرآن» نیز غیر قابل انکار است، چنان که از میان صحابه پیامبر (ص)، در حوزه شریعت (فقه و احکام) هم به عنوان یکی از پیشوایان مکتب مکّه به شمار می‌رود. در این میان، نقش وی در باورها و تاریخ فقه شیعه کمتر مورد توجّه قرار گرفته و نگاه سنّت شیعی امامی به او مبهم به نظر می‌رسد. بر همین پایه ویلفرد مادلونگ کوشیده است تا با بررسی چند نمونه، نقش و جایگاه ابن عبّاس در فقه شیعی را تا اندازه‌ای به تصویر بکشد. از نگاه مادلونگ، شواهد مناسبی وجود دارد که نشان‌دهنده تأثیر بسزای آموزه‌های ابن عبّاس بر عقاید و فقه شیعیان امامی نخستین است. 📝 مطالعه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=74415 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📲 دانلود اپلیکیشن طوفان الاقصی ✔️بخش مکتوب و رسانه‌ی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، نرم‌افزار اندروید با عنوان «طوفان الاقصی» تولید و منتشر کرد. در این نرم‌‌افزار به مهمترین شبهات و سؤالات روز جامعه با موضوع فلسطین در قالب نوشتار،صوت، پادکست و ویدئو پاسخ داده شده است از جمله: صهیونیسم مسیحی و یهودیت، مورمون‌های صهیونیست، اقدام متقابل غیر انسانی در جنگ، کشتن غیر نظامیان در جنگ، اهمیت بیت المقدس برای اسرائیلی ها، موضع پادشاهان ایرانی نسبت به ساکنان فلسطین، تاریخچه جنایات اسرائیل، اثرات نبرد طوفان الاقصی برای ایران و... دریافت از بازار: https://cafebazaar.ir/app/com.pasokhgoo.toofan.al.aqsa?ref=share 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📹 نماهنگ | آیت‌الله گلپایگانی تضعیف نظام را حرام می‌دانست 🔺روایت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از پیامی که آیت‌الله العظمی گلپایگانی برای ایشان فرستاده بودند 🗓 انتشار به مناسبت سالگرد رحلت این مرجع عظیم‌الشان 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📕رساله‌اى در اثبات ولایت فقیه ✔️ آیت‌الله حاج آقا رضا مدنى کاشانى (ره) (م ۱۳۷۱ش) از شاگردان ممتاز مرحوم آیت‌الله العظمى حاج شیخ عبدالکریم حائرى یزدى و داراى تألیفات متعدد فقهى است. «براهین الحج للفقهاء والحجج» از جملهء آثار فقهى ایشان است که در چهار جلد به نگارش در آمده است. بحث «ولایت فقیه» که در جلد سوم این کتاب به سبک فقهى مورد بحث قرار گرفته و به سال ۱۳۵۵ش منتشر شده، به بررسى دلایل نقلى و عقلى در این موضوع پرداخته است. مؤلف محقق، در ضمن اثبات ولایت و سرپرستى جامعه براى «فقیه عادل و آگاه به مسائل اجتماعى و سیاسى و کشور دارى», جهادابتدایى در عصر غیبت را نیز از اختیارات فقیه داراى شرایط مى داند. اکنون ترجمه این بحث را ملاحظه مى‌کنید./ کشکول ناب حوزوی 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔 آیا حکمرانی در گام دوم انقلاب اسلامی احکام جدیدی می طلبد؟ ✔️نهمین جلسه از سلسله جلسات حلقه علمی گام دوم انقلاب اسلامی (خوانش تحلیلی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی) با عنوان: آیا حکمرانی در گام دوم انقلاب اسلامی احکام جدیدی می طلبد؟ با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار برگزار می‌شود. 🗓زمان: یک شنبه، ساعت ۱۰صبح الی ۱۲ 🏢مکان: قم: پردیسان، بلوار دانشگاه، بلوار سلمان، بلوار آزادی، بلوار ۲۲ بهمن، خیابان شهید حامدنیا، خیابان اشراق، مجتمع شهید شاهچراغی، بلوک ۲، طبقه ۱، واحد ۳ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔کرسی نقد و بررسی نظریه «حکمرانی خوب» 👤با حضور اساتید: 🎙محسن مهاجرنیا 🎙سیدکاظم سیدباقری 🎙قاسم شبان‌نیا 🎙دبیرعلمی: عبدالوهاب فراتی 📅 زمان: یکشنبه ۱۹ آذرماه ۱۴۰۲، ساعت ۱۰ 🏢 مکان: قم، سالن جلسات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 🔗حضور مجازی از طریق: skyroom.online/ch/iict/nezamha 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔کرسی علمی ترویجی موضوع: «ماهیت غیر معاوضی عقد نکاح و آثار فقهی حقوقی آن» 🎙ارائه دهنده: حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی سجادی امین، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده 🎙 ناقد: استاد جواد حبیبی تبار، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی و رئیس هیئت مدیره انجمن علمی زن و خانواده 🗓 زمان: یکشنبه ۱۹ آذر ماه ۱۴۰۲، ساعت ۱۷:۳۰ 🏠 مکان: قم، میدان سعیدی، خیابان امام خمینی (ره)، کوچه ۵۴، مدرسه علمیه علویه 🔗حضور برخط از طریق: https://www.skyroom.online/ch/skyuser/wrc 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔نشست «الگوی مشارکت روحانیت در حکمرانی» 🎙با حضور حجج‌الاسلام والمسلمین فلاح شیروانی، محمدعلی میرزایی، علی محمدی و احمد رهدار 🗓زمان: یکشنبه ۱۹ آذر، ساعت ۱۸ الی ۲۱ 💠 به منظور کسب اطلاعات بیشتر وثبت نام به آیدی @Admin_Akhund مراجعه فرمائید. پذیرش قطعی توسط همین آیدی به شما اطلاع رسانی خواهد شد. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔻امام خمینی (ره) و الگوی جهانیِ انقلاب اسلامی 📺 نخستین گفتگوی تلویزیونی شیخ ابراهیم زکزاکی 📌 برنامه تلویزیونی جماران - قسمت ۲۳ و ۲۴ 👤میهمان: شیخ ابراهیم زکزاکی؛ رهبر جنبش اسلامی نیجریه 🗓 زمان: سه‌شنبه و چهارشنبه ۲۱ و ۲۲ آذر، ساعت ۲۳، شبکه یک سیما 🔸شیخ ابراهیم زکزاکی، رهبر جنبش اسلامی نیجریه که به ایران سفر کرده، به مناسبت ایام سالگرد حادثه تلخ زاریا، در گفتگوی تلویزیونی خود با صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، مقابل دوربین برنامه «جماران» شبکه یک سیما قرار گرفت. 🔸ایشان در بخش نخست این گفتگوی اختصاصی، ناگفته‌هایی را از نحوه آشنایی و دیدار با امام خمینی(ره) و تأثیر ایشان در شکل‌گیری جنبش اسلامی نیجریه مطرح کردند. در بخش دوم نیز، ضمن طرح عملکرد و شرایط جنبش اسلامی در نیجریه و قاره آفریقا، به جزئیاتی از دیدار با رهبر انقلاب و همچنین حادثه تلخ زاریا و نحوه دستگیری ایشان تا شهادت فرزندان اشاره کردند. 🔸شیخ ابراهیم زَکزاکی، رهبر شیعیان نیجریه است که با تأثیر از انقلاب اسلامی ایران و پس از دیدار با امام خمینی(ره) شیعه شد و با تأسیس جنبش اسلامی نیجریه، سیصد مدرسه اسلامی در آن کشور و کشورهای همسایه تأسیس کرد. ایشان تبلیغ دینی در نیجریه را تنها با جذب ده‌ها نفر آغاز کرد، در حالی که امروز تعداد پیروان اهل‌بیت(ع) در آن‌جا با تلاش‌های ایشان، به بیش از ۱۰ میلیون تَن رسیده است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢رویکرد محتاطانه فقه در هوش مصنوعی/ رساله توضیح‌المسائل هوش مصنوعی تدوین شود ✔️حجت‌الاسلام سیدمهدی رفیع‌پور 🔹مراجع و فقها مانند همه موضوعات جدیدی که با آن‌ها مواجه می‌شوند، باید نسبت به هوش مصنوعی هم که مورد ابتلای جامعه است و درصد زیادی از جامعه را درگیر خود کرده و خواهد کرد، باید با آن مواجه شوند که این مواجهه به معنی دخالت در کم وکیف تکنولوژی نیست، بلکه باید در رابطه با استفاده‌های درست آن راهنمایی کنند. در واقع ما معتقدیم که شریعت نسبت به موضوعات گوناگون موضع دارد و گاهی به طور کامل می‌پذیرد، گاهی وقت‌ها حرام می‌کند و گاهی بخشی را می‌پذیرد و بخشی را نمی‌پذیرد؛ که به نظرم فقه و فقاهت نسبت به هوش مصنوعی تفصیل می‌دهد و می‌تواند بگوید که در این راستا و اهداف مناسب است و باید از آن‌ها استفاده کرد و یا در چه مواردی نباید استفاده کرد. در واقع باید رساله توضیح‌المسائل هوش مصنوعی تدوین شود و فهرستی از واجبات و محرمات استفاده کردن از هوش مصنوعی را در اختیار مخاطبان و جامعه متدین بگذارند؛ چراکه آن‌ها نمی‌توانند نسبت به مسائل اجتماعی کلان بی‌تفاوت باشند. کنار کشیدن مراجع و فقها از پاسخگویی و تحلیل درست موضوعات جدید به مرگ فقه می‌انجامد. 📝 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=74418 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢زمینه‌های علمی ـ پژوهشی «فقه رانت» بررسی شد 🔸حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا یوسفی، در نشست علمی «فقه رانت» با حضور محققان و پژوهشگران که در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد، به بررسی زمینه‌های فعالیت فقهی در بحث «رانت» پرداخت و با اشاره به جدید بودن مفهوم رانت حتی در متون قانونی ایران، گفت: رانت یک کلمه وارداتی در کشور ما است که دچار بدفهمی شده و به همین دلیل ذهنیت غلطی نسبت به مفهوم رانت شکل گرفته است. 🔸عضو هیئت علمی دانشگاه مفید رانت را به دو نوع رانت پیش‌برنده و عقب‌برنده تقسیم نمود. وی رانت‌های مولد را که به تولیدکنندگان برای تشویق و ترویج تولید داده می‌شود، رانت‌های پیش‌برنده دانست و رانت‌های عقب برنده را رانت‌هایی خواند که به دلالی و واسطه‌گری کمک می‌کند. 📝 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=74422 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🎬 پس شیوه فقها چه می‌شود؟ ✔️استاد صادق آملی لاریجانی 🔹در استفاده از آیات و روایات نباید خیلی متسرع باشیم. واقعاً تسرع در استفاده از آیه و روایت خصوصاً برای اهل منبر درست نیست. 🔹در تلویزیون یا جای دیگر، به راحتی آیه و روایت می‌گویند و یک مطلب استفاده می‌کنند! پس شیوه فقها چه می‌شود؟ قدر متقین آیه و روایت را باید مطرح کرد./ درس خارج اصول ۱۴۰۰/۷/۲۶ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔖 لیست اساتید دروس خارج فقه معاصر ✔️این لیست با همکاری دفتر فقه معاصر و آموزش در سامانه نجاح ثبت شده و در برنامه‌های آموزشی مورد استناد خواهد بود. ◻️ در سال تحصیلی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ در شهر قم ۱۰۳ درس خارج فقه معاصر برگزار می‌شود. ◻️ موضوعات متنوع از فقه پزشکی و فقه هوش‌مصنوعی تا نظام اقتصادی در اسلام و فقه اخلاق، به صورت درس خارج ارائه می‌گردد. ◻️فقط طلاب درس خارج می‌توانند این دروس را انتخاب نمایند. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢هر تلقی‌ای از فقه نمی‌تواند در خدمت عدالت اجتماعی باشد ✔️استاد احمد واعظی: 🔹بحث است که فقه در مقوله استقرار عدالت اجتماعی در جامعه چه نقش و کارکردی دارد. اگر فقه می‌خواهد در خدمت بسط عدالت اجتماعی باشد، هر تلقی‌ای از فقه نمی‌تواند کمک‌کار عدالت اجتماعی باشد. برای‌نمونه، اگر فقه کاملاً فردی باشد و وظیفه فقیه را صرفاً استنباط حکم شرعی بداند، کجا می‌تواند فقه را در خدمت بسط عدالت در جامعه و تغییر مناسبات اجتماعی موجود، به‌سمت مناسبات اجتماعی مطلوب قرار دهد؟ 🔸اگر فقه را ولایی یا حکومتی دیدیم، نه فردی، آنگاه فقه امکان و ظرفیت آن را پیدا می‌کند که در خدمت عدالت قرار ‌گیرد. البته عبارت فقه ولایی یا حکومتی باید به‌درستی فهم شود که به‌معنای دیدن فقه در بستر مدیریت و اداره جامعه است که با این نگاه، دیگر نمی‌توان فتوا را عین قانون دانست، بلکه پشتوانه قانون به شمار می‌رود؛ چه‌بسا فتوایی که وقتی به بستر اداره جامعه می‌روید می‌بینید که نه شرایط اجتماعی اجازه می‌دهد به قانون تبدیل شود و نه شرایط بین‌المللی، بلکه باید تغییرات و اتفاقاتی در شرایط جامعه رخ دهد، یا فتوا باید قبض و بسطی بپذیرد تا توان اداره جامعه را داشته باشد. 🔹کلمه «فقه حکومتی» می‌تواند کژتابی زبانی داشته باشد و به‌معنای «فقه در خدمت حکومت» یا «فقه توجیه‌گر حکومت» گرفته شود، در حالی که چنین نیست؛ فقه حکومتی به این معناست که فقه را در بستر اداره و مدیریت جامعه ببینیم و از آن انتظار حل مسائل را داشته باشیم، نه ایجاد بن‌بست. 📝گفت‌وگو درباره کتاب بازاندیشی عدالت اجتماعی: http://ijtihadnet.ir/?p=74425 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢حاشیه‌ای بر قاعده کرامت ✍️حجت‌الاسلام محمد متقیان تبریزی برخی از اساتید و پژوهشگران معاصر، قاعده‌ای با عنوان «کرامت» را طرح می‌کنند که به نظر ایشان می‌تواند مقیَّد اطلاقات و مخصَّص عمومات باشد. هرکدام از ایشان، در استدلال بر این ادعا، راهی را رفته و تقریبی را بیان داشته‌اند. در این میان، برخی بر این باورند که می‌توانند با استفاده از کبرای «ملازمه تکوین و تشریع» این قاعده را اثبات نمایند. یکی از اساتید در جلسه‌ای که اخیراً در یکی از مؤسسات تشکیل شد، با استفاده از کبرای ملازمه، این ادعا را طرح نمود: «با نظر به آیه شریفه ۷۰ سوره مبارکه اسراء "وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلَىٰ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا"؛ می‌توان از تعبیر «كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ» تکریم تکوینی انسان توسط خداوند متعال را فهمید. تکریمی که از آن به "اعطاء کرامت تکوینی" یاد می‌شود. از آنجا که معتقد به "ملازمه میان تکوین و تشریع" هستیم، نمی‌شود شارع مقدس، در مقام تشریع، احکام و تکالیفی را جعل نماید که برخلاف تکریم تکوینی انسان باشد». 👈 پیرامون این دیدگاه، نکاتی به ذهن می‌رسد که به عنوان حاشیه‌ای بر آن طرح می‌شود: http://ijtihadnet.ir/?p=74429 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢رفتار دو گانه! ✍️محمدباقر ملکیان کتاب وسائل الشيعه بزرگترين کتاب در زمينه روايات فقهی در حوزه‌های علميه شيعه است. اين کتاب نمونه‌ای کم نظير و چه بسا بی نظير از حديث پژوهی عالمان شيعی است، نمونه‌ای که حتی در حوزه‌های اهل سنت هم با همه عرض و طولش با آن مواجه نيستيم. با اين حال همانند همه ساخته‌های دست و ذهن بشری، خالی از اشکال نيست. نمونه‌ای از اين اشکالات، عدم مراعات الگوی واحد در موارد متعدد است، که در اينجا به دو نمونه‌ اشاره می‌کنم. 📝 بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=74433 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢 باید در اقتصاد مجتهد داشته باشیم ✔️آیت‌الله جوادی آملی: 🔹حضرت امیر المومنین(ع) می‌فرماید «وَ وَسِعَتْهُ السُّنَّةُ، وَ لَمْ ینْسَبْ إلَی الْبِدْعَةِ»؛ در هر کاری که می‌خواهیم انجام بدهیم، می‌توانیم دو اجتهاد داشته باشیم: یک اجتهاد فقه و اصولی که رایج است، یک اجتهاد نوآوری است در جایی که نبود، این بدعت نیست! این سنت است. یک کسی جامعه شناس، اقتصاددان، راهنما و یا مبتکر خوبی است؛ او می‌تواند کار خوب در مملکت بکند و نوآوری داشته باشد، «مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً کَانَ لَهُ أَجْرُهَا ...» این است. 🔹بعضی از کارها بود که بزرگان قبلی ما سنت گذاشتند، فرمود این کار را بکنید، چرا در اقتصاد مجتهد نیستید؟! اینکه ما یک نوآوری داشته باشیم که مشکل ما را حل کند، اگر یک روش و سنت خوبی در کشورداری، در اداره مملکت، در حفظ ارزانی و اقتصاد داشته باشیم، اینها نعمت خوبی است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📺 گفتگو «میز اقتصاد» با دکتر رسول بخشی پیرامون «شبکه ربا» 🔺نقش سلسله اقتصاددانان یهودی در نهادینه کردن بهره در اقتصاد 🖥 تماشا کنید: https://mizeghtesad.com/?p=1856 🆔 https://eitaa.com/ijtihad