اسلام آنلاین
چگونگی تقریب با وجود اختلاف در امامت و خلافت
یکی از مباحثی که ما بین اهل سنت و شیعه اختلاف وجود دارد، بحث امامت و خلافت است. آیت الله سبحانی به عنوان یکی از مراجع بزرگ شیعه فرمایش زیبایی دارند. ایشان فرمودند:
هر موقع سخن از تقریب به میان می آید گردنها به سوی مسأله ای به نام «امامت و خلافت» کشیده می شوند و می گویند: امامت از نظر اهل سنت یک مقام انتخابی است در حالی که از نظر شیعه یک مقام تنصیصی است. امام در نظریه نخست به وسیله «اهل حل و عقد» گزیده می شود در حالی که در نظریه دوم به وسیله خود پیامبر(ص) تعیین می گردد. بالأخره اهل سنت پس از درگذشت پیامبر، به خلافت ابی بکر اعتقاد دارند، در حالی که در نظر دیگر، امامت و رهبری مسلمانان با امام على(ع) است پس با این اختلاف چگونه می توان به تقریب رسید تا چه رسد وحدت!
ولی باید توجه نمود که اختلاف در این مسأله در نظر اهل سنت اختلاف در یک مسأله فرعی است نه اصلی، به گواه این که شخصیت های بزرگی از اهل سنت مانند غزالی (م ۵۰۵) در کتاب «الإقتصاد فی الإعتقاد»؛ و «آمدی» (۶۳۱) در کتاب «غایة المراد» ؛ و «ایجی» (۷۵۷) در «مواقف» ؛ و «تفتازانی» (۷۹۱) در «شرح مقاصد»، مسأله امامت را از فروع دین می دانند نه از اصول ، بنابراین اختلاف در این مسأله بسان اختلاف حنفی و شافعی در مسایل فقهی است.
بنابراین اختلاف در مسأله امامت از دیدگاه اهل سنت بسان اختلاف فقهای مذاهب اربعه با فقهای ظاهریه در حجیت قیاس در استنباط احکام شرعیه است. فقه ظاهری قیاس را باطل می داند، در حالی که فقهای دیگر مذاهب آن را دلیل صحیح می انگارند، یا بسان اختلاف فقهای حنفی یا شافعی در حجیت «استحسان» است. حنفیها به «استحسان» عمل می کنند در حالی که شافعی می گوید: «من استحسن فقد شرع».
اگر این نوع اختلافها در میان فقهای اهل سنت مایه تفرقه و سنگ اندازی نیست، مسأله خلافت نیز نباید مایه بدبینی و بدنگری باشد. ممکن است گفته شود: «اعتقاد به امامت امیرمؤمنان علی(ع) نزد شیعه جزء اصول است و آن را در ردیف دیگر مسائل عقیدتی ذکر می کنند. پاسخ آن این است که آن را جزء أصول مذهب شیعی می دانند، نه جزء اصول دین که تحقق اسلام و ایمان به آن بستگی دارد .
شیعه می گوید: اصول دین را سه چیز تشکیل می دهد: «توحید، معاد و رسالت پیامبر خاتم». بنابراین اسلام و ایمان، با اعتقاد به اصول سه گانه تحقق می پذیرد. ولی تشیع در گرو دو اصل دیگر است: خلافت را از آن على(ع) بداند؛ به عدل الهی معتقد گردد.
منبع: کتاب «در سرزمین خاطره ها» صص68-72
#آیت_الله_سبحانی #جعفر_سبحانی #شیعه #امامت #اصول_دین #خلافت #سقیفه #27رجب #مبعث #اهل_سنت #سنی #تقریب #اخوت #وحدت
@islamonline