موسسه مصاف وکارگروه تخصصی سلامت مصاف زیر نظر استاد رائفی پور مطالبه از ستاد اجرایی فرمان امام و گروه دارویی برکت برای تجدیدنظر در تولید برخی پلتفرم‌های واکسن کرونا دکتر محمد مخبر رئیس ستاد اجرایی فرمان امام به عنوان مجموعه تولیدکننده واکسن کووایران برکت در گزارشی خطاب به رهبر معظم انقلاب جزئیاتی از روند تولید این واکسن، زیرساخت‌های فراهم‌شده برای تولید واکسن کرونا در کشور و هم‌چنین برنامه‌ریزی‌های آینده اعلام کردند. ایشان اما در بخشی از گزارش، علاوه بر تولید واکسن غیرفعال کووایران‌برکت به برنامه‌های گسترده برای تولید انواع قالب‌ها و پلتفرم‌ها برای واکسن کرونا از جمله واکسن‌های ژنتیکی DNA و mRNA اشاره می‌کنند که بسیار محل تأمل می‌باشد: خبر مهم دیگر اینکه در سایر مسیرهای ۵ گانه مشتمل بر واکسن DNA (مشابه واکسن تولیدی شرکت اینوویو آمریکا)، mRNA (مشابه واکسن تولیدی شرکت‌های مدرنا و فایزر آمریکا)، پروتئین نوترکیب (مشابه واکسن تولیدی شرکت نووکس آمریکا)، ویروس نوترکیب سرخک (مشابه واکسن تولیدی انستیتو پاستور فرانسه) و واکسن بر پایه سلول‌های بنیادی (فاقد مشابه خارجی)، مطالعات پیش‌بالینی مدل حیوانی با موفقیت سپری شده و مستندات لازم جهت اخذ مجوز تست‌ انسانی به وزارت بهداشت ارسال شده است. نکته دیگر اینکه، خط تولید مورد نیاز برای تولید واکسن DNA آماده شده و ایجاد خط تولید انبوه واکسن‌های mRNA، پروتئین نوترکیب و ویروس نوترکیب در دست اقدام می‌باشد. ضمن تجلیل از دست‌اندرکاران تهیه زیرساخت برای خطوط صنعتی تولید واکسن کرونا در داخل کشور و تلاش آنها، اما باید پرسید که چرا مقامات و پژوهشگران محترم ستاد اجرایی فرمان امام و گروه دارویی برکت بدون بررسی‌های ایمنی لازم و توجه به نکات و ابهامات فنی مورد نظر در چنین سطح گسترده‌ای برای تولید این نوع از پلتفرم‌ها برنامه‌ریزی کرده‌اند؟ آن چیزی که باعث مخالفت با واکسن‌هایی مانند فایزر، مدرنا یا آکسفورد شد نه صرفاً انگلیسی یا آمریکایی بودن، بلکه فناوری ساخت پر ابهام و پر ریسکی بود که پتانسیل و توانایی ایجاد مشکلات فراوانی در جمعیت هدف واکسیناسیون را داشت. در باب مسئله واکسن‌های ژنتیکی ملیت و محل تولید واکسن مسئله اصلی نیست. واحد سلامت مصاف تا به امروز مخالفت خود با هر گونه واکسن ژنتیکی اعم از روسی یا انگلیسی را اعلام داشته‌است. طبیعتاً اگر واکسنی با این فناوری ساخت در ایران و حتی با امین‌ترین و مورد اعتماد ترین افراد نیز تولید شود، تفاوتی در اصل موضوع ایجاد نمی‌شود. واکسن‌های ژنتیکی DNA که در گزارش فوق از تهیه خط تولید برای آن یاد شده‌ است حتی از واکسن‌های آدنوویروسی آکسفورد و اسپوتنیک نیز یک مرحله جلوتر و پر ریسک‌تر می‌باشد. چرا که ژنوم ویروسی مذکور نه توسط یک ویروس حامل بلکه توسط پوششی نانوساختار و حاوی پلازمید (قطعات DNA حلقوی حاملی ژنی یا ژن‌هایی خاص) تزریق شده و با سهولت بسیار بالاتری وارد سلول‌های هدف و صد البته هسته سلول‌ها خواهند گردید. واکسن‌های DNA و mRNA تا پیش از همه‌گیری کرونا به هیچ عنوان مجوز استفاده انسانی نداشتند و تا به امروز نیز هیچ واکسن DNA مجوز و یا تأییدیه استفاده در جمعیت را دریافت نکرده‌ است. بر خلاف واکسن‌های ژنتیکی آدنوویروسی (مانند اسپوتنیک و آسترازنکا) که حداقل پیش از کرونا به ندرت به فازهای سوم یا چهارم کارآزمایی بالینی رسیده‌بودند. آیا مسئولان و پژوهشگران محترم ستاد اجرایی می‌دانند پنتاگون و مجموعه نیروهای مسلح ایالات متحده بنیانگذاران تحقیق و توسعه در زمینه واکسن‌های ژنتیکی در دهه اخیر هستند؟ آیا اطلاع دارند واکسن Inovio که در گزارش فوق به عنوان مشابه خارجی از آن یاد می‌شود مستقیماً از DARPA (آژانس تحقیقات پیشرفته دفاعی ایالات متحده) در یک دهه اخیر برای توسعه واکسن‌های خود کمک مالی دریافت کرده‌ است؟ عوارض مدنظر و نگران‌کننده واکسن‌های ژنتیکی اعم از اختلالاتی مانند تومور زایی و سرطان‌ زایی نه با کارآزمایی‌های کوتاه‌مدت فاز سه -که در شرایط اضطراری کرونا همان هم با اختصار و تعجیل بالا انجام شده‌است- بلکه حداقل با گذشت یک الی دو سال زمان قابل‌ تشخیص و شناسایی خواهند بود. فناوری واکسن‌های ژنتیکی شباهت بالایی به فناوری‌های ژن‌تراپی (Gene Therapy) دارند. این نوع داروها در موارد متعددی خود پس از بازه مدنظر باعث ایجاد اختلالات عدیده در بیماران گردیده‌اند و جز روی افراد صعب‌العلاج یا دارای بیماران خاص، به ندرت بر روی افراد سالم آزمایش گردیده‌اند. از مسئولان و پژوهشگران محترم دست‌ اندرکار تولید واکسن کرونا در مجموعه گروه دارویی برکت و ستاد اجرایی، تقاضای تجدیدنظر جدی و بررسی‌های تفصیلی و علمی بسیار بیشتری پیرامون سیاست‌های خود در زمینه تولید واکسن‌های ژنتیکی کرونا در آینده را داریم. ✍ #سلامت_مصاف #واکسن