🟠 خلاصه کتاب «فریب بزرگ» نوشتهٔ مسعود درخشان 🌐 bookroom.ir/book/102765 🟡 این کتاب، نقدی عمیق بر ماهیت علم اقتصاد معاصر است. درخشان با اتخاذ رویکردی تاریخی، به بررسی منشأ و ماهیت رویکرد ریاضی در علم اقتصاد می‌پردازد و استدلال می‌کند که این رویکرد، اقتصاد را به مجموعه‌ای از مفاهیم انتزاعی تبدیل کرده که توانایی پاسخ‌گویی به مسائل واقعی جوامع را ندارد. 🔹درخشان معتقد است که پس از انقلاب صنعتی، تولید انبوه و مصرف انبوه به ظهور سرمایه‌داری منجر شد که شکاف طبقاتی را افزایش داد. برای توجیه این نظام، فلاسفه و اقتصاددانان با استفاده از ریاضیات، چارچوبی علمی برای اقتصاد ایجاد کردند تا چهرهٔ ناعادلانهٔ سرمایه‌داری را پنهان کنند. این تلاش‌ها به حذف ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی از تحلیل‌های اقتصادی انجامید و اقتصادی پدید آمد که به‌ظاهر علمی است، اما در واقع از درک عمیق مسائل انسانی و اجتماعی ناتوان است. 🔸درخشان با نقد این رویکرد، آن را «اقتصاد علم‌نما» می‌نامد؛ زیرا به‌جای پرداختن به واقعیت‌های اقتصادی و اجتماعی، در پی اثبات خود به‌عنوان علمی دقیق و ریاضی‌محور است. او تأکید می‌کند که این رویکرد، اقتصاد را از ارزش‌های اخلاقی و انسانی تهی کرده و به ابزاری برای توجیه نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌های نظام سرمایه‌داری تبدیل شده است. 🔹در این کتاب، نویسنده نشان می‌دهد که اقتصاد متعارف، به‌دلیل تمرکز بر مدل‌های ریاضی و انتزاعی، قادر به تبیین پیامدهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی سیاست‌های اقتصادی نیست. این محدودیت‌ها باعث شده که سیاست‌گذاران اقتصادی نتوانند به‌درستی با مسائل واقعی جوامع مواجه شوند و راه‌حل‌های مؤثری ارائه دهند. 🔸درخشان با اشاره به انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، بیان می‌کند که با وجود تلاش برای ایجاد نظام اقتصادی اسلامی، اقتصاد ایران همچنان در چارچوب سرمایه‌داری غربی عمل می‌کند. او این مسئله را ناشی از اعتقاد راسخ اقتصاددانان کشور به علمی بودن اقتصاد متعارف می‌داند و معتقد است که این باور، مانعی جدی در مسیر توسعهٔ اقتصاد اسلامی است. 🔹نویسنده بر این باور است که برای ایجاد نظام اقتصادی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی، باید از چارچوب‌های تحلیلی اقتصاد متعارف فاصله گرفت و رویکردی را اتخاذ کرد که به‌جای تمرکز بر مدل‌های ریاضی، به ارزش‌های اخلاقی و انسانی توجه داشته باشد. او تأکید می‌کند که اقتصاد اسلامی باید بر پایهٔ عدالت، اخلاق و توجه به نیازهای واقعی جامعه بنا شود و از تقلید کورکورانه از مدل‌های غربی پرهیز کند. 🔸در نهایت، «فریب بزرگ» دعوتی است به بازاندیشی در مبانی علم اقتصاد و تلاش برای ایجاد چارچوبی که بتواند به‌طور واقعی به مسائل و نیازهای جوامع پاسخ دهد. این کتاب برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به اقتصاد اسلامی و نقد اقتصاد متعارف، منبعی ارزشمند و الهام‌بخش است. #خلاصه_کتاب حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد @HokmranOnline