📚 دسته بندی کتاب های " تفسیر قرآن " ویژه ماه مبارک رمضان در پژوهان 👈جهت مطالعه کتاب های مرتبط با موضوع " تفسیر قرآن " در پژوهان کافیه روی لینک زیر کلیک کنید: 🌐 http://pajoohaan.ir/category/56-تفسیر-قرآن 🎯پژوهان؛ لذت مطالعه و پژوهش 🌐Pajoohaan.ir

تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی» (قسمت اول) مسلمانان باید الهیات‌شان را در باب «روابط اجتماعی» و «مناسبات انسانی» از قرآن آغاز کنند. جهان اسلام سایه‌های سنگین فرهنگی برخاسته از دنیای امروز را احتمالا نمی‌تواند با فلسفه‌های برگشته از جهان غرب (فلسفه‌های تکنولوژی و رسانه) و یا حتی الهیات‌های مضاف و مدرن (مثل «Theology of the Internet») و یا بلکه با موجودی‌های کلام و فلسفه رایج در امروز جامعه مسلمانان تفسیر و تدبیر کند. در این باره به نظر می‌رسد، دنیای اسلام در مواجهه با موج تحولات فرهنگی خود، در کنار فقه و کلام و فلسفه و عرفان، باید اصل «فاقروا ما تیسر من القرآن» را به مثابه یک روشِ مسلمانی برای فکرکردن در نظر بگیرد و پیوسته قرآن را ملتمسانه بخواند، نکته‌های فرهنگی متناسب با فضای جدید را از نو استظهار و استنطاق کند و عمل به آن را در نقطه‌های عطف و دشوار تمرین کند تا بلکه اعجاز قرآن را این بار در عبور از نظام هژمون فرهنگی تجربه نماید. ضرورت این تأمل برای مخاطبان تمدن‌اندیش از آن رو است که تصور «تمدن نوین اسلامی» و تمهید آن، بدون اندیشۀ اصیل در بارۀ فرهنگ جدید جهانی و نظام روابط انسانی کنونی میسور و ممکن نخواهد شد. آنچه در این سلسله یادداشت‌های ماه مبارک تقدیم خواهم کرد «تأملات قرآنی» و بیان برخی تک‌نکته‌ها در باب روابط انسانی و ارتباطات اجتماعی در دنیای کنونی است. در این میان، صرفا تلاش می‌کنم به برخی «مفاهیم»، «مبانی»، «آیه‌ها»، «سنت‌ها»، «راهکارها» و احیانا «آسیب‌ها»ی موجود در مناسبات اجتماعی اشاراتی بکنم و آن را در معرض توجه و تأمل قرار بدهم. شاید از تکرار تأملات بتوان به سمت ایده و یا ایده‌هایی در زمینه تنظیم روابط انسانی جدید در دنیای اسلام پیش رفت. @Habibollah_Babai

تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی» (قسمت دوم: خودِ گسسته) گسستگی از هم‌نوعان، از همکاران و همسایگان و اختلال در روابط با دیگرهای انسانی، برخاسته از اختلال انسان در درونِ خود است، و اساسا کسی که از خود گسسته است نمی‌تواند با دیگران پیوندی انسانی داشته باشد. این اختلال نفسی یا گسست خودازخود به مثابه مبنا و اساس در اختلالات روابط انسانی، به گونه‌های مختلفی رخ می‌دهد که برخی از آنها در قرآن در قالب «نسیان خود» (انساهم انفسهم)، «سفاهت نفس/تحمیق خود» (سفه نفسه)، و «بخل از خود» (شُحّ/بخل نفسه) بیان شده است. براساس آیۀ «وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ » (19/ حشر) یا «نسوالله فنسیهم» (67 / توبه)، این نوع از گسستگی درونی و نسیان خود برخاسته از گسستگی از خداست. «آنگاه که انسان خدا را فراموش کرد اسمای حسنی و صفات علیای او را نیز فراموش می‌کند، فقر و حاجت ذاتی خود را به خدا از یاد می‌برد، و نفس خود را مستقل در هستی می‌پندارد و اسباب طبیعی عالم را نیز صاحب استقلال در تأثیر می‌پندارد.» همین پندار و توهم از فردهای مستقل از خدا، گسست‌های انسانی و رویکردهای فردگرایانه را بیشتر و عمیق‌تر می‌کند. نکته مهم اینکه، خطاب آیه جمع است و نه فرد. تا زمانی که جامعه در جمعیت خود، رویکرد ایمانی دارد، متذکر به ریشه و اصل خود، و ذاکرِ خدا و متذکر به نعمت‌های الهی (به ذکر لفظی و به ذکر قلبی) است، ریشه‌های الهیاتی و عرفانی، ریشه‌های هستی‌شناختی، و ریشه‌های تاریخی و تمدنی خود را نیز بهتر می‌شناسد و از آن دور نمی‌افتد. و آنگاه که جامعه در جمعیت ایمانی‌اش، متذکر هویت و هستی خود است، همواره در یک پیوستگی اصیل و تنیده به نظام هستی قرار پیدا می کند و از آن رهگذر می‌تواند با جوامع دیگر، با ملت‌های دیگر به نوعی از پیوستگی الهی و توحیدی دست پیدا بکند. براین اساس برای تنظیم مناسبات خود با دیگران، در گام نخست باید خودشناسی و خودسازی را جدی تلقی کرد و آن را البته نه فقط در منابر و مساجد (با راندمان‌های صرفا عبادی امروزش) بلکه باید در نظام آموزشی و پرورشی و بلکه در کلیت نظام فرهنگی نهادینه کرد. @Habibollah_Babai

لگنهاوزن: مفهوم کرامت انسانی در غرب کاملا مخالف قرآن است استاد مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) تاکید کرد: براساس آیات مرتبط با تعبیر «ولقد کرمنا بنی آدم ....» قرآن کرامت انسان را تشریعی نمی‌داند بلکه تکوینی است و این کرامت بدون تقوا امتیازی برای او نیست. به گزارش ایکنا، محمد لگنهاوزن، استاد مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) امروز ۲۰ اسفند ماه در نشست علمی «کرسی ترویجی اسلام و مفهوم شرافت انسانی» که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، گفت: در قرآن بیان شده است که خداوند انسان را از گل آفرید و لغت آدم هم از ریشه عبری آن یعنی «َاَدم» یا خاک و زمین و گل است؛ آدم از ماده پستی آفریده شد ولی با این وجود خیلی مورد احترام و لطف خداوند بود و این لطفی که خدا به انسان‌ها بخشید در سوره اسراء مطرح شده است که فرمود: وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا؛ یعنی ما به انسان کرامت دادیم و در زمین و دریا همه چیزها را بر ای او فراهم کردیم و از پاکی‌ها به وی روزی دادیم. این کرامت تشریعی نیست بلکه تکوینی است یعنی خداوند به انسان‌ها لطف کرده است. https://iqna.ir/fa/news/4127470/%D9%84%DA%AF%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B2%D9%86-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A7-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA

🔵 در مباحث سیاسی برای تأثیرگذاری بیشتر باید نمونه عینی و عملی ارائه شود 🖋 دکتر علیرضا صدرا ✅️ برای تأثیرگذاری بیشتر، باید فراتر از کارهای علمی، اندیشه سیاسی و از جمله حکمت سیاسی را نیز وارد عرصه های عملی کنیم که گفته اند: « دوصد گفته چون نیم کردار نیست »؛ چون وقتی نمونه عملی ارائه گردد، مؤثرتر است. ✅️ اگر یک ایده به طرح ذهنی تبدیل شود، اثر آن محدود است، ولی اگر نمونه عینی آن ارائه شود، بسیار اثربخش تر خواهد بود. قبل از اینکه یک محصول وارد خط تولید شود باید نمونه آزمایشی اش عرضه گردد؛ بنابراین در مباحث سیاسی، مانند علم سیاست، حکمت سیاسی و سیاست متعالیه نیز باید چنین کاری صورت گیرد. ✅️ هنگامی که ما به مباحث حکمت سیاسی توجه می کنیم و آن را توسعه می دهیم، باید مراتب عملی آن را نیز در نظر بگیریم و ضمن توجه به بحث های حکمت نظری و ( چه حکمت نظری سیاسی و چه حکمت سیاسی نظری ) از بحث های عملی و حکمت عملی ( یعنی حکمت عملی سیاسی ) غفلت نکنیم. ✅️ حکمت عملی هم شامل دو بحث است: ۱. حکمت سیاسی راهبردی و سیاست راهبردی؛ ۲. حکمت سیاسی کاربردی و سیاست کاربردی. ✅️ حکمت متعالی صدرایی، معطوف به حکومت و سیاست است و به همین سبب، بدان حکمت متعالی سیاسی می گوییم؛ اما نظریه و حتی نگاه امام خمینی، راهبردی است و منعطف از حکمت متعالی است. به همین سبب، بدان حکمت سیاسی متعالی می گوییم. منبع: علیرضا صدرا، کتاب خوانش سیاسی متون حکمت متعالیه، ص ۲۳_۲۴. #حکمت_سیاسی #علم_سیاست #سیاست_متعالیه 🌸 کانال نخبگانی و متفاوت "مطالعات فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" در پیام رسان ایتا:👇 🆔 آدرس کانال: eitaa.com/mirkhalili

⬅️سلسله جلسات حکمرانی در قرآن 📅از ۱۴ فروردین ۱۴۰۲ تا آخر ماه مبارک رمضان ◾️همه روزه به جز تعطیلات رسمی ⏰ ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۴ 🎙ارائه دهنده : حجت الاسلام والمسلمین استاد نجف لک زایی 📒دبیر علمی :دکتر سید سجاد آل غفور 💠لینک ورود به جلسه 🌐 dte.bz/hokmconf 🗒پخش زنده با ترافیک رایگان اینترنت 🌐 http://Tv.balaghair 📁مجری: پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی ومرکز همکاری های علمی و بین الملل **** کانال انجمن مطالعات سیاسی حوزه https://eitaa.com/anjomanesiasi

زن در فلسفه سیاسی فارابی نویسنده: علیرضا صدرا  دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران چکیده مسأله [در این گفتار]، نقش فعال مدنی زنان می‌باشد؛ از جمله در مناصب مدیریتی عالی سیاسی تا مرز ریاست جمهوری. پیش‌فرض اینکه: نقش فاعل اجتماعی و سیاسی زن، هم‌چنان پرسش‌خیز و چالش‌انگیز است. پرسش اصلی: شخصیت مدنی زن چیست؟ به تعبیری، خاستگاه، جایگاه و نقش اجتماعی و سیاسی زنان در جامعه سیاسی و در نظام سیاسی و دولت چیست؟ فرضیه: «در فلسفه سیاسی فارابی، زن انسان اجتماعی و سیاسی و دارای قابلیت نقش فعال سیاسی تا مدیریتی بالای سیاسی است». توضیح فرضیه اینکه: چه‌بسا لطافت طبع زنان سبب بسیاری سوء فهم‌ها و بدتر از آن، سوء استفاده‌های تاریخی از زنان باشد. نتیجه: زن ظرفیت ایفای نقش فعال سیاسی نرم (نه قهرآمیز) را به‌تناسب لطافت طبع خود داشته است. اما این ضرورت نیازمند زمینه‌سازی متناسب می‌باشد. روش: تحلیل متن و محتوایی آثار و آراء فلسفی سیاسی، به‌خصوص دیدگاه فارابی در زمینه زن و در مورد او می‌باشد. بر این اساس، در این مقاله «زن در فلسفه سیاسی فارابی» را بررسی می‌نماییم. [ناگفته نماند که] فارابی (قرن4ه.ق/11م) برترین مفسر و مؤسس حکمت مدنی و فلسفه سیاسی اسلامی است. منبع: فصلنامه حکمت اسلامی، زمستان ۱۴۰۱، شماره ۳۶ زن در فلسفه سیاسی فارابی http://fhi.hekmateislami.com/article_168750.html

⚛عصاره معارف عرض کردم: آقا! من عجول و بی صبرم، خلاصه و عصاره همه معارف را در یک جمله برایم بیان کنید! آن روز صحبت من به لطیفه ای بیشتر شبیه بود تا یک پرسش که باعث خنده ملیح علامه شد؛ نگاهی از سر لطف و رأفت به من کردند و سپس فرمودند: با همه مهربان باش. با دوستان مروّت و با دشمنان مدارا کن. خلاصه همه دین و قرآن بسم الله الرحمن الرحیم است. هر حرکت که از تو سر میزند متذكر اسم الله، رحمن و رحیم باش، یعنی هم رحمان باش با تمام خلق خدا و هم رحیم باش با اهل ایمان و محبت. آنگاه با تبسمی که دل می ربود و با صدای لرزان جان بخش زمزمه فرمود: در خانه اگر کس است یک حرف بس است. آشناي آسمان، خاطرات و اسناد درباره مرحوم علامه طباطبائی ص ١۶٠ 👇کانال نشریه معارف:👇 https://eitaa.com/maarefmags_ir

◾️سلسله نشست های علمی حکمرانی در قرآن (176) 📒حکمرانی در قرآن و نهج البلاغه ( جلسه اول) 👤ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین استاد نجف لک زایی 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/isca_hokmrani0176 ⬅️دبیر علمی : دکتر سید سجاد آل غفور 📅زمان: دوشنبه 14 فروردین ماه 1402 📒مجری: پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی و مرکز همکاری های علمی https://eitaa.com/nlakzaee/5883 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

زن در فلسفه سیاسی فارابی نویسنده: علیرضا صدرا  دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران چکیده مسأله [در این گفتار]، نقش فعال مدنی زنان می‌باشد؛ از جمله در مناصب مدیریتی عالی سیاسی تا مرز ریاست جمهوری. پیش‌فرض اینکه: نقش فاعل اجتماعی و سیاسی زن، هم‌چنان پرسش‌خیز و چالش‌انگیز است. پرسش اصلی: شخصیت مدنی زن چیست؟ به تعبیری، خاستگاه، جایگاه و نقش اجتماعی و سیاسی زنان در جامعه سیاسی و در نظام سیاسی و دولت چیست؟ فرضیه: «در فلسفه سیاسی فارابی، زن انسان اجتماعی و سیاسی و دارای قابلیت نقش فعال سیاسی تا مدیریتی بالای سیاسی است». توضیح فرضیه اینکه: چه‌بسا لطافت طبع زنان سبب بسیاری سوء فهم‌ها و بدتر از آن، سوء استفاده‌های تاریخی از زنان باشد. نتیجه: زن ظرفیت ایفای نقش فعال سیاسی نرم (نه قهرآمیز) را به‌تناسب لطافت طبع خود داشته است. اما این ضرورت نیازمند زمینه‌سازی متناسب می‌باشد. روش: تحلیل متن و محتوایی آثار و آراء فلسفی سیاسی، به‌خصوص دیدگاه فارابی در زمینه زن و در مورد او می‌باشد. بر این اساس، در این مقاله «زن در فلسفه سیاسی فارابی» را بررسی می‌نماییم. [ناگفته نماند که] فارابی (قرن4ه.ق/11م) برترین مفسر و مؤسس حکمت مدنی و فلسفه سیاسی اسلامی است. منبع: فصلنامه حکمت اسلامی، زمستان ۱۴۰۱، شماره ۳۶ زن در فلسفه سیاسی فارابی http://fhi.hekmateislami.com/article_168750.html https://eitaa.com/islamicpp

✅ سلسله نشست های درآمدی به اخلاق قرآنی (دانشگاه شهید بهشتی) 📆زمان: ماه رمضان 1402 ✔️با حضور بیش از 80 استاد داخلی و خارجی نشست جمعه ۱۸ فروردین با حضور دکتر نجمه کیخا ساعت ۲۱ 👈سامانه ثبت نام (رایگان): https://b2n.ir/quransbu 🌐کانال اطلاعات نشست ها: http://eitaa.com/ethicssbu https://eitaa.com/shariflakzaei

بشنوید 🎙سخنرانی استاد خسروپناه با موضوع: شرح جلد اول اسفار جلسه اول مدرسه علمیه امام رضا علیه السلام اسفند ۱۴۰۱ 🆔 @khosropanah_ir

به اهتمام «کارگروه قرآن و تمدن» در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی هم‌اندیشی «عبودیت و تمدن» روزهای ۲۱ و ۲۳ فروردین ساعت ۲۱ الی ۲۳.۳۰ لینک حضور dte.bz/scscenter ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

📕 انتشار کتاب «صداقت در تراث سیاسی اسلامی» اثر طیبه محمدی‌کیا تهیه شده در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی #صداقت #طیبه_محمدی_کیا پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی @cpt_isca 🌍🇮🇷

⤴ درباره کتاب سخن گفتن از نسبت صداقت و سیاست در جهان امروز، با توجه به زنجیره‌ای از انگاره‌های عمومی پیرامون سیاست، دشوار به نظر می‌رسد؛ اما پژوهش در چارچوبی اکتشافی تحلیلی و انتقادی در این موضوع خصوصاً بررسی ویژگی‌های دانش سیاست در جهان و میراث کهن ضروری است. نکته آنجاست که بازخوانی این میراث پربسامد می‌تواند در گره‌گشایی برخی از دشواره‌های جهان-زیست سیاست امروز به کارآید. کتاب پیش روی، این کوشش را در حوزه‌های گسترده‌ای از اندیشه سیاسی هدف خود قرار داده و به نسبت صداقت و سیاست در میراث فلسفه سیاسی، کلام سیاسی، سیاست‌نامه‌ها و عرفان سیاسی مسلمانان و ایرانیان پرداخته است. پژوهش نشان می‌دهد که تلاش پیشینیان در بنیان‌گذاری شیوه‌هایی از سیاست‌ورزی که زمامداری نیک‌آیین را در پیوند با صداقت مطرح می‌کند، ادبیات نظری سودمندی را به بار نشانده است. هدف کتاب کشف این مهم است که چگونه اندیشه‌وران پیشین، به فراخور حوزه‌های دلمشغولی دانشی خویش، راهکارهایی را برای جریان‌یابی راستی در سیاست‌ورزی پیش کشیده و از این رهگذر اخلاقی-سیاسی شهریاران و شهروندان را به سرمنزل سعادت و نیک‌بختی و رستگاری دو جهان رهنمون گردیده‌اند. #صداقت #طیبه_محمدی_کیا #معرفی_کتاب پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی @cpt_isca 🌍🇮🇷

🎤احمدحسین شریفی 🔴درس‌های فلسفه سیاسی 🔶جلسه سیزدهم: ✔️فلسفه سیاسی فارابی(۱) #فارابی https://eitaa.com/Ostad_sharifi 🌹

🔴 #ضیافت #1402 🔸برنامه سی و هفتم ویژه برنامه های فرهنگی(مجازی) مجمع عالی حکمت اسلامی در ماه مبارک #رمضان 1402 🔹حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر نجف #لک_زایی 🌙 شاخصه های حکمرانی در قرآن کریم(2) عدالت 🔺جلسه دوم @hekmateislami

⚫️ دکتر عماد افروغ، جامعه شناس و یکی از نظریه پردازان تبیین فلسفی انقلاب اسلامی درگذشت ◾️برخی از دیدگاههای ایشان در تبیین فلسفی انقلاب اسلامی: ✅ یقین من این است که انقلاب اسلامی در نگرش صدرایی امام ریشه دارد. ✅ حضرت امام خمینی (ره) یک فیلسوف صدرایی بود و سال‌ها کتاب «اسفار» ملاصدرا را تدریس می‌کرد. ✅ انقلاب اسلامی ایران یک سوال اساسی را مطرح کرد: آیا بین دین و سیاست، اخلاق و سیاست، دنیا و آخرت، فرد و جامعه و نَفس با بدن رابطه‌ای وجود دارد یا خیر؟ تفکر صدرایی با آن نگاه کل‌گرایانه‌اش بیان می‌کند که بین همه این مفاهیم ارتباط وجود دارد. اگر ما این مساله را درک نکنیم از درک انقلاب‌مان نیز عاجز خواهیم بود. ✅ آیا امام تفکر جهانی داشت یا خیر؟ پاسخ این است که بله، تفکر جهانی امام، در تفکر صدرایی ریشه دارد که شامل مدینه فاضله، امت فاضله و آبادانی و عمران ارض، یعنی کل جهان است. نگاه جهانی امام نیز همان گونه است، پس باید در موردقابلیت ها و ظرفیت های خویش در تبیین انقلاب اسلامی، در نگرش صدرایی و بسط این اندیشه با نمود جمهوری اسلامی و با توجه به عنصرجامعه و تحول تاریخی، و نیز فلسفه سیاسی خاص مورد نظر امام،اهتمام خاصی بورزیم. ✅ از شاهکارهای امام این بود که انقلاب را از التقاط و آشفتگی ایدئولوژیک نجات داد و در مسیر صحیح خویش هدایت کرد. پ ن: ضمن عرض تسلیت درگذشت دکتر عماد افروغ، برای شادی روحشان الفاتحه مع الصلوات 🌸 کانال نخبگانی و متفاوت "مطالعات فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با حضور بیش از ۸۵۰ عضو فرهیخته و عزیز، در پیام رسان ایتا:👇 🆔 https://eitaa.com/joinchat/2640969940Ccb3214bb46

انا لله و انا الیه راجعون استاد آزاده و آزاد اندیش دکتر #عماد_افروغ پس از یک دوره بیماری در صبحگاه بیست و سوم ماه مبارک رمضان دار فانی را وداع گفت. ضمن عرض تسلیت به خانواده آن مرحوم، از خداوند متعال مسئلت دارم که آن استاد بزرگوار را غریق رحمت کند و با اولیاء الله محشور فرماید. ✳️تصویر مربوط به نشست نقد کتاب فلسفه سیاسی صدرالمتالهین است. https://eitaa.com/shariflakzaei

مراسم وداع و خاکسپاری و یادبود دکتر #عماد_افروغ https://eitaa.com/shariflakzaei

🔴 افروغ، فیلسوف انقلاب اسلامی(بخش اول) دغدغه افروغ، تدارک بنیادی برای دولت در ایران بود 🖋 محسن جبارنژاد خبر درگذشت دکتر عماد افروغ تلخ و حزن‌انگیز بود. اندیشه وری ارجمند که سالها انقلاب اسلامی در کانون تاملات او بود و عمری را در این راه صرف کرد و پیوسته دغدغه یِ او، تحقق آرمان های انقلاب توسط جمهوری اسلامی بود. گاهی با دلسوزی آمیخته با عتاب چنین میگفت که باید شلاق انقلاب اسلامی را همواره بالای سر جمهوری اسلامی نگاه داشت! این گونه موضع گیری‌ها که معمولا موضعِ خاصِ  او بود و گاه در میان دوستان نیز بی‌مهری‌ها و بیرسمی‌هایی را علیه او موجب می‌شد ، همه از سر دلسوزی و صداقت و صراحت( که روحیه او بود) و البته برآمده از روح  آرمان خواهی و عدالت‌طلبی او بود که هیچ گاه به وضع موجود راضی نمی‌‌شد و بدان تن در نمی‌داد.  عشق و علاقه او به انقلاب اسلامی و معمار بزرگ آن، از عمق جان و باور بود و  استعدادی پرمایه در جهت خلق ادبیات جدید برای صورت‌بندی نظری گفتمان انقلاب اسلامی داشت. دقت جزء‌نگرانه و جامعه‌شناسانه او در کنار کل‌گرایی فلسفی‌اش و نیز تجربه زیسته‌ او در سیاست، همواره او را در ملتقای نظر و عمل نگه می‌داشت. هم به جامعه نظر داشت و هم به دولت. هم جامعه را نقد می‌کرد و هم دولت. هیچ گاه به واسطه مسئولیت‌های رسمی که داشت اسیر محافظه‌کاری‌ و ملاحظه‌کاری‌های بی‌مورد نشد و به واسطه همین روحیه‌اش،  اهل سالوسی و ریا نبود و نسبت به هر آنچه مظاهر ریا بود نفرت و ناخرسندی داشت.. اهل آزاداندیشی بود و عمیقا به جمهوریت و اسلامیت و عدالت باور داشت. ذهن کنجکاو و قدرت بیان کم‌نظیری داشت و کلامش مشحون از اشارات پرنکته بود. خوش‌محضر بود و زبان و لحنی صریح اما گرم و دلنشین داشت. دربند نام و عنوان نبود. در خاطرم هست روزی خودِ ایشان برایم چنین شرح  داد که: "زمانی به یکی از دانشگاه‌ها برای تدریس دعوت شده بودم. به دفتر رئیس دانشگاه رفتم و دیدم که پشت سر او بنر یا تابلویی منقش به نام اساتید( با عنوان‌های پرطمطراقِ استاد‌تمام، دانشیار، حجت‌الاسلام، آیت‌الله و ...) نصب شده است. من هم آن بنر را از جا کندم! و خطاب به آن رئیس گفتم که شما خواسته یا ناخواسته دانشجو را مرعوب و مفتونِ چنین عناوینِ پرطمطراق می‌کنید و جرات و مجال اندیشیدن و پرسش‌گری را از او می‌گیرید". او بر این باور بود که  این عناوین، تعیینی‌اند  نه تعینی: مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطار بگوید... اینها را گفتم تا اندکی از تعهد و دِینم را به صدایی که هم‌اکنون به خاموشی گراییده است ادا کنم. باری، به همین اندک بسنده میکنم و مختصری راجع به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های دکتر افروغ یعنی مساله دولت و سیاست خواهم پرداخت. @m_jabbarnejad

🔴 افروغ، فیلسوف انقلاب اسلامی(بخش دوم و پایانی) دغدغه افروغ تدارک بنیادی برای دولت در ایران بود 🖋 محسن جبارنژاد یکی از مسائل اساسی مد نظر دکتر افروغ،  مساله دولت است. البته او از سالیان پیش انقلاب اسلامی را در کانون تاملات خویش قرارداد و تلاش داشت تا لایه های  بنیادین و مغفول آن را بکاود. چنانکه محصول ژرف کاوی های او، آثار متعددی اعم از مقاله و کتاب در باب انقلاب اسلامی است. نگاه ایشان به انقلاب البته صدرایی هم بود و بعضا دلالت های آن را هم در آثار و یا گفتارها و گفتگوهایی که از ایشان به جا مانده ارائه  میداد. افروغ به واسطه تجربه نمایندگی مجلس و بواسطه تاملاتی که از منظر یک فیلسوف به سیاست و جامعه داشت، به جد به مساله دولت و حکمرانی می‌اندیشید. دغدغه اساسی افروغ در مواجهه با مساله دولت  این بود که ما یک مظروف داریم به نام انقلاب اسلامی و یک ظرف داریم که همان ساختارهای به جامانده از رژیم پیشین است. وی بر این باور بود که این ظرف و مظروف همخوان نیستند و بخش عمده ای از آسیب هایی که ما در بحث حکمرانی متحمل میشویم از همین ناحیه است. البته غیر از این اشکال نظری و ساختاری، ایشان مساله رانت هایی را که برخی سیاسیون به واسطه حضورشان در قدرت که در نهایت تبدیل به ویژه خواری های اقتصادی نیز میشود، یکی از عوامل عملی در اسیب شناسیِ حکمرانیِ ایرانی میدانستند. البته افروغ به واسطه تاثیری که توامان از  کل گرایی صدرایی و نیز علیت گراییِ کل گرایِ "روی بسکار" پذیرفته بود و نیز پیوندی که میان حکمت نظری و حکمت عملی قائل بود، در آسیب شناسی ای که از مساله دولت و حکمرانی در ایران امروز داشت بر این باور بود که مشکلات امروز ما از جمله ناشی از عدم فهم ابعاد تئوریک انقلاب اسلامی  و نیز فقدان تفکر منظومه ای است و درست به همین دلیل است که کشور را چهل تکه اداره میکنیم. البته ایشان معتقد بود که حکمت متعالیه میتواند این شکاف را در درون خود حل کند و ظرفیت هایش را به لحاظ بنیادین دارد منتها این ظرفیت چنانکه باید، بالفعل نشده است. تفکر مکانیکی و نگاه جزء نگرانه، یکی از آفت های حکمرانی و دولت داری در نگرش دکتر افروغ بود. ایشان البته سعی میکرد این معضل و دشواره اساسی را که سالهاست در حکمرانی ایرانی رخنه کرده، با ارجاع به سنت صدرایی و همینطور دیالکتیک بسکاری بالاخص  دیالکتیک نظر و عمل، تدارک کند. به همین دلیل چند سال آخر عمر ایشان متمرکز بر پروژه نظر و عمل شد. البته دیالکتیک نظر و عمل که توسط دکتر افروغ برای تمهید بنیادهای سیاست و دولت در جهت فائق آمدن بر اِشکالات حکمرانی و دولت داری در ایران معاصر تمهید و پیشنهاد میشد، هم از تنگناهای نگاه مارکسی به دیالکتیک فارغ است و هم جهتی توحیدی دارد چنانکه خود ایشان تصریح میکردند که روح توجه مارکس به بحث پراکسیس برمی‌گردد به همان ماتریالیسم و تقلیل idea به ماده، بنابراین مارکس  نتوانسته برای حوزه idea استقلالی قائل شود. ایده اساسا قابل تقلیل به ماده نیست، لذا نقدی که هابرماس به مارکس کرده درست است. هابرماس می‌گوید مفهوم عمل مارکس به فضای دانش فنی رفته است و از تعامل رهایی‌بخش و ارتباطی غافل شده است. یعنی درواقع کاری که مارکس مطرح می‌کند صرفا مربوط به دانش فنی است و لذا صرفا به‌سمت تسلط بر طبیعت رفته و نتوانسته است به‌سمت تعامل ارتباطی و دانش هرمنوتیک برود، بنابراین آن دیالکتیک عین و ذهن در مباحث مارکس کمرنگ است؛ شاید این مساله در تفکرات مارکس جوان قدری پررنگ‌تر باشد، اما در تفکرات مارکس متاخر کمرنگ است. درحالی که دیالکتیک عین و ذهن و نظر و عمل در تفکر رئالیسم انتقادی بسیار پررنگ است و نیز اینکه جهتی توحیدی دارد. افروغ این مساله را بسیار شبیه به ارتباط ذهن و عین در تفکر صدرا میدانست و  قائل بود که این جهت گیری میتواند منشا الهاماتی در باب بحث‌های روشی در حیطه علوم انسانی و علوم اجتماعی شود. @m_jabbarnejad