💠بررسی رابطۀ تفسیر سیاسی قرآن و فقه سیاسی در گفتوگو با نجف لکزایی؛(قسمت دوم)
💠*مهمترین انگیزههای تاریخی برای بازگشت به قرآن در این دوران چیست؟
▶️شاید بتوان گفت قویترین انگیزه، پیشرفت و از بین بردن استکبار، استبداد و عقبماندگی بوده است؛ برای مثال در قرآن کریم داستان حضرت موسی (ع) و فرعون یک نمونه از مبارزۀ کامل از مبارزه با نظامهای استبدادی است، چراکه این داستان ویژگیهای یک حکومت استبدادی و دیکتاتوری را دارد. مبارزۀ حضرت موسی (ع) با فرعون در واقع دستور خداوند برای مبارزه با استبدادهای طاغوتی است؛ بنابراین انقلابیون که میخواستند با استبداد مبارزه کنند، میتوانستند از این آیات برای مبارزه با طاغوت الگو بگیرند.
برای مثال، در آثار امام خمینی (ره) و فرمایشات ایشان نمونههای فراوانی داریم که به همین داستان حضرت موسی (ع) و فرعون استناد میکند و میفرماید: بههرحال استبداد پهلوی که از استبداد فرعون شدیدتر نیست؛ همانطور که حضرت موسی (ع) مأمور به مبارزه با استبداد فرعونی شد ما نیز برای مبارزه با طاغوت به تأسی از حضرت موسی (ع) مبارزه کنیم.
در جهان شیعه، در میان آثار متفکران و بزرگانی همچون امام خمینی (ره)، شهید بهشتی، مهندس بازرگان و جلالالدین فارسی شاهد گرایش تفسیر سیاسی قرآن هستیم؛ برای نمونه، جلالالدین فارسی سورههای قرآن را بر اساس تاریخ نزول در سه جلد تحت عناوین «پیامبری و انقلاب»، «پیامبری و جهاد» و «پیامبری و حکومت» نامگذاری کرده است؛ و یا مرحوم بازرگان در آثار خود تلاش وسیعی انجام داد که با استفاده از قرآن بتواند مبارزه با استبداد و دفاع از آزادی را تئوریزه کند. در خارج از ایران نیز امام موسی صدر در لبنان مباحث تفسیری با رویکرد سیاسی داشت و یا شهید محمدباقر صدر نیز همینگونه بود.
💠*بعد از انقلاب آیا این نوع نگاه به قرآن ادامه یافت؟
▶️بعد از انقلاب مباحث تفسیر سیاسی قرآن را به شکل مستقل داریم؛ برای مثال در کتاب «پیام قرآن» در جلد دهم به مباحث «حکومت در قرآن» آیتالله مکارم شیرازی پرداختهاند و یا «تفسیر راهنما» که آیتالله هاشمی رفسنجانی قبل از انقلاب در زندان شروع کرده بودند و هدفشان تهیه کلید در قرآن بود (به این معنا که هرکسی در قرآن کریم به دنبال هر بحثی ازجمله مباحث سیاسی است بهراحتی بتواند به این مباحث دسترسی پیدا کند).
همچنین مباحث تفسیری شهید مطهری نیز جزو مباحث تفسیر سیاسی قرآن قرار میگیرد. میتوان گفت حتی گروههای انقلابی قبل از انقلاب نیز تفاسیر سیاسی ارائه دادهاند، سازمان مجاهدین خلق و گروههایی مانند آن نیز اقدام به ارائۀ تفاسیر سیاسی قرآن میکردند.
بنابراین در طیفهای مختلف از علمای حوزه و بزرگان و مراجع گرفته تا جوانهایی که تنها قصدشان بهرهبرداری مبارزاتی از قرآن بود (طیفهای مختلفی بامبنا یا بیمبنا، باروش یا بیروش، بهصورت ضابطهمند یا بیضابطه) ممکن است به قرآن مراجع کنند و برداشتهای سیاسی از قرآن داشته باشند. همچنین در اوایل قرن بیستم نیز شخصیتهایی مانند شریعت سنگلجی، خالصیزاده و یا پدر مرحوم دکتر علی شریعتی (محمدتقی شریعتی) برداشتهای سیاسی از قرآن داشتهاند. همچنین شخص دکتر شریعتی از آیات قرآن استفادۀ سیاسی کرده، اما بهصورت خیلی کم. ایشان به ماجرای هابیل و قابیل اشاره و از آن برداشت سیاسی میکند و میخواهد از تاریخ اسلام بهره ببرد تا اینکه از قرآن استفاده کند.
💠بررسی رابطۀ تفسیر سیاسی قرآن و فقه سیاسی در گفتوگو با نجف لکزایی؛(قسمت سوم)
💠* چه رابطهای بین تفسیر سیاسی قرآن با فقه سیاسی در این دورهها شکل گرفت؟
▶️برخی از برداشتهای سیاسی به ساحت فقه سیاسی نیز وارد شده است. آن دسته از کسانی که فقیه بودند و به تفسیر سیاسی قرآن پرداخته و توجه کردهاند، در واقع از قرآن هم بهعنوان یکی از منابع فقه و فقه سیاسی استفاده کردهاند؛ چراکه فقها منابعشان را عمدتاً طبق یک مبنای مشهوری که دارند کتاب، سنت، عقل و اجماع ذکر میکنند. منظور از کتاب یعنی قرآن کریم، منظور از سنت یعنی آنچه از پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) رسیده، اجماع هم یعنی آنچه علما بر آن اجماع نظر دارند و عقل هم به معنی آنچه جزو مستقلات عقلیه است، از باب اینکه «کلما حکم به العقل حکم به الشرع». بنابراین ما میتوانیم در مبنای فقیهی مانند امام خمینی (ره) این را نشان دهیم که برداشتهای ایشان از مقاصد سیاسی قرآن یا توجه ایشان به آیات سیاسی قرآن در فقه سیاسی و رفتار سیاسیشان مداخله داشته است.
باید توجه نماییم که وقتی در نوع نگاه ما به قرآن تغییر روی میدهد، قاعدتاً گسترۀ تأثیرگذاری این منبع استنباط در حوزۀ فقه نیز تغییر مییابد. اساساً در این دوران همان جنس پرسشهایی که به قرآن عرضه میشود کمکم از فقیه پرسش میشود و اتفاقاً در همین دوران شاهد مطرح شدن مسائل مهم سیاسی در فقه هستیم. البته باید بگوییم ریشۀ چنین مباحثی بیشتر در دوران مشروطه شکل گرفت. ما در رسائل مشروطه فراوان استنادات قرآنی در موضوعات مبتلابه سیاسی جامعه مشاهده میکنیم؛ به موازات همین مباحث فقهای مشروطهخواه یا مخالف مشروطه نیز در حال جدالهای فقهی بر سر مسائل سیاسی هستند.
💠*در بین فقهای معاصر کدامیک نگاه حداکثری به قرآن برای استخراج احکام سیاسی داشتهاند؟
🔵در خصوص نظرات امام، برای مثال ایشان در کتاب البیع جلد دوم در بحث ولایت فقیه برای خود اثبات بحث ضرورت حکومت اسلامی دلیلی که میآورند دلیل قرآنی است. ایشان میفرمایند قرآن کریم آیا در عصر غیبت امام عصر (عج) هم معتبر است یا اینکه نسخ شده و دیگر در عصر غیبت امام معصوم ما کاری با قرآن نباید داشته باشیم؟ بعد میفرماید که هیچ عالمی تا به حال نگفته که قرآن کریم برای عصر غیبت نیست و همه میگویند برای آن عصر نیز هست. بعد میفرمایند که اگر قرآن کریم نسخ نشده و برای الآن هم هست و ما میخواهیم به آن عمل کنیم، حال چگونه باید عمل کنیم؟ در آیات قرآن کریم بهعنوان یک قانون آیات بسیار زیادی وجود دارد که مخاطب آن عموم مردم جامعه هستند؛ مثلاً در مورد آیۀ «السارق والسارقه فاقطعوا ایدیهما»، چه کسی باید عمل کند؟ آیا هر فردی میتواند در جامعه هرکسی را بهعنوان سارق دید دستش را قطع کند؟ یا اینکه «فاقطعوا ایدیهما» خطاب به جامعه است؛ یعنی شما حکومت تشکیل دهید و جلوی سارقان را هم بگیرید. یا مثلاً خداوند در آیهای میفرماید: «و لنیجعل الله الکافرین علی المؤمنین سبیلا». سؤال این است مانع سلطۀ کفار بر مسلمین شدن آیا بدون تشکیل حکومت ممکن است؟ امام راحل میفرمایند این آیات سیاسی، حقوقی، اقتصادی و اجتماعی قرآن را اگر میخواهیم انجام دهیم، بدون حکومت قابل انجام نیست. در واقع استدلال ایشان بسیار صاف، ساده و روشن است که قرآن در عصر غیبت هم باید اجرا شود. بنابراین اگر میخواهیم آیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی قرآن را اجرا کنیم بدون تشکیل حکومت نمیتوان این کار را انجام داد؛ پس برای اجرای این آیات تشکیل حکومت الزامی است.
بنابراین در بحث سیاسی امام راحل هم در بحث فقه انقلاب هم بحث تشکیل حکومت و هم در بحث پس از استقرار حکومت قران تأثیرگذار است و طبق آنچه از فرمایش امام (ره) داشتیم مداخله داشته است؛ ضمن اینکه بسیاری از آیات قرآن که در همان ایام انقلاب مورد توجه قرار میگرفت و تقریباً به فرهنگ عمومی هم تبدیل شد، نشاندهندۀ آن بود که اینها اثرگذاری بسیاری داشته است؛ برای مثال، قاعدۀ نفی سبیل که برای مبارزه با آمریکا و استعمار مورد استفاده قرار میگرفت و دیگر آیات که ثبت و ضبط شده است. کلیت مورد قبول است، اما اینکه بخواهیم دقیقتر بگوییم احتیاج به مصاحبههای دقیقتر داریم که چگونه در مباحث فقه سیاسی این دوره در آثار فقهی فقها، مذاکرات قانون اساسی و مشروح مذاکرات چگونه تأثیراتی داشته است. در حال حاضر در خود قانون اساسی حدود 16 آیه ذکر شده است؛ مثلاً در بحث شورا به آیات «و امرهم شوری بینهم و شاورهم فی الامر» و یا در بحث نیروهای مسلح و تأسیس سپاه پاسداران و تقویت قدرت نظامی به آیۀ «و اعدوا لهم ماستطعتم من قوه» توجه میشود. جای بحث دارد که تأثیرات آیات قرآن را در مباحث حقوق اساسی و فقه سیاسی و حقوق عمومی ردیابی کنیم.
💠بررسی رابطۀ تفسیر سیاسی قرآن و فقه سیاسی در گفتوگو با نجف لکزایی؛(قسمت چهارم و پایانی)
💠چشمانداز فقه سیاسی را چگونه ارزیابی میکنید؟
▶️در حال حاضر میتوان گفت آنچه بیشتر مطرح است به نوعی بازگشت به اصول کلی انسانی و سؤالات مربوط آن در حوزۀ فقه سیاسی است. امروز و بیشتر در آینده مباحث حقوق اقلیتها حق تعیین سرنوشت، مباحث مربوط به اختیارات دولتها و وظایف محیط زیستی حکومتها قطعاً در معرض فقها قرار خواهد گرفت. از طرفی دیگر شاهد طرح مجدد مبانی قرآنگرایانی مانند آقای طالقانی و مباحث میرزای نائینی در زمینۀ تفسیر سیاسی قرآن هستیم که به نظرم در حکم مقدمه برای ورود به آن مباحث فقهی است.
🔵در نتیجه، با تنوع ورودیهای فرهنگ سیاسی به جهان فکری انسان شیعی در دورۀ ما شاهد تکانههای شدید در فقه سیاسی خواهیم بود.
🔰دریافت فایل پی دی اف👇👇👇
✳️عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی:
🔵عمده روایات علائم ظهور سند معتبر ندارند
💠عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه عمده روایات علائم ظهور سند معتبر ندارند و نباید با قطعیت، حوادث سالهای اخیر را با آن تطبیق کنیم، از اجرای پروژه علمی «بررسی عقلی و نقلی نشانهها و علائم ظهور» در این پژوهشگاه خبر داد.
◀️حجتالاسلام والمسلمین خدامراد سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در گفتوگو با ایکنا؛ از تألیف پروژه علمی «بررسی عقلی و نقلی نشانهها و علائم ظهور» خبر داد و گفت: در این پژوهش روایات نشانهها و علائم ظهور به ویژه از نگاه اعتبار منبع، سند، متن و دلالت آن بر محتوا و همچنین برخی بسترهای صدور و نقل این روایات مورد بررسی قرار میگیرد.
⏹وی با بیان اینکه در این پروژه تحقیقی، برخی واژگان و کلیّات و بحثهای پیرامونی آن مورد تحقیق قرار خواهد گرفت، اظهار کرد: این مطالعه در پاسخ به این پرسش بنیادین سامان یافته است که روایات نشانههای ظهور از نظر منبع و سند چه میزان اعتبار دارد و متن و محتوای آن چگونه تبیین و تحلیل میشود؟ این اثر در ذیل قطب تعمیق ایمان دینی و مبارزه با جریانها و فرق انحرافی پژوهشگاه به تصویب رسیده و امید است در سال جاری منتشر شود.
ادامه این مصاحبه از سایت پژوهشگاه مطالعه کنید👇👇👇
http://yon.ir/B0Wjt
💠نجف لکزایی:
▶️استاد مطهری در مقدمهای بر حکومت اسلامی وارد مباحث فلسفه سیاسی شد
🔵رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: استاد مطهری در کتاب مقدمهای بر حکومت اسلامی آگاهانه وارد مباحث فلسفه سیاسی شده است.
💠به گزارش خبرنگار مهر، نودمین جلسه گروه علمی فلسفه سیاسی با موضوع نقد و بررسی کتاب مقدمهای بر حکومت اسلامی شهید مطهری با ارائه حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و با حضور اعضا ی گروه ۲۶ تیر در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد.
♈️خلاصه مباحث مطرح شده بدین شرح است:
🌐مطهری در این کتاب آگاهانه وارد مباحث فلسفه سیاسی شده است. از مجموع مباحث استاد در این کتاب میتوان به یک پاسخ اجمالی درباره نظریه دولت رسید. ایشان میگوید حکومت یک پدیده اعتباری است. از این رو به ملاک نیاز به حکومت میرسد و به آن میپردازد. دو دسته نیاز را حکومت برطرف میکند: ذاتی و مقومات و عرضی. موارد مربوط به مقومات دولتها عبارتند از: دفاع از جامعه، حفظ امنیت داخلی و آزادی، وضع قانون عادلانه، قضاوت و دادگستری عادلانه، ارتباط برقرار کردن بین حکومتها. موارد غیرذاتی و غیرمقوم دولت عبارتند از: آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر و حفظ مواریث، مخابرات، کشاورزی، راه، صنایع و بهداشت.
🌐ایشان در اینجا نظریه مارکسیستی دولت را نیز مورد نقد قرار داده است. استاد مطهری نیازهای دنیوی را یادآور میشود که دولت را برای ما توجیه میکند که نهادهای دیگر نمیتوانند انجام دهند. دولت سامانه اداره جامعه است. از این رو حکومت و دولت، سامانهای است که نیازهای جامعه را برطرف میکند. اما آیا حکومت در قبال عقیده و ایمان مردم هم وظیفهای دارد؟ حکومت دموکراتیک.
✳️از نظر ایشان دو مقدمه و پیش فرض دارد: پیش فرض اول حکومت دموکراتیک این است که مردم همه مساوی هستند. پیش فرض دوم این است که حکومت متولی امر دنیای مردم است. معتقد است برخی مباحث مانند آزادی و دین و به صورت مادی دیده میشود. لذا سلیقهای میشود. استاد اصل بحث را میپذیرد اما درباره آن بحث و ملاحظههایی دارد. با زور نمیشود یک انسان امانت دار بشود اما با زور میتوان جلو سرقت را گرفت. از این رو وظیفه دوم حکومت در قبال فکر و عقیده مردم است.
▶️تنها موجودی که بین خودش و جوهرش تفکیک قائل میشویم، انسان است. لذا به تکامل انسان مطرح است. انسانی که به سعادت رسیده است، تمام ظرفیتهایش شکوفا شده است. اما چون انسان نمیتواند به تنهایی به سعادت برسد، نیاز به حکومت پیدا میشود. اسلام هم هدف است و هم وسیله. از این منظر، اهداف حکومت را مجدداً مرور میکند و بر این نظر است که نیاز معنوی مقدم بر نیاز مادی است و در تعارض میان نیاز مادی و معنوی، باید نیاز معنوی و دین و ارزشهای معنوی را باید مقدم کرد. زیرا از دین، انسان به دست میآید. از این رو این اسلام است که انسان میسازد، بنابراین دولت هم وظایف دنیوی و هم وظایف معنوی دارد. دولت نیازهای معنوی و دنیایی ما را که نمیتوانیم انجام دهید باید برطرف کند.
♈️شهید مطهری در کتاب مقدمهای بر حکومت اسلامی درباره نظریه دولت و رهبری با ابهام صحبت میکند. استاد دموکراسی را مرادف سکولاریسم میگیرد، یعنی دموکراسی را به معنای سکولاریسم گرفته است.
▶️حجت الاسلام ثنایی تشریح کرد؛
❇️جزئیات همایش ملی «بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی» + صوت
☸️مدیرکل حوزه ریاست دفتر تبلیغات اسلامی از برگزاری همایش «بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی» در هه فجر امسال خبر داد و به تشریح محورهای این همایش پرداخت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایسکا، حجت الاسلام علی اصغر ثنایی مدیرکل حوزه ریاست دفتر تبلیغات اسلامی در نشست خبری «بیانیه گام دوم انقلاب و تمدن نوین اسلامی» که امروز در سالن جلسات مرکز همایش های بین المللی غدیر برگزار شد، با اشاره به ابلاغ بیانیه گام دوم از سوی رهبر معظم انقلاب در طلیعه دهه پنجم انقلاب اسلامی گفت: این بیانیه در حقیقت به عنوان سند راهبردی نظام برای آینده تلقی می شود.
⭕️وی ادامه داد: با توجه به ویژگی های بیانیه گام دوم، ابعاد مختلف و پیچیدگی هایی که دارد، لازم است این سند در مرحله نخست از سوی جامعه نخبگانی کشور تبیین شود، زیرا اهداف و ابعاد متفاوتی برای آن متصور می شود.
حجت الاسلام ثنایی با بیان اینکه امروز بسیاری از اندیشمندان و نخبگان کشور بیانیه گام دوم را مورد تحلیل و بررسی قرار داده اند، عنوان کرد: با توجه به ظرفیت ها و ویژگی های خاص دفتر تبلیغات اسلامی که یکی از آنها وجود منابع انسانی اندیشمند و توانمند است، همایشی را به عنوان «بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی» پایه ریزی کرده ایم و سعی می کنیم آن را به گونه ای برگزار کنیم که با سایر همایش ها متفاوت تر بوده و خروجی بسیار با محتوایی داشته باشد.
✅دبیر علمی همایش بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی با اشاره به اینکه یکی از اهداف برگزاری همایش بیانیه گام دوم و تمدن سازی اسلامی تبیین این بیانیه و گفتمان سازی در جامعه علمی و نخبگانی است، گفت: این همایش با هدف تبیین ابعاد مختلف این بیانیه و گفتمان سازی برای مهمترین مأموریت نسل جوان به ویژه در نهادهای علمی کشور به منظور تحقق بخشیدن به بیانیه گام دوم برای حرکت به سوی تمدن نوین اسلامی از سوی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار می شود.
🔵وی در ادامه به تبیین محورهای همایش «بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی» پرداخت و افزود: نخستین محور این همایش، تحلیل بیانیه گام دوم با رویکرد تمدنی است که شامل بخش هایی همچون «چیستی و ویژگی های تمدن اسلامی از نگاه مقام معظم رهبری»، «زمینه ها و فرایند شکل گیری تمدن نوین اسلامی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب»، «رویکرد و بینش تمدنی مقام معظم رهبری»، «بیانیه گام دوم و اسناد کلان کشور» و «نسبت سنجی بیانیه گام دوم با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» می شود.
▶️حجت الاسلام ثنایی ادامه داد: عنوان محور دوم این همایش «چیستی، چرایی و چگونگی تحقق بیانیه گام دوم» است و مواردی همچون «پیش نیازهای تحقق بیانیه گام دوم»، «الزامات بیانیه گام دوم»، «راهبردها و راهکارهای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب» و «پیامدهای بیانیه گام دوم» از بخش های اصلی آن به شمار می رود.
🔰مدیرکل حوزه ریاست دفتر تبلیغات اسلامی خاطرنشان کرد: همچنین «تحلیل تجربه و دستاورهای جمهوری اسلامی در توصیه های هفتگانه بیانیه و ارزیابی وضع کنونی» سومین محور این همایش است و علاقه مندان در این بخش می توانند در بخش های «علم و پژوهش»، «اقتصاد»، «استقلال و آزادی»، «سبک زندگی»، «معنویت و اخلاق»، «عدالت و مبارزه با فساد» و «عزت ملی و مرزبندی با دشمن در روابط خارجی» به پژوهش بپردازند.
🌐وی با بیان اینکه «نهادهای علمی و بیانیه گام دوم با تأکید بر نقش نسل جوان» محور چهارم همایش بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی است،ابراز کرد: این محور بخش ویژه این همایش بوده و شامل بخش هایی همانند «حوزه و دانشگاه و مسؤولیت های اجتماعی»، «کار ویژه نهادهای علمی کشور در بسط اخلاق و معنویت»، «نسل جوان حوزه و دانشگاه و تولید علم بومی»، «مراکز علمی و بسط عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد»، «حوزه انقلابی و صیانت از گفتمان انقلاب اسلامی» و «حوزه علمیه، نسل جوان و بیانیه گام دوم» می شود.
وی ادامه داد: از زمانی که این کار آغاز شده تا کنون بسیاری از اعضای هیأت علمی دفتر تبلیغات برای فعالیت در سه حوزه مصاحبه، برگزاری نشست های علمی، کرسی های نظریه پردازی و ارائه مقاله اعلام آمادگی کرده اند.
✳️حجت الاسلام ثنایی با بیان اینکه همایش بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی در دهه فجر سال جاری برگزار خواهد شد، گفت: آخرین مهلت ارسال آثار 30 مهرماه سال جاری خواهد بود؛ علاقه مندان از دو طریق می توانند آثار خود را برای دبیرخانه این همایش ارسال کنند؛ پژوهشکده ها و اعضای هیأت علمی که به دبیرخانه این همایش دسترسی دارند می توانند به صورت مستقیم مقالات خود را ارائه دهند، همچنین سایر علاقه مندان نیز می توانند از طریق سایت «gaam2.dte.ir» آثار خود را به دست ما برسانند.
جزئیات همایش ملی «بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی» + صوت.mp3
4.89M
جزئیات همایش ملی «بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی» از زبان حجه الاسلام و المسلمین ثنایی
1_84257268.pdf
518.8K
فایل پی دی اف جزئیات همایش ملی بیانیه گام دوم و تمدن نوین اسلامی
هدایت شده از دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
🔰 دوره تربیت پژوهشگر #امداد_فرهنگی
❇️ میز مسائل اجتماعی اسلام و ایران دفتر تبلیغات اسلامی برگزار میکند.
🔸مهلت ثبت نام: تا ۲۱ تیرماه
🔸زمان: ۱۶ تا ۱۸ مرداد ماه
🔸مکان: وسف؛ ثبت نام در سامانه
👈 لینک ثبت نام: https://el.balagh.ir/news/1887
🌹#دانشگاه_باقرالعلوم
🆔 https://eitaa.com/BouNEWS
💠در سومین جلسه از سلسله جلسات «نقد ایدههای فلسفه سیاسی» مطرح شد
✅بدون متن مقدس فلسفه سیاسی ممکن نیست
✳️سومین جلسه از سلسله جلسات «نقد ایدههای فلسفه سیاسی» با موضوع «جایگاه وحی در فلسفه سیاسی» در «پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی» برگزار شد
💠نویسنده : محسن جبارنژاد پژوهشگر علوم سیاسی
☸️در این نشست دکتر احمدرضا یزدانیمقدم (عضو هیاتعلمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)، صاحب ایده «جایگاه وحی در فلسفه سیاسی» و مولف کتابی با همین عنوان، به دفاع از ایده خود پرداخت. اساتید آقایان محمدحسن قدردانقراملکی (عضو هیاتعلمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)، سیدعلی میرموسوی (عضو هیاتعلمی دانشگاه مفید)، منصور میراحمدی (عضو هیاتعلمی دانشگاه شهیدبهشتی)، نجف لکزایی (رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) و محمدکاظم شاکر (عضو هیاتعلمی دانشگاه علامهطباطبایی) به نقد ایده پرداختند.
🔵سیدصادق حقیقت (عضو هیاتعلمی دانشگاه مفید) و داود فیرحی (عضو هیاتعلمی دانشگاه تهران) نیز بهعنوان داور این کرسی حضور داشتند. سلسله جلسات «نقد ایدههای علمی در حوزه اندیشه سیاسی» با همکاری «پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی»، «مرکز همکاریهای بینالمللی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» و روزنامه «فرهیختگان» برگزار میشود.
✳️شریف لکزایی :
کرسی نظریهپردازی «آینگی وحی الهی» نظریهای در باب وحی نبوت، حکومت و قانون در سنت فلسفی سیاسی اسلامی را برگزار میکنیم. آقای دکتر یزدانیمقدم که صاحب این نظریه هستند کتابی هم در زمینه جایگاه وحی در فلسفه سیاسی اسلامی دارند. افزون بر این مقالات متعددی در این زمینه از ایشان منتشر شده است. از آقای دکتر یزدانیمقدم تقاضا میکنم که امهات این نظریه آینگی وحی الهی را بیان بفرمایند و بعد انشاءالله در خدمت اساتید هستیم که نقدها را بشنویم.
یزدانیمقدم:
ممکن است گفته شود که «نظریهپردازی در وحی»، «نظریههای وحی» و «ماهیت وحی» مربوط به «فلسفه محض» یا «الهیات»، «کلام» و «فلسفه دین» است و چه ربطی به فلسفه سیاسی دارد. در نگاه اول هم بهنظر میرسد این بحث مربوط به حوزههای دانشی دیگر باشد تا حوزه دانشی فلسفه سیاسی.
❇️عزیزان توجه دارند که فارابی هم -که او را موسس فلسفه سیاسی یا موسس فلسفه در اسلام معرفی کردهاند- این موضوع را در آثار «فلسفه سیاسی» خود معرفی کرده است و نه در آثار «فلسفه محض»، «فلسفه نظری» یا الهیات. بنا به تعریف فارابی، ما در «فلسفه سیاسی» از «موجودات سیاسی» پژوهش میکنیم. دین، وحی، نبوت و... دارای ابعاد سیاسی-اجتماعی هستند. دستکم از این نظر لازم است که ما از وحی و نبوت و دین در فلسفه سیاسی پژوهش کنیم. اگر درون دیسیپلین فلسفه سیاسی قرار داریم لازم است تکلیف خود را با وحی، نبوت و دین روشن کنیم، زیرا اینها ادعای یکسان و نزدیک بههم دارند. فلسفه سیاسی برای خود نظم سیاسی-اجتماعی در پی دارد و وحی و نبوت و دین هم یک نظم سیاسی-اجتماعی دارد. فیلسوف سیاسی باید پاسخ دهد که نسبت این دو نظم سیاسی-اجتماعی و این دو گفتمان چیست. از اینجا لازم میشود فیلسوف سیاسی به بحث و بررسی و پژوهش درباره حقیقت وحی، نبوت و دین بپردازد. بر همین پایه است که اشتراوس از یک بحران دوجانبه میان دین و فلسفه سیاسی سخن میگوید زیرا اگر وحی، نبوت و دین در کار است و از حقیقتی بهرهمند است پس فلسفه سیاسی چهکاره است و اگر فلسفه سیاسی از یک حقیقتی برخوردار است پس وحی، نبوت و دین چهکاره است؟
همین پرسش و عدمپاسخگویی به این پرسش را اشتراوس موجب بحران در «فلسفه سیاسی مدرن» و درنتیجه «بحران در مدرنیته» و بحران «مشروعیت در فلسفه سیاسی» معرفی میکند. بنابراین ما باید در فلسفه سیاسی تکلیف خود با وحی را روشن کنیم. وحی چیست؟ وحی چگونه است؟ نسبت وحی با عقل و فلسفه کدام است؟ نسبت میان آوردههای وحیانی و دستاوردهای فلسفه سیاسی چیست؟ آثار فارابی بهعنوان بنیانگذار فلسفه سیاسی در تاریخ و تمدن اسلامی نشان میدهد او بهطور جدی و عمیق دچار دغدغه درباره وحی و نبوت و دین است و در تمام آثار پنجگانه فلسفه سیاسی خود و برخی آثار مرتبط به آن میپردازد و نظریههای متنوع و متعددی درباره وحی و نبوت و دین ارائه میکنند.
⬛️ادامه گزارش تفصیلی را از لینک زیر دریافت کتید
http://yon.ir/VQyXI
#پژوهشکده_علوم_واندیشه_سیاسی
#فلسفه_سیاسی
#یزدانی_مقدم
#شریف_لک_زایی
#نجف_اک_زایی
#جایگاه_وحی
https://eitaa.com/isca24/4827
کرسی نظریه پردازی آیینگی وحی الهی.pdf
1.11M
💠دریافت فایل پی دی اف با طراحی زیبا👇👇👇
https://eitaa.com/isca24/4832
✳️دکتر سیدعلیرضا واسعی :
🔼خوانش سیره رضوی با رویکرد تمدنی، تبیینی با ادبیات جهانی از سیره است
خوانش سیره رضوی با رویکرد تمدنی، تبیینی با ادبیات جهانی از سیره است که نقش امام را فراتر از محدوده نگره های مذهبی می شناساند.
💠طرح مدرسه تابستانی رضوی با عنوان رویکرد تمدنی به سیره رضوی با حضور دکتر سیدعلیرضا واسعی در مدرسه تابستانی دانشجویان و حوزویان آذربایجان شرقی در تاریخ ۲۴ و ۲۵ تیرماه ۱۳۹۸ برگزار گردید.
🖊به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، دکتر سید علیرضا واسعی، عضو هیأت علمی گروه هنر و تمدن اسلامی پژوهشکده اسلام تمدنی به تبیین تمدنی سیره امام رضا (ع) پرداخت و گفت:
🌐امروزه نگاه تمدنی به دین و سنت، به عنوان یک راهبرد کارآمد، ضرورت یافته است، چون فهم ارزش های دینی و انسانی در ذیل آن امکان پذیرتر می شود. وی در تعرف تمد ن و رویکرد تمدنی، گفت: برای تمدن و بالتبع رویکرد تمدنی، تعاریف بسیاری وجود دارد و بیشتر تمدن پردازان ایرانی، چنان که در فهم عرفی رایج است، آن را با دستتاوردهای عینی و پیشرفت های تکنولوژیکی برابر می انگارند و گمان دارند تمدن همان تکنولوژی،صنعت، ماشین یا الکترونیک است، اما با مطالعه آثار متخصصان حوزه تمدن و نیز تامل در کاربرد این اصطلاح، می توان آن را سازکار زیست اجتماعی انسان ها که در گذر زمان نهادینه شده، تعریف کرد،همان طور که توین بی آن را تلاشی برای زندگی مسالمت آمیز آدمیان به مثابه یک خانواده بزرگ در کنار یک دیگر و ویل دورانت آن را نظمی اجتماعی که در پرتو آن خلاقیت فرهنگی امکان پذیر می شود، دانسته اند و افلاطون نیز جهان متمدن را جهانی بدون تنبیه دانسته و گفته: دنیای متمدن، دنیایی است که در آن عنصر تشویق بر تنبیه غلبه یافته است. با این تعاریف می توان، دستاوردهای بشر را که در پنج شاخه دانش، عمران، سازمان اداری، هنر و فرهنگ تعاملی دیده می شود، مظاهر آن دانست نه خود تمدن.
▶️وی در ادامه گفت: طبق این تعریف، تمدن غیر از تجدد و مدرنیته و ترقی است. تجدد در حوزه نگرش و اندیشه، مدرنیته در حوزه معرفت شناسی و ترقی یا پیشرفت در حوزه دستاوردهای عینی است که البته هر سه با تمدن در ارتباطند، ولی تمدن چیز دیگری است. تمدن یک وضعیت یا یک سازکار یا نوعی از زندگی است که امکان زندگی اجتماعی انسان ها را به نحو حداکثری فراهم می آورد. برای فهم بهتر،باید گفت که تمدن در دو سطح قابل بررسی است؛ تمدن به عنوان وصف زندگی یک جامعه بزرگ و تمدن به عنوان عیار زندگی. در این دو معنا، شاخص ها و مطالبات متفاوت خواهد شد.
🔰در تمدن به مثابه وصف، نوع زندگی مردم یک جامعه بزرگ مد نظر است که چه بسا با مشکلات و چالش های زیادی همراه باشد در عین حال دارای تمدن اند. توین بی در کتاب تمدن در بوته آزمایش می گوید: تمدن غرب با چالش معنویت مواجه است،یعنی این تمدن که امروزه چشم ها به خود خیره کرده، از یک خلأ جدی در رنج است، اما تمدن به مثابه عیار یا تمدن مطلوب، با شاخص هایی چون وجود نظم، امنیت، آزادی و فرهنگ تعامل بین الافراد سنجیده می شود. پیشوایان شیعی به دنبال تمدن مطلوب، یعنی زندگی متعالی برای همه انسان ها بوده اند و زندگی انسانی را برای آنان دنبال می کردند. زندگی انسانی، موقعی تحقق می یابد که انسان آن را خود برگزیده و به سامان دهی اش دست بزند.
✳️ادامه گزارش را از پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مطالعه کنید.
http://yon.ir/fb00z
#پژوهشکده_اسلام_تمدنی
#علیرضا_واسعی
https://eitaa.com/isca24/4834
▶️دیدار سفیر واتیکان از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
#پژوهشگاه_علوم_وفرهنگ_اسلامی
#واتیکان
#حوزه_علمیه_قم
#نجف_لک_زایی|https://eitaa.com/isca24/4839
✅(لئو بوکاردی)به ایتالیایی: Leo Boccardi متولد ۱۹۵۳ سراسقف و دیپلمات ایتالیایی است.
🔵 او دانش آموخته رشته الهیات با گرایش فلسفه حقوق در دانشگاه پاپی لتران است. بوکاردی تا سال ۲۰۰۷ سر اسقف بیته توم در ایتالیا بود.
❇️او سپس از سال ۲۰۰۷ به عنوان سفیر واتیکان در سودان و اریتره منصوب شد. پس از پایان مأموریت دیپلماتیک او در قاره سیاه از سال ۲۰۱۳ مأموریت دیپلماتیک او به عنوان سفیر واتیکان در تهران آغاز شد.
#پژوهشگاه_علوم_وفرهنگ_اسلامی
#واتیکان
#واتیکان_روم
#حوزه_علمیه_قم
#نجف_لک_زایی
https://eitaa.com/isca24/4839
◀ در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی صورت می گیرد
⬇ دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از تدوین پروژه «بهره گیری از اهداف دین در اجتهاد » خبر داد و گفت: این پروژه ذیل میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی قرار گرفته است و در قالب یک کتاب به چاپ خواهد رسید.
✅ به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین سعید ضیائی فر در گفت و گو با خبرنگار ما در رابطه با پروژه تحقیقاتی خود با عنوان «بهره گیری از اهداف دین در اجتهاد » اظهار داشت: تا کنون اجتهاد عهده دار استنباط احکام شرعی فرعی بوده ولی به مسائل نو پیدایی مانند نظام سازی، برنامه ریزی، قانون گذاری و ارائه الگو، فلسفه و امثال این ها کمتر وارد شده است.
🔵 وی افزود: تنها نمونه کاری که در زمینه ارائه نظام می توان مشاهده کرد،کاری است که مرحوم شهید صدر در اقتصادنا انجام داده است و ما تقریباً کار کامل دیگری را در این زمینه سراغ نداریم.
🔷 دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که در فقه رایج شاید کمتر نیاز به در نظر گرفتن اهداف شریعت در استنباط احکام شرعی باشد، تصریح کرد: اگر بخواهیم عرصه و قلمرو فقه را گسترش دهیم و بگوییم که فقه باید در عرصه هایی نظیر تدوین نظام های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، تربیتی و امثال این ها وارد شود، نیازمند این هستیم که بدانیم دین در این عرصه ها چه اهدافی را دنبال می کند.
🔶 وی گفت: باید ابتدا اهداف دین را کشف کنیم تا بر اساس آنها نظام اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و سایر نظام های اسلام را تدوین کنیم و تا این اهداف مشخص نشود، نمی توانیم نظام سازی داشته باشیم والگوی اسلامی برای زندگی در عرصه های مختلف را داشته باشیم.
☑ حجت الاسلام والمسلمین ضیائی فر اظهار داشت: با توجه به این که فقه و شریعت جاودانه، جهان شمول و جامع است، باید پاسخگوی پرسش های نو پدید جهان معاصر هم باشد و بدون شناسایی اهداف دین در عرصه های مختلف ما نمی توانیم به تدوین نظام های مختلف برای زندگی مردم برسیم.
◽ وی عدالت را از مهمترین اهداف دین در تمامی عرصه های زندگی دانست و افزود: برخی از اهداف هم هستند که به یک عرصه تعلق دارند مانند نفی سبیل که از اهداف اسام در عرصه سیاست و اقتصاد است.
دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: این پروژه ذیل میز توسعه و توانمند سازی علوم اسلامی قرار گرفته است و در قالب یک کتاب به چاپ خواهد رسید.
#سعید_ضیائی_فر
#آثار_علمی
♈️ پژوهش جدید گروه تربیتِ پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت؛
💠 بررسی اجتهادی ملاکهای همسرگزینی در اسلام
⬇️ پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ایسکا): طرح پژوهشی بررسی اجتهادی ملاکهای همسرگزینی در اسلام، به همت گروه تربیتِ پژوهشکده اخلاق و معنویت کلید خورد.
🔽 به گزارش خبرنگار ایسکا: یکی از جدیدترین پروژههای گروه تربیتِ پژوهشکده اخلاق و معنویت، طرح پژوهشی «بررسی اجتهادی ملاکهای همسرگزینی در اسلام» است که دکتر محمود گلزاری در حال تألیف آن است.
🔽 در معرفی اجمالی این پژوهش گفتنی است که در همة ادیان، خانواده نهادی مقدس برشمرده شده و به تشکیل و تحکیم آن سفارشهای فراوانی شده است. قرآن کریم ازدواج را کانون آرامش، مودت و رحمت میداند و پیامبر اکرم (ص) از آن بهعنوان محبوبترین نهاد اسلامی یاد میکند؛ اما تردیدی نیست که این همه برکت و بهره، زمانی است که خانواده نهادی گرم، باصفا، آرامشدهنده و تفاهمآمیز باشد. یکی از پیششرطهای انتخاب درست در امر ازدواج، آشنایی با ملاکها یا معیارهای انتخاب همسر است. پیشنیاز این امر نیز انجام پژوهشهای علمی در این موضوع و تبیین جوانب و ابعاد آن است. این تحقیق با عنوان «بررسی اجتهادی ملاکهای همسرگزینی در اسلام» در صدد تبیین دقیق جوانب این مسئله از منظر دین است و میکوشد با تلاش علمی در این مسئله ملاکهای واقعی انتخاب همسر از ملاکهای غیرواقعی و ادعایی را که در برخی آثار مشابه پیشین منعکس شده، شناسایی کند تا هم برای مشاوران امر ازدواج و هم متقاضیان امر ازدواج سودمند باشد.
🔷 در یکی دو دهة گذشته آثار متعددی در باب انتخاب همسر و با بهرهگرفتن از احادیث اسلامی و تجربههای فردی نگاشته شده، همچون کتابهای: انتخاب همسر، جوانان و انتخاب همسر، مطلع مهر، رضایت زناشویی و ... ، ولی این آثار با رویکرد اجتهادی و تحلیلی نوشته نشدهاند و در زمینه استانداردهای روش شناختی کاستی هایی دارند.
🔶 پژوهش حاضر در صدد پاسخ به پرسشهایی است که میتواند برای فردی در آستانه ازدواج و گزینش همسر، بسیار مفید و راهگشا باشد؛ پرسشهایی نظیر اینکه ملاکهای (ایجابی و سلبی) برای انتخاب همسر، از دیدگاه اسلامـ با رویکرد اجتهادی ـ کدامند؟ اسلام چه مراحلی را برای شناخت همسر مطلوب، از زمان آَشنایی تا عقد دائم پیشنهاد میکند؟ ملاکهای همسرگزینی در اسلام، چه تفاوتهایی با دیدگاههای روانشناسان معاصر در این باب دارد؟ و ... .
🔵 این پژوهش که در قالب یک کتاب به ثمر خواهد نشست، از اواخر سال 97 آغاز شده و در اواسط سال 99 به اتمام خواهد رسید.
#پژوهشکده_اخلاق_ومعنویت
#آثار_علمی
◀️ در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی صورت می گیرد
⬇️ دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از تدوین پروژه «بهره گیری از اهداف دین در اجتهاد » خبر داد و گفت: این پروژه ذیل میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی قرار گرفته است و در قالب یک کتاب به چاپ خواهد رسید.
✅ به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین سعید ضیائی فر در گفت و گو با خبرنگار ما در رابطه با پروژه تحقیقاتی خود با عنوان «بهره گیری از اهداف دین در اجتهاد » اظهار داشت: تا کنون اجتهاد عهده دار استنباط احکام شرعی فرعی بوده ولی به مسائل نو پیدایی مانند نظام سازی، برنامه ریزی، قانون گذاری و ارائه الگو، فلسفه و امثال این ها کمتر وارد شده است.
🔵 وی افزود: تنها نمونه کاری که در زمینه ارائه نظام می توان مشاهده کرد،کاری است که مرحوم شهید صدر در اقتصادنا انجام داده است و ما تقریباً کار کامل دیگری را در این زمینه سراغ نداریم.
🔷 دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که در فقه رایج شاید کمتر نیاز به در نظر گرفتن اهداف شریعت در استنباط احکام شرعی باشد، تصریح کرد: اگر بخواهیم عرصه و قلمرو فقه را گسترش دهیم و بگوییم که فقه باید در عرصه هایی نظیر تدوین نظام های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، تربیتی و امثال این ها وارد شود، نیازمند این هستیم که بدانیم دین در این عرصه ها چه اهدافی را دنبال می کند.
🔶 وی گفت: باید ابتدا اهداف دین را کشف کنیم تا بر اساس آنها نظام اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و سایر نظام های اسلام را تدوین کنیم و تا این اهداف مشخص نشود، نمی توانیم نظام سازی داشته باشیم والگوی اسلامی برای زندگی در عرصه های مختلف را داشته باشیم.
☑️ حجت الاسلام والمسلمین ضیائی فر اظهار داشت: با توجه به این که فقه و شریعت جاودانه، جهان شمول و جامع است، باید پاسخگوی پرسش های نو پدید جهان معاصر هم باشد و بدون شناسایی اهداف دین در عرصه های مختلف ما نمی توانیم به تدوین نظام های مختلف برای زندگی مردم برسیم.
◽️ وی عدالت را از مهمترین اهداف دین در تمامی عرصه های زندگی دانست و افزود: برخی از اهداف هم هستند که به یک عرصه تعلق دارند مانند نفی سبیل که از اهداف اسام در عرصه سیاست و اقتصاد است.
دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: این پروژه ذیل میز توسعه و توانمند سازی علوم اسلامی قرار گرفته است و در قالب یک کتاب به چاپ خواهد رسید.
#سعید_ضیائی_فر
#آثار_علمی