💠به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام انجام شد:
✳️کرسی ترویجی «موقعیت تمدنی ایران در دوره معاصر»
❎این کرسی ترویجی روز سیزدهم آبان ماه در تالار امام مهدی(عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با حضور اساتید و پژوهشگران برگزار گردید.
🔷در ابتدای این نشست علمی، دبیر علمی نشست دکتر یدالله حاجی زاده ضمن اشاره به عنوان کرسی، اشاره ای به بیانیه گام دوم کرده و آن را رهنمود و راهکاری بسیار ارزشمند معرفی کردند که به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی توسط مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای مطرح شده است.
سپس ایشان از ارائه کننده محترم جناب آقای دکتر سید حسین فلاح زاده؛ دانشیار دانشگاه باقرالعلوم، عضو هیات علمی گروه تاریخ و تمدن این دانشگاه و مدیرگروه تاریخ و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خواستند ایده علمی خویش را مطرح کنند.
♦️دکتر سید حسین فلاح زاده ابتدا به بیان مفهوم لغوی و اصطلاحی تمدن پرداختند و تمدن را از نظر لغوی شهرنشینی و اقامت در شهر معنی کردند و از نظر اصطلاحی تمدن را کلانترین مرحله از ساخت حیات جمعی انسان دانستند که مبتنی بر نوعی نگاه معرفتی به هستی، به فلسفه تاریخ و به جامعه انسان می باشد.
ایشان سپس ضمن اشاره به انواع تقسیم بندی هایی که می توان درباره تاریخ ایران داشته باشیم، تاریخ ایران را از منظر تمدنی به پنج مرحله تقسیم کردند:
۱- دوره تمدن شهری که ایران شاهد تمدن هایی در مناطقی چون سیلک کاشان، شهر سوخته و ایلام بوده است.
۲- دوره تمدن های فراگیر از زمان هخامنشیان تا ظهور اسلام.
۳- دوره تمدنی ایران بعد از اسلام از قرن دوم تا هفتم هجری که در این دوره ایران بخشی از تمدن اسلامی بوده است و با حمله مغول آسیب دیده است.
۴- دوره صفویه تا قاجار
۵- دوره معاصر از قاجار تا زمان حاضر.
🔷سپس ایشان به این نکته اشاره داشتند که دوره معاصر تمدن ایران با افول همراه بوده است و ایران در این دوره با چالشی بسیار جدی و همه جانبه به نام تمدن غرب مواجه شده است که وضعیت بسیار نامناسبی برای ایران رقم خورده است.
ایشان چالش های عمده در مواجه با غرب را شامل عرصه های گوناگونی چون: عرصه فرهنگی و هویتی، عرصه سیاسی و امنیتی، عرصه علمی و تکنولوژیکی و عرصه اقتصادی و اجتماعی دانستند. سپس این سوال اساسی را مطرح کردند که در دوره معاصر جهت مقابله با این چالش، دولت های قاجار و پهلوی و انقلاب اسلامی چه کرده اند؟
در پاسخ به این سوال بیان شد که دولت قاجار در سه بخش نظامی، علمی و سیاسی اصلاحاتی انجام داد اما به جهت حضور استبداد این اصلاحات چندان کارساز نشد. در دوره پهلوی نیز راهبرد این حکومت غلطیدن به سمت غرب بود به گونه ای که تنها در این دوره به جنبه های ظاهری تمدن غرب توجه شد.
در دوره انقلاب اسلامی همچنان چالش ما با غرب تداوم یافت چرا که غرب خواستار سلطه بر ایران است. انقلاب اسلامی تلاش کرد چالش هایی که با آن مواجه بود را تا حدودی برطرف سازد بنابراین در جهت علمی و تکنولوژی تا حدودی پیشرفت داشتیم، در عرصه نظامی و سیاسی نیز موفق بودیم، اما در عرصه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی همچنان با چالش مواجه هستیم.
🔶در بخش دیگر این نشست دکتر محمد ستوده آرانی دانشیار دانشگاه باقرالعلوم و استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل این دانشگاه به نقد مباحث مطرح شده پرداختند.
ایشان ابتدا این مسئله را مطرح کردند که سوال اصلی بحث مشخص نشد و این که کاربست این بحث برای امروز جامعه کجاست؟
همچنین بیان شد که بحث ارائه شده بیشتر روی چالش ها بود نه موقعیت تمدنی ایران. سپس ایشان ضمن اشاره به ضعف تمدنی ایران و وضعیت تمدن غرب که سیطره جهانی دارد، نظریه «مرکز- پیرامون» را مطرح کردند و اشاره شد در این نظریه کشورهای مرکز چند کشور پیشرفته و مدعی تمدن هستند و کشورهای پیرامون کشورهای غیر تمدنی هستند که جهان اسلام و ایران جزء این دسته هستند.
🔵ایشان سپس این مسئله را مطرح کردند که سرّ این که در این ۴۰۰ سال کشورهای پیرامون نتوانستند به سمت مرکز حرکت کنند برمیگردد به روابط نابرابر مبادله با غرب(در جنبه های گوناگون سیاسی، اقتصادی و ...) و اشاره کردند که این روابط نابرابر در این ۴۰ ساله انقلاب اسلامی کمتر نشده بلکه تشدید هم شده است.
◾️ایشان در پایان ضمن اشاره به لزوم گذر از این مرحله به چند راهکار اشاره کردند:
۱- بازگشت و توجه به ۴۰ سال گذشته که چه کرده ایم کجاها موفق و کجاها ضعیف بوده ایم؟
۲- بازگشت به میراث تمدنی خودمان و
۳- توجه و کاربست رویکردهای انقلابی. ایشان در توضیح مورد سوم اشاره کردند که در این چهل ساله ما هرجا رویکرد انقلابی داشتیم و این رویکرد حاکم شده، موفق بودیم و به سمت تمدن حرکت کردیم امری که رهبری نیز در بیانیه گام دوم بر آن تاکید کرده است. در ادامه این نشست اساتید به سوالات برخی از حاضران پاسخ گفتند.
#سید_حسین_فلاح_زاده
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#نشست_علمی
💠دوره "مطالعات اجتماعی دین" در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی شروع بکار کرد.
✳️گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه فعالیتهای خود، دوره «مطالعات اجتماعی دین» را با حضور 12 نفر از طلبه-دانشجوهای پذیرفتهشده شروع کرد.
✅جلسه افتتاحیه این دوره (دوشنبه 13 آبان 98) در تالار المهدی پژوهشگاه برگزار شد.
♈️ در ابتدای برنامه، دکتر مولایی مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی، برگزاری این دوره را یک برنامه ویژه برای تحقق اهداف و آرمانهای بلندتر در تشکیل حلقه مطالعات اجتماعی دین و انجام مطالعات مستمر در این حوزه دانست.
🔵در ادامه، حجهالاسلام دکتر بابایی رئیس مرکز مطالعات اجتماعی تمدنی، بر اهمیت راهبردی و بنیادی این دوره برای مرکز تاکید کردند و ضمن قدردانی از زحمات و تلاشهای انجام شده طی سه سال گذشته برای شروع و اجراییشدن این دوره، ارائه یک طرح و برنامه کاملا حرفهای و آکادمیک را از ویژگیهای ممتاز این طرح دانستند.
🔶در ادامه دکتر قائمینیک به عنوان دبیر علمی این کارگاه توضیحاتی را راجع به محتوای این دوره بیان کردند. به گفته دکتر قائمینیک، این دوره در پنج مرحله مطالعاتی و یک مرحله پژوهشی معطوف به نگارش مقالهای فاخر طراحی شده است. پژوهشگران، در هر مرحله موظف به مطالعه منابع مرتبط و ارائه یک یا چند پرسش اصلی از اساتید مطرح و برجستهای این حوزه خواهند بود.
🔶در کنار برگزاری حلقههای مطالعاتی و جلسات پرسش و پاسخ با اساتید، نشستهای نقد کتاب در این حوزه نیز توسط پژوهشگران این دوره که همگی از فضلای حوزوی و دانشجویان مقطع دکتری در رشتههای علوم انسانی اجتماعی هستند برگزار خواهد شد.
♦️در انتهای جلسه به پرسشهای پژوهشگران و منتخبان دوره، درباره محتوا و چگونگی اجرایی شدن مراحل دوره پاسخ داده شد.
#حبیب_الله_بابایی
#مرکز_مطالعات_اجتماعی_وتمدنی
♈️ کرسی ترویجی، عرضه و نقد ایده علمی «جایگاه علوم عقلی در توسعه و اسلامی سازی دانش و نقش آن در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب»
🔵 کرسی ترویجی، عرضه و نقد ایده علمی «جایگاه علوم عقلی در توسعه و اسلامی سازی دانش و نقش آن در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب» در راستای همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب و تمدن نوین اسلامی» با حضور دکتر ابراهیم علی پور به عنوان «ارائه دهنده» و دکتر عبدالله نصری و دکتر محمد فتحعلی خانی به عنوان «ناقد» و دبیری علمی دکتر اکبر ذوالفقار ناصری برگزار می گردد.
✅زمان: پنجشنبه 16 آبان ماه 98، ساعت 10
✅مکان: قم، خیابان معلم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تالار امام مهدی(عج)
انا لله و انا الیه راجعون
به آگاهی می رسانم مادر بزرگوار جناب آقای دکتر احمد زاده مرحومه مغفوره حاجیه خانم صدیقه هنرپیشه به فرزند شهیدش سید مرتضی احمدزاده پیوست. مراسم تشییع و خاکسپاری آن بزرگوار همزمان با روز شهادت امام حسن عسکری علیه السلام روز چهارشنبه ساعت 9 صبح در حرم مطهر رضوی(صحن آزادی) انجام خواهد شد. مراسم ترحیم روز پنجشنبه و جمعه صبح 8/30 تا 10/30و بعدازظهر 14تا16 در مسجد العلی نبش بهجت 18(بین چهارراه زرینه و راه آهن) برگزار خواهد شد.
✅نشست علمی پدیدار شناسی اربعین با همکاری ستاد هماهنگی کانونهای مساجدکشور
❇️نشست علمی پدیدار شناسی اربعین با مشارکت ستاد هماهنگی کانون های مساجدکشور و دبیرخانه انجمن های علمی حوزه علمیه برگزار شد.
🔽به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، نشست علمی پدیدار شناسی اربعین ویژه گزارش تحلیل گروه اعزامی به راهپیمایی اربعین شب گذشته (دوشنبه ۱۳آبان) با حضور اساتید و پژوهشگران در سالن همایش های انجمن های علمی حوزه برگزار شد.
♈️ضرورت توجه به سیاست گذاری عمومی در حرکت اربعین
💠حجت الاسلام والمسلمین «نجف لک زایی» نیز در این نشست با اشاره به یکی از آسیب های پیاده روی اربعین با عنوان خلأ راهبردی اظهار داشت: اگر در بحث اربعین مدیریت راهبردی نسبت به محتواهایی که تولید شده تولید نشود، روز به روز به بلبشویی محتوایی در این حوزه دامن می زنیم.
💠رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ابراز داشت: خلائی که دیده می شود خلأ نگرش راهبردی به اربعین است، اگر از منظر سیاست گذاری عمومی به اربعین نگاه کنیم اولین مسأله ای که مطرح می شود این است که مسأله ما چیست؟ یعنی بتوانیم یک توصیف خوبی از مسأله خودمان داشته باشیم که این مسأله یا نیاز ما است یا نارضایتی است که به وجود آمده که می خواهیم حل کنیم یا ایده ها و آرمان هایی است که می خواهیم به آنها برسیم.
✅حجت الاسلام والمسلمین لک زایی یادآور شد: در بحث اربعین رهبر معظم انقلاب ایده راهبردی مطرح کردند که هنوز مورد توجه قرار نگرفته و آن ایده تشکل جهانی شیعه است که اصلا ائمه اطهار(ع) با این نگاه اربعین را ایجاد کردند که در کنار حجی قرار دارد که عرصه برای تشکل جهانی پیروان اهل بیت(ع) بسته است.
❇️وی افزود: از نظر رهبری تشکل جهانی شیعه با یک عرصه سازی در اربعین شکل می گیرد که تبلور امام و امت در آن دیده می شود و این ها می آیند گذشته شیعه را آسیب شناسی کرده و برای آینده شیعه برنامه ریزی می کنند، تمام این مسائل به هیچ عنوان در حج دیده نمی شود چون امکان ارتباط با دیگران خیلی کمتر است.
💠معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم عنوان کرد: اگر ما این مسأله کانونی ونقطه مرکزی را مشخص کردیم که مسأله ما تشکیلات جهانی شیعه است و آن را پذیرفتیم تکلیف خیلی از چیزهای دیگر مشخص می شود و تمام برنامه های بعدی ما از این منظر منشعب می شود.
▶️وی با تأکید بر این که اربعین دست کم گرفته شده است، گفت: از منظر دانش سیاست گذاری عمومی وقتی به مدل برنامه ریزی موجود نگاه می کنیم سیاست گذاری راهبردی در آن وجود ندارد چون دستور کار و مسأله ای در آن دیده نمی شود وستاد اربعین نیز در این راستا نتوانسته کاری انجام بدهد.
♈️حجت الاسلام والمسلمین لک زایی تصریح کرد: بعد از تعیین مسائل اساسی در مورد اربعین باید فهرستی از ریز مسائل را مشخص کنیم که در این حالت می توان با پیشنهادات عملی در مورد اربعین کارهای جدی و سازنده ای انجام داد تا سطح کار در اربعین تا این میزان پایین نباشد.
✳️وی ارتباط نخبگان در اربعین را یکی از اساسی ترین مسائل در این حرکت دانست و خاطرنشان ساخت: در این جا نقش مراکزی از جمله مجمع جهانی اهل بیت(ع) و مجمع تقریب مذاهب اسلامی روشن می شود و همین طور حوزه علمیه اگر در این فرصت کاری نکنند دیگر چه زمانی می خواهند برای رسالت جهانی خود به میدان بیایند؟.
💠بعد تاریخی و سیره ای اربعین مغفول مانده است
❇️حجت الاسلام والمسلمین «حمیدرضا مطهری» نیز در این نشست با اشاره به زاویه تاریخی اربعین یادآور شد: امروز غالبا به تاریخچه اربعین بی توجهی می شود و دلیل شروع شدن و نفس پیاده روی اربعین برای مردم مشخص نشده است.
⏺رییس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: در گزارش های مختلف خبری تمرکز روی پیاده روی اربعین است در حالی که در روایات و سیره علما و بزرگان داریم زیارت اربعین است نه پیاده روی و آن چه در پیاده روی داریم در مورد زیارت است و اگر به تاریخچه پیاده روی نگاه کنیم از اربعین نبوده است.
♈️این پژوهشگر حوزوی عنوان کرد: به تدریج این پیاده روی به اربعین رسید و حالا این که چرا این طور شده است معلوم نیست ولی باید توجه ویژه ای به سیره و سبک زیارت معصومین بشود و همین طور توجه به نمادهای تاریخی به طور کلی در اربعین کمتر دیده می شود.
✅وی با تأکید بر این که در پیاده روی اربعین نمادهایی که به کار می رود عموما تاریخی و مذهبی هستند، گفت: متأسفانه باز آن چه دیده می شود بی توجهی به نمادهای اصلی است اما توجه به سیره معصومین آن چنان که باید و شاید نیست.
💠حجت الاسلام والمسلمین مطهری خاطرنشان کرد: شما در چندین موکب می بینید که تصویر هنرپیشه ای که در ایران نقش مختار را بازی کرده دیده می شود و در عین حال سیره اهل بیت(ع) و بی توجهی به بعد معنوی به وضوح دیده می شود.
⏸وی با بیان این که نباید از محتوا و قالب اصلی درون اربعین غافل باشیم، گفت: سیره علما در مسیر اربعین باید مطالعه شود تا ببینیم چه اشکالات زیادی وجود دارد، چراکه خیلی اوقات به ظواهر توجه کرده و از محتوا و درون مطالب غافل مانده ایم.
💠به مناسبت فرا رسیدن ۱۳ آبان، روز مبارزه با استکبار جهانی و در راستای بررسی راه های مقابله با استکبارهای فکری فرهنگی با «شریف لکزایی»، عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به گفت وگو پرداخته ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
✅نخبگان جامعه اسلامی، در مقام مبارزه با استکبارستیزی همسو با بیانات مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب چه رسالتی را بر عهده دارند؟
♈️در پاسخ به این پرسش در فضای نظریه «مقاومت» مباحث خود را ارایه کرده و از این منظر موضوع را بررسی می کنم، اگر جامعه ای بخواهد به پیشرفت و تحول برسد نیازمند وجود فضای مقاومت در سطوح مختلف است.
🔵یک بخش بسیار ملموس آن چیزی است که به صورت فیزیکی در عرصه اجتماعی ایجاد می شود به خصوص در حوزه اقتصاد و معیشت که بسیار خود را نشان می دهد، بخش دیگر در حوزه نظامی است به این معنا که وقتی بیگانه و دشمنی به سرزمین حمله کند، طبیعتا مقاومت شکل می گیرد اما فضای مقاومت در همین فضای نظامی گری و دفاع از سرزمین با فضای مقاومتی که در حوزه اقتصاد شکل می گیرد، متفاوت است. همین طور در فضای سیاست که می خواهیم نقشه هایی را که به هر حال کشیده می شود، باطل کنیم و به سمت و سوی مطلوب خودمان و آرمان هایی که داریم، حرکت کنیم.
▶️حال در این میان نکته مهمی که می تواند کمک کند در حوزه فکری و فرهنگی و معنوی است، طبیعتا آنچه که می تواند آن حوزه های قبلی را پشتیبانی کند فضای فکری و مباحثی است که در حوزه اندیشه اتفاق میافتد، ما باید بتوانیم بنیان های فکری و فلسفی و نظری آنچه را که میخواهد در بیرون اتفاق بیفتد، فراهم کنیم، این امر نیازمند مجاهدت علمی و فکری زیادی است که باید در عرصه بومی انجام دهیم و بتوانیم خودمان را در این عرصه تقویت کنیم و این امر محقق نمی شود مگر آنکه از میراث ما سرچشمه بگیرد، میراث گذشته ما نمی تواند پاسخگوی نیازهای فعلی ما بشود مگر آنکه آن میراث بتواند در قالب نیازهای امروزی بروز و ظهور یابد، یعنی در واقع ما به اتکای میراث فکری گذشته مان بتوانیم نیازهای امروز خود را رصد کرده و پرسش های امروز خود را پیدا کنیم و به تناسب به آن پاسخ دهیم.
✅این اتفاق نیازمند چه بسترها و زمینه سازی هایی است؟
♈️این امر نیازمند مجاهدت فکری است، به نظرم مهمترین حوزه و بنیادیترین مولفه ای که می تواند این شرایط را سامان دهد این است که که ما در عرصه سیاست، اقتصاد و در عرصه دفاع از سرزمین خودمان و باورها و اعتقاداتمان محکم تر گام برداریم، بنابراین از این مسیر باید حرکت کنیم، در اینجا طبیعتا نخبگان علمی بسیار اهمیت دارند و نقش کلیدی و مهمی را ایفا می کنند اما طبیعی است که فضای سیاسی ما باید این حرکت نخبگانی را پشتیبانی کند.
🔵از سوی دیگر در چنین مقطعی نیاز است در فضای آموزش و پرورش یک سرمایه گذاری بسیار عظیم و گسترده ای داشته باشیم و در واقع اولویت اول مان آموزش و پرورش باشد که بتواند مسیر را برای ما باز کند و به این سمت و سو هدایت کند، آنچه که مشهود است در واقع دورنمای روشنی را نشان نمی دهد و آسیب های فراوانی وجود دارد که باید برطرف شود و ما به اصطلاح در این فضا بتوانیم با برطرف کردن آسیب ها به سمت ایجاد یک بنیان فرهنگی و علمی قوی در کنار یک بنیان معنوی بسیار قوی حرکت کنیم و بتوانیم مقاومت را شکل دهیم که این مقاومت به صورت ایجابی و نه سلبی بتواند به پیشرفت و اقتدار ایران کمک کند.
✅نقش قلم، خلق آثار و حتی ترجمه در این میان چیست؟
♈️قلم محصول فکر است، آنچه که می اندیشیم در شکل اولیه اش به شکل مقاله و یادداشت خود را نشان می دهد. ترجمه اگر دست اول و از مباحث تازه باشد، خوب است و سبب تعامل ما با دنیا می شود، به هر صورت ما نیاز داریم که با افکار مختلف تعامل داشته باشیم، بسیاری از نخبگان ما با آن زبان مبدا آشنا هستند و از منابع دست اول استفاده می کنند که برای جامعه علمی مفید است.
🔵اصلا همین ترجمه است که دیدگاه های متعدد اندیشمندان را بیان و سره را از ناسره مشخص می کند، اما به شرطی که ترجمه خوبی باشد نه اینکه ترجمه ای مملو از اشکال باشد و نهایتا به اندازه ای این امر نمود یابد که متن به ضد خودش تبدیل شود.
💠من معتقدم نخبگان برای مبارزه با استکبارستیزی مهمترین و اصلی ترین گامی که می توانند بردارند به روز بودن و داشتن مطالعه مستمر است، این گونه است که می توانند از واقعیات جهان امروز مطلع شوند و بر همان اساس برای جامعه خود نسخه ارایه کنند.
خبرگزاری شبستان
هشتم ربیع الاول سال روز شهادت
حضرت #امام_حسن_عسکری علیه السلام به خاتم الاوصیاء ، حضرت حجت الحسن العسکری #امام_مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف و به همه عاشقان اهل بیت علیهم السلام تسلیت باد.