﷽
🕯. #آداب_دعا | قسمت ۰٩ |
✍🏼. برگرفتہ از ڪتاب شریف " انوارالملڪوت " تالیف عالم باللہ و بامراللہ سیدالطائفتین حضرت علامہ آیت اللہ سید محمد حسین حسینے طهـرانے قدس اللہ نفسہ الزڪیہ
__
📌. عنوان: اميدوارى به اجابت
❖. شرط نهم: اميد اجابت و جازم بودن به دعا است. چون حاجت بسوى خداست و او فعّال ما يشاء است و هيچ چيز مانع از اراده او نيست؛ بنابراين علّت نوميدى و حرمان جز ضعف نفس داعى و عدم اتّكال او به خدا وجه ديگرى ندارد. اگر دعا كننده جدّى مطلب خود را طلب كند و خدا را قادر بر قضاء حاجت خود بيند، و اراده خود را جدّاً به اراده خدا متّصل بيند، دعاى او مستجاب خواهد شد.
❖. يك علّت مهمّ عدم استجابت غالب دعاها سستى و نوميدى و شكّ و ترديدى است كه در دعا كننده وجود دارد؛ او با خود میگويد: دعا كردن كه ضرر ندارد، دعا میكنيم شد يا نشد! همين سستى نيّت است كه استعداد را در داعى ضعيف نگاه میدارد؛ و چون افاضه خدا بر انسان به اندازه استعداد اوست، بنابراين كسى كه هميشه خود را ضعيف النفس و شكّاك بار آورده، همينطور كه در امور ظاهرى قدم هاى بلند و جدّى نمیتواند بردارد و در امور اجتماعى پيوسته ذليل و مغلوب و منفعل از افعال غير و متأثّر به آثار غير است، همينطور از نقطه نظر ارتباط به عوالم معنى ضعيف بوده و بواسطه ترديد و شكّى كه دارد نمیتواند خود را به منبع عوالم معنى و خزائن عالم تقدير برساند و دعاى خود را به آن عالم پيوست دهد، و معلومست كه: «وَ إِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ || و هيچ چيزى نيست مگر آنكه خزينههايش نزد ماست، وليكن ما آنرا پائين نمىآوريم مگر به اندازه معيّن - الحجر، آیه ۲۱ »
❖. تقديرات اين عالم نزول اراده و فيضى است از عالم غيب، و اين نزول بر حسب استعداد ذاتى و اكتسابى افراد خواهد بود. بنابراين اگر اين استعداد كه سرمنشأش يقين به خدا و صفات اوست قوى باشد، تقديرات پر بهره و پر فيض و وسيع و پر دامنه بوده، محيط بسيار وسيعى با شعاع بلندى محلّ ظهورات آثار اين فرد قرار می گيرد؛ و اگر اين استعداد ضعيف باشد و ضعف او هيچ علّتى ندارد به جز ترديد و شكّ در خدا و صفات و أسماء حسناى او در اين صورت تقديراتْ كوچك و محدود و متعيّن به تعيّناتْ ضيّقه بوده، محيط ظهوراتْ بسيار كوچك، و فرد از زندان تاريك نفس و آمال مادّيه نمیتواند قدمى برون گذارد.
❖. بنابراين گرچه تمام اراده ها تابع اراده خداست، لكن اراده خدا نيز عبث نيست بلكه بر طبق مصلحت و حكمت و بر طبق استعداد افاضه می كند. شخص حكيم به هر موجودى طبق خواست باطنى و معنوى آن موجود به آن موجود فيض می بخشد، زياده از آن خلاف حكمت است. يك مشك آب را در يك كوزه كوچك ريختن، يا اتلاف آبست و يا شكستن در اثر فشار بر كوزه خواهد بود، و اين هر دو خلاف حكمت است؛ لذا ديده می شود كه در افراد صاحب يقين دعا مستجاب است بلاترديد.
❖. بنابراين شخص دعا كننده بايد در حال دعا خود را واجد چنين حالى ببيند و قدرت و عظمت خود را در مقابل خدا صفر بداند، و او را داراى قدرت نامتناهى فعّالٌ لما يشاء و حاكمٌ لما يريد بداند، و از محلّ ترديد و شكّ پا برون نهاده در افق يقين اراده خود را به خزائن عالم تقدير برساند، و نزول تقديرات را حسب اراده پروردگار بر طبق استعداد خود در حال دعا تمنّى نمايد.
❖. از حضرت صادق عليه السّلام روايت است كه: " وقتى كه دعا مى كنى اين چنين گمان كن كه هم اكنون درخواستت كنار در است تا وارد خانه شود. " و از سليمان بن عمرو روايت است: گفت شنيدم امام صادق عليه السّلام مى فرمود: " خداوند دعائى را كه از روى قلب سياه برخواسته است، اجابت نمیكند، پس وقتى كه دعا كردى، با تمام قلب خود روى آور آنگاه يقين بدان كه اجابت خواهد شد. " | ۱ |
❖. و همچنين ابن قدّاح از حضرت أبى عبدالله عليه السّلام روايت میكند كه أميرالمؤمنين عليه السّلام فرمودند: " خداوند دعائى را كه از قلب مشغول به لهو و هوسرانى است مستجاب نمیكند. " میفرمود: " وقتى يكى از شما براى مرده اى دعا میكند، نبايد از روى قلب هوسران باشد وليكن بايد براى او در دعا كوشا باشد. " | ۲ |
__
📚. منابع و مصادر:
۱. الكافى، ج۲ ، ص۴۷۳
۲. الکافی، ج۲ ، ص۴۷۷
#انوارالملکوت #علامه_طهرانی #پست_تحقیقی