گزارشی از مباحث ارائه شده توسط رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت ع در برنامه تلویزیونی سایه روشن در شب دوازدهم محرم حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا مطهری رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام پژوهشگاه میهمان برنامه تلویزیونی «سایه روشن» شبکه چهار سیما بود. دکتر مطهری در این برنامه تلویزیونی، در ارتباط با شبهه شهادت امام حسین توسط شیعیان پاسخ هایی در رد این شبهه ارائه دادند که اهم آن در ذیل آمده است. جریان کربلا و شهادت امام حسین‌(ع) در عراق و یا در مواجهه جمعیتی از شهر کوفه اتفاق افتاد بنابراین کوفه مهم‌ترین و تأثیر‌گذار‌ترین شهر در تحولات آن دوره و به ویژه در جریان عاشورا بوده است. بنابر این برای فهم این موضوع و پاسخ به شبهة مذکور باید ابتدا وضعیت و ترکیب جمعیتی کوفه را بررسی کرد و سپس به جریان عاشورا و حضور نیروهای و گروهای حاضر در کربلا پرداخت و البته به جریان‌های فرهنگی به ویژه جعل حدیث هم توجه کرد. البته بین شیعه سیاسی که امام علی(ع) را به عنوان خلیفه چهارم پذیرفته بود و شیعه اعتقادی که آن حضرت را امام و وصی رسول خدا(ص) می‌دانست فرق گذاشت. بدین منظور جمعیت کوفه در دوره‌های مختلف از زمان شکل‌گیری تا قیام امام حسین‌(ع) باید بررسی شود. ترکیب جمعیتی و زمان شکل گیری، دو موضوع مهمی است که باید به آنها توجه شود. کوفه در پی فتوحات و در سال ۱۷ه تأسیس شد و هستة اولیة آن را قبایل عرب یمنی حجازی (قحطانی و عدنانی) تشکیل دادند که البته بیشتر آنان یمینانی بودند که شاید به دلیل حضور امیرالمؤمنین علی‌(ع) در یمن و رفتار مناسب با ایشان به آن حضرت گرایش داشتند. حضور برخی اصحاب رسول خدا‌(ص) و حامیان و طرفداران امام علی‌(ع) در آن شهر و آن هم در سطح مدیریتی در گرایش افراد به آن حضرت نقش داشت افرادی مانند عماریاسر که دو سال والی کوفه بود و نیز افرادی مانند عبدالله بن مسعود و حذیفه بن یمان که مجلس درسی در کوفه داشت. البته سیاست خلفا مانع گسترش تمایلات علوی می‌شد و تا زمان عثمان گرایش مذهبی و عقیدتی به سوی اهل‌بیت‌(ع) و امام علی (ع) زیاد نبود به گونه‌ای که حتی وقتی برخی افراد فضایل امیرالمؤمنین علی‌(ع) را بیان می‌کردند با عکس‌العمل برخی مردم و حاکمان کوفه مواجه می‌شدند. چنانکه جندب بن عبدالله ازدی به خاطر ذکر فضایل امیرالمؤمنین‌ علی‌(ع) حتی در کوفه زندانی شد. در زمان حاکمیت و خلافت امیرالمؤمنین علی(ع) نیز با توجه به برداشته شدن موانع، آن حضرت برای تبیین جایگاه خود و خاندان پیامبر(ص) تلاش کردند و تشیع اعتقادی گسترش یافت اما این گسترش به معنی غالب بودن و فراگیر بودن نبود اگر چه نمی‌توان آمار دقیقی از اینان ارائه داد اما روایتی از امام باقر‌(ع) هست که شیعیان اعتقادی را در زمان امیرالمؤمنین کمتر از ۵۰ نفر معرفی می‌کند. (اختیار معرفه الرجال ج۱، ص۶۲) نشان بارز کم بودن یاران امیرالمؤمنین(ع) نرفتن کوفیان به یاری آن حضرت در جریان جمل است. کوفیان هم در آغاز به یاری امام نرفتند و بعد از آن هم ۱۲ هزار نفر رفتند که در مقابل جمعیت کوفه به ویژه سپاه صفین که ۶۵ هزار تا ۱۲۰ هزار بود قابل مقایسه نیست. توجه به سخن اصحاب جمل و رفتن آنها به سمت عراق نیز قابل توجه است. به خاطر نفوذ زبیر در بصره و طلحه در کوفه و اینکه اینان به ظاهر به خونخواهی عثمان حرکت کرده و حزب عثمان (حزب اموی) در برابر حزب علوی بود. سفاش معاویه به مغیره دربارة طرفداران خودشان در کوفه و سفارش یزید در این باره گواه دیگری بر حضور طرفداران اموی در این شهر است. در عصر امام مجتبی‌(ع) هم وضعیت به مراتب متفاوت از عصر امیرالمؤمنین علی(ع) است. سپاهی که امام‌(ع) آماده کرده برای جنگ با معاویه را ۱۲ هزار گفته‌اند که قطعاً همة آنها شیعه حتی سیاسی نبودند. جدا شدگان از سپاه امام و حتی کسانی که نامه به معاویه نوشتند و اعلام کردند که حاضرند حسن بن علی‌(ع) را تحویل دهند نشان دهندة گرایش فکری آنان است. همچنین سیاست شیعه‌زدایی از کوفه نیز از همان ابتدا توسط امویان مدنظر بوده است. آنها تلاش های زیادی در این راه کردند که مهمترین آنها عبارتند از : ۱. اقدامات فرهنگی توجه ویژه به جعل حدیث فضلیت سازی و فضیلت زدایی ۲. به کارگیری حاکمان هم فکر خود و دادن امتیازاتی به آنان افرادی مانند مغیره بن شعبه و زیاد بن ابیه (به ویژه با الحاق او به پدر خود و ایجاد نسبت برادی با او). با دستورالعمل منع بیان فضایل علی، جعل روایاتی علیه آن حضرت و البته سب ایشان و در نهایت از بین بردن موافقان علی‌(ع) ۳. تهدید و از بین بردن مخالفان امیرالمؤمنین‌(ع) دستورالعمل او به زیاد (هر کس بر دین علی است را بکش و مثله کن) زیاد دو نفر حضرمی را با این دستور معاویه کشت که مورد اعتراض امام حسین‌(ع) قرار گرفت. شهادت حجر بن عدی، عمرو بن حمق خزاعی، رشید هجری و... از دیگر نمونه های آن است.

یستمین نشست از سلسله نشست های چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی با موضوع انقلاب اسلامی و استکبار

یستمین نشست از سلسله نشست های چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی با موضوع انقلاب اسلامی و استکبار هم اکنون در تالار امام مهدی عجل الله در حال برگزاری است

با هدف تقویت رویکرد بین المللی پژوهشگاه حضور پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

با هدف تقویت رویکرد بین المللی پژوهشگاه حضور پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به منظور تقویت رویکرد بین المللی خود و معرفی برخی از آثار پژوهشگاه، مهرماه امسال در نمایشگاه کتاب فرانکفورت آلمان حضور پیدا می کند. به گزارش اداره بین الملل مرکز همکاری ها علمی و بین الملل، هفتادمین دوره نمایشگاه کتاب فرانکفورت از ۱۸ تا ۲۲ مهر برگزار می‌شود و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با ۲۹ عنوان کتاب در حوزه های فقه ، علوم سیاسی، خانواده، تاریخ اسلام در این نمایشگاه حضور خواهد داشت. چکیده انگلیسی کتب معرفی شده پژوهشگاه برای نمایشگاه در سایت www.booksfromiran.ir قابل دسترسی است. شایان ذکر است که کتاب فرانکفورت به‌عنوان یکی از معتبرترین نمایشگاه‌های کتاب دنیا، هرساله پذیرای بسیاری از فعّالان نشر است. این نمایشگاه ۵ روزه، که در اواسط اکتبر هر سال در نمایشگاه تجارت فرانکفورت در آلمان برگزار می‌شود در ۳ روز اول آن به بازدیدکنندگان تجاری (متخصصان صنعت چاپ و نشر) اختصاص دارد و ۲ روز آخر آن به روی بازدیدکنندگان عام گشوده می‌شود. همه ساله نویسندگان، نمایندگان عرصه نشر و شرکت‌های چندرسانه‌ای از سراسر جهان به منظور مذاکره و تعامل جهت دست یافتن به حقوق نشر و مجوز انتشار بین‌المللی آثارشان، عرضه و تبلیغ آثار و یافتن بازارهای جهانی، آشنایی با ناشران و عقد قراردادهای تازه در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور می‌یابند. در طول مدت برگزاری، نزدیک ۷٬۰۰۰ ناشر از ۱۰۰ کشور در این نمایشگاه شرکت می‌کنند و حدوداً ۲۸۶٬۰۰۰ نفر از این نمایشگاه بازدید می‌کنند. نمایشگاه فرانکفورت که از سال ۱۹۴۹ برگزار می‌شود به دلیل میزان بالای تبادلات و معاملات (تجارت نشر) یکی از مهم‌ترین نمایشگاه‌های کتاب است.

با حضور رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی صورت گرفت؛ رونمایی از مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام هادی علیه السلام پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

با حضور رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی صورت گرفت؛ رونمایی از مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام هادی علیه السلام در این مراسم ابتدا حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمیدرضا مطهری، رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام ضمن تشکر از حمایت های حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گزارشی از مقالات دریافتی و پذیرفته شده همایش، ارائه کردند. ایشان از وصول ۱۴۰ مقاله به دبیرخانه همایش امام هادی علیه السلام خبر داده و خاطر نشان کرد که از این مقالات حدود ۶۵ مقاله پذیرفته شده و در چهار جلد تقدیم علاقه مندان گردیده است. ضمن اینکه تعداد سی مقاله از این مجموعه در مجلات علمی پژوهشی و علمی ترویجی منتشر شده است. در پایان نیز حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی از دست اندرکاران این همایش بین المللی تقدیر و تشکر به عمل آورده و از مجموعه چهار جلدی همایش سیره و زمانه امام هادی علیه السلام رونمایی شد.