در گفتگو با عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بحث شد؛ کارکردهای اجتماعی اعتقاد به مهدویت حجت الاسلام محمود ملکی راد، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه همه باورها و اعتقادات می‌توانند آثار و نقش اجتماعی داشته باشند، اظهار داشت مهدویت نیز از این قاعده مستثنی نیست، لذا کارکردهای مهدویت در عرصه اجتماع می‌تواند در سه حوزه: ۱. فرهنگ؛ ۲. نهادهای اجتماعی؛ ۳. نظام اجتماعی، مطرح شود. ۱. کارکرد در حوزه فرهنگ: عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تبیین نقش مهدویت در حوزه فرهنگ گفت: کارکرد در ساحت فرهنگ یکی از کارکردهای مهم اندیشه مهدویت به‌حساب می‌آید. زیرا از طرفی اعتقادات و باورها یکی از ارکان فرهنگ به‌شمار می‌روند. و از طرف دیگر اندیشه مهدویت از بنیان‌های فکری و باورهای اصیل برخوردار می‌باشد. بنابراین می‌تواند در فرهنگ سازی و تقویت و تحکیم بنیان‌های فرهنگ مفید باشد. و فرهنگ نوینی را به جامعه عرضه نماید. با این وصف در تعریف فرهنگ بر آمده از مهدویت می‌توان گفت: «فرهنگ مهدويت منبعث از انـديشه‌ها‌، بـاورها‌، اصول‌ و اعتقادات مربوط به آمـوزۀ مـهدويت است». بنابراین باور به مهدویت می‌تواند ساحات مختلف فرهنگ را تحت تأثیر خود قرار دهد. الف) بینش‌ها یکی از ساحات مهم فرهنگ به‌شمار می‌روند و در این حوزه دارای کارکردهایی هستند که می‌تواند بعد بینشی فرهنگ را تحت تأثیر خویش قرار دهد. مربوط به بعد بینشی فرهنگ است. ب) در بعد ارزشی و اخلاقی: اندیشه مهدویت در ابعاد ارزشی فرهنگ نیز دارای کارکرد است. ارزش‌ها از ابعاد مهم و اصلی دین به‌حساب می‌آیند؛ ارزش‌ها‌ برآمده‌ از باورها و جهان‌بینی‌ها هستند و با استناد به بینش انسان نسبت به هستی، ملاک‌هایی به ما می‌دهند که بر اساس آن قضاوت مـی‌کنیم و بـین خـوبی و بدی، زشتی و زیبایی و درستی و نادرستی امور، ارزش‌یابی و ارزش گذاری می‌کنیم. «عقل و وحی به مدد همدیگر، ارزش‌ها را تبیین و ترسیم می‌نمایند و انسان را نسبت به التزام به ارزش‌ها ترغیب و تشویق و نسبت به اجتناب از ضد ارزش‌ها تحذیر می‌کنند». و به تعبیر خواجه نصیر طوسی: «تعالیم دینی را باید در رأس ارزش‌های اخلاق قرار داد، چون فضایل اخلاقی‌ مانند:‌ حق، عدالت، امانت‌ و درستی و... در صورتی فضیلت مـحسوب می‌شوند کـه مـتکی به دین و اعتقاد‌ به خدا‌ باشد وگرنه پایدار نخواهد ماند». یکی از فلسفه‌های اصلی طرح اندیشه مهدویت در اسلام، برای تحقق و تحکیم ارزش‌ها در جامعه است؛ و از این منظر اندیشه مهدویت در بعد ارزشی دین دارای کارکردهایی است. این کارکردها را می‌توان در ابعاد مختلف معرفتی، اخلاقی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مورد بررسی قرار داد. ج) در بعد هنجاری رفتاری: هنجار‌ها و رفتارها یکی دیگر از لایه‌های فرهنگ محسوب می‌شوند. اصولا رفتارها و هنجار‌ها برآمده از بینش‌ها و ارزش‌ها و بازتاب آن‌ها هستند. و لازم است در جهت تقویت ارزش‌های اجـتماعی عـمل ‌کنند و باهم‌ هماهنگی‌ داشته باشند. گفته شد اندیشه مهدویت از نظر بینشی از مبانی کلامی متقنی برخوردار است و بر اساس آن مبانی، ارزش‌هایی را در اختیار جامعه قرار می‌دهد که در تحول و تحکیم فرهنگ می‌توانند نقش داشته باشد. و در نتیجه بر طبق بینش‌ها و ارزش‌های مهدوی، هنجار‌ها و رفتارهای مناسبی در جامعه شکل می‌گیرد. د) در بعد نمادی و سمبلی: نماد‌ها و سمبل‌ها تبلور عینی و ملموس لایه باور و ارزش و هنجار و رفتار فرهنگ محسوب می‌شوند و به اعتبار تفاوت فرهنگ‌ها در باورها و ارزش‌ها و هنجار‌ها و رفتارها، متفاوت خواهند بود. عوامل مختلفی در شکل‌گیری نماد‌ها و سمبل‌ها می‌توانند نقش داشته باشند. دین یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری نماد‌ها و سمبل‌ها است. زیرا دین حامل باورها و ارزش‌ها و هنجار‌ها و رفتارهایی است که می‌تواند متناسب با آن‌ها سمبل‌ها و نماد‌هایی را ارائه دهد. اندیشه مهدویت از ظرفیت خوبی برای نماد سازی برخوردار است و از این جهت می‌تواند در ساحت فرهنگ ورود داشته باشد و با آن تعامل کند و در صدد تثبیت و تحکیم فرهنگ برآید. ۲. کارکرد در ساحت نهادهای اجتماعی؛

مهدویت در ساحت نهادهای اجتماعی نیز دارای کارکردهایی است. کارکرد آن در نهاد خانواده عبارتند از: تقویت و تثبت باورهای دینی به‌خصوص به امامت، تحکیم و تثبیت ارزش‌های اخلاقی و تربیتی، تحکیم و تقویت بینش سیاسی و اجتماعی، تحکیم و تقویت ارزش‌های عاطفی و انگیزشی. کارکردهای آن در نهاد تعلیم وتربیت عبارتند از: تقویت و تحکیم باور به امامت و مهدویت، رشد و تعالی اخلاقی دانش‌پژوهان از طریق ارزش‌های اخلاقی و تربیتی باور به مهدویت، رشد و بالندگی سیاسی و اجتماعی دانش‌پژوهان، کارکرد در ساحت احساسات و عواطف دانش‌پژوهان. کارکرد آن در حوزه نهاد سیاست و حکومت عبارتند از: انسجام و اتحاد، امنیت نظم و قدرت اجتماعی. کارکرد آن در ساحت اقتصاد عبارتند از: برقراری عدالت اجتماعی از راه عدالت اقتصادی، برقراری نظام اقتصادی معنویت‌گرا و ارزش مدار، زمینه‌سازی برای پرداخت خمس و زکات. کارکرد آن در نهاد دین و مذهب عبارتند از: کارکرد در بعد اعتقادی و معرفتی دین، کارکرد در بعد اخلاقی و ارزشی دین، و کارکرد در بعد عبادی و مناسکی دین. ۳. کارکرد در ساحت نظام اجتماعی: «نظام اجتماعی الگوی تعاملی برآمده از نقش‌ها، پایگاه‌ها، انتظارات و هنجار‌های اجتماعی در عرصه‌های مختلف است». عوامل مختلفی می‌توانند در بقا و تداوم و پویایی و توانمندسازی نظام اجتماعی نقش داشته باشند مانند همبستگی و انسجام اجتماعی و نظم و امنیت اجتماعی و قدرت و... . یکی از کارکردهای اندیشه مهدویت، کارکرد آن در ساحت پویایی و توانمندی نظام اجتماعی است. زیرا باور به این اندیشه می‌تواند مردم را حول محور خود جمع کند و به آنان هویت واحد بدهد و در نتیجه موجب انسجام و همبستگی اجتماعی گردد و در نتیجه برای تحقق هدفی مشخص مردم را به صورت یک واحد یکپارچه در می‌آورد و به دنبال آن قدرت اجتماعی را تقویت می‌نماید و موجب ارتباط اجتماعی می‌شود و با ایجاد روح امید در مردم حرکت به سمت آرمان واحد را در آنان تقویت می‌کند.

به همت گروه اخلاق پژوهشگاه اخلاق و معنویت؛ اخلاق جهانی نهایی شد پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

به همت گروه اخلاق پژوهشگاه اخلاق و معنویت؛ اخلاق جهانی نهایی شد پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ایسکا): پروژه تالیف اخلاق جهانی با حضور مجریان و دست اندرکاران این طرح نهایی شد. حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی اسلامی، مدیر گروه اخلاق پژوهشکده اخلاق و معنویت، ضمن اعلام این خبر گفت: پروژه اخلاق جهانی در جلسه ای با حضور مجریان و دست اندرکاران این پروژه، در ۲۰۰ صفحه نهایی شد. مدیر گروه اخلاق پژوهشکده اخلاق و معنویت تصریح کرد: در این جلسه که اواخر هفته گذشته در قطب های علمی فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم برگزار شد، آخرین تصمیمات برای نهایی سازی متنهای مقالات مندرج در کتابِ در دستِ تهیۀ اخلاق جهانی اتخاذ گردید. وی ضمن اشاره به این نکته که کتاب حاضر، مجموعه ای از مقالات صاحب¬نظران این رشته است، افزود: این کتاب را حجت الاسلام والمسلمین حسن بوسلیکی در ۲۰۰ صفحه و یک مقدمه مفصل و سه بخش تدوین کرده که عبارتند از: بخش اول: جستارهای نظری؛ بخش دوم: تلاشها و اقدامات؛ بخش سوم: پیوستها. در بخشی از مقدمۀ این اثر آمده است: بىتردید اگر سلسله علل معضلات اجتماعى و جهانى پیگیرى شود، اکثریت قریب به اتفاق آنها به مسئلهاى اخلاقى ختم مىشود. زیادهخواهى، خودخواهى، عدم توجه به حقوق دیگران، زیرپاگذاشتن عدالت، حرص، طمع، انحصارطلبى و هر ضعف اخلاقى دیگرى مىتواند معضلى اجتماعى را رقم بزند و بحرانهاى اقتصادى، سیاسى و اجتماعى پدید آورد. اگر نهاد اخلاق هر اجتماعى به¬سامان باشد، بسیارى از مشکلات آن حل خواهد شد. مسئله اخلاق جدىترین مسئله جهان ماست... .

رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن خبر داد: اجرای طرح نظام‌سازی قرآنی پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن خبر داد: اجرای طرح نظام‌سازی قرآنی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی‌مقدم در حاشیه برگزاری نشست تخصصی «شاکله نظام اجتماعی اسلام» از اجرای طرح نظام‌سازی قرآنی در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خبر داد. دبیر علمی طرح نظام سازی قرآنی، در حاشیه برگزاری نشست تخصصی «شاکله نظام اجتماعی اسلام» گفت: برنامه ملی نظام‌سازی قرآنی در شورای توسعه فرهنگ قرآنی شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است و براساس آن پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن ماموریت دارد تا پس از اجراء هفت نشست علمی و تخصصی و انجام بیست مصاحبه نخبگانی درباره نظام‌سازی قرآنی، سبد پروژه همایش مطالعات نظام سازی را ارائه کند تا زمینه اجراء علمی طرح مطالعات نظام‌سازی را پی‌ریزی کنیم. یوسفی مقدم یادآور شد: تا کنون ۱۵ مصاحبه تخصصی انجام گرفته است و سومین نشست از هفت نشست تخصصی را تحت عنوان «شاکله نظام اجتماعی اسلام» در حال اجرا داریم و سایر مصاحبه‌ها و نشست‌های علمی این طرح نیز در دست برنامه‌ریزی و اجرا می باشد.

نشستهای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی گزارش نشست علمی انقلاب اسلامی و توسعه اقتصاد پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

نشستهای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی گزارش نشست علمی انقلاب اسلامی و توسعه اقتصاد نشست علمی انقلاب اسلامی و توسعه مدیریت در روز شنبه ۱۷ شهریورماه ساعت ۱۰ الی ۱۲ با حضور حجت الاسلام و المسلمین حسن آقا نظری به عنوان ارائه دهنده و حجت الاسلام جلال عراقی به عنوان دبیر علمی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. حجت الاسلام و المسلمین حسن آقا نظری سخنان خود را با اشاره به مقایسه اقتصاد کنونی ایران و اقتصاد قبل از انقلاب مستند آغاز نمود. وی اظهار داشت: محور اقتصاد ایران در زمان قبل از انقلاب بیشتر بر پایه فعالیت های کشاورزی آنهم به روش های سنتی بوده است. و در برهه ای با شعار عدالت اجتماعی اقدام به اجرای اصلاحات اراضی کردند که در نهایت منجر به گسست نظام اقتصادی ایران شد. پس از آن حکومت ایران با هدف تاسیس نظام اقتصادی صنعتی، عملا به نظام اقتصاد کارخانه ای رسید. وی در ادامه یکی از مشکلات و موانع توسعه اقتصاد فعلی ایران را وجود ۱۳ میلیون جمعیت در تهران دانست و علت این مشکل را همان نظام اقتصادی کارخانه ای بیان کرد که در آن زمان اطراف تهران و کرج به طور مرتب کارخانه تاسیس شد و به تبع آن مهاجرت به سمت این شهر افزایش یافت. وی در ادامه به مقایسه بحث مواد غذایی در زمان قبل و بعد از انقلاب اشاره کرد و گفت: قبل از انقلاب اسلامی ما بیشتر مواد غذایی را وارد می‌کردیم در حالیکه امروزه به برکت انقلاب اسلامی در زمینه مواد غذایی تقریبا به خودکفایی رسیدیم. ایشان گفت: نه تنها مواد غذایی بلکه مایحتاج دارویی، پوششی و ... را وارد می کردیم و وابسته به کشورهای خارجی بودیم. وی همچنین نیروی انسانی فعلی را با نیروی انسانی زمان طاغوت مورد مقایسه قرار داد و گفت: کشور ایران قبل از انقلاب اسلامی با محدودیت نیروی انسانی متخصص و متعهد مواجه بود و در آن زمان افرادی که در ادارات مدرک لیسانس داشتند اندک بودند، اما امروزه در کشور این مشکل رفع شده و قدرت و توان علمی نیروی انسانی نظام در ایران توانسته است این مشکلات اقتصادی را به سامان برساند. رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: ایران توانست در کمترین زمان بزرگترین نیازهای اقتصادی را در زمان انقلاب رفع بکند و حجم وابستگی به کشورهای خارجی را به شدت کاهش دهد و اقتصاد تک محصولی را بازسازی کند و بار اقتصاد را از روی دوش نفت بردارد.عامل اصلی این پیشرفت و توسعه نیروی انسانی داخلی است. در نهایت، حسن آقا نظری با اشاره به سخن ترامپ رئیس جمهور امریکا که گفته بود در ۱۳ آبان ماه ۱۳۹۷ فروش نفت ایران را به صفر می رساند و ایران را بار دیگر به شکل جدی تحریم خواهد کرد اظهار داشت: ترامپ باید بداند که ما ایرانیان همه بی صبرانه منتظریم آن روز فرا برسد تا همه سیاستمداران و تمام مردم در سراسر دنیا ببینند که تمام سخنان وی بی اساس بوده است. در ادامه نشست علمی، پرسش های حاضران مطرح و توضیحات لازم توسط استاد ارائه شد. در پایان جلسه، دبیر علمی نشست، به جمع بندی مباحث ارائه شده پرداخت.

سخنرانی ریاست محترم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با موضوع دلالتهای امنیتی قیام عاشورا هم اکنون در ساختمان کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران در حال برگزاری است