✳️نهضت آزادی و تلاش برای حفظ سلطنت پهلوی
◀️پرونده ویژه بنیاد تاریخپژوهی؛ به مناسبت سالروز اعلام موجودیت «نهضت آزادی ایران»
🔻استقرار حکومت قانون (بر پایه سلطنت) اولین اصل از اصول سیاستداخلی « #نهضت_آزادی »
🔴حسن نزیه،از اعضای هیئت مؤسس نهضت آزادی، در روز اعلام تأسیس نهضت آزادی(اردیبهشت۱۳۴۰): نهضت آزادی ایران ضامن حفظ رژیم حاضر است.
🔻نهضت آزادی در بیانیه11آبان1355: اجرای قانون اساسی (سلطنتی) راه رهایی از بحران
🔴نامه درخواست #مهدی_بازرگان از دربار برای ملاقات و مصاحبه تلوزیونی با #شاه در تاریخ 30اردیبهشت1357
⁉️نهضت آزادی همواره ادعای پیشقراولی در نهضت اسلامی را داشت و از این رو اعضای آن به دنبال سهمخواهی از نظام اسلامی برآمدند. اما آیا واقعا این حزب به دنبال براندازی رژیم سلطنتی پهلوی بود؟ اسناد و شواهد تاریخی دیدگاهی دیگر دارند.
🇮🇷 @IRANeMOASER
📂امام و مقابله با سازشکاری دولت موقت
⚫️به مناسبت ارتحال جانسوز امام خمینی قدس سره الشریف
▪️#سازشناپذیری_امام_خمینی قدس سره الشریف در برابر فکر و تصمیمات شرق و غرب یکی از ویژگیهای غیرقابل تردید ایشان بود. ویژگی که وجه تمایز ایشان با گروههای غربزده یا شرقزده نیز بود.
◾️با پیروزی #انقلاب_اسلامی و پیشنهاد مسئولان میانی دولت موقت به ریاست مهندس #مهدی_بازرگان شکل گرفت. طبیعی بود که مهندس بازرگان و سایر پرورشیافتگان غرب فرسنگها با این خصلت امام خمینی قدس سره الشریف فاصله داشتند و نمیتوانستند فکر و عمل سیاسی مستقلی داشته باشند و حضور نفوذیهایی مثل #عباس_امیرانتظام به تعمیق این سازشکاری انجامید.
▪️امام با درایت و بصیرت شگفتانگیز خود این ویژگی را میدید و با سازشکاری « #ساختاری »، « #حقوقی » و « #عملی » دولت موقت مقابله میکرد.
🇮🇷 @IRANeMOASER
📌#روزشمار انقلاب اسلامی
🗓 ۲۷ تیر ۱۳۵۷
🔹آقایان #مهدی_بازرگان، #یدالله_سحابی و #محمد_توکلی با #جان_دیاستمپل، کارمند سیاسی سفارت آمریکا در تهران ملاقات و درباره «نهضت آزادی» و نقش آن در موقعیت سیاسی کشور گفت و گو کردند.
🔸با ورود #رضاپهلوی (فرزند محمدرضاشاه) به تگزاس، دانشجویان ایرانی دانشگاه فنی تگزاس اعلام کردند در مدت اقامت پسر شاه در تگزاس علیه رژیم ایران دست به تظاهرات میزنند.
📚منبع: روزهای حماسه و نور، ج1، ص368
🇮🇷 @IRANeMOASER
✅پاسخهای صریح شهید بهشتی و شهید هاشمینژاد به مهدی بازرگان
💠سالروز برگزاری انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی
🔹دولت موقت به نخستوزیری بازرگان به دنبال انحلال #مجلس_خبرگان_قانون_اساسی بود چراکه به خوبی میدانست که این مجلس، بهدنبال تصویب اصل ولایتفقیه و غییر برخی اصول پیشنویس قانون اساسی است.
🔸 #مهدی_بازرگان در یک سخنرانی به مناسبت رحلت #آیتالله_طالقانی از مصوبات مجلس خبرگان اظهار نگرانی کرد که این اظهارات با واکنش #شهید_آیتالله_بهشتی، نائب رئیس وقت مجلس خبرگان، روبرو شد. ایشان در پاسخ به بازرگان گفتند:
🔹«»ملت ما و تحصیلکردههای ما نگران چه هستند؟ برای من و برای دوستانمان خیلی بیشتر اظهار نگرانی آقای مهندس بازرگان نخستوزیر مورد علاقهمان در سخنرانی دیروزشان مورد توجه بود زیرا از سخنان ایشان هم نگرانی از کار مجلس خبرگان استشمام میشد. ایشان از چه چیز نگران هستند؟ از اینکه نمایندگانِ به راستی میلیونها #مسلمان_انقلابی_ایران، اینجا گرد هم آمدهاند تا قانون اساسی را بر پایه #اصالتهای_اسلام بررسی و تصویب کنند، نگرانند؟
🔸شهید #سیدعبدالکریم_هاشمینژاد نیز در سخنرانی خود جوابی صریح به بازرگان دادند:
«موقعی نگران میشویم که این انقلاب را بدهیم به دست کسانی که در این مدت هشت ماه تجربه نشان داد که آنگونه که باید نمیتوانند عمل کنند. مسئله #ولایتفقیه این است که اگر امروز این را در قانون اساسی ننویسیم، فردا #امام_خمینی هم اگر بخواهد در یک موضوعی اظهار نظر کند، میگویند تو مقام غیرمسئولی و حق نداری اظهار نظر بکنی. ما میخواهیم پای ولایتفقیه را به دولت و حکومت بکشانیم تا فردا به فقیه نگویند که تو آدم غیر مسئول هستی و نمیتوانی اعتراض کنی.»(نخستین پیشنویس قانون اساسی، صص199-198)
🇮🇷 @IRANeMOASER
*️⃣پاسخهای صریح شهید بهشتی و شهید هاشمینژاد به مهدی بازرگان
🔻سالروز تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
🔹دولت موقت به نخستوزیری بازرگان به دنبال انحلال #مجلس_خبرگان_قانون_اساسی بود چراکه به خوبی میدانست که این مجلس، بهدنبال تصویب اصل ولایتفقیه و تغییر برخی اصول پیشنویس قانون اساسی است.
🔸 #مهدی_بازرگان در یک سخنرانی به مناسبت رحلت #آیتالله_طالقانی از مصوبات مجلس خبرگان اظهار نگرانی کرد که این اظهارات با واکنش #شهید_آیتالله_بهشتی، نائب رئیس وقت مجلس خبرگان، روبرو شد. ایشان در پاسخ به بازرگان گفتند:
🔹«»ملت ما و تحصیلکردههای ما نگران چه هستند؟ برای من و برای دوستانمان خیلی بیشتر اظهار نگرانی آقای مهندس بازرگان نخستوزیر مورد علاقهمان در سخنرانی دیروزشان مورد توجه بود زیرا از سخنان ایشان هم نگرانی از کار مجلس خبرگان استشمام میشد. ایشان از چه چیز نگران هستند؟ از اینکه نمایندگانِ به راستی میلیونها #مسلمان_انقلابی_ایران، اینجا گرد هم آمدهاند تا قانون اساسی را بر پایه #اصالتهای_اسلام بررسی و تصویب کنند، نگرانند؟
🔸شهید #سیدعبدالکریم_هاشمینژاد نیز در سخنرانی خود جوابی صریح به بازرگان دادند:
«موقعی نگران میشویم که این انقلاب را بدهیم به دست کسانی که در این مدت هشت ماه تجربه نشان داد که آنگونه که باید نمیتوانند عمل کنند. مسئله #ولایتفقیه این است که اگر امروز این را در قانون اساسی ننویسیم، فردا #امام_خمینی هم اگر بخواهد در یک موضوعی اظهار نظر کند، میگویند تو مقام غیرمسئولی و حق نداری اظهار نظر بکنی. ما میخواهیم پای ولایتفقیه را به دولت و حکومت بکشانیم تا فردا به فقیه نگویند که تو آدم غیر مسئول هستی و نمیتوانی اعتراض کنی.»(نخستین پیشنویس قانون اساسی، صص199-198)
🇮🇷 @IRANeMOASER
🔴بازرگان مدافع تمام قدّ سازش با آمریکا
سالروز فوت مهدی بازرگان
«از: سفارت آمریکا تهران
به: وزیر امور خارجه واشنگتن دی.سی
موضوع: ملاقات با بازرگان
🔹لینگن، کاردار سفارت آمریکا: «...بازرگان درباره برقرار مجدد روابط بین دو جانبه حسنه بین دو کشور ما خوشبین بود. او گفت او و اعضای کابینه او همواره درباره مطلوب بودن همکاری با ایالات متحده توافق داشتهاند و بنابراین حاضر هستند در زمینههای متعدد برای دفاع از مناسبات ایران با ایالات متحده با وجود جو ناشی از احساسات در دوران بعد انقلاب و اتهامات درباره مداخله ایالات متحده در امور داخلی ایران قدبرافرازند.»(اسناد لانه جاسوسی ج2 ص457)
#مهدی_بازرگان
🇮🇷 @IRANeMOASER
💢پاسخی به یک شبهه در خصوص حکومت نبوی
سالروز فوت مهدی بازرگان
🔹«برخی با این استدلال که خودِ بشر و غریزههای انسانی، برای اصلاح امور اجتماعی کافی است و با توجه به جامعهگرایی ذاتی انسان، خود را از پیامبری که عهدهدار قوانین سیاسی باشد، بینیاز میپندارند. چگونه ممکن است کسی با چنین پنداری بتواند #وظیفه_پیامبر صلی الله علیه و آله را به نجات مردم از جهل و گمراهی، و هدایت به امور أُخروی (با همه لوازم آن)، اختصاص دهد؟
🔸شبهه مذکور، سست و واهی ا ست؛ محال است مسلمانی، کارکرد اسلام را در امور اخروی (که به سعادت بشر و ثواب و عقاب اعمال، باز میگردد)، منحصر بداند. همچنین محال است که یک مسلمان، پیامبران الهی را تنها طبیب جان (عهده دار امور معنوی) و پادشاهان را حکمرانان بر مردم و متولیان اداره امور دنیوی بداند، که عهدهدار برقراری #نظم_شهرها، جوامع و شهروندان هستند. در حقیقت، اسلام عهدهدار همه مصالح و مفاسد (دنیوی و اخروی)، در حد اعتدال است.»(ولایت و حکمرانی فقیه، ص25)
توضیح:
شبهه اختصاص وظیفه پیامبران به امور اخروی و عدم دخالت ایشان در امور دنیوی، با قرائتها و استدلالهای گوناگونی در بیان طرفداران این نظریه آمده است. از جمله مهندس #مهدی_بازرگان انتظار انسان از قلمرو دین را محدودتر از آنچه در گذشته میپنداشت ترسیم میکند که به گفته مجله #کیان، انشان در اواخر عمر خود، به این اندیشه گرایش بیشتری یافته بود. (ولایت و حکمرانی فقیه، ص25)
🇮🇷 @IRANeMOASER
قبول استعفای آقای بازرگان توسط امام خمینی قدس سره الشریف
🔻 #صحیفهخوانی | 15آبان
بسم الله الرحمن الرحیم
شورای انقلاب جمهوری اسلامی
🔹چون جناب آقای مهندس #مهدی_بازرگان، با ذکر دلایلی برای معذور بودن از ادامه خدمت، در تاریخ 14.8.58 از مقام نخستوزیری استعفا نمودند، ضمن قدردانی از زحمات و خدمات طاقتفرسای ایشان در دوره انتقال، و با اعتماد به دیانت و امانت و حسن نیت مشارٌ الیه، استعفا را قبول نمودم.
🔸شورای انقلاب را مامور نمودم برای رسیدگی و اداره امور کشور در حال انتقال. و نیز شورا در اجرای امور زیر بدون مجال، ماموریت دارد:
1- تهیه مقدمات همه پرسی قانون اساسی
2- تهیه مقدمات انتخابات مجلس شورای ملی
3- تهیه مقدمات تعیین رئیس جمهور
🔹لازم به ذکر است که با اتکال به خداوند متعال و اعتماد به قدرت ملت عظیم الشان، باید امور محوله را، خصوصاً آنچه مربوط است به پاکسازی دستگاههای اداری و رفاه حال طبقات مستضعف بیخانمان، به طور انقلابی و قاطع عمل نمایند.
58.8.15
روح الله الموسوی الخمینی
(صحیفه امام، ج10، ص500)
🇮🇷 @IRANeMOASER
تدوین پیشنویس قانون اساسی سکولاریستی توسط دولت موقت
سالروز تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران/4
🔹پس از تعیین مهدی بازرگان بهعنوان نخستوزیر دولت موقت، یکی از مهمترین اقدامات دولت تدوین پیشنویس قانون اساسی بود اما پیشنویس منتشر شده از جانب #مهدی_بازرگان و دولت موقت یک پیشنویس سکولار و بیارتباط با مبانی دینی بود.
🔸این موضوع آنچنان واضح بود که اعضای دولت موقت و چهرههای ملیگرا نیز بر آن اذعان داشتند. بهعنوان نمونه #کریم_سنجابی میگوید:«پیشنویس کاملا دموکراتیک بود.»
🔹 #عزتالله_سحابی نیز تصریح دارد:
«در مجموع روح لیبرال دموکراسی بر پیشنویس حاکم بود. اما در شورای انقلاب به تعبیر بنده، آن را سوسیال دموکراسی کردند.»
🔸حسین بشیریه نیز میگوید:
«پیشنویس خصلتی سکولار داشت.»
در ادامه نظریات برخی دیگر از شخصیتهای سیاسی و مذهبی را از نظر میگذرانید:
🔹صادق طباطبائی:
«در این پیشنویس، رئیسجمهوری برای 5 سال انتخاب میشود و فقط مجلس شورای ملی وجود دارد. ولایتفقیه در این پیشنویس نیست و نظام، یک نظام دموکراتیک شبهغربی خواهد بود.»
🔸جلالالدین فارسی:
«...التقاطی از قانون جمهوری پنجم فرانسه و احکام و اصول اسلامی بود.»
🔹حزب جمهوری اسلامی:
«متن پیشنهادی قانون اساسی برخلاف آنچه انتظار میرفت و فکر میشد، متأسفانه به گونهای تدوین و تنظیم شده است که تاراجدهنده منافع و منابع نسل حاضر و نسلهای آینده کشور است. این متن پیشنهادی از نوآوری و خلاقیت اسلامی عاری است... این قانون اساسی یک رونویسی است از قانون اساسی گذشته...»
🔸آیتالله گلپایگانی:
«با توجه به برخی موارد پیشنویس، آن را تحت تأثیر فرهنگ شرق و غرب دانست که در صفحات گذشته بدان اشاره شد.»
🔹عبدالرحیم ربانی شیرازی:
«علت تغییرات اساسی در پیشنویس را متناسب بودن آن با حکومت دموکراتیک بیان میکند در حالی که خبرگان انتخاب شدند تا قانون اساسی جمهوری اسلامی را تدوین کنند.»
منبع: نخستین پیشنویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، صص189-186
🇮🇷 @IRANeMOASER
🔴بازرگان مدافع تمام قدّ سازش با آمریکا
سالروز فوت مهدی بازرگان/5
«از: سفارت آمریکا تهران
به: وزیر امور خارجه واشنگتن دی.سی
موضوع: ملاقات با بازرگان
🔹لینگن، کاردار سفارت آمریکا: «...بازرگان درباره برقرار مجدد روابط بین دو جانبه حسنه بین دو کشور ما خوشبین بود. او گفت او و اعضای کابینه او همواره درباره مطلوب بودن همکاری با ایالات متحده توافق داشتهاند و بنابراین حاضر هستند در زمینههای متعدد برای دفاع از مناسبات ایران با ایالات متحده با وجود جو ناشی از احساسات در دوران بعد انقلاب و اتهامات درباره مداخله ایالات متحده در امور داخلی ایران قدبرافرازند.»(اسناد لانه جاسوسی ج2 ص457)
#مهدی_بازرگان
🇮🇷 @IRANeMOASER
پاسخی به یک شبهه در خصوص حکومت نبوی
سالروز فوت مهدی بازرگان/6
🔹«برخی با این استدلال که خودِ بشر و غریزههای انسانی، برای اصلاح امور اجتماعی کافی است و با توجه به جامعهگرایی ذاتی انسان، خود را از پیامبری که عهدهدار قوانین سیاسی باشد، بینیاز میپندارند. چگونه ممکن است کسی با چنین پنداری بتواند #وظیفه_پیامبر صلی الله علیه و آله را به نجات مردم از جهل و گمراهی، و هدایت به امور أُخروی (با همه لوازم آن)، اختصاص دهد؟
🔸شبهه مذکور، سست و واهی ا ست؛ محال است مسلمانی، کارکرد اسلام را در امور اخروی (که به سعادت بشر و ثواب و عقاب اعمال، باز میگردد)، منحصر بداند. همچنین محال است که یک مسلمان، پیامبران الهی را تنها طبیب جان (عهده دار امور معنوی) و پادشاهان را حکمرانان بر مردم و متولیان اداره امور دنیوی بداند، که عهدهدار برقراری #نظم_شهرها، جوامع و شهروندان هستند. در حقیقت، اسلام عهدهدار همه مصالح و مفاسد (دنیوی و اخروی)، در حد اعتدال است.»(ولایت و حکمرانی فقیه، ص25)
توضیح:
شبهه اختصاص وظیفه پیامبران به امور اخروی و عدم دخالت ایشان در امور دنیوی، با قرائتها و استدلالهای گوناگونی در بیان طرفداران این نظریه آمده است. از جمله مهندس #مهدی_بازرگان انتظار انسان از قلمرو دین را محدودتر از آنچه در گذشته میپنداشت ترسیم میکند که به گفته مجله #کیان، انشان در اواخر عمر خود، به این اندیشه گرایش بیشتری یافته بود. (ولایت و حکمرانی فقیه، ص25)
🇮🇷 @IRANeMOASER