نشستهای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی
گزارش نشست علمی« انقلاب اسلامی و توسعه فقه»
«نشست انقلاب اسلامی و توسعه فقه» از سلسله نشستهای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی(ششمین نشست) با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حسنعلی علی اکبریان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و حجت الاسلام و المسلمین مجتبی الهی خراسانی عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم در روز چهارشنبه ۱۴ شهریورماه ۹۷ در تالار علامه طبرسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
در این نشست ابتدا حجت الاسلام و المسلمین علی اکبریان در ۵ محور مطالب خود را بیان کرد:۱. نقش فقه در شکل گیری انقلاب اسلامی؛ ۲. تو سعه فقه پس از انقلاب اسلامی؛ ۳. عوامل مؤثر در توسعه فقه در انقلاب اسلامی؛ ۴. ارزیابی تحولات فقه در انقلاب اسلامی؛ ۵. بایسته های توسعه فقه در وضعیت کنونی.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه، محورهای سیزده گانه توسعه فقه پس از انقلاب اسلامی را چنین برشمردند: شکل گیری مراکز پژوهشی، گسترش فقه سیاسی، حل چالشهای حقوقی، نگاه درجه دوم به علم فقه، گسترش روش شناسی فقه، تشکیل جریان پاسخگویی به مسائل مستحدثه، تشکیل مدارس فقهی، تشکیل دروس جدید فقه های مضاف در متن حوزه، روی آوری به فقه مقارن، مطالعات تطبیقی در فقه، احیای آثار گذشتگان، تدوین دائرة المعارف ها، توسعه آموزش در سطح بین المللی.
مدیر گروه فلسفه فقه و حقوق عوامل مؤثر در توسعه فقه را نیازهای روزافزون حکومت اسلامی، رویارویی با فقه اهل سنت، حقوق عرفی و روشنفکران سکولار دانستند و در مقام ارزیابی گفتند: توسعه فقه در مقایسه با دوران صفویه، در مقایسه با دانشگاه و در مقایسه با سایر علوم اسلامی مناسب خواندند.
حجت الاسلام و المسلمین علی اکبریان، چهار محور بایسته برای توسعه فقه شمردند که عبارتند از: ورود به اجرای احکام شرعی، ورود مباحث جدید مانند فقه های مضاف به دروس آزاد حوزه، مقارن سازی و ایجاد زبان و ادبیات گفت وگو.
حجت الاسلام و المسلین الهی خراسانی سخنرانی خود را در سه محور ذکر کرد: ریشه های اثرگذاری انقلاب اسلامی بر توسعه فقه، ابعاد ویژه توسعه فقه، ورود فقه به ساختارهای اجتماعی، تصمیم گیری و تصمیم سازی.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم ریشه های اثرگذاری انقلاب اسلامی بر فقه را کاربردی شدن نظریه های فقهی، مواجهه فقیهان به متن پرسشها نیازها و مشکلات اجتماعی، برخورد فعال فقه با نیازهای جدید با ساخت فرایندهای پاسخگویی جدید، وردی فقیهانه به عرصه های اجتماعی، آشنایی حوزه فقه با فن آوریهای جدید آموزش و پژوهشی بر شمرد.
رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی عوامل اساسی توسعه فقه را مطالبه جامعه و نظام از فقه در حوزه های گوناگون مانند فرهنگ، بانگداری، هنر، سیاست دانست.
حجت الاسلام و المسلین الهی خراسانی ابعاد توسعه فقه را در پنج محور بیان کرد:
۱. توسعه محتوا با تک نگاریهای مسأله محور به جای مجموعه نگاری، شکل گیری تحقیقات بین رشته ای، تحول در ساختار علم فقه ، شکل گیری فقه های نظام واره، توجه به حوزه روش شناسی، طراحی مدل و نظریه پردازی و تطبیق آنها؛
۲. توسعه مرجعیت و کاربرد علمی و اجتماعی با طراحی مدلهای جدید، مرجعیت فقه در تصمیم سازی، پدیدارشدن نقاط خلأ فقه در پاسخ به نیازها؛
۳. توسعه فرهنگ حاکم بر محیط درونی فقه با احساس نیاز به نیازهای انقلاب اسلامی در میان عالمان اسلامی، طرحهای کاتالیزور برای توسعه تحقیقات علمی، فرهنگ ارزیابی سیستمی؛
۴. توسعه منابع انسانی با افزایش تجربه محیطی و زیست ملی و جهانی منابع انسانی علوم اسلامی، مواجهه مستقیم با مطالبات و نیازهای جدید، افزایش کمی نیروی انسانی فقهی، میان رشته ای شدن ؛
۵. توسعه نظامهای پشتیبان با توسعه کمی آموزشهای فقهی، توسعه منابع انسانی، رسمیت یافتن رشته های فقهی و نهادهای پژوهشی، تشکیل نهادهای بین المللی.
در پایان، سخنرانان به پرسشها و نقدهای ناقدان پاسخ دادند.
لازم به ذکر است این نشست به همت پژوهشکده فقه برگزار شد.
منبع:تولید محتوای پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
نهمین نشست از سلسله نشست های چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی با موضوع انقلاب و توسعه اقتصاد در تالار امام مهدی عجل الله در حال برگزاری است پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir
کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24
دهمین نشست از سلسله نشست های چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی با موضوع کرامت و حقوق بشر هم اکنون در تالار شیخ انصاری در حال برگزاری است پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir
کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24