💢هوش مصنوعی پیامدهایی در جامعه دارد و نظام حقوقی خاصی را میطلبد/ از پیشرفت هوش مصنوعی نگران هستیم ولی ترس نداریم
✔️حجتالاسلام سید امیر سخاوتیان در گفتگو با «اجتهاد»:
🔹آیا هوش مصنوعی روح و روان خواهد داشت؟ نگاه ما این است که هوش مصنوعی روح نخواهد داشت ولی روان با روح متفاوت است. طبق یک مبنا، روان میتواند از مقوله مادی باشد. از طرف دیگر، هوش مصنوعی پیامدها و تأثیراتی در جامعه دارد و وظایف و حقوقی را میطلبد؛ بنابراین باید نظام جرائم خاصی را مطابق با تأثیرات و وظایف پیرامون هوش مصنوعی تنظیم کرد. این امر تحولات و مسائل جدیدی را در علوم مختلف ایجاد خواهد کرد.
🔸حوزههای علمیه با توجه به مراکز تخصصی و طلاب متخصصی که در این مراکز رشد کردهاند نسبت به اتفاقات جدید، بسیار فعال هستند. در همین بحث هوش مصنوعی، پایاننامههای زیادی نوشتهشده و در حال نوشته شدن است. این امر نشان از ورود و رشد فضلا در مباحث جدید است.
🔹با آیندهپژوهی و رصدی که ما در این حوزه داشتهایم اتفاقات و حرکات خوبی صورت گرفته است. البته شاید نگرانی وجود داشته باشد ولی ترس نیست. حرکتها بسیار فعال است. بهزودی بزرگان، درس خارج هوش مصنوعی خواهند گذاشت. وقتی درس خارج گذاشته میشود، یعنی پژوهش صورت گرفته و نتایج حاصلشده و این سنگر توسط فقه فتح شده است. البته بعضی جریانها سعی میکنند مباحث منفی را ترویج کنند ولی چه مثبتنگر باشیم و چه منفینگر، هوش مصنوعی پدیدهای است که میآید.
👈 متن گفتگوی «اجتهاد» با عضو ارشد ستاد راهبردی فناوریهای هوشمند حوزه علمیه: http://ijtihadnet.ir/?p=69818
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢مدل حل مسئله در احکام فقهی ناسازگار با حقوق شهروندی زنان
✔️نشست علمی «مدل حل مسئله در احکام فقهی ناسازگار با حقوق شهروندی زنان» با تاکید بر موضوع ازدواج باکره از سوی گروه فقه حقوق و تکالیف شهروندی پژوهشگاه فقه معاصر، با ارائه دکتر زهرا اخوان صراف و نقادی دکتر محمود حکمتنیا برگزار شد.
✂️صول و مبانی که برای چنین مدلی در نظر گرفتم، یکی کرامت انسان است، حق آزادی انسان، نبود تفاوت جوهری میان زن و مرد و نفی مهتری، یعنی یک مزیت سلطهآوری به صورت دائمی برای مردان نسبت به زنان وجود ندارد. اصل بودن قرآن در استنباطات فقهی، انحصار روایات به موارد خودشان، تأسیسی نبودن بعضی از احکام، دائمی نبودن بعضی از احکام، برائت جوهر فقه از تبعیض نابهجا و در نهایت پایداری و پایستگی اعتبار سنت فقهی، یعنی با یک نگاه همدلانه نسبت به آن چیزی که تا الان وجود دارد تلاش میشود گزارش و مسیر گذار از آن معیّن شود.
👈 گزارش نشست: http://ijtihadnet.ir/?p=69815
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢 تصویب رشته مطالعات حکمرانی اسلامی در شش گرایش
✔️حجتالاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی، مدیر گروه حکمرانی اسلامی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی از تصویب رشته مطالعات حکمرانی اسلامی در شش گرایش در مقطع کارشناسی ارشد شامل حکمرانی خانواده، حکمرانی تعلیم و تربیت، حکمرانی بهداشت، حکمرانی سیاسی، حکمرانی اقتصادی و حکمرانی فضای مجازی خبر داد.
وی بیان داشت: این رشته با پیشنهاد مدیر گروه حکمرانی اسلامی و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تصویب رسید.
دبیر گروه گسترش و برنامه ریزی مراکز و موسسههای آموزشی و پژوهشی خاص وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوبه مذکور را در دوم بهمن سال ۱۴۰۱ به رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ابلاغ کرد.
وی در بیستمین نشست شورای علمی گروه حکمرانی اسلامی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس ابراز امیدواری کرد که این رشته پس از تصویب برنامه و سرفصل دروس رشته یاد شده در آینده نزدیک فعالیت خود را آغاز و دانشجویانی را در این گرایش ها پذیرش نماید.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به فعالیت برخی رشته های حکمرانی در دانشگاه های کشور گفت: رشته حکمرانی اسلامی برای اولین بار در کشور مجوز تأسیس گرفته است.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔نشست علمی «نقد حجیت خبر واحد در اور مهمه»
🎙ارائه: استاد سید محمد نجفی یزدی
👤دبیر علمی: حجتالاسلام محمد فائزی
📆 زمان: سه شنبه 11 بهمن ماه، ساعت 11
🏢مکان: قم، مجتمع فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام)، سالن امام خمینی (ره)
🔗لینک حضور مجازی: markazfeqhi.com/live
💰به بهترین نقدها جوایزی اهدا خواهد شد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔کرسے ترویجے «زمینههای نظری مردم سالاری دینی در اندیشه سیاسی آیتالله نائینی (ره)»
🎙ارائه: دکتر مسعود معینی پور
🎙ناقد :حجتالاسلام احمدرضا یزدانی مقدم
📅زمان: سه شنبه ۱۴۰۱/۱۱/۱۱، ساعت ۱۰ الی ۱۲
🏢 مکان: قم؛ پردیسان؛ انتهای بلوار دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تالار پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
🔗لینک ورود به جلسه: Dte.bz/cptconf
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔کرسی علمی ترویجی «امکان سنجی تلقی «تستر زنان» به مثابه قاعدهای فقهی»
🎙ارائه: حجتالاسلام دکتر سیدجعفر علوی
👥 ناقدین:
🎙حجتالاسلام دکتر محمد امامی
🎙 حجتالاسلام محمدحسین ربانی بیرجندی
📆زمان: سه شنبه 11 بهمن ماه، ساعت 12:15
🏢مکان: مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ساختمان شماره 2، اتاق جلسات
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔کرسی ترویجی «بررسی فقهی وظیفه مندی مسئولان نسبت به جهاد تبیین»
🎙ارائه: حجتالاسلام هادی عجمی (مدیر مدرسه مجازی فقه تربیتی موسسه اشراق و عرفان)
👥ناقدان:
🎙حجتالاسلام والسملین محمد قاسمی (مدیر کارگروه دفاع و امنیت مرکز فقهی ائمه اطهار(ع))
🎙دکتر عبدالله گوهری طالع (استادیار دانشگاه آزاد و جامعه المصطفی)
📆 زمان: سه شنبه 11 بهمن ماه، ساعت 10:30
🔗لینک وبينار: http://ac.rso-co.ir/neshast
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔نشست علمی «اسلام و حکومت از دیدگاه امام خمینی(ره)»
🎙ارائه: استاد محمد جواد فاضل لنکرانی
📆 زمان: سه شنبه 11 بهمن ماه، ساعت 19 الی 20
🏢مکان: قم، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢انتساب غلو به جابر جُعْفی با محتوای روایات ناسازگار است
🔹پژوهشگر و محقق حدیث، انتساب غلو به جابر جُعْفی را به علت بیپروایی وی در بیان برخی مسائل عنوان کرد و گفت: برخی روایات در مورد کرامت امام(ع) داریم که بیان آن هم میتواند در انتساب غلو مؤثر بوده باشد ولی از آنجا که روایات ایشان از صافی محدثان قم عبور کرده و وارد شیعه شده است، غالیانه نیست.
🔸مصطفی حقانی فضل گفت: در مورد انتساب غلو به ایشان سخنانی مطرح است که ممکن است به علت بیپروایی وی در بیان یکسری مسائل باشد. برخی روایات در مورد کرامت امام(ع) داریم که بیان آن هم میتواند در انتساب غلو مؤثر بوده باشد. روایاتی که از جابر در این باره وارد فضای شیعه شده، غالیانه نیست زیرا تصفیه شده است و از صافی محدثان قم عبور کرده است و اگر قرینه برای صحت آن نبوده، کنار گذاشتهاند.
👈 گزارش نشست: http://ijtihadnet.ir/?p=69829
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢دلالت احادیث بر غلو الوهی سران غلات؛ با تکیه بر نقد دیدگاه استاد محمد سند
🔹حجتالاسلام عابد ضمن تبیین چیستی بحث و مدعای استاد شیخ محمد سند بیان داشت که ایشان در کتاب «الغلو و الفرق الباطنیة» مدعی هستند که سران غلات همچون عبد الله بن سبأ، ابوالخطاب، مغیرة بن سعید قائل به الوهیت یا پیامبری ائمه (ع) نبودهاند، و حتی برای خویش نیز مقام نبوت مدعی نشده و مهمترین اشتباه و خطای ایشان افشای سر بوده است.
🔸در ادامه مبانی تاثیرگذار در این ادعای استاد سند و استظهار ایشان از روایات به صورت تیتروار بیان شد و به سه نمونه از استظهارهای ایشان که به نظر ارائه دهنده نادرست بود، پرداخته شد و ضمن ارائه شواهد نقضِ استظهار صورت گرفته، مشخص گشت که این ادعای استاد سند تا آنجا پیش رفته است که حتی ایشان منکر ادعای نبوت مسلیمة کذاب هستند.
🔹حجتالاسلام اسکندری، استاد ناقد بحث، ضمن تبیین معانی کذب، بر این معنا اصرار داشت که به هیچ وجه در کتاب مذکور که تقریر ایشان از مباحث استاد سند است، در پی تطهیر سران غلو و نفی احتمال غلو الوهی سران غلات نبوده و نهایتا این احتمال به خاطر شهرتش در کتاب طرح نشده است.
🔸سپس ارائه دهنده به حل تعارض میان روایات در مورد ابوالخطاب و مغیرة بن سعید پرداخته و برخی از نمونههای تهافت موجود در کتاب «الغلو و الفرق الباطنیة» را ارائه نمود. در مقابل استاد ناقدِ ضمن نزدیک بودن دو نظر به هم، غرض اصلی کتاب را جلوگیری از انکار معارف والای اهل بیت (ع) از جمله لزوم برائت از دشمنان اهل بیت (ع) بیان داشت.
👈 گزارش تفصیلی: http://ijtihadnet.ir/?p=69826
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢به برخی فتاوا، حتی در بازار قم هم عمل نمیشود!
✔️رویکرد مقاصدی اگرچه در میان اهلسنت، قدیمی است؛ اما در میان فقهای شیعی، سابقه چندانی ندارد. این رویکرد به مناسبت خاستگاه سنی خود، از اقبال زیادی در میان فقهای سنتی شیعه نیز برخوردار نیست.
در این میان اما برخی همچون استاد ابوالقاسم علیدوست، سالهاست که به ضرورت ملاحظه مقاصد شریعت بهعنوان یکی از ادله استنباط حکم فقهی تصریح میکند.
این استاد حوزه علمیه قم در این یادداشت شفاهی، تلاش دارد تا نظریه خود مبنی بر لزوم استفاده از مقاصد شریعت را با تفصیل بیشتری بیان کرده و به ابعاد مختلف آن، بیشتر بپردازد.
✂️ فقهی کارآمد است که مقتضیات حکم و مقتضیات و زمان و مکان را فقیه مورد لحاظ قرار داده و فتوا دهد. ترس از برچسبها نباید مانع از کار صحیح شود. فقهی امروز عملگرایانه و عاری از اشکالات و نقدهاست که واقعبینانه باشد. نمیتوان فتوایی داد و به عملکردن به آن توجه نکرد. گاهی برخی از فتاوا را در بازار قم هم نمیبینیم که عمل شود. گرچه هم باید هنجارهای فقه رعایت شود و هم هنجارهای جامعه تا دچار اشکال نشویم؛ بنابراین پردازش به مقاصد لزوماً فقه جدید یا ازبینرفتن فقه را در پی ندارد.
👈 متن کامل یادداشت اختصاصی را در «شبکه اجتهاد» مطالعه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=69823
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔰مروری بر بیانات رهبر انقلاب در دیدار کارآفرینان، تولیدکنندگان و دانش بنیانها ۱۴۰۱/۱۱/۱۰
💎برای من روشن است که استعداد کشور خیلی بالا است و ما:
♦️هم در زمینهی منابع خدادادِ طبیعی یک کشور فوقالعادهای هستیم،
♦️هم از لحاظ مسائل جغرافیایی و موقعیّت جغرافیاییِ بینالمللی و سیاسی یک کشور برجسته و استثنائی هستیم،
♦️هم از لحاظ نیروی انسانی.
💠نکاتی در مورد رشد کشور
👈ما احتیاج داریم به رشد سریع و مستمر؛ علّت هم این است که عقبافتادگی داریم.
🚧ما در دههی ۹۰ به دلایل مختلف یک عقبماندگی و بهاصطلاح تعطیل نسبی مسائل اقتصادی داشتیم.
✔️جبران این عقبماندگی طبعاً محتاج یک رشد مستمرّ پیدرپی اقتصادی است در میانمدّت.
📌برای همین است که ما در برنامهی هفتم توسعه، اولویّت اصلیِ برنامه را گذاشتیم پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت.
🔺و رشد اقتصادی را متوسّط هشت درصد در سیاستهای برنامهی هفتم قرار دادیم
↙️ما به این رشد احتیاج داریم؛ چرا؟
به این چهار دلیل:
1️⃣ علاج مشکل معیشت مردمی و رفاه خانوار
2️⃣ ارتقای جایگاه ایران در اقتصاد منطقه و جهان
3️⃣ ایجاد شغل برای نیروی انسانیِ جوانِ متخصّص
4️⃣ ممکن است فردا اینهمه جوان نداشته باشیم؛ ما باید کشور را برای آن روز ثروتمند کنیم.
🏷الزامات رشد کشور
📍بعضی از این الزامات، متوجّه دستگاههای حکومتی است که آنها موظّفند و باید دنبال کنند؛
📍بعضی متوجّهِ خود فعّالانِ اقتصادی است؛
📍بعضی متوجّه آحاد مردم است.
✅دو رکن اساسی:
🔸 افزایش سرمایهگذاری برای تولید
🔸ارتقای بهرهوری
❇️الزامات دیگر:
1️⃣ چشمانداز راهبردی دستگاههای اجرائیِ حکومتی برای مسائل اقتصادی
2️⃣ حمایت دستگاههای اجرائی از توسعهی بنگاههای خصوصی
3️⃣ پیشرفت دانش و فنّاوری
4️⃣ افزایش بهرهوری
5️⃣ رقابتپذیر کردن کالا و خدمات
👌اگر چنانچه ما محصولمان را رقابتپذیر کنیم، یعنی هم کیفیّت بالا برود، هم قیمت پایین بیاید، تحریم دیگر اثر نمیکند.
6️⃣ یکی از مهمترین الزامات: بهبودِ فضای کسب و کار [از طریق:]
📌علاج تصمیمگیریهای متناقض
📌علاج تغییرات مکرّر قوانین و مقرّرات
📌مقرّراتزدایی و علاجِ راهِ دراز و پُرپیچوخم فرایندهای اداری
📌برداشته شدن مداخلههای سلیقهای از سوی نهادهای نظارتی و غیرنظارتی
📌تأمین مالی برای فعّالیّتهای بخش خصوصی
7️⃣مسئلهی انضباط مالی در بودجه
8️⃣رفع مداخلات دولتی در مالکیّت و مدیریّت بنگاههای اقتصادی
9️⃣رقابت نکردن دستگاههای دولتی با بخش خصوصی
🏷چند تذکر کوتاه
⭕️بنگاههای اقتصادی میان خود عرصهی رقابت را از حوزهی همکاری جدا کنند.
⭕️شرکتهای کوچک و متوسّط، نقش زیادی در ایجاد اشتغال و در ایجاد ارزش افزوده برای کالاها دارند.
🔺دستگاههای دولتی به اینها توجّه کنند،
🔺بنگاههای بزرگ در زنجیرهی تولید خودشان با اینها همکاری کنند و اینها را توسعه بدهند و به آنها کمک کنند.
⭕️تعاونیهای تولید میتواند یکی از گرهگشاترین کارها برای ایجاد اشتغال باشد؛
🔺بخصوص برای ایجاد عدالت اقتصادی در مجموعهی کشور.
❇️من این را گواهی میدهم، شهادت میدهم که مسئولین محترم دولتی با همهی وجود دارند کار میکنند؛
👈منتها جهتگیریها را مراقبت کنند و کار را جوری انجام بدهند که انشاءالله نتایج مطلوبی داشته باشد.
🍀از خداوند متعال توفیق همهی شما را خواستاریم و لطف و رحمت الهی را به روح مطهّر امام و به ارواح مطهّر شهدای عزیز مسئلت میکنیم.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 مدرسه انقلاب اسلامی
🔺ویژه برنامه نکوداشت دهه فجر انقلاب اسلامی ایران- بهمن 1401
🏢مکان: قم، پردیسان، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🔗لینک حضور آنلاین: http://dte.bz/cptconf
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 نشست علمی «انقلاب اسلامی و تطور حرکت اجتهاد و فقه شیعه»
🎙ارائه: حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد)
📌همزمان با آغاز دهه فجر و با حضور آیتالله اشرفی شاهرودی
📆 زمان: چهارشنبه ۱۲ بهمن ماه ساعت ۱۸ الي ۱۹/۳۰
🏛مکان: مشهد، مرکز تحقیقات اسلامی، انتهای شیرازی ۱۶
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 نشست علمی «انقلاب اسلامی و حق تعیین سرنوشت»
🎙ارائه: حجتالاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی (استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم)
📆 زمان: چهارشنبه ۱۲ بهمن ماه ساعت: 18:30
🏛مکان: قم، مؤسسه مفتاح کرامت، خ صفائیه، کوچه 15، پس از فرعی؛ پلاک 11
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📚معرفی نامزدهای گروه «دین» چهلمین دوره کتاب سال
🔻نامزدهای گروه «دین» چهلمین دوره جایزه کتاب سال با اعلام دبیرخانه این رویداد معرفی شدند.
📕نامزدهای موضوع «فقه و اصول»:
📘رمزینه ارزها از دیدگاه فقه و حقوق و چالشهای مرتبط با آن با تأکید بر رمزارز بیتکوین، تألیف روحالله آهنگران، تهران: میعاد اندیشه، ۱۴۰۰، ۱۱۶۳ ص.
📗فقه تجارت هنر هفتم: اصول، ملاکات و مسائل تجاری صنعت سینما، تألیف علی نهاوندی، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار علیهمالسلام، ۱۴۰۰، ۵۰۴ ص.
📒بحوث فی شرح مناسک الحج: تقریرا لابحاث السید محمد رضا السیستانی، تألیف امجد ریاض و نزار یوسف، قم: کتاب حکیم؛ نشر فقه، ۱۴۰۰، ۱۵ ج.
📙النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، تألیف ابوجعفر محمد بن الحسن بن علی الطوسی، تصحیح مؤسسه امام هادی علیهالسلام، قم: مؤسسه پیام امام هادی علیهالسلام، ۱۳۹۹، ۵ ج.
📔مصباح الفقیه، تألیف رضا بن محمد هادی الهمدانی، تصحیح محمد باقری، نورعلی نوری و محمد میرزایی، قم: آوای منجی، ۱۳۹۹، ۲۰ ج.
📕نامزدهای موضوع «حدیث»:
📒آینه خودیابی: شرح حکمت صدوپنجاه نهجالبلاغه، تألیف احدفرامرز قراملکی با همکاری فهیمه ساجدیمهر، مشهد: حوزه علمیه خراسان، ۱۴۰۰، ۵۳۶ ص.
📗موافقت معنایی: موافقت گشتاری، موافقت تعبیری، موافقت فرانقشی، تألیف علیرضا قائمینیا، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ۱۴۰۰، ۷۲۶ ص.
📘دراسه لغویه و بلاغیه فی خطب الامام امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیهالسلام، تألیف سیدجعفر سیدباقر الحسینی، قم: تحریر اندیشه، ۱۴۰۰، ۵ ج.
📔زیارت عاشورا از آغاز تا امروز؛ اثبات اصالت زیارت عاشورای مشهور با استناد به بیش از ۱۶۰ نسخه خطی از منابع این زیارت، تألیف سیدمهدی محمودی، قم: مؤسسه کتابشناسی شیعه با همکاری آستان قدس حسینی، ۱۴۰۰، ۴۸۰ ص.
📕نامزدهای موضوع «سیره»:
📗موسوعه ابی طالب، تألیف گروه مؤلفان، تصحیح گروه محققان، کربلاء: مجمع الامام الحسین علیهالسلام العلمی للتحقیق تراث اهل البیت علیهمالسلام؛ قم: عطار، ۱۴۰۰، ۲۰ ج.
📘تطورشناسی اخبار مطلاقبودن امام حسن مجتبی علیهالسلام در منابع اسلامی، تألیف حسین مرادینسب، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۴۰۰، ۲۷۶ ص.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📚تمحیص اجتهادی و قواعد ممهّده در فقه رسانه
✔️تعاملات دین و رسانه، یکی از مسایل و چالشهای اساسی در دنیای معاصر است که واکاوی و تبیین مسایل فقهی و موضوعات شرعی موجود در این عرصه میتواند نقش چشمگیری در پیشبرد اهداف و رسالتهای نظام ارتباطی جامعۀ اسلامی داشته باشد.
از این رو، کتاب «تمحیص اجتهادی و قواعد ممهّده در فقه رسانه» اثر حجتالاسلام والمسلمین علی نهاوندی، بهتازگی از سوی مجتمع فقهی ائمه اطهار (ع) در 376 صفحه به زیور طبع آراسته شد.
👈 اطلاعات بیشتر + نحوه خرید: http://ijtihadnet.ir/?p=69835
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢گذری بر امتیازات حلقات شهید صدر(ره) در نظام آموزشی
✔️سال تحصیلی کنونی در حوزه علمیه با خبری نویدبخش شروع شد و آن تغییر و تحول کتب درسی بود. اما مدت کمی از انتشار این خبر توسط استاد شب زنده دار نگذشته بود که غالب بزرگان حوزه بالخصوص برخی که در بین طلاب به خوشفکری و طرفداری از تحول شناخته میشدند با این طرح به مخالفت برخاستند. از تغییرات صورت گرفته بدیل قرار گرفتن کتاب حلقه ثالثه شهید صدر به جای کفایه بود(و نه حذف شدن کتب دیگر). کسی ادعا ندارد که کتاب حلقات مطلوبترین بدیل برای کفایه است اما این که حوزه علمیه بعد از سالها این ضرورت همگانی را در طرحی اینچنینی جامۀ عمل پوشانده جای امید دارد و نکته دیگر آن که کتاب حلقات شهید دارای امتیازاتی است که در کلام برخی از بزرگان، این ویژگیها بازتاب داشته است. در ادامه به کلام اساتید در این موضوع خواهیم پرداخت.
👈 اینجا بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=69839
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢زمینههای نظری مردمسالاری دینی در اندیشه سیاسی نائینی (ره)
✔️دکتر مسعود معینیپور:
🔹از نظر آیتالله نائینی، دولت مدرن میتواند عادلانه باشد و به مردم ظلم نکند اما در مورد مشروعیت آن بحث میکنند ولی به طور کلی حاکمیتهای سیاسی شبه دموکراسی را نفی نمیکنند و معتقدند این نوع نظامها نامطلوب نیستند هرچند میتوان نظامهای دیگری را هم طراحی کرد.
🔸دغدغه اصلی وی کنترل دستگاه حکومت و کم کردن ظلم و استبداد است. در آن بحبوحه مباحثه میان روشنفکران و روحانیت ارائه این نظر از جانب یک فقیه سنتی، بسیار شجاعانه، پیشرو و روشنفکرانه است که میگوید ما به شما با استدلالهای فقهی این اجازه را میدهیم که استبداد را محدود کنید.
🔹ایشان از مشارکت سیاسی مردم نیز صحبت میکنند و نظارت مردم در روندهای حاکمیت را جدی میدانند و میگویند ابتنای سلطنت اسلامی بر مشارکت مردم است. همچنین قائل به تفکیک قوا هستند و برای مشروطیتِ سلطنت و مشروعیت اجمالی آن مشارکت مردم را جدی میگیرند و اینکه همه کار نباید به صورت علی اطلاق بر عهده حاکمیت باشد.
🔸عنصر دیگری که در مردمسالاری وجود دارد و ایشان نیز بر آن تأکید میکنند آزادی و برابری است اما میگویند باید در دایره دین باشد و موانع رشد اجتماعی را بردارد. عنصر دیگری که در مردمسالاری دینی وجود دارد و ایشان به آن اشاره کردهاند، حقوق شهروندان است و بر مواردی همانند عدم تصرف در مال انسانها، عدم تجسس از خفایای افراد و اعتراضات مسالمت آمیز تأکید میکنند.
👈 بیشتر بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=69832
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢مصلحت سنجی و مدارای آیتالله حائری برای بقای نهاد حوزه لازم بود
✔️حجتالاسلام والمسلمین رسول جعفریان:
🔹سیاست آرام حاج شیخ عبدالکریم و دوری از روشهای تند، سبب شد تا حوزه قم آسیب کمتری ببیند. شرایط حکومت پهلوی برای امتحان دادن طلبهها مورد قبول حوزه قرار گرفت و طلاب این مسیر را به اجبار یا طبیعی پذیرفتند. بنابر این حکومت پهلوی نمیتوانست بهانهای برای مقابله با حوزه داشته باشد. همه اینها حوزه قم را در مسیر گسترش در چارچوب همان شکل سنتی (مثل نجف) قرار داد. اما توجه داشته باشید که تعلیم و تربیت حوزوی، در این دوره آسیب زیادی دید.
🔸به نظرم حاج شیخ عبدالکریم، آیتالله بروجردی و امام خمینی با وجود تفاوت عملکردشان در برابر حکومت پهلوی، بازتاب بخشی از مسائل زمان خود هستند. آنها از لحاظ دینی و فقهی، مستندات خود را در برخورد با مسائل زمان داشتند.
🔹حاج شیخ در روزگار سختی میزیست و باید دستاورد اصلی خود در تأسیس حوزه علمیه و مصلحت کلی این نهاد را مراعات میکرد. آیتالله بروجردی، در دورانی میزیست که سختگیری تمام شده و روحانیت بخشی از قدرت از دست رفته را بهدست آورده بود. در نتیجه، میتوانست با دربار راحتتر وارد گفتوگو، تعامل و حفظ توازن دینی شود.
🔸پس از درگذشت آیتالله بروجردی، شاه تندتر حرکت کرد. با پیش گرفتن روش استبدادی، با روحانیت به دشمنی پرداخت و حتی آنها را «ارتجاع سیاه» نامید. او قدرت پدرش را نداشت و زمانه هم عوض شده بود. بنابراین، واکنش امام خمینی، انعکاس وضعیتی بود که پهلوی دوم ایجاد کرده بود.
👈 متن گفتگو: http://ijtihadnet.ir/?p=69844
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢 واکاوی فقهی ارزش زمانی پول
✔️حجتالاسلام محمدتقی تولمی:
🔹ارزش زمانی پول، سه بحث دارد: «اعتبار فقهی، گستره اعتبار و کارکردش» که اکنون تمرکزم بر بحث اول است. بیش از ده فرع فقهی پیدا کردیم که فقها حکمشان را به توجیهی که امروزه به آن ارزش زمانی پول میگوییم، مستند کردهاند. همین امر نشان میدهد، فقها نظریه ارزش زمانی پول را پذیرفتهاند.
🔸حرمت ربا به این معنا نیست که ارزش پولی که امروز قرض میدهم، بیشتر از ارزش پول فردا نیست. نه واقعاً ارزشش بیشتر است و ما نمیتوانیم، این را زیرسؤال ببریم؛ بلکه نکته این است که فعالیت غیرانتفاعی نمیتواند مستند به ارزش درآمدزا باشد؛ از اینرو در عین پذیرش ارزش زمانی پول، حرمت ربا را معقول میدانیم.
🔹ممکن است گفته شود، دلیل حرمت ربا، قرآن، سنت، اجماع یا عقل است؛ پس ادله اربعه موافق حرمت رباست؛ اما این فضا برای مقابله با نظریه رقیب که نهتنها ربا را جایز بلکه لازم میداند، کافی نیست؛ زیرا اقتصاد سرمایهداری، قرآن را قبول ندارد. او میگوید: دلایل متعددی بر جواز ربا دارم که یکی از آنها ارزش زمانی پول است. فقیه در دوران جدید باید بتواند، با نظریههایی مقابل مقابله کند و ادله آنها را با روش علمی رد کند.
👈 گزارش تفصیلی + سخنان استاد ناقد: http://ijtihadnet.ir/?p=69846
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢اکثر غالیان بلندپروازیهای سیاسی داشتند/ نگاه مولفهای برای حل تعارضات رجالی سودمند نیست
✔️ دکتر سید محمدهادی گرامی:
🔹اگر درک سیاسی از غلو داشته باشیم و بدانیم جریانات غالیانه بلندپروازی سیاسی داشتند و از سوی دیگر دانش فرقهنگاری را نیز در اختیار قدرتهای حاکم بدانیم، باید توجه کنیم آنها عقایدی را به غلات نسبت دادند که برای ما عجیب است و در این زمینه بزرگنمایی شده تا زمینه سرکوب آنها فراهم شود.
🔸وقتی در مطالعات تاریخی جلو میرویم برایمان روشن میشود که غالیان نسبت به مولفههای مختلف چه باوری داشتند ولی در مطالعات رجال یک مشکلی که داریم گزارشات متعارض رجالی است. در آثار رجالی برخی شخصیتها کاملا جرح شدند و بعضی شخصیتها کاملا مدح شدند؛ ولی شخصیتهای رجالی زیادی داریم که وضعیت دوگانه دارند و در مورد آنها هم گزارش جرح داریم و هم مدح.
🔹با نگاه مولفهای به مفهوم غلو شاید به نظر بیاید علت اصلی تفاوت گزارشهای رجالی در رابطه با یک نفر این است دیدگاهشان در رابطه با غلو فرق داشته ولی به نظر میرسد این تعارضات به جهت رقابتهایی بوده که درون جریانات شیعی وجود داشته و به همین جهت افراد علیه هم گزارش میساختند. در واقع شاید اعتقاد آنها درباره باورهای یک نفر متفاوت نباشد بلکه به جهت رقابتهای صنفی و جریانی که وجود دارد همدیگر را جرح و تعدیل کرده باشند. پس علیرغم اینکه باید مفهوم غلو را به شکل مولفهای ببینیم ولی این روش در مسائل رجالی خیلی به ما کمک نمیکند چون تعارضات رجالی به دلیل رقابتهای صنفی بوده است.
👈 بیشتر بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=69850
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢اگر خلق پول از هیچ حرام باشد، اتخاذ سیاستهای پیشینی برای پیشگیری از آن منطقیتر خواهد بود
✔️حجتالاسلام والمسلمین حسینزاده بحرینی، رئیس کمیسیون بانکداری مجلس در مدرسه فصلی فقه نظام با عنوان «تبیین فقهی و اقتصادی خلق پول بانکی و دلالتهای آن برای طراحی مدل بانکداری» موضوع «اصطلاح شناسی خلق پول و راهکار مدیریت آن» را تشریح کرد.
وی در این نشست اظهار داشت: اعطای تسهیلات بانکی بدون تودیع ذخیره قانونی نزد بانک مرکزی به معنای بدهکاری به بانک مرکزی و افزایش نقدینگی است و این در حالی است که اگر این عمل شرعا حرام باشد، اتخاذ سیاستهای پیشینی توسط بانک مرکزی بسیار منطقیتر از سیاستهای پسینی در جلوگیری از آن است؛ نظارتهای پسینی منتج نیست؛ زیرا اعمال سیاستهایی پسینی مانند تعطیلی بانک پس از اعمال جریمه آن - با نظر به وجود مشتریان میلیونی برای برخی از آنها-، برای اقتصاد کشور بسیار پر خطر است.
👈 بیشتر بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=69852
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢 اجازه آیتالله سیستانی برای اختصاص سهم امام به زلزله زدگان خوی
🔻متن استفتاء از دفتر معظمله به این شرح است:
✍ بسمه تعالی
مؤمنین مجازند از دو سوم سهم امام (علیهالسلام) برای آسیب دیدگان زلزله شهرستان خوی به مقدار لازم کمک کنند.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢فقر منابع روایی در سیرهپژوهی امام جواد (ع)
✔️حجتالاسلام علی راد با بیان اینکه در خصوص ابناءالرضا(ع) و امام جواد(ع) با فقر منابع روایی دچار هستیم، اظهار کرد: در پژوهشهایی که درباره ابنا الرضا(ع) صورت گرفته دادههای تاریخی و روایی اندک است. این امر معلول شرایط تاریخی و سیاسی ایشان و برخورد سلبی دستگاه خلافت با این ائمه(ع) بوده است. بنابراین اگر با همین تعداد روایات موجود برخورد سلبی کنیم، دیگر چیزی از روایات باقی نمیماند.
👈 ادله اعتبار روایت «و ما کان لله لم یقطع»: http://ijtihadnet.ir/?p=69861
🆔 https://eitaa.com/ijtihad