تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت سوم: خودِ سفیه و سفاهت مدرن)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
سفیه به کسی میگویند که فاقد حلم و فاقد علم باشد و در برابر ناملایمات و یا در برابر نقطههای ابهام و اشکال، افسارش گسیخته شود و کف نفسش را از دست بدهد. نبود حلم در برخورد با دیگران و شتابهای نابخردانه در عکسالعملهای روزانه، یکی از عوامل اصلی در گسست از دیگران و نزاع با دیگران است.
«سفاهت» در قرآن، اقسامی دارد: سفیه اعتقادی یا سفاهتهای روشنفکرانه (مانند وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا)؛ سفیه اخلاقی یا ارزشهای سفیهانه (وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ) که در این آیه، نفاق به مثابه سفاهت و منافق به مثابه انسان سفیه تعریف شده است) سفیه اجتماعی (قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ) که در آن فرد در مناسبات اجتماعی مرتکب رفتارهای بیخردانه در نسبت با همنوعان میشود. البته نوعی از سفاهت نیز در قرآن داریم که سفیه فقهی یا سفیه حقوقی است که به کسانی گفته می شود که در جهت حفظ مال، سبک عقل هستند. از این منظر،هر کس مال خود را حفظ نکند سفیه است، و حتی اگر در صدقه دادن دچار افراط و تفریط شود، به نوعی از سفاهت مبتلا شده است.
بر اساس برخی آیات قرآنی، «سفاهت نفس» پدیدهای خودکرده و خودخواسته است (مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ، کسی که خود را به سفاهت میزند یا دچار تحمیق نفس میگردد. آیۀ 130 از سورۀ بقره) و آدمی خود، خود را تحمیق میکند و آنجا که میتواند دانا باشد، نادانی را برمیگزیند و آنجا که میتواند کفّ نفس داشته باشد، افسار رها میکند و خود را به سفاهت میزند.
اکنون نکتۀ مهم در روابط انسانی و بلکه در فضای ارتباطاتی امروز، همین «سفاهت اخلاقی» و «سفاهت اجتماعی» و گاه البته «سفاهت سیاسی» است که آدمی را هم جهول و هم عنود و نیز عجول میسازد و او را به گسست از خود، خدا، و دیگرهای انسانی سوق میدهد. دراین باره یکی از زمینههای تحمیق نفس، خود را در معرض دادهها و پاسخهای مزدحم قراردادن است بیآنکه ملاکی برای راستی و ناراستی داشته باشد و بی آنکه توانی برای تشخیص صواب از خطا داشته باشد که «اذا ازدحم الجواب خفی الصواب» (شلوغی و ازدحام جواب، موجب گم شدن صواب میشود).
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز سوم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/qWo6i
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/Tsucf
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12871
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت چهارم: اهل «خوض»)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
«خوض» به فرورفتن در آب گفته میشود. این معنا در قرآن (در 9 آیه)، نوعا برای غور کردن در امور ناپسند بکار رفته است. مثلا آیات 11 و 12 از سورۀ طور به این معنا اشاره میکند که «فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ، الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ. پس واى بر تكذيبكنندگان در آن روز. همانان که با فرو رفتن [در گفتار و کردار باطل با حقایق] بازی می کنند.) همین طور آیۀ 91 از سورۀ انعام (ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ آنها را بگذار تا به بازیچه خود فرو روند) به موضوع غرق شدن در غفلتهای دنیا اشاره کرده است و تأکید میکند که آنها را رها کن. راهکار «رهاکردن» و «همراهی نکردن خائضین» (ذَرهُم) در آیۀ دیگر نیز گوشزد شده است که وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِثْلُهُمْ (و البتّه [خدا] در كتاب [قرآن] بر شما نازل كرده كه: هر گاه شنيديد آيات خدا مورد انكار و ريشخند قرار مىگيرد، با آنان منشينيد تا به سخنى غير از آن درآيند، چرا كه در اين صورت شما هم مثل آنان خواهيد بود.)
نکته قابل توجه اینکه، نوعا در آیات مربوط به خوض، مطلق خوض آمده و قیدی برای آن ذکر نشده است که «چه خوضی» و «خوض در چه»؟ حداکثر گفته شده است که آنها را در کفرِ به آیات رهایشان کن تا در حرف دیگری خوض نمایند. گویا اساسا خوض کردن، فرو رفتن، و غورکردن در یک چیز مشخصی نیست، بلکه خوض در هرپیشآمد باطل است. افرادی که از هر ناپسندی به هر ناپسند دیگری فرو میروند و در این فرورفتنها نه منطق روشنی دارند، نه هدف معلوم و نه برنامه مشخصی دارند. به بیان دیگر، این غور کردنهای سفیهانه و سرگردان اساسش بر غفلت، پوچی، و بدی است و آدمی را از هر سیئه به سیئهای دیگر و از آن بدی به سمت بدیهای بیشتر سوق میدهد و سرانجام او را غرق خود میسازد.
غرقشدن در فرایند خوض به صورت طبیعی، پیدرپی و بسیار سریع رخ میدهد و آنگاه فرد خائض آنچنان محاط بر خطا میشود (بَلَىٰ مَنْ كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ. 81/ بقره. آری، هر کس اعمالی زشت اندوخت و کردار بدش به او احاطه نمود چنین کسانی اهل دوزخاند) که امکان رهایی و آزادی را نوعا پیدا نمیکند.
بدینسان غرقه شدن خائضین، نه برای نیل به یک هدف و نه برای تحصیل چیزی است، بلکه خود خوض کردنها و گمگشتنها، خود هدف است، هدفی سفیهانه برای سرگرمی و گذران وقتهای زندگی. با این توضیح میتوان گفت که در میان جمعیت خائضین و در معیت و همراهی با خائضین نمیتوان به یک نظم اجتماعی، نظم انسانی، و نظم اخلاقی دست پیدا کرد و حتی نمیتوان به سمت ساخت جامعهای معنادار و با هویت پیش رفت.
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/2WC6k
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/g1tX8
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12881
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🔺سلسله نشستهای علمی درآمدی به اخلاق قرآنی (انجمن علمی معارف دانشگاه شهید بهشتی)
✅عنوان: تفسیر اخلاقی مسئله شرور از دیدگاه قرآن
✔️دکتر محمدعلی مبینی؛ دانشیار فلسفه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
📅زمان: یکشنبه ۶ فروردین؛ ساعت ۲۱
👈لینک ورود: https://webinaronline.ir/Link/S2314189309
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
چرا خداوند به مردان آزادی داده است ولی خانم ها از آزادی برخوردار نیستند؟
🎙کارشناس: حجت الاسلام محمدی
⏹کاری از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
هدایت شده از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
📣📢
4️⃣ چهارمین جلسه از دوره معنویت و زندگی
🎙 استاد احمد شاکرنژاد
🏷 موضوع: معنویت دینی و معنویت جدید و سکولار (تفاوت آموزهها)
🗓 رمضان ۱۴۰۲، ۶ فروردین ساعت: ۱۷:۰۰
https://hekmat.academy/tv/
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت پنجم: بسیارگوشدهندگان)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
سمّاع در قرآن به معنای «کثیر الاستماع» است. سماع کسی است که بیش از اندازه به او گفته میشود و او بیش از اندازه میشنود. در بیان قرآن، سَمّاع معنای مثبتی ندارد. سماع در قرآن به معنای استماع زیاد است نه برای فهم و درک عمیق، بلکه یا برای تکذیب زیاد و یا برای ترویج و شایع کردن دروغهای شنیدهشده (لسان العرب).
لفظ «سمّاع» در قرآن چهار بار تکرار شده است و همه به همین دو معنای «شنیدن زیاد اکاذیب» (لَوْ خَرَجُوا فِيكُمْ مَا زَادُوكُمْ إِلَّا خَبَالًا وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ، (47 توبه) و یا «شنیدن زیاد سخن حق برای تکذیبهای پیدرپی آن» (سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ (42 مائده) آنها بسیار به سخنان تو گوش میدهند تا آن را تکذیب کنند(ترجمه آیت الله مکارم) بکار رفته است. شنیدن زیاد دروغ و ترویج پیوسته اکاذیب، گاه بخاطر زیرکیهای منافقانه است و گاهی هم ممکن است بموجب حالت عامیانه و سادهلوحانه فرد است که صرفا میشنود و شنیدههای دروغ را سادهلوحانه تبدیل به شایعه میکند و یا شنیدههای راست را دوباره بخاطر سادگیهایش تکذیب میکند.
شایان توجه است که «سماع» در قرآن را شاید بتوان به نوعی در تقابل با «اُذُن» در آیۀ (وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ ۚ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ. 61 / توبه. و از منافقان کسانی هستند که همواره پیامبر را آزار می دهند، و می گویند: شخص زود باور و نسبت به سخن این و آن سراپا گوش است. بگو: او در جهت مصلحت شما سراپا گوش و زود باور خوبی است، به خدا ایمان دارد و فقط به مؤمنان اعتماد می ورزد، و برای کسانی از شما که ایمان آورده اند، رحمت است) تصور کرد. در این آیه، اُذُن به «خیر» اضافه شده است و معنای آن این است که سرتاپا گوش بودن پیامبر و شنوا بودن او در مورد چیزی است که خیر شما در آن است، مثلا وحی خدا را میشنود که مایۀ خیر شماست و از مومنین خیرخواهیشان را میشنود که باز مایۀ خیرشماست. (ر.ک: المیزان).
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/E9OXU
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/T4qRI
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12887
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📒جرعه ای از قرآن کریم
✅نقش حکومت و حاکمان در قرآنی شدن سبک زندکی
🎙کارشناس برنامه: حجت الاسلام عیسی عیسی زاده
▪️عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
📒مجری: پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت ششم: شایعهکنندگان)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
در امتداد موضوع «سماعون» میتوان به موضوع شایعه و انتشار اکاذیب در جامعه اشاره کرد. آنهایی که مترصد خبرهای نگرانکننده و ناامیدکننده هستند تا عجولانه و تحقیقنکرده آن را بین مردم پخش کنند و موجبات ترس و نگرانی را بین عموم مردم فراهم سازند.
وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَىٰ أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ (83 نساء) و هنگامی که خبری از پیروزی یا شکست به آنها برسد، (بدون تحقیق،) آن را شایع میسازند؛ در حالی که اگر آن را به پیامبر و پیشوایان -که قدرت تشخیص کافی دارند- بازگردانند، از ریشههای مسائل آگاه خواهند شد (ترجمه مکارم).
گاه ممکن است که خبرِ رسیده واقعیت هم داشته باشد، لیکن هر حقیقتی را نباید به بهانه حقیقت بودن در جامعه منتشر کرد و جامعه را ملتهب ساخت. از این رو حفظ آرامش در جامعه و ارجاع خبرهای خاص به مراکز معتبر و مطمئن در جامعه، به اصلاح جامعه کمک بیشتری خواهد کرد تا اینکه با اشاعه آن از یک سو نگرانیها را دامن بزنیم و از سوی دیگر شایعات و اکاذیب را توسعه دهیم.
آیۀ دیگری که به شدت با موضوع شایعهسازی مقابله میکند آیه 60 سوره احزاب است که میفرماید: لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ. اگر منافقان و بیماردلان و آنها که اخبار دروغ و شایعات بیاساس در مدینه پخش می کنند دست از کار خود بر ندارند، تو را بر ضدّ آنان میشورانیم. در این آیه، اشاعه حرف های ناصواب برای نگران ساختن دیگران و ایجاد اضطراب و تزلزل در میان مردم به شدت مورد نهی قرار گرفته است و چنین شایعهکنندگان را به شدت مواخذه و توبیخ کرده است.
نکتۀ دشواری که امروزه مواجهه با مسئله «شایعه» را پیچیدهتر کرده و سیاستگذاری در بارۀ آن را دشوار ساخته است، از یک طرف «شایعهسازی» به بهانۀ «آگاهی دادن» و به نام «حق آزادی» و آزادی بیان است؛ و از طرف دیگر هم ایجاد محدودیتهای مختلف و جلوگیری از هر بیان انتقادی به بهانۀ «شایعهسازی» است که در پی حذف هر بیان و نکته انتقادی، و ایجاد نوعی از انحصار خبری است.
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
چرا خداوند مقام مردان را بیشتر از زنان قرار داده است؟
🎙کارشناس: حجت الاسلام محمدی
⏹کاری از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز ششم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/cSAeF
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/vGzxh
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12892
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🔰 گزیدهای از انعکاس خبر انتشار کتاب «صحابه در قرآن» در خبرگزاریها و پایگاههای خبری 👇
✅ خبرگزاری صدا و سیما
🌐 www.iribnews.ir/00FkZz
✅ خبرگزاری مهر
🌐 mehrnews.com/xZxyt
✅ خبرگزاری تسنیم
🌐 tn.ai/2852944
✅ خبرگزاری ایبنا
🌐 www.ibna.ir/fa/naghli/332836/
✅ خبرگزاری ایلنا
🌐 www.ilna.ir/fa/tiny/news-1330136
✅ خبرگزاری ایکنا
🌐 iqna.ir/00HIK7
✅ خبرگزاری ایمنا
🌐 www.imna.ir/news/641006/
✅ خبرگزاری ابنا
🌐 fa.abna24.com/story/1346232
✅ خبرگزاری شفقنا
🌐 fa.shafaqna.com/news/1525572/
✅ خبرگزاری حوزه
🌐 hawzahnews.com/xc6ZT
✅ خبرگزاری رسا
🌐 rasanews.ir/0033jl
✅ خبرگزاری اقتصادی ایران
🌐 econews.ir/5x3454604
✅ پایگاه خبری قم پرس
🌐 qumpress.ir/view/387186/
✅ ادیان نیوز
🌐 adyannews.com/143388/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰 انعکاس خبر چاپ کتاب «صحابه در قرآن» در شبکه قرآن سیما
📲اپلیکیشن فرهنگنامه و دانشنامه قرآنی عفاف و حجاب
▪️بر گرفته از کلان پروژههای فرهنگ قرآن و دائره المعارف قرآن کریم
▫️در بردارنده صدها مدخل اصلی و هزاران عنوان فرعی
▪️استواری بر پایه نظام الفبایی در چینش موضوعات
▫️امکان دسترسی سریع و آسان به اطلاعات قرآنی مورد نیاز متخصصان
▪️نمایش درختی موضوعات
▫️امکان اشتراک گذاری متن
▪️و ...
🔸تولید شده در اداره فناوری و فراوری اطلاعات پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
📥لینک دانلود در کافه بازار:
https://cafebazaar.ir/app/isca.quran.hejab
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
اجرای اسماء الهی به زبان فارسی
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت هفتم: «امربهمعروفونهیازمنکر» به مثابه «امتداد اجتماعی ایمان») (1)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
در آیههای مختلف قرآنی، امر به معروف و نهی از منکر در کنار «ایمان به خدا» قرار داده شده است. اولین آیۀ مهم در این باره، همین آیۀ 110 از سورۀ آل عمران است: كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ . در این آیه، علاوه بر اینکه بهترین بودن را به موضوع امر به معروف و نهی از منکر و ایمان به خدا نسبت داده است، آن را نه فقط راهگشا در خوب بودن و خیر بودن تعریف کرده است، بلکه آن را در الگو بودن برای دیگر مردمانی که احیانا برخوردار از ایمان نیستند نیز مهم معرفی میکند.
در دو آیۀ 113 و 114 از سورۀ آل عمران نیز در نسبت امر به معروف و نهی از منکر و مقولۀ «ایمان» در میان اهل کتاب چنین آمده است که لَيْسُوا سَوَاءً مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ، يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَٰئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ. در این آیه، علاوه بر امر به معروف و نهی از منکر که برآمده از ایمان به خدا و روز جزاست، به موضوع «مسارعه» در خیرات اشاره شده است. مسارعه و شتاب در کار نیک، شتاب در اصلاح جامعه، شتاب در رد و انکار بدیها و کدورتها، و شتاب در انجام معروف و امر به معروف، وهمینطور شتاب در ترک منکرات و نهی از منکرات، همه در فرایند اصلاحی و رشد اجتماعی میتواند شتابِ مضاعفی را بوجود آورد و به طور موثر در برابر شتاب فساد و ابتذال و شتاب در سقوط و زوال جامعه، مقاومت کرده و رشد و کمال یک جامعه را در وضعیت آشوبناک امروزی ممکن و میسور بسازد.
مفهوم معکوس ازاین رابطه یعنی نسبت بین «کفر» و «عدم نهی از منکر» در آیات دیگری از قرآن مثلا در آیات 78 و 79 از سورۀ مائده مورد تأکید قرار گرفته است: لُعِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَىٰ لِسَانِ دَاوُودَ وَعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ. كَانُوا لَا يَتَنَاهَوْنَ عَنْ مُنْكَرٍ فَعَلُوهُ ۚ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ. در این آیه، به موضوع کفر، عصیان، و اعتدا و آنگاه عدم نهی از منکر اشاره میکند.
این مجموعه آیات همه نشان از نسبت معنادار بین «ایمان» به مثابه امری الهیاتی و «امر به معروف و نهی از منکر» به مثابه امری اجتماعی و آنگاه صورتبندی امت به مثابه امری تمدنی میپردازد. و از سوی دیگر به وجود نسبتی بین «کفر» به مثابه امری ضدالهیاتی و «فقدان نهی از منکر» به مثابه امری ضد اجتماعی میپردازد و این پرسش را برای ما مطرح میکند که این دو گانه الهیاتی ـ اجتماعی در صورتبندی و صیرورت امت اسلام و تمدن اسلامی چسان عمل میکند و در چه فرایندی میتوان از دیالکتیک «ایمان» و «امر به معروف و نهی از منکر» در راستای بهبود وضعیت اجتماعی ازیک سو، و تعمیق ایمان فردی از سوی دیگر سخن به میان آورد؟
پاسخ در شبهای آتی میآید...
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
💎 تفسیر دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/luY4o
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/DLy1K
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12892
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز هفتم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/luY4o
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/DLy1K
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12899
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⁉️وظیفه ما در برابر عدم رعایت حجاب توسط دوستان؟
🎙کارشناس: حجت الاسلام محمدی
◽️کاری از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/