✅دکتر فرج الله میرعرب تشریح کرد؛اصول مدیریت خانواده اسلامی؛ توجه به آفرینش براساس نفس واحد و حفظ حرمتها
🔶عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در مورد بایستههای مدیریت خانواده برای صعود، حتی در دورهای که مهاجمان فرهنگی در پی زدودن مفهوم و کارکردهای خانواده هستند و لزوم توجه به آفرینش براساس نفس واحد و حفظ حرمتها سخن گفت.
📒به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) به نقل از خبرگزاری ایکنا، خانواده از ابتدای تاریخ تاکنون به عنوان اصلیترین نهاد اجتماعی، زیربنای جوامع و خاستگاه فرهنگها، تمدنها و تاریخ بشر بوده است. پرداختن به این بنای مقدس و بنیادین و هدایت آن به جایگاه واقعیاش، همواره سبب اصلاح خانواده بزرگ انسانی و غفلت از آن، موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطه نابودی بوده است.
🔶گذشت زمان و بروز تحولات اجتماعی، خانواده را به عنوان یک نهاد اجتماعی دستخوش تغییر و تحول در ابعاد مختلف کرده و خانواده در جامعه در حال گذار را با چالشهایی روبهرو کرده است. برای تعهد به سنتهای اصیل دینی و توجه به نیاز روز خانواده باید از اصول و دانشی برخوردار بود که توان مدیریت در خانواده را ایجاد کند. بدین جهت به سراغ فرجالله میرعرب، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، رفتیم تا در مورد بایستههای مدیریت خانواده برای صعود، حتی در دورهای که مهاجمان فرهنگی در پی زدودن مفهوم و کارکردهای خانواده هستند، گفتوگو کنیم.
💠جزئیات خبر در لینک زیر
🌐https://b2n.ir/650893
شاخصه های تمدنی در اربعین ( دکتر حبیب الله بابایی)
http://m.aparat.com/v/DYkxK
هدایت شده از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
هدایت شده از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
✅پیش نشست های مجازی | همایش معنویت های نوظهور، شاخصه هاونقدها
🔶جنبش های معنوی و کووید 19
✍️ارائه دهنده: دکتر هادی وکیلی
⏰زمان : دوشنبه 1399/5/27 ساعت ۱۱ الی ۱۳
💠چالش مقایسه پذیری معنویت های نوپديد ومعنویت اسلامی
✍️ارائه دهنده: دکتر بهزاد حمیدیه
⏰زمان: سه شنبه 1399/5/28 ساعت 15 الی 17
🔶جریان شناسی تحلیلی معنویت پژوهی در ایران
✍️ارائه دهنده: دکتر وحید سهرابی فر
⏰زمان: چهارشنبه 1399/5/29 ساعت 11 الی 13
🔶مطالعات معنویت های نوظهور: سه موج مطالعاتی
✍️ارائه دهنده: دکتر احمد شاکر نژاد
⏰زمان: پنجشنبه 1399/5/30 ساعت 11 الی 13
🌐لینک شرکت در جلسه
https://engage2.shatel.com/b/nct-reh-wfh
✅رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع): ضرورت اهتمام به عزاداری امام حسین (ع) با رعایت مسایل بهداشتی
🔶رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: عقلانیت شیعه حکم می کند که اقامه عزای امام حسین(ع) با رعایت کامل مسایل بهداشتی همراه باشد.
🔹به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) حجت الاسلام و المسلمین «حمیدرضا مطهری» در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در قم با اشاره به این که امسال به جهت شیوع کرونا، مراسم های عزاداری دهه اول محرم به سبک و سیاق سال های گذشته برگزار نمی شود، اظهار داشت: در عین حال که باید نسبت به اقامه عزای سیدالشهدا(ع) اهتمام داشت، از آن سو نباید طوری رفتار کرد که خدای ناکرده سلامتی افراد به خطر اُفتد و لذا همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند همه ما باید تابع ستاد ملی مقابله با کرونا باشیم.
💠رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: البته در گذشته نیز گاهی مواقع پیش آمده که به جهت بیماری هایی چون وبا که خطر جانی به همراه داشته، اجتماعات مربوط به عزاداری ها یا تعطیل شده و یا محدود شده اما به هر صورت مراسم عزاداری ولو در خانه ها و به شکل روضه خانوادگی برگزار می شده است.
عضو انجمن تاریخ پژوهان حوزه علمیه قم همچنین گفت: آن چه مسلم است این که بحث عزاداری امام حسین(ع) دارای چنان اهمیت و برکاتی است که همواره اهل بیت(ع) ما را توصیه مؤکد به آن فرموده اند و این مساله خودش جزو اصلی ترین مصادیق تعظیم شعائر دینی است و لذا باید اهتمام ویژه ای بر این موضوع داشت، اما از آن سو عقلانیت شیعه حکم می کند که اقامه عزای سیدالشهدا(ع) همراه با رعایت کامل مسایل بهداشتی باشد.
🔹وی با اشاره به سابقه دیرینه اقامه عزای حسینی ابراز داشت: عزاداری حضرت امام حسین(ع) به شکل علنی در دوره های اولیه به شکل رسمی و علنی وجود نداشته که دلیل آن هم خفقان و فشار دستگاه حاکمیت اُموی بوده اما به تدریج از قرن سوم و چهارم هجری شکل جدی تر و علنی تری به خود گرفته به طوری که بر اساس منابع تاریخی در دوره حکومت آل بویه ، عزاداری امام حسین(ع) رسمیت یافته و حاکمیت نیز خود را مقید به برگزاری آن می دانسته است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی همچنین گفت: البته باید توجه داشت که نخستین برپاکنندگان محفل عزای سید و سالار شهیدان، خواهر ایشان حضرت زینب(س) و فرزندشان امام سجاد(ع) بوده اند و بعد از ایشان نیز دیگر ائمه (ع) به شکلی به این مساله اهتمام داشتند تا آن جا که امام باقر (ع) وصیت می کنند که پس از شهادت ایشان تا ده سال در منا مراسم روضه خوانی برای جدشان سیدالشهدا(ع) برگزار شود.
🔶وی با بیان این که زیارت امام حسین(ع) در مناسبت های مختلف مثل نیمه شعبان ، شب های قدر، روز عرفه و غیره نشان می دهد که چقدر این مهم از سوی اهل بیت مورد تأکید بوده است، افزود: البته زیارت امام حسین(ع) همیشه همراه با عزاداری بوده اما این حزن و ماتم ، انسان ساز و حیات بخش به جوامع بشری است و عامل ازدیاد بصیرت انسان هایی است که دل در گرو راه و مرام حضرت اباعبدالله (ع) داده اند.
📒مطهری در خاتمه گفت: حقیقتاً اقامه عزای حسینی برای جامعه شیعه و هر جامعه ای، رمز حیات و هویت بخش است و از این رو نباید نسبت به این امر مهم البته با درنظر گرفتن شرایط و مصالح جامعه، کوتاهی و سستی ورزید.
🌐https://eitaa.com/isca24/7721
✍️حجت الاسلام و المسلمین محمد تقی سبحانی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به این که عزاداری های دهه اول محرم امسال به جهت شرایط خاص کرونایی باید با رعایت کامل مسایل بهداشتی برگزار شود، اظهار داشت: یکی از بهترین گزینه ها در این شرایط، توجه به روضه ها و محافل خانگی است که البته از قدیم الایام نیز در فرهنگ دینی ما جایگاه ویژه ای داشته است.
وی افزود: البته در کنار روضه های خانگی باید به برگزاری مجالس عزاداری و سخنرانی در فضاهای آزاد به خصوص صحن امامزاده ها و اماکن مقدس، همچنین بوستان ها و پارک ها اهتمام ویژه ای داشت، چرا که در این گونه اماکن بهتر می توان به رعایت نکات بهداشتی و پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا پرداخت.
💠این محقق و پژوهشگر حوزوی همچنین گفت: انشاالله همه به سهم خود بکوشیم که با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی و البته عنایت ویژه به برگزاری مجالس عزای حسینی، محرم امسال را به یکی از خاطره انگیزترین مراسم ها در کشور تبدیل کنیم.
🌐https://eitaa.com/isca24/7722
✅برگی از کتاب نگاهی نو به جریان عاشورا (ص149-147)
🔹نویسنده: سید علیرضا واسعی
📒ناشر: بوستان کتاب
💠تهیه کننده: پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهالسلام
✍️علّت حضور زنان در حادثه عاشورا
در پاسخ به این پرسش چند نظریه مطرح شده است:
1️⃣. امام حسین علیهالسلام طبق عادت باستانی عرب، اهل بیت علیهالسلام را همراه برد. از دیرباز همراه بردن زن و فرزند در مسافرتهای طولانی و جنگها مرسوم بود. مسلمانان و حتی شخص پیامبر صلیاللهعلیهوآلهدر بسیاری از جنگها زنان خود را میبرد، چنانکه در جنگهای مشرکان با مسلمانان، زنان آنها در تحریک مردان بر قتال بسیار مؤثر بودند.
بنابراین حضور زنان در جنگها و سفرها یک شیوه باستانی بوده و هدف از آن نشان دادن میزان عزم و همّت خود در انجام دادن کار بوده است.
امام حسین علیهالسلام نیز مردم را به فداکاری دعوت میکرد و از آنان میخواست که ازمصائب مالی و جانی و عرضی ـ که بدآنهاروی میآوردـ پروا نکنند، زیرا هدفشان گرانبهاتر و با ارزشتر از جان و مال و فرزند است و لازمه جوان مردی پیشرو بودن خود در این مسئله بود.
از سوی دیگر کسانی که حسین علیهالسلام را به خاطر نام و نژادش یاری میکردند، اگر او را در میان زن و فرزندانش یاری میرساندند بسیار شایسته و پسندیده بود؛ همچنانکه تنها گذاشتن او در میان آنها زشت و ناستوده، به شمار میرفت .
2️⃣. امام حسین علیهالسلام اهل بیت خویش را به خاطر ترس از دستگیری و شکنجه و آزارشان همراه برد؛ چنانکه امام خود به این نکته تصریح دارد که اگر آنها را در مدینه بگذارم، امویان را بر آنان مسلّط کرده تا آنها را زندانی و شکنجه کنند. در این صورت امام بر سر دو راهی قرار میگرفت که انتخاب هر یک نهضت اورا فلج مینمود: یکی اینکه، برای نجات اهل بیت خود تسلیم دشمنان شده و با یزید بیعت کند.
دوم اینکه، بیاعتنا به اهل بیت، به راه خویش ادامه دهد که نفس غیور امام حسین علیهالسلامطاقت چنین کاری را نداشت، زیرا روشن بود بنی امیه برای رسیدن به اهداف خود از ارتکاب به قبیحترین منکرات دینی و عقلی واهمهای نداشتند؛ چنانکه همسر عمرو بن حمق خزاعی، عبید الله بن حرّ جعفی و کمیت اسدی را زندانی کردند .
3️⃣. امام حسین علیهالسلام با علم به شهادتش و برای ادامه قیام و تحقق اهداف خود و رسوا کردن بنی امیه و جلوگیری از انحراف امّت و ممانعت از تحریف وقایع، زنان و کودکانش را همراه برد.
به نظر میرسد که مناسبترین پاسخ برای این پرسش نظریه اخیر باشد، زیرا اقدامات بانوان حرم حسینی علیهالسلام در واقع تکمیل کننده قیام امام حسین علیهالسلام بود؛ همچنانکه شهادت امام علیهالسلامبرای احیای دین ضروری بود: « اِنَّ الله شاء أنْ یراک قتیلاً؛ خدا میخواهد تو را کشته ببیند .» اسارت اهل بیت علیهمالسلام نیز لازمه آن بود: « اِنَّ الله شاء أنْ یراهُنَّ سبایا؛ خداوند میخواهد آنها را اسیر ببیند .»
✅با توجه به اینکه هدف امام حسین علیهالسلام اصلاح امّت و بازگرداندن آن به سنّت پیامبر صلیاللهعلیهوآله و برملا کردن فساد حکومت بنی امیه خصوصا یزید بود، آن حضرت میبایست با نقشهای دقیق و حساب شده به مردم دنیا ثابت کند که آنها نمیخواهند کسی از خاندان پیامبر صلیاللهعلیهوآله زنده بماند و با اهل بیت رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهبدتر از اسیران و مشرکان و کفّار رفتار میکنند و این هدف، با توجه به شدّت انحرافی که در جامعه پدید آمده بود جز با قیامی خونین و سرمایه گذاری کلان امکانپذیر نبود. از این رو امام میبایست علاوه بر کشته شدن، به نحوی پیام الهی خود را به گوش تمام مسلمانان و حتی تمام دنیا برساند و نیل به این هدف، با ادامه نهضت بعد از شهادت ممکن بود و امام علیهالسلام با آگاهی از این نکته اهل بیت خود را به کربلا برد.
اگر امام علیهالسلام بدون اهل بیت خویش به کربلا میرفت و در آنجا به شهادت میرسید، تاریخ، این حادثه را، فقط از منظر دشمنان ثبت میکرد و بیتردید اصل واقعه کاملاً وارونه جلوه مییافت. اما بانوان اهل بیت علیهمالسلامبه رهبری زینب کبری علیهاالسلام نگذاشتند جنایتهای بنی امیه پنهان بماند و حاملان رسالتِ عاشورا شده و نهضت کربلا را زنده نگه داشتند.
بنابراین در یک جمله میتوان گفت امام حسین علیهالسلام اهل بیت خود را برای انجام دادن رسالتی عظیم و ایفای نقشی بسیار مهم در ساختن تاریخی بزرگ همراه برد؛ از این رو بایسته است به اختصار، گذری بر زندگی این بانوان و نقش آنان در کربلا بیفکنیم.
💠برای دریافت کامل اثر به کتابخوان پژوهان مراجعه نمایید.
🌐http://pajoohaan.ir/document/1663
هدایت شده از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
هدایت شده از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
✅پیش نشست های مجازی | همایش معنویت های نوظهور، شاخصه هاونقدها
🔶جنبش های معنوی و کووید 19
✍️ارائه دهنده: دکتر هادی وکیلی
⏰زمان : دوشنبه 1399/5/27 ساعت ۱۱ الی ۱۳
💠چالش مقایسه پذیری معنویت های نوپديد ومعنویت اسلامی
✍️ارائه دهنده: دکتر بهزاد حمیدیه
⏰زمان: سه شنبه 1399/5/28 ساعت 15 الی 17
🔶جریان شناسی تحلیلی معنویت پژوهی در ایران
✍️ارائه دهنده: دکتر وحید سهرابی فر
⏰زمان: چهارشنبه 1399/5/29 ساعت 11 الی 13
🔶مطالعات معنویت های نوظهور: سه موج مطالعاتی
✍️ارائه دهنده: دکتر احمد شاکر نژاد
⏰زمان: پنجشنبه 1399/5/30 ساعت 11 الی 13
🌐لینک شرکت در جلسه
https://engage2.shatel.com/b/nct-reh-wfh
✅تبـادل نظـر
🔹امام عـلی علیه السلام فرمود:
🔶اضْـرِبُوا بَعْضَ الرّأْیِ بِبَعْضٍ یَتَـوَلَّدْ مِنْهُ الصـَّوابُ.
💠بعضی اندیشه ها را به بعضی دیگر بزنید، اندیشه درست از آن پدید می آید.
📒غررالحکم ج2 ص266
* * *
🔶در « اندیشه » نیز، مثل بسیاری از میوه ها، غذاها، فرآورده ها، « پختگی » و « خامی » وجود دارد.پختگی اندیشه و نظر، محصول تبادل نظر و رایزنی است.ذهن نیز، گاهی عقیم است، گاهی بارور و بارآور.
باروری فکر و دیدگاه، وقتی است که در اندیشه های دیگران ضرب شود و « حاصل ضرب » آن، از نقصان و خطا مصون باشد، یا کم خطاتر گردد.
🔶مشورت، نوعی رایزنی است، که اغلب کسی نظر مشورتی می خواهد و مشاور، دیدگاه خود را باز می گوید. یکی سود می رساند، دیگری سود می برد.
اما ... « تبادل نظر »، مرحله ای بالاتر و سودمندتر است. وقتی اندیشه ها « نقد » شود، کاستیها آشکار می شود و فکر، پخته تر می گردد. « چکش خوری »، نه تنها در دکّه آهنگر و مسگر، استحکام می آورد، بلکه در عرصه فکر و نظر هم مایه تولد اندیشه ای استوار، محکم، بی خلل و درست می شود.
⬅️در « نقد اندیشه »، هر دو طرف ( ناقد و شخص مورد نقد ) سود می برند.وقتی تبادل نظر به « درست اندیشی » منتهی می شود و خطاها را آشکار می سازد، پس چرا گریز ؟
نقشی را که « آزمایش » در علوم تجربی دارد، در علوم نظری بر عهده « مباحثه » و مناظره است.بامشورت و رایزنی، اندیشه ها را بارور سازیم.در سایه همین تبادل نظرها می توان راحت تر به فکر درست و « صواب » رسید
حضرت حجتالاسلام والمسلمین دکتر نجف لکزایی رئیس محترم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
کسب عنوان "نظریه پرداز برجسته کشور" و دریافت لوح تقدیر در یازدهمین جشنواره بینالمللی فارابی را به حضرتعالی تبریک عرض نموده و توفیقات روزافزونتان را از خداوند متعال خواستاریم.
حوزه ریاست و روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
جشنواره فارابی مرداد ماه 1399.mp3
133.5K
صوت لحظه تقدیم تقدیر نامه استاد نجف لک زایی
✅در یازدهمین دوره جشنواره بینالمللی فارابی:استاد نجف لک زایی به عنوان نظریه پرداز برجسته تقدیر شد
🔹برگزیدگان یازدهمین دوره جشنواره بینالمللی فارابی معرفی و تقدیر شدند.
💠به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا ( پژ.وهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ) به نقل از دبیرخانه یازدهمین جشنواره بین المللی فارابی در آیین اختتامیه جشنواره بینالمللی فارابی، صاحبان ۱۹ اثر برگزیده داخلی (۲۰ نفر) و هفت شخصیت برگزیده خارجی در حوزه ایرانشناسی و اسلامشناسی از کشورهای اندونزی، لبنان، انگلستان، ژاپن، کانادا، گرجستان و آمریکا و همچنین هشت شخصیت حقیقی و حقوقی ایرانی شامل دو تن از شخصیتهای فقید پیشرو علوم انسانی و اسلامی و دو نفر از پیشکسوتان علوم انسانی ایران، یک نفر مترجم برتر، نظریه پرداز برجسته و انجمن علمی و نشریه علمی به عنوان برگزیدگان حائز رتبه یا شایسته تقدیر برگزیده معرفی و تقدیر شدند.
🔶 در بین ۱۹ اثر برگزیده داخلی، ۱۵ اثر رساله دکتری و چهار اثر کتاب بود و از لحاظ رده سنی، ۱۱ اثر در بخش بزرگسال و هشت اثر در بخش جوان برگزیده شده اند.
در بخش ویژه جشنواره فارابی از مرحوم آیت الله ابراهیم امینی و مرحوم دکتر داریوش شایگان به عنوان شخصیتهای پیشرو علوم انسانی و اسلامی و از دکتر منصوره اتحادیه و دکتر غلامعباس توسلی به عنوان دو پیشکسوت علوم انسانی ایران تجلیل شد.
🔶در این بخش، حجت الاسلام دکتر نجف لک زایی به عنوان نظریه پرداز برجسته (به پیشنهاد هیات حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره) و عبدالله کوثری به عنوان مترجم برتر مورد تقدیر قرار گرفتند.
💠جزئیات خبر در لینک زیر
🌐https://b2n.ir/701901
🔰پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن برگزار می کند:
✅سمینار: اختلاف قرائات (علم قرائات)
🎙ارائه دهنده: محمدصادق یوسفی مقدم
👤ناظر: علی مدبر (اسلامی)
🗓تاریخ برگزاری: چهارشنبه 29 مرداد 1399 - ساعت 10 صبح
🏢مکان: پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، تالار شیخ طبرسی
🌐https://eitaa.com/isca24/7735
موسسه مطالعات اسلامی فتوح اندیشه،گروه فقه گردشگری برگزار می کند
نسبت سنجی فقه گردشگری و صنعت گردشگری
به صورت حضوری - وبیناری
ارائه دهنده:حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی
دبیر علمی: حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد قاسمی
زمان: سه شنبه ۲۸ مرداد1399، ساعت 17:30
مکان: پردیسان، بلوار شهروند، خیابان البرز، کوچه 1، پلاک 6، ساختمان پردیس حکمت
آدرس اینترنتی در پوستر موجود است.
#پژوهشکده_اسلام_تمدنی
#معرفی_آثار_علمی
#عباسعلی_نصر_آبادی
✅توسط رئیس اداره امور پژوهشی اداره کل پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی؛وضعیت جدیدترین انتشارات پژوهشکده اسلام تمدنی مورد بررسی گرفت.
🔹16 عنوان اثر جدید توسط پژوهشگران و اعضای هیأت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی تالیف و در نوبت انتشار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و یک عنوان کتاب در سال ۱۳۹۹ به چاپ رسید.
✍️به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ) به نقل از روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، عباسعلی نصرآبادی رئیس اداره امور پژوهشی اداره کل پژوهش وضعیت جدیدترین انتشارات پژوهشکده اسلام تمدنی را مورد بررسی قرار داد.
نصرآبادی گفت: از ابتدای سال ۱۳۹۹ تاکنون پژوهشکده اسلام تمدنی، یک اثر منتشر شده و ۱۶ اثر در مراحل مختلف چاپ، تکمیل مدارک، ویراستاری و ... دارد که یا در حال انتشار ویا در آینده نزدیک در نوبت انتشار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قرار خواهند گرفت. این آثار به شرح ذیل می باشد.
🔶گروه هنر و تمدن اسلامی
۱. فرهنگ چندمعنایی؛ روایت دیگری از اسلام- غلامرضا خدیوی(منتشر شد)
۲. بافتارهای کوشش های شیعی در استمرار تمدن اسلامی در دوره مغول- دکتر محمد باغستانی
۳. فلسفه تمدن اسلامی؛ مبانی و مراحل- دکتر سیدعلیرضا واسعی
۴. اندیشه، زندگی و کارنامه ملاحسین واعظ کاشفی- علی اصغر گوهری فخرآباد مکتب های عرفانی حوزه های شیعه؛ بخش دوم(هند و پاکستان)- غلامرضا جلالی
۵. نظریه های زبان شناسی دانشمندان مسلمان- دکتر سیدحسین سیدی
💠جزئیات خبر در لینک زیر
🌐https://b2n.ir/090234
✅برگی از کتاب خشونت اجتماعی از منظر قرآن کریم با رویکرد شبهه پژوهی ص 139-135
🔶نویسنده: علی مدبر
🔶تهیه کننده: پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم
✅شبهه خشونت در رفتار (دعوت و تبلیغ) پیامبر
برخی از مسیحیان با تبلیغ در سطح جهانی، اسلام را « دین شمشیر » معرفی کردهاند؛ چنانکه مؤلفان کتاب فرقان الحق (3) در سوره دروغین « سلام » اسلام را دینی معرفی میکند که با زور شمشیر پیش رفت: « وَ الَّذِینَ اشْتَرَوا الضَّلالَةَ بِالهُدَی وَ أکْرَهُوا عِبَاَدنَا بِالسَّیْفِ لِیَکْفُرُوا بِالحَقِّ وَ یُؤمِنُوا بِالبَاطِلِ أولَئِکَ هُمْ أعْدَاءُ الدِّینِ القَیِّمِ وَ أعْدَاءُ عِبَادِنَا المُؤمِنِینَ :(4) و کسانی که گمراهی را برای خود خریدند و بندگان ما را با شمشیر مجبور کردند که به حق کفر ورزند و به باطل ایمان آورند، اینان دشمنان دین استوار و دشمنان بندگان مؤمن ما هستند ». نویسنده کتاب حُسن الایجاز که خود را « نصیرالدین حسن الظافر » معرفی کرده، نیز میگوید: « مسلمانان دیگران را مجبور کردهاند که بر آیین اسلام گردن نهند. آنان صفحه گیتی را از خون رنگین کرده و بلاهای زیادی به وجود آوردهاند ».(1)
💠این شبهه را در دو سطح اجمالی و تفصیلی و در هر دو سطح از منظر عقلی و نقلی و تاریخی پاسخ میدهیم.
✅پاسخ اجمالی
الف ) بر پایه تحلیل عقلی اصولاً دعوت و تبلیغ نمی تواند با اکراه و اجبار توأم باشد و ایمان که امری قلبی است، اکراهبردار نیست. بر این اساس، دعوت اسلام نیز بر زور و اجبار استوار نبوده و نیست. ب ) از نظر ادله نقلی و آنچه در متن دینی اسلام ( قرآن کریم ) آمده نیز، شیوههای دعوت اسلامی عبارتاند از « حکمت »، « موعظه » و « جدال احسن » و در هیچ آیهای از قرآن کریم سخن از تحمیل عقیده با زور شمشیر نیامده است. ج ) از منظر تاریخی نیز دعوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله پیراسته از خشونت بود؛ البته اسلام حکم « جهاد فی سبیل الله » دارد و در موارد لزوم از جمله در رفع موانع از تبلیغ و دعوت دینی از شمشیر نیز بهره میگیرد و این کمالی برای اسلام است، نه نقص آن.
✅پاسخ تفصیلی
الف ) منظر عقلی: عقیده که از « اعمال جوانحی » یعنی کارهایی است که با دل و قلب انسان انجام میگیرد، تحمیل پذیر نیست و هیچگاه با فشار و زور نمی توان باور خاصی را برای کسی پدید آورد یا آن را از او گرفت؛ بلکه اگر مقدمات تحقق عقیدهای برای شخص حاصل شده باشد، آن باور برای او حاصل میشود، وگرنه حاصل نمیشود؛ پس با زور، عقیده پدید نمیآید. آنچه تحمیلپذیر است و میتوان آدمیان را به آن واداشت، « اعمال جوارحی » است یعنی کارهایی که با اندامها و جوارح انجام میگیرند؛ مانند گفتن شهادتین ( أشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أنّ محمداً رسولالله ) که با آن تنها « اسلام » تحقق مییابد، نه « ایمان »؛ چنانکه در قرآن کریم میان این دو تفاوت روشنی نهاده شده است: « قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی قُلُوبِکُمْ وَ إِنْ تُطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لایَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ :(1) دسته ای از این اعراب بادیه نشین گفتند ایمان آوردیم. ای پیامبر، به آنان بگو شما ایمان نیاورده اید؛ بلکه بگویید اسلام آوردیم. هنوز ایمان در دل های شما راه نیافته است ».
این آیه ضمن پذیرش و اثبات « اسلام » برخی عربهای بیاباننشین، « ایمان » را از آنان نفی میکند و از این نفی و اثبات، فرق میان ایمان و اسلام روشن میشود و آن اینکه ایمان حقیقتی است که در دل قرار دارد و نوعی باور است، ولی اسلام کاری زبانی است و همین که آدمی به توحید و نبوت شهادت زبانی داد، چه شهادتش همراه اعتقاد باشد یا نباشد، « مسلمان » شمرده میشود .(2)
برای مطالعه متن کامل اثر به کتابخوان پژوهان مراجعه نمایید.
http://pajoohaan.ir/document/4743