♨️انتخابات در دهه آخر رژیم قاجاری 🔹انتخابات با #انقلاب_مشروطه و تشکیل #مجلس_شورای_ملی وارد ادبیات سیاسی ایران شد. از پیروزی جنبش مشروطه، تا پیروزی انقلاب اسلامی ، بیست و چهار دوره انتخابات مجلس شورای ملی برگزار شد. #مجلس_سنا بر اساس قانون اساسی مشروطیت، به همراه مجلس شورای ملی یکی از دو مجلس قانون‌گذاری ایران بود. با توجه به انتصابی بودن نیمی از نمایندگان سنا توسط شاه، عملاً اراده ملی در انتخاب نمایندگان این مجلس، مفهوم خود را از دست ‌داد. #مجلس_مؤسسان ، مجمعی از نمایندگان ملت بود که از طریق انتخابات عمومی تشکیل می‌شد و مسئول تهیه قانون اساسی یا تغییر بعضی از اصول آن بود. 🔸مهم‌ترین نهاد مشروطیت، مجلس شورای ملی بود. نخستین مجلس شورای ملی در 1285 افتتاح شد. انتخابات مجلس اول مشکلاتی چون صنفی بودن انتخابات تهران، دو مرحله‌ای بودن انتخابات ولایات و ایالات و عدم تخصیص نماینده به اقلیت‌ها و ایلات را داشت. مطابق نظامنامه، انتخابات صنفی-طبقاتی بود و طبقات شش‌گانه شاهزادگان قاجاری، علما و طلاب، اعیان و اشراف، ملاکین، فلاحین و اصناف نمایندگان خود را برگزیدند. 🔹مشروطه‌خواهان در قانون انتخابات مجلس شورای ملی، زنان را از انتخاب شدن و انتخاب کردن محروم ساختند. نظامنامه انحصار طبقاتی در دوره بعدی به تدریج اصلاح شد و راه را برای حضور بیشتر طبقات مختلف جامعه فراهم کرد. مجالس اول و دوم به ترتیب با به توپ بستن مجلس توسط لیاخوف روسی و اولتیماتوم روس‌ها در مخالفت با اقدامات شوستر امریکایی بسته شد. در انتخابات دوره سوم که در سال 1293 برگزار گردید، بر اساس قانون جدید، انتخاب نمایندگان به صورت همگانی و عمومی بود و دهقانان نیز از حق رأی برخوردار شدند. 🔸دوره چهارم با مسائل حاد سیاسی همچون جنجال قرارداد #وثوق‌الدوله همراه بود. بریتانیا سعی داشت به این قرارداد وجهه قانونی ببخشد و این امر مستلزم تصویب در مجلس شورای ملی بود. بنابراین وثوق‌الدوله نخست‌وزیر به منظور گزینش نمایندگان هوادار بریتانیا و تصویب قرارداد 1919، فرمان انتخابات مجلس چهارم را صادر کرد. اما گسترش اعتراضات داخلی و خارجی و نیز برملا شدن توطئه تقلب گسترده در انتخابات در سطح وسیع به سقوط دولت وثوق‌الدوله منجر شد. مشیرالدوله نخست‌وزیر جدید زمینه بر هم زدن قرارداد 1919 را در مجلس آینده فراهم کرد. 📚منبع: فصلنامه 15خرداد، شماره 69/70 🇮🇷 @IRANeMOASER

جستارهایی در پیدایش مفهوم انتخابات فرمایشی در ادبیات سیاسی ایران ✳️به مناسبت سال‌مرگ رضاخان 🔹انتخابات با #انقلاب_مشروطه و تشکیل #مجلس_شورای_ملی وارد ادبیات سیاسی ایران شد. از پیروزی جنبش مشروطه در سال ۱۲۸۵ه‌ش، تا پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲بهمن۱۳۵۷، بیست و چهار دوره انتخابات مجلس شورای ملی برگزار شد. از این ۲۴دوره، پنج دوره در زمان قاجاریه (۱۳۰۴-۱۲۸۵ه‌ش)، هفت دوره در حکومت رضاخان (۱۳۲۰-۱۳۰۴)و دوازده دوره در حکومت محمدرضاشاه (۱۳۵۷-۱۳۲۰) برگزار شد. 🔸مجلسین سنا و مؤسسان به موازات انتخابات مجلس شورا یا تحت شرایط خاصی تشکیل می‌شد. مجلس سنا بر اساس قانون اساسی مشروطیت در سال ۱۲۸۵ه‌ش، به همراه مجلس شورای ملی یکی از دو مجلس قانون‌گذاری ایران بود که نخستین‌بار در سال ۱۳۲۸ در زمان محمدرضا پهلوی تشکیل شد و با پیروزی انقلاب اسلامی منحل گردید. با توجه به انتصابی بودن نیمی از نمایندگان سنا توسط شاه، عملاً اراده ملی در انتخاب نمایندگان این مجلس، مفهوم خود را از دست داد و سنا تنها قدرت شاه را فزونی می‌داد. مجلس مؤسسان، مجمعی از نمایندگان ملت بود که از طریق انتخابات عمومی تشکیل می‌شد و مسئول تهیه قانون اساسی یا تغییر بعضی از اصول آن بود. ◀️ضمیمه: متن کامل مقاله مخالفت یکپارچه روحانیان نسبت به انتقال جنازه رضاخان به قم 🇮🇷 @IRANeMOASER