شرایط وجوب حج پرسش 467: شرایط اصل وجوب حج را بیان نمایید؟ پاسخ: شرایط اصل وجوب حج عباتند از: 1. بلوغ 2. عقل 3. آزادی. پرسش 468: شرایط استطاعت را که موجب وجوب حج می‌شود را بیان فرمایید. پاسخ: آنها عباتند از: 1. داشتن صحت و توانایی بدنی؛ 2. داشتن امنیت رفت و برگشت به راحتی و سهولت؛ 3. داشتن ضروریات و امکانات زندگی برای خانواده که به آن نیاز دارند؛ 4. داشتن امکاناتی که بعد از بازگشت از مکه به زندگی او لطمه وارد نکند، و مراد از استطاعت شرعی که موجب وجوب حج می‌شود، همین امور است که بیان شد. پرسش 469: در مسئله پیش، شرایط استطاعت شرعی معلوم شد. آیا تاکنون کسی در وجوب حج، قائل به استطاعت عرفی شده که این شرایط در آن لحاظ نشده باشد؟ پاسخ: بلی، سید مرتضی علم‌الهدی در وجوب حج، استطاعت عرفی را میزان قرار داده، نه استطاعت شرعی را. پرسش 470: آیا تاکنون کسی بوده که در وجوب حج، استطاعت شرعی و استطاعت عرفی را ملاک قرار نداده باشد و فقط توانایی بر رفتن به حج و برگشت از آن‌را ملاک دانسته باشد؟ پاسخ: بلی، «مالک بن انس اصبحی»، پیشوای مذهب مالکی که در کشور‌های آفریقایی همه از پیروان او می‌باشند، به این قائل است. پرسش 471: آیا احرام در لباسی که خمس آن را نداده‌‌اند، صحیح است یا خیر؟ پاسخ: صحیح نیست. پرسش 472: آیا زنان می‌‌توانند در لباس‌‌های معمولی محرم شوند یا خیر؟ پاسخ: می‌‌‌توانند. پرسش 473: آیا احرام برای حج تمتع باید از مکه قدیم باشد یا از هر کجای مکه باشد، اشکال ندارد؟ پاسخ: از هر جای آن باشد، اشکال ندارد. پرسش 474: زنی که توانایی انجام حج را دارد، ولی طفل شیرخواری دارد که باید با مادرش باشد، آیا حج بر او واجب است یا خیر؟ پاسخ: اگر برای طفل بدون مادر مشکل باشد یا دیگران به سبب نگه‌داری از او دچار زحمت و ناراحتی شوند، در این صورت حج بر او واجب نمی‌‌شود. پرسش 475: شخصی که منزلی برای زندگی ندارد، اگر پولی به دست آورد که بتواند منزلی را که مورد احتیاج اوست خریداری کند، آیا حج براو واجب می‌‌شود یا خیر؟ پاسخ: چون نیاز به منزل دارد، مستطیع نمی‌‌شود و با آن پول، منزلی را که مورد نیازش است، خریداری کند. پرسش 476: اگر زنی یا مردی برای رفتن به حج، نیاز به همراهی که مزد می‌خواهد، داشته باشند و آنها توانایی پرداخت آن را نداشته باشند، آیا حج بر آنها واجب می‌‌شود یا خیر؟ پاسخ: واجب نمی‌‌شود. پرسش 477: کارمندانی که برای خدمت به حجاج، با کاروان حج می‌‌روند، آیا حج بر آنها واجب می‌‌شود یا خیر؟ پاسخ: حج بر آنها واجب می‌‌شود، در صورتی‌که هزینه زندگی خانوادگی او در زمان حج تأمین باشد. پرسش 478: با توجه به اقدامات عربستان سعودی علیه شیعیان و حمایت‌های آشکار از نیروهای تندرو وهابی ـ سلفی و تروریست مانند داعش و جبهة النصره و طالبان و.... در عراق و سوریه و افغانستان و سایر کشورها و نیز اعمال فشارهای شدید بر شیعیان در خود عربستان و از آن‌‌جا که مناسک مذهبی حج و عمره در هر سال چندین میلیارد دلار به دولت عربستان سعودی کمک مالی می‌کند و به‌طور حتم و یقین باعث افزایش قدرت (حداقل از جنبه مالی) این دولت بر علیه مسلمانان می‌شود، آیا سفر عمره و حج در این مقطع زمانی خاص دارای اشکال شرعی نمی‌باشد؟ پاسخ: این‌گونه جنایات آنها مانع از انجام وجوب حج نمی‌شود؛ مگر آن‌که حاکم نظام اسلامی قطع رابطه را به مصلحت بداند. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 479: اگر برای کسی استطاعت مالی به گونه کامل پیدا شد، ولی مانع حکومتی و غیر آن به‌وجود آمد و امکان سفر حج برای او میسر نشد، آیا در این صورت حج بر او واجب و مستقر می‌شود یا خیر؟ پاسخ: در این صورت حج بر وی واجب نمی‌شود. پرسش 480: اگر مانع حکومتی پیدا نشود، ولی از نظر جسمی توانایی انجام آن را نداشته باشد، آیا حج بر او واجب می‌شود یا خیر؟ پاسخ: خیر، حج بر چنین کسی واجب نمی‌شود؛ چون صحت بدن و توانایی بر انجام حج، از شرایط وجوب حج است. پرسش 481: اگر شخصی واجد تمام شرایط وجوب حج شد، ولی حج را انجام نداد، تکلیف او چیست؟ پاسخ: حج بر ذمه او مستقر است و باید آن را انجام دهد و در صورتی که بر اثر پیری یا غیر آن نتواند آن را انجام دهد، باید در انجام آن برای خود نائب بگیرد و اگر نگرفت و فوت کرد، بر ورثه است که در انجام حج برای او نائب بگیرند. پرسش 482: آیا جایز است که از آبسردکن‌های مسجدالحرام که برای نوشیدن حجاج اختصاص دارد، برای وضو استفاده کنند یا خیر؟ پاسخ: جایز نیست. پرسش 483: اگر به فقیری هزینه حج داده شود، آیا حج بر او واجب می‌شود؟ پاسخ: بلی، واجب می‌شود و حج او به نام «حج بذلی» است. پرسش 484: آیا مُحرِم می‌تواند پس از انجام عمره تمتع، عمره مفرده را به‌جا آورد یا خیر؟ پاسخ: خیر، نمی‌تواند. پرسش 485: اگر کسی بر اثر ندانستن مسئله، بعد از آن‌که عمره تمتع را انجام داد، از مکه خارج شد و پس از برگشت، مُحرماً وارد مکه شد و عمره مفرده انجام داد، تکلیف او چیست؟ پاسخ: در فرض مسئله، عمره مفرده‌ای که انجام داده، شرعاً عمره تمتع به حساب می‌آید و عمره اوّلی به‌عنوان عمره تمتع به حساب نمی‌آید. پرسش 486: اگر شخصی هنگام ثبت‌نام حج تمتع، در محدوده زمانی مشخصی که از طرف سازمان حج اعلام می‌شود، پول نقد در اختیار نداشته باشد و از کسی قرض کند و در مدت کوتاهی بتواند قرض را بدون عسروحرج پرداخت کند، آیا این شخص مستطیع است یا خیر؟ پاسخ: در فرض مذکور، او مستطیع به حساب می‌آید و حج بر او واجب است. طواف پرسش 487: تحیّت مسجد‌الحرام چیست؟ آیا همان طواف خانه خداست؟ پاسخ: بله، همان طواف و دو رکعت نماز آن است. پرسش 488: آیا بانوان می‌توانند در ایام حج یا در هنگام زیارت که در مشاهد مشرّفه هستند، برای جلوگیری از عادت ماهانه از قرص استفاده کنند؟ پاسخ: در صورتی که ضرر نداشته باشد، اشکال ندارد. پرسش 489: اگر در هنگام طواف، بچه به خواب برود یا در پوشاک خود ادرار کند، آیا طواف او دچار اشکال می‌‌شود یا خیر؟ پاسخ: موجب اشکال نمی‌‌شود. پرسش 490: طواف افرادی که پیرمردان و بیماران را روی سر خود قرار داده و طواف می‌‌دهند و خودشان از کنار و حاشیه طواف می‌‌کنند، اشکال دارد یا خیر؟ پاسخ: اشکال ندارد. پرسش 491: تکلیف زنان مضطربه در (ایام عادت) در طواف چیست؟ پاسخ: باید بر طبق احکام زن مضطربه در نماز عمل کند. پرسش 492: با توجه به پرسش فوق، معنای «مضطربه» را بیان فرمایید؟ پاسخ: مراد از مضطربه، زنى است كه چند ماه خون ديده، ولى عادت معينى برایش مشخص نشده و هر گاه ده روز يا كمتراز ده روز خون ببيند، همه آن حيض است و اگر بيشتر از ده روز خون ببيند، اگر بعضى از آنها علامت حيض را داشته باشد و از سه روز كمتر و از ده روز بيشتر نباشد، حيض شمرده می‌شود و اگر چنین نباشد، طبق عادت بستگان خود، مثل مادر و خواهر و عمه و خاله خود عمل كند. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 493: آیا قطع طواف برای انجام نماز واجب یا نمازجماعتی که منعقد شده، جایز است یا خیر؟ پاسخ: جایز است. پرسش 494: مطاف باید در حد بیت و مقام ابراهیم باشد یا خیر؟ پاسخ: طواف ولو این‌که در خارج از حدّ بیت و مقام باشد، جایز است. پرسش 495: برای کسی که کیسه بول همراه دارد و گاهی از آن بول خارج می‌‌شود، تکلیفش در طواف برای نماز و طواف چیست؟ پاسخ: یک وضو برای طواف و یک وضو برای نماز انجام می‌دهد. پرسش 496: در صورت توسعه مسجدالحرام و گسترش عرصه طواف در سطح خود خانه کعبه، فرد تا چه فاصله‌ای دور از کعبه می‌تواند طواف کند؟ برای مثال: اگر صحنی به شعاع یک کیلومتر یا بیشتر ساخته شود، آیا طواف‌کننده می‌تواند در این فاصله و با پیمودن مسیری کیلومتری، مراسم را انجام دهد؟ پاسخ: هر قدر توسعه یابد، جزء مسجد به حساب می‌آید و داخل آن شمرده می‌شود و طواف در آن صحیح می‌باشد، بدین جهت طواف در آن صحیح است. پرسش 497: در صورتی که در همین محدوده فعلی، به صورت پله‌های معلق بالای سر کعبه، یا به صورت مسیرهایی در طبقه زیرین، فضای طواف توسعه یابد، آیا فرد می‌تواند در سطحی جز سطح خانه کعبه طواف کند؟ پاسخ: بلی، می‌تواند. پرسش 498: آیا طواف درطبقه دوّم مسجدالحرام درایام حج تمتع جایز است؟ پاسخ: مانعی ندارد. حکم شک در دور طواف پرسش 499: حکم شک در دور‌های طواف چیست؟ پاسخ: در طواف واجب اگر بعد از تمام شدن طواف و انصراف از آن، شک کند که طواف را زیادتر از هفت دور یا کمتر از آن به‌جا آورده، اعتنا نکند و طوافش صحیح است. اگر در آخر دور یا اثنای آن، میان شش و هفت شک کند و هر چه پای نقیصه در کار است، طواف او باطل است و باید آن‌را انجام دهد. اما اگر در طواف مستحب، در عدد دورها شک کند، بنا را بر اقل گذارد و آن را را تکمیل کند. در این صورت طوافش صحیح است. عرفات پرسش 500: پس از انجام عمره تمتع، آیا خدمه کاروان می‌‌توانند بدون احرام، برای معین کردن چادرها و چیزی‌‌های دیگر به عرفات و منی در رفت و آمد باشند یا خیر؟ پاسخ: بلی، جایز است. رمی جمرات پرسش 501: آیا زنی که نتوانسته در روز رمی جمرات کند، آیا می‌‌تواند شب آن را انجام دهد یا خیر؟ پاسخ: بلی، می‌‌تواند. پرسش 502: رمی جمرات از طبقه دوم اشکال دارد یا خیر؟ پاسخ: اشکالی ندارد. نیابت در حج پرسش 503: آیا کسی که نائب در انجام حج دیگری می‌شود، باید حج را بر طبق فتوای کسی که منوب‌عنه از او تقلید می‌کرده، انجام دهد یا بر طبق فتوای مرجع تقلید خودش؟ پاسخ: باید بر طبق فتوای مرجع خودش آن‌را انجام دهد. پرسش 504: کارمندانی که به عنوان خدمه با کاروان به حج می‌‌روند، آیا می‌‌توانند حج نیابتی انجام دهند؟ پاسخ: چون توانایی بر انجام حج برای خود دارد، نمی‌‌تواند از دیگری نیابت کند و اگر حج بر او واجب نشده باشد، می‌‌تواند از دیگری نیابت کند. پرسش 505: آیا دختر یا همسر می‌‌توانند از مردی که حج بر او واجب بوده، نیابت کنند یا خیر؟ پاسخ: بلی، می‌‌توانند؛ درصورتی‌که کسی را برای نیابت معیّن نکرده باشد. پرسش 506: آیا زن می‌‌تواند از شخص دیگری در نماز طواف نیابت کند یا خیر؟ پاسخ: بلی، می‌‌تواند. پرسش 507: اگر مستطیع در هنگام حج، در محدوده حرم مکه بمیرد، آیا باید برای او نایب گرفت یا خیر؟ پاسخ: لازم نیست. پرسش 508: اگر شخصی پس از عمره تمتّع فوت شود، برای او نائب لازم است یا خیر؟ پاسخ: لازم نیست. پرسش 509: کسی که برای انجام حج نائب می‌شود، آیا می‌‌تواند به جای خود نائب بگیرد؟ پاسخ: نمی‌‌‌تواند. پرسش 510: اگر در مسئله پیش، نائب گرفت و نائب هم حج را برای میت انجام داد، آیا برای میت مجزی است یا خیر؟ پاسخ: برای میت مجزی است؛ ولی نائب اول مالک پولی که به عنوان اجرت گرفته، نمی‌‌شود و باید آن را به صاحب اصلی بازگرداند. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 511: آیا طواف نساء برای کسی که نائب شده و آن را برای دیگری انجام می‌‌دهد، بر خود او هم لازم است که برای خود نیز انجام دهد یا خیر؟ پاسخ: واجب نیست. فرق بین عمره تمتع و عمره مفرده پرسش 512: فرق بین عمره تمتع وعمره مفرده چیست؟ پاسخ: بین عمره تمتع و عمره مفرده فرق‌هایی وجود دارد که عبارتند از: 1. عمره تمتع طواف نساء ندارد، ولی عمره مفرده طواف نساء دارد. 2. عمره تمتع فقط در ماه‌های حج (شوال و ذی‌القعده و ذی‌الحجه) واقع می‌شود؛ اما عمره مفرده را در تمام ماه‌ها می‌توان انجام داد. فرق‌های دیگری نیز بین آنها وجود دارد که در کتاب «مناسک حج» بیان شده است. پرسش 513: آیا وجوب حج در زمان رسول خدا| واجب شده است یا قبل از ایشان هم این حکم برای حج بوده است؟ پاسخ: وجوب حج در تمام زمان‌ها و اعصار و در عصر تمام انبیا بوده است و اختصاص به دین اسلام ندارد. در این باره آیاتی از قرآن مجید به این گفتار اشاره دارد؛ از جمله آنها در سوره آل عمران آیه 96: {إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ} و احادیث بسیاری هم در این باره وجود دارد که برای اطلاع بیشتر می‌توانید به کتاب «مناسک حج» مراجعه نمایید. افضلیت مکه مکرمه یا مدینه منوره پرسش 514: مکه مکرمه افضل از شهر مدینه منوره است یا مدینه منوره افضل از مکه مکرمه می‌باشد؟ پاسخ: ظاهراً شیعه معتقد است که مکه افضل از مدینه منوره می‌باشد و شیخ طوسی در کتاب «خلاف» این نظر را دارد و ادله‌ای برای این آن بیان کرده است؛ ولی بین علمای اهل سنت در این جهت اختلاف وجود دارد؛ زیرا پیشوای مذهب شافعیه «محمد ابن‌ادریس شافعی» معتقد است که مکه مکرمه افضل از مدینه منوره است؛ ولی پیشوای مذهب مالکیه «مالک ابن‌انس اصبحی» معتقد است که مدینه افضل از مکه است و هر یک از علمای مذاهب، چه شیعه و چه سنی برای نظریه خود ادله‌ای بیان کرده‌اند که آوردن آنها در این پرسش و پاسخ نمی‌گنجد و برای اطلاع از آن می‌توانید به کتاب «مناسک حج» رجوع کنید. وصیّت بر حج پرسش 515: کسی که حج بر او واجب شده و آن‌را انجام نداده و آثار موت بر او ظاهر گردیده، آیا وصیت او برای انجام حج لازم است یا خیر؟ پاسخ: بلی، واجب است. پرسش 516: آیا هزینه حج برای میت، از اصل ترکه است یا از ثلث آن؟ پاسخ: از اصل ترکه است. پرسش 517: اگر وصیّت او برای انجام حج، از ثلث مال او باشد، آیا موجب اشکال می‌شود یا خیر؟ پاسخ: اگر هزینه حج را مقید به ثلث نموده باشد، در صورتی که ثلثش وافی به مخارج حج باشد، واجب است هزینه حج را از آن اخراج نمایند و بر سایر چیزهایی که وصیّت کرده، مقدم است؛ ولی اگر به مقدار هزینه حج نباشد، لازم است کمبود را از اصل ترکه تکمیل نمایند. پرسش 518: اگر میتی نزد شخصی ودیعه‌ای (امانت) داشته باشد و او احتمال بدهد که چنانچه او امانت را به ورثه بازگرداند، حج میت را به‌جا نخواهند آورد، آیا بر او واجب است آن امانت را در راه انجام حج از طرف او هزینه کندیا خیر؟ پاسخ: بلی، می‌تواند آن‌را برای حج هزینه کندو در صورتی که اضافه داشته باشد، باید آن‌را به ورثه او بازگرداند. پرسش 519: با توجه به مسئله مذکور، آیا می‌تواند خودش به نیابت از او به حج برود یا شخص دیگری را برای او نایب بگیرد؟ پاسخ: در حج از طرف میت فرقی نمی‌کند که خودش حج را به‌عنوان او انجام دهد یا شخص دیگری را برای او نایب بگیرد. پرسش 520: عمره مفرده‌ای که بعد از انجام عمره تمتع انجام می‌شود و دارای اشکال است، به مقتضای روایات، به‌عنوان عمره تمتع حساب شده؛ پس در این صورت، حکم عمره اوّلی او که به‌عنوان عمره تمتع به جا آورده، چه می‌شود؟ پاسخ: ممکن است گفته شود به مقتضای دلیلی که می‌گوید عمره مفرده او عمره تمتع حساب می‌شود، آن عمره اوّلی که به صورت تمتع به‌‌جا آورده، بی‌فایده و بی‌ثمر می‌شود. احتمال دوّم این است که عمره اوّلی او که به‌عنوان تمتع به‌‌جا آورده، عمره مفرده محسوب می‌شود؛ چنان‌که عمره‌ای را که بعد از عمره تمتع به‌عنوان مفرده به جای آورد، عمره تمتع به حساب آمد. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

ايام سوگواری حضرت فاطمه زهرا (س) تسلیت باد #مناسبت ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

امر به معروف و نهی از منکر پرسش 521: آیا امر به معروف و نهی از منکر، واجب کفایی است یا واجب عینی؟ پاسخ: واجب کفایی است. پرسش 522: در صورتی که منکری رخ داده و کسانی اقدام به امر به معروف و نهی از منکر نمی‌کنند، آیا بر سایرین واجب نیست که آن را بیان کنند؟ پاسخ: بلی، بر سایرین واجب است که آن را بیان کنند. درباره مسئله امر به معروف ونهی از منکر می‌توانید به کتاب «توضیح المسائل» ما که به صورت مفصل در آن بیان شده (مسئله 2100 الی 2104) مراجعه کنید. پرسش 523: شوهرم نماز نمی‌خواند و روزه نمی‌گیرد. هر چقدر هم که به او اصرار می‌کنم، فایده‌ای ندارد و بدتر می‌شود. از نظر شرعی، من ملزم به زندگی با او هستم یا می‌توانم از او طلاق بگیرم؟ پاسخ: تا می‌توانید با او مدارا کنید و با اخلاق نیکو او را ارشاد و راهنمایی نمایید و عمل خلاف او در زندگی، شرعاً موجب حق طلاق برای شما نمی‌شود. پرسش 524: آیا بر مسلمان لازم است که مسئله امر به معروف و نهی از منکر را درباره غیرمسلمانان رعایت کند یا خیر؟ پاسخ: لازم نیست. پرسش 525: کسی که در حریم خصوصی خود کار خلاف انجام می‌دهد، آیا بر من واجب است که به او تذکر بدهم یا خیر؟ پاسخ: با رعایت اخلاق و در صورتی که مفسده‌ای برای او نداشته باشد، تذکر به او بلامانع است. احکام خمس و زکات پرسش 526: آیا به مال هدیه یا بخشش، خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: تعلق نمی‌گیرد. پرسش 527: بنده معلم هستم و هر سال مبلغی اضافه می‌آورم و دو سه برابر آن را به فقیران می‌دهم؛ ولی نمی‌دانم نظر مجتهدم چیست. آیا باید خمس را نزد شما بیاوریم یا می‌توانیم در شهر خودمان به نیازمندان واقعی بپردازیم؟ پاسخ: بلی، می‌توانید سهم سادات را خودتان به ساداتی که می‌شناسید و نیازمند هم می‌باشند بپردازید؛ اما سهم امام را می‌توانید (یک‌سوّم) آن را به غیرسادات که نیازمند هستند، بدهید. پرسش 528: اگر آنچه به ارث می‌رسد، قیمت آن افزایش یابد، آیا خمس به مازاد آن تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: مال مورثی مطلقا خمس ندارد؛ چه قیمتش کم شود چه زیاد؛ مگر این‌که یقین داشته باشید خمسی به مقداری از آن مال تعلق گرفته و ادا نشده باشد. پرسش 529: با توجه به سؤال، منظوراز افزایش قیمت در مال مورثی، افزایش قیمت اصل آن است یا افزایش ارزش آن‌، که خمس به آن تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: منظور ارزش آن می‌باشد که در آن خمس واجب می‌شود. خمس سود بانکی پرسش 530: آیا به سود بانکی خمس تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: درصورتی که پول بانکی تأثیری در زندگی او نداشته باشد، یعنی اضافه بر مؤونه زندگی حساب شود، هر وقت به دستش رسید، باید خمس آن‌را بدهد؛ امّا اگر هزینه زندگی او با این پول اداره می‌شود، خمس ندارد. پرسش 531: گرفتن سود بانکی چه حکمی دارد و آیا به آن خمس تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: در صورتی که بر اساس یکی از عقود صحیح، مانند: مضاربه، جعاله، شرکت و اجاره باشد، حلال است و مثل سایر درآمدها به آن هم خمس تعلق می‌گیرد و شما باید یک‌پنجم آن‌را بابت خمس بپردازید. پرسش 532: اگر شخصی برای جبران بخشی از هزینه خرید مسکن مورد نیاز و موارد ضروری زندگی، ناگزیر باشد از هدایا (اعم از نقدی، غیرنقدی، طلا، و مسکوکات و هدایای عروسی) استفاده کند، آیا باید خمس آنها را بپردازد؟ پاسخ: به طوری کلی برای هدایا خمس تعلق نمی‌گیرد. پرسش 533: اگر من سود بانکی ماهیانه بگیرم و اصل پول را برای زندگی‌ام استفاده کنم (مثلا هر دو سه ماه یک بار از کارتم پول بردارم)، آیا باز هم خمس به آن تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: شما می‌توانید اصل پول را در زندگی‌تان استفاده کنید و از سود آن برای اداره زندگی‌تان هزینه نمایید؛ ولی اگر در سر سال خمسی، مالی اضافه بر مؤونه زندگی حساب شود به آن مقدار مازاد، خمس تعلق می‌گیرد. پرسش 534: آیا دیه خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: خمس ندارد. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 535: آیا حقوق مردی که بعد از فوتش به همسر او داده می‌شود، خمس دارد؟ پاسخ: خمس ندارد. پرسش 536: آیا چیزهایی که به انسان می‌بخشند یا به عنوان هدیه یا عیدی و امثال آن می‌آورند خمس به آنها تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: خمس تعلق نمی‌گیرد. پرسش 537: برای راه‌اندازی یک فروشگاه، دارایی‌هایی را نقد کرده و در یک حساب جمع نموده‌‌ام. پرداخت‌هایی به این فروشگاه در حال انجام است، ولی فقط قسمتی از کارهای آن انجام شده که پرداخت نشده است. ضمنا مبلغی را برای تنخواه این فروشگاه نیاز دارم. آیا به کل موجودی بانک در پایان سال مالی (اول رمضان) خمس تعلق می‌گیرد؟ ضمنا در سال‌های گذشته، با اذن از محضر شما، مبلغ خمس را شخصا و در محل‌هایی که می‌دانستم، هزینه می‌کردم. آیا برای هر سال، اذن از حضرت‌عالی الزامی است یا همان اذن کفایت می‌کند؟ پاسخ: اموالی که به دست آمده و به عنوان سرمایه قرار می‌گیرد، اگر بر آن سال گذشته باشد و در ضمن، اضافه بر مؤونه هم شود، خمس به آن تعلق می‌گیرد و اجازه جدید لازم نیست؛ به همان نحو عمل شود. پرسش 538: جوانی که نمی‌تواند بلافاصله پس از ازدواج منزل مسکونی تهیه کند، اگر قبل از ازدواج در طی چند سال به تدریج خانه‌ای تهیه کند؛ مثلا ابتدا زمین را بخرد، سپس به تدریج خانه را بسازد، آیا این خانه خمس دارد؟ پاسخ: چون جزء مؤونه زندگی به حساب می‌آید، خمس ندارد. پرسش 539: مبلغی را در سی سال پیش در شرکتی سرمایه‌گذاری کردم. امروز می‌خواهم سهام آن را بفروشم و سرمایه‌گذاری دیگری بکنم. آیا به افزایش ارزش سهام که حالا می‌فروشم، خمس تعلق می‌گیرد یاخیر؟ پاسخ: سرمایه به هر عنوانی که باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد؛ مگر آن مقدار از سرمایه‌ای که در اول کار دخالت در امور زندگی انسان دارد، که به آن خمس تعلق نمی‌گیرد. پرسش 540: آیا پول رهن برای منزل خمس دارد؟ آیا تفاوتی بین این‌که در دست خود شخص باشد یا صاحب‌خانه باشد، هست؟ پاسخ: اگر این عمل، دخالت در اداره امور زندگی او داشته باشد، خمس به آن تعلق نمی‌گیرد. پرسش 541: جوانی هستم که درآمدی ندارم و از پدرم پول تو‌جیبی می‌گیرم. برای خودم سال خمسی معین کرده بودم که در پایان این سال مبلغ اندکی را نیز پس‌انداز کردم. آیا به من خمس تعلق می‌گیرد و اگر تعلق می‌گیرد، چطور آن را پرداخت کنم؟ پاسخ: هر چیزی را که پدر به فرزند می‌دهد، اگر به عنوان بخشش باشد، در آن خمس واجب نمی‌شود. پرسش 542: سر سال خمسی، به چیزی خمس تعلق گرفت، ولی آن را ندادیم و مقصود از نگه‌داری آن چیز، ازدیاد قیمت هم نبوده است. حال که چند سال می‌گذرد، برای پرداخت خمس آن باید قیمت فعلی را محاسبه کنیم یا قیمت آن سال را؟ پاسخ: به همان مقداری که خمس بدهکار شده بودید، باید پرداخت شود. پرسش 543: اگر چیزی (مثل لباس، ابزار‌آلات، وسایل زندگی، کتاب و غیره) پس از تملک مورد استفاده قرار گرفت و در شأن هم بود، لکن پس از مدتی بلااستفاده شد: الف) آیا سر سال خمسی به آن خمس تعلق می‌گیرد؟ ب) اگر بعد از سال خمسی بلا‌استفاده شود، چطور؟ پاسخ: خمس به آنها تعلق نمی‌گیرد. پرسش 544: اگر کسی خانه‌ای را بفروشد که معلوم نیست به پولی که با آن خانه خریده بود، خمس تعلق گرفته یا نه، و پول فروش آن خانه را سپرده‌گذاری کند و چند سال بگذرد و هر موقع که سودی روی پول می‌آید، آن سود را دوباره سپرده کند و بگوید این کار مضاربه‌ایست و به آن خمس تعلق نمی‌گیرد، آیا این کار صحیح است یا خیر؟ پاسخ: چون خمس در اصل منزل از نظر شرعی ثابت نیست و در صورتی که آن منزل فروخته شود و پولش در بانک به‌عنوان مضاربه که از نظر شرعی اشکالی ندارد، گذاشته شود، فقط به سود آن خمس تعلق می‌گیرد؛ آن هم به شرطی که سال بر آن گذشته باشد و مورد مصرفی زندگی قرار نگرفته باشد. پرسش 545: بنده دانشجو هستم و در حال جمع کردن بخشی از درآمد خود برای آینده می‌باشم. هنوز محلی که این پس‌انداز در آینده در آن خرج شود، برای من مشخص نیست. آیا بر این پس‌انداز خمس تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: هر چیزی که پس‌انداز می‌شود، در صورتی که سال بر آن بگذرد و مورد مصرف قرار نگیرد، خمس به آن تعلق می‌گیرد. پرسش 546: آیا به جوایزی که بانک به مشتری‌ها می‌دهد، خمس تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: خیر، خمس ندارد. پرسش 547: کسی سال گذشته پس از پرداخت خمس، سرمایه معینی داشته، ولی امسال دارایی او کمتر از آن می‌باشد و می‌داند که برخی از پول‌های مخمس سال گذشته خرج شده و پول جدیدی جایگزین آن نشده، آیا بر این فرد پرداخت خمس واجب است؟ پاسخ: واجب نیست. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 548: دانشجو هستم و مخارجم را پدرم تأمین می‌کند. دو بار از دانشگاه وام گرفتم که مجموعا مبلغً 800 هزار تومان بود که از این مقدار تا اول مهر که قبلاً با خودم تعیین کرده بودم اوّل سال خمسی‌ام باشد، 300 هزار تومان آن مانده بود. آیا واجب است خمس آن 300 هزار تومان را پرداخت کنم یا نه؟ پاسخ: در فرض مسئله، اگر مبلغ آن سیصد‌هزارتومان، از باقی‌مانده وامی بوده که از بانک گرفته بودید باشد و به بانک بدهکار باشید ویا مربوط به پولی است که آن‌را پدر برای صرف هزینه زندگی به شما داده است، در این صورت خمس ندارد. امّا اگر این مبلغ، مال خود شما باشد و یک سال هم بر آن گذشته باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد. پرسش 549: تکلیف ما در مورد کسانی که اهل پرداخت خمس نیستند، چیست؟ پاسخ: وظیفه شما ارشاد و راهنمایی آنها با رعایت اخلاق اسلامی است. پرسش 550: کسانی که خمس پرداخت نمی‌کنند، وقتی به خانه آنها می‌رویم، هنگام پذیرایی و استفاده از غذاها و نوشیدنی‌ها، تکلیف ما چیست؟ پاسخ: خوردن از غذاهای آنها چون معلوم نیست از همان پول خمس نداده باشد، مانعی ندارد. پرسش 551: سیدی که مستحق است و در امر ازدواج با مشکل مالی مواجه شده، چه مقدار از سهم خمس را با کسب اجازه از شما به ایشان پرداخت کنیم؟ پاسخ: به مقدار نیاز می‌توانید به او کمک کنید. پرسش 552: آیا پولی که برای انجام کار ضروری به تدریج جمع می‌گردد، پس از سال مشمول خمس خواهد شد؟ پاسخ: در صورتی که سال بر آن بگذرد و صرف در زندگی که مورد احتیاجش می‌باشد نشود، خمس تعلق می‌گیرد؛ اما در صورتی که در اثنای سال صرف گردد، خمس ندارد. پرسش 553: آیا در صورت پیدا کردن گنج، خمس به آن تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: بلی، خمس به آن تعلق می‌گیرد. پرسش 554: در بین فامیل، صندوق قرض‌الحسنه خانگی ایجاد شده که افراد ماهیانه مبالغ ثابتی را پرداخت می‌کنند و به صورت ماهیانه قرعه‌کشی انجام شده و مبلغ جمع شده به یکی از اعضا پرداخت می‌شود. آیا مبالغی که بیش از یکسال از پرداخت آن گذشته و به نوعی پس‌انداز شده تا نوبت شخص برسد، مشمول خمس می‌گردد؟ پاسخ: آن پولی که در صندوق خانگی می‌گذارد، اگر سال بر آن نگذشته باشد، خمس ندارد و اگر سال برآن گذشته باشد، خمس دارد و هر وقت به‌دستش رسید، باید خمس آن را اداء کند. پرسش 555: من زن خانه‌داری هستم که هیچ درامدی ندارم و همسرم اهل خمس است. ایشان گاهی پولی به‌عنوان نفقه به من می‌دهند. آیا این پول خمس دارد؟ پاسخ: مالی که به‌عنوان بخشش و هدیه به‌دست می‌آید، خمس ندارد؛ اما اگر به عنوان نفقه باشد، خمس دارد. پرسش 556: بنده دختری مجرد هستم که در منزل پدری زندگی می‌کنم و مخارجم بر عهده اوست. سال قبل با پس‌انداز خودم به حج تمتع رفتم و در این شرایط، قصد ازدواج ندارم و مسکن مستقل نیز ندارم. آیا خمس بر من واجب است یا خیر؟ پاسخ: در صورتی که هزینه‌های زندگی شما از طرف پدر یا غیر او تأمین می‌شود و پولی داشته باشید که صرف در تهیه مسکن و لوازم زندگی خودتان نشده و سال هم بر آن گذشته باشد، خمس دارد. پرسش 557: زنی شاغل هستم که مخارج زندگی بر عهده بنده نیست؛ اما برخی خرج‌ها برای خودم دارم؛ مثلا در راه آموزش و...، خمس من به چه صورت است؟ آیا باید بپردازم؟ از حقوقم یا از اضافه مالم در سال مالی؟ پاسخ: مبالغی که به‌دست شما می‌آید، اگر هزینه زندگی شما نشود و سال هم برآنها بگذرد، خمس به آن تعلق می‌گیرد. پرسش 558: آیا پولی که مستأجر برای کم کردن اجاره، به عنوان قرض ضمن عقد اجاره به صاحبخانه می‌دهد (رهن) خمس دارد یا خیر؟ (چه موقعی که در دست صاحبخانه است و به سال خمسی می‌خورد و چه موقعی که پس می‌گیرد). پاسخ: چون این مبلغ دخالت در تأمین زندگی او دارد و جزء مؤونه به حساب می‌آید، خمس ندارد. پرسش 559: پول نقدی که نزد خودمان یا در بانک داریم (مثل حقوق و مزد و هدیه و شهریه طلبگی) آیا از نظر تعلق خمس به آنها تفاوتی دارند یا خیر؟ پاسخ: آن مبالغی که به عنوان هدیه است، خمس ندارد؛ ولی در غیر آن، در صورتی که مورد نیاز نباشد و سال هم بر آن بگذرد، خمس دارد. پرسش 560: آیا به سهامی که پدر برای فرزند خریداری می‌کند و سال‌ها از آن می‌گذرد و رشد می‌کند، خمس تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: اگرآن سهام برای او به عنوان هدیه باشد، خمس ندارد؛ ولی اگر ارزش آنها زیاد شد، در مقدار اضافی، در صورتی که سال بر آن بگذرد و در زندگی صرف نشده باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 561: آیا پولی که مرد به عنوان نفقه به زن می‌دهد، در صورتی که زن باقی‌مانده آن پول را جمع‌آوری کرده باشد، آیا به آن مبلغ خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: این حکم هدیه را ندارد و خمس به آن تعلق می‌گیرد. پرسش 562: من درامدی دارم که کفاف زندگی را نمی‌کند، اما از سودی که در بانک دارم، امرار معاش می‌کنم و همسری دارم که درامد دارد. با توجه به این‌که اگر درامد من و همسرم با هم جمع بشود، کفاف مخارج زندگی عادی‌مان را می‌دهد، آیا به سود بانکی من خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: مالی را که شما در بانک دارید، در صورتی که متلعق خمس نبوده آن خمس ندارد، امّا از درامد آن در صورتی که سال بر آن بگذرد و در طول سال مورد استفاده قرار نگرفته باشد، خمس دارد. خمس انفال و معادن پرسش 563: معادن جزو انفال شمرده می‌شوند و به آنها خمس تعلق می‌گیرد. معدنی هست که به بخش خصوصی وا گذار شده و کارفرما خمس آن را نمی‌دهد. آیا حقوقی که من از آن دریافت می‌کنم، خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: در حقوقی که شما می‌گیرید، اشکالی نیست. پرسش 564: پولی را که پدر برای ازدواج پسرش پس‌انداز می‌کند، آیا در زمان رسیدن سال خمسی، خمس به آن مبلغ تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: در صورتی که سال بر آن نگذشته باشد، خمس ندارد؛ ولی اگر سال بر آنها بگذرد و برای آن کاری که در نظر گرفته شده، مصرف نشود، خمس به آن تعلق می‌گیرد. پرسش 565: شخصی که مالی دارد که خمس آن را داد، با آن قصد خریدن خانه‌ای که مورد نیاز اوست را دارد و او آن پول را به عنوان مضاربه در بانک گذاشته و ماهانه سود علی الحسابی از بانک دریافت می‌کند تا بتواند خانه مورد نیازش را تهیه کند، آیا باگذشت سال، به این سودها خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: در صورتی که خرید منزل برای او ضروری باشد و راهی غیر از این برای به‌دست آوردن آن نباشد، خمس ندارد. پرسش 566: آیا کسی که به او خمس تعلق نمی‌گیرد، باید سال مالی داشته باشد؟ پاسخ: بلی، باید برای خود سال خمسی داشته باشد. پرسش 567: فرزندی دارم که سید است و نیاز به کمک در امور زندگی دارد. آیا می‌توانم خمسی را که بر عهده دارم، برای تأمین زندگانی به ایشان پرداخت کنم یا خیر؟ پاسخ: در صورتی که فرزند نیاز داشته باشد و پدر توانایی مالی دارد که نیاز او را برطرف کند، بر عهده پدر است که هزینه زندگی او را تأمین کند و جایز نیست که از راه خمس، زندگی او را تأمین کند؛ لکن دیگران می‌توانند از سهم سادات به فرزند اوکه سید و نیازمند است، بدهند. پرسش 568: پدرم برای ما لوازمی تهیه می‌کند که ممکن است مورد استفاده ما قرار نگیرد و خودم هیچ‌گونه حقوق و درامدی ندارم. آیا به آنها خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: اگر آنها به‌عنوان هدیه از طرف پدر برای شما باشد، خمس ندارد. پرسش 569: من در خانه همسرم زندگی می‌کنم و از خودم خانه‌ای ندارم. می‌خواهم با پس انداز کردن حقوقم، آپارتمانی به نام خودم بخرم؛ مشکلی نیست؟ پاسخ: اشکالی ندارد، ولی در صورتی که یک‌سال بر آن پولی که پس‌انداز نموده‌اید گذشته باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد و باید خمس آن را بدهید؛ چون حق مسکن و محل زندگی برای شما بر عهده شوهر است. پرسش 570: مدتی قبل مقداری سهام در بازار بورس به مبلغی خریدم و در طول یک‌سال، ارزش سهام افزایش یافت؛ ولی زندگی بنده منوط به سود آن می‌باشد. آیا به مبلغ افزایش‌یافته، خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: در صورتی که هزینه زندگی شده باشد و سال بر آن نگذشته باشد، خمس به آن تعلق نمی‌گیرد. پرسش 571: اگر منزل خود را فروخته باشیم و بخواهیم دوباره بخریم، اما به دلیل گران شدن، مبلغ فروش را در بانک بگذاریم که با سودش مقدار کم‌شده جبران گردد، آیا به سود آن خمس تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: سودی که از بانک با رعایت موازین شرعی به‌دست می‌آید و سال بر آن نگذشته باشد و در نیازهای زندگی صرف شود، خمس ندارد؛ ولی اگر سال بر آن سود بگذرد و استفاده نشود، باید خمس آن را بدهد. پرسش 572: لطفا بفرمایید نحوه محاسبه خمس چگونه می‌باشد؟ پاسخ: باید یک‌پنجم از سودی مالی که به‌دست آمده را به‌عنوان خمس بدهد. پرسش 573: آیا به پولی که قرض‌الحسنه می‌دهیم و سر سال نمی‌تواند پرداخت کند، خمس تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: پولی را که قرض‌الحسنه به کسی داده و هنوز به‌دستش نرسیده، در صورتی که سال بر آن گذشته باشد، خمس دارد و زمانی‌که آن پول به‌دستش رسید، باید خمس آن را بدهد. پرسش 574: آیا پول‌هایی که افراد خیّر در صندوق قرض‌الحسنه قرار می‌دهند، خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: اگرسال بر آن نگذشته باشد و صاحبانش آن را تملیک کرده‌اند، خمس ندارد؛ ولی اگر پول‌ها را به‌عنوان امانت داده‌اند و سال بر آن گذشته باشد، زمانی‌که به‌دستشان رسید، باید خمس آن‌را بدهند. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 575: شخصی 50 میلیون تومان سرمایه دارد. آخر سال با کسر هزینه‌ها این سرمایه می‌شود 60 میلیون تومان. با احتساب تورم مثلا 10% اعلامی از سوی منابع اقتصادی معتبر، در واقع 55 میلیون تومان از پولِ کنونی ارزشِ 50 میلیون سرمایه اولیه را دارد. با این اوصاف، محاسبه خمس چگونه است؟ پاسخ: به سود سرمایه خمس تعلق می‌گیرد، در صورتی که سال بر آن گذشته باشد. پرسش 576: اجازه می‌فرمایید به یک سید فقیر واقعاً نیازمند مبلغ خمس و مقدار بسیار کمتری هم به یک نیازمند دیگر بپردازیم؟ پاسخ: سهم سادات اختصاص به سادات دارد و به‌غیر آنها نمی‌توان به‌عنوان خمس داد. پرسش 577: با توجه به این‌که مدرسه‌ای وقفی با دروس رسمی و با طرح درس‌های تلفیقی با موضوعات قرآنی برای احداث واحد دبیرستان مِلک و زمینی ندارد و بودجه خرید آن را هم ندارد، حضرت‌عالی اجازه می‌دهید از سهم امام برای خرید ملک برای این مدرسه داده شود؟ پاسخ: مرکزی که برای تعلیم و تربیت دینی و اخلاقی و مذهبی و آموزش قرآن تأسیس شده باشد، می‌توان هزینه آن‌را از بابت سهم امام، نه از بابت سهم سادات در آن مصرف کرد. پرسش 578: پولی که پدر به فرزند می‌دهد و سال بر آن بگذرد، آیا خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: اگر به‌عنوان بخشش یا هدیه بوده، خمس ندارد و اگر این‌گونه نباشد و سال بر آن بگذرد و در زندگی هزینه نکرده باشد، خمس دارد. پرسش 579: زن خانه‌داری که همسرش به او پول می‌دهد، در صورتی که سال بر آن بگذرد، آیا خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: اگر به‌عنوان هدیه نباشد و سال بر آن بگذرد، خمس دارد. پرسش 580: کسی که خانه‌ای را با وام و قرض ساخته و برای دادن اقساط خانه، آن‌را اجاره داده، آیا این خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: در صورتی که بدون وام و قرض نمی‌توانست خانه‌ای را که در آن سکونت کند، بسازد و بعد از این‌که آن‌را ساخت، برای پرداخت وام و قرض‌هایش آن‌را اجاره داد، این خمس ندارد. پرسش 581: هر ساله چه از برادران و چه از خواهران متدین وارد دانشگاه می‌شوند و در آن‌‌جا چهار سال مشغول تحصیل می‌شوند و در زمان تحصیل، هر ماه از دانشگاه شهریه می‌گیرند. آیا روز خمس آنان، روز شروع تحصیلات است، یا روز دریافت شهریه؟ پاسخ: اول سال خمسی آنها زمانی است که پول به‌دستشان برسد. در صورتی که سال بر آن بگذرد و در امور زندگی که مورد احتیاج است، صرف نشود، خمس دارد. پرسش 582: آیا در سود و متاع اموال صغیر و سفیه، خمس واجب است یا خیر؟ پاسخ: بله، خمس دارد و کسی که بر آنها ولایت دارد، باید خمس آنها را ادا کند. پرسش 583: اگر شخصی از برخی اقلام مورد نیاز مثل لباس و زینت‌آلات که استفاده شده بی‌نیاز شود، آیا خمس آنها واجب است؟ پاسخ: خمس آن لازم نیست. پرسش 584: در سکه طلای بهار آزادی خمس واجب است یا خیر؟ پاسخ: بلی، واجب است. پرسش 585: با توجه به سؤال مذکور آیا زکات به آن تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: زکات به آن تعلق نمی‌گیرد. پرسش 586: سرقفلی مغازه خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: خمس دارد. پرسش 587: پولی را که به‌عنوان بیمه می‌گیرد، آیا خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: اگر سال بر آن بگذرد و در زندگی مصرف نشود، خمس دارد. پرسش 588: آیا حقوق بازنشستگی خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: در صورتی که سال بر آن بگذرد و مورد مصرف قرار نگیرد، خمس دارد. پرسش 589: آیا به مال ارثی خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: خمس تعلق نمی‌گیرد؛ مگر این‌که قبل از پیدایش عنوان ارث، بر آن خمس تعلق گرفته باشد. در این صورت خمس آن‌را استخراج کنند و نصف آن‌را به سادات و نصف دیگر را به نیازمندان بدهند و بقیه را بین ورّاث تقسیم کنند. پرسش 590: من خارج از کشور هستم و حقوقم را از جایی می‌گیرم که مسلمان نیستند و به خمس اعتقادی ندارند، آیا دادن خمس بر من واجب است؟ پاسخ: در صورتی که صرف زندگی نشود و سال بر آنها گذشته باشد، خمس دارد. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 591: من مبلغ کلانی به شخصی بدهکار هستم که طلبکار تاکنون مبلغ قرض را طلب نکرده، ولی قصد دارم که در آینده، در صورت توان پرداخت کنم. آیا با توجه به بدهکار بودن من، دادن خمس بر من واجب است؟ پاسخ: در صورتی که طلبکار مبلغ خود را طلب نکرده باشد یا شما آن‌را پرادخت نکنید و صرف زندگی هم نکنید و سال هم بر آن گذشته باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد. پرسش 592: آیا خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: اگر سود کرده باشد و سال بر آن گذشته باشد، خمس دارد. پرسش 593: من نوازنده بودم و تا به حال خمس ندادم. آیا درآمد من خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: در صورتی که نوازندگی شما به گونه خلاف موازین شرع نباشد و در‌آمد شما سال بر آن گذشته باشد و در امور زندگی که مورد احتیاج بوده، صرف نشده باشد، باید خمس آن‌را بدهید. پرسش 594: آیا به جوان نابالغ که سرمایه‌ای داشته و از آن منافعی به دست آورده، خمس واجب است یا خیر؟ پاسخ: خمس در مال او واجب می‌شود و پرداخت آن بر ولیّ او می‌باشد؛ ولی اگر توسط ولیّ او پرداخت نشده باشد، بعد از بلوغ باید خود او خمس را ادا کند. پرسش 595: پولی که بنیاد شهید به فرزندان صغیر شهدا می‌دهد یا از زمین زراعی شهید برای اداره زندگی آنها می‌رسد، آیا در صورتی که پس‌انداز شود، دادن خمس بر آنان واجب می‌شود یا خیر. پاسخ: آنچه به فرزندان عزیز شهدا از پدران آنان به ارث می‌رسد یا توسط بنیاد شهید به آنان پرداخت می‌شود، خمس ندارد. پرسش 596: با توجه به سؤال مذکور، آیا مالی که به آنها به ارث رسیده یا پولی که بنیاد شهید به آنها داده، در صورتی که دارای سود باشد، خمس در آنها واجب می‌شود یا خیر؟ پاسخ: اصل ارث و اصل پولی که از بنیاد شهید به آنها داده شده، خمس ندارد؛ ولی در سودی که از آنها به‌دست می‌آید، خمس بر آنها واجب می‌شود و ولیّ آنها باید آن‌را ادا کند و اگر نکرد، خود آنها باید بعد از بلوغ آن‌را ادا کنند. پرسش 597: من دختری 9 ساله هستم که شهریور 82 به سن تکلیف رسیدم. از کودکی تاکنون هرچه عیدی و هدیه گرفته‌ام، توسط ولیّ خودم در حساب بلند‌مدت پس‌انداز کرده‌ام که مقداری سود به آن تعلّق گرفته است. حالا که از سن تکلیف من می‌گذرد، چگونه باید خمس مالم را حساب کنم. پاسخ: اصل پولی که به شما به‌عنوان هدیه داده شده، خمس ندارد؛ اما سودی که از آنها به‌دست آمده، باید خمس آن‌را بدهید. پرسش 598: آیا هبه و بخشش پدر به فرزند نابالغ، خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: خمس ندارد. پرسش 599: پدر من پولی را به من بخشیده و آن را در قالب سهام برای من سرمایه‌گذاری کرده است. آیا اکنون که بالغ شده‌ام، خمس آن بر من واجب است یا خیر؟ پاسخ: واجب نیست. پرسش 600: با توجه به سؤال مذکور، آیا به سود آن سهام، خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: بلی، خمس به آن تعلق می‌گیرد. پرسش 601: آیا پول بیمه و حقوق بازنشستگی خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: بلی، خمس دارد. پرسش 602: اموالی دارم که خمس به آن تعلق می‌گیرد، ولی حدود یک‌سال است که به‌فروش نمی‌رسد و با اموالی که سال بعد خریده‌‌ام، مخلوط می‌شود. چگونه خمس آنها را حساب کنم؟ پاسخ: خمس اموال سال قبل و سال بعد را باید ادا کنید؛ ولی مقدار خمس سال گذشته را از آن کم نمایید؛ چون در آن، خمس مجددا واجب نیست. پرسش 603: آیا پولی که انسان بابت خرید خانه جمع‌آوری می‌کند، خمس دارد؟ پاسخ: اگر خانه مورد نیاز باشد و راه دیگری غیر از این برای تهیه آن نباشد، در این صورت خمس ندارد. پرسش 604: آیا پولی که شخص به دیگری قرض می‌دهد، خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: بلی، خمس دارد. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 605: پولِ خرید ماشینی که مورد احتیاج است، خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: خمس ندارد. پرسش 606: آیا چیز‌هایی که شخص خریداری می‌کند تا قیمت آنها بالا رود و بعدا آنها را بفروشد، به آنها خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: بلی، خمس به آنها تعلق می‌گیرد. پرسش 607: من دانشجو هستم و به تازگی کاری پیدا کرده‌ام که درآمد دارم و می‌توانم با آن زندگی کنم؛ ولی پدری دارم که نیازمند است و زندگی او به سختی می‌گذرد و نیاز دارد که من در زندگی به او کمک کنم. آیا در این صورت خمس بر من واجب می‌شود یا خیر؟ پاسخ: تأمین هزینه زندگی پدر بر شما که توانایی مالی دارید و می‌توانید مشکل زندگی او را حل کنید، واجب است و اگر درامد شما بعد از رفع نیاز خودتان و پدر افزون آید، باید خمس آن‌را بدهید و اگر افزون نیاید، خمس بر شما لازم نیست. پرسش 608: آیا پرداخت خمس واجب است؛ در حالی که لغت «غَنِمْتُمْ» در آیه خمس (انفال، آیه 41) به پرداخت خمس غنائم حاصل از جنگ (بدر) اشاره دارد و پرداخت آن را هم موکل به پایان سال و سود مال نکرده است؟ پاسخ: در اصل این آیه که در مورد خمس است، اختلافی بین فقهای مذاهب اسلامی نیست. اختلاف فقط در این است که فقهای مذاهب غیرشیعه بر این اعتقادند که خمس، در غنائم و منافعی است که از راه جنگ به‌دست می‌آید، نه از راه غیر آنها؛ ولی فقهای شیعه بر این اعتقادند که در همه منافعی که برای انسان حاصل می‌شود، خمس واجب است؛ چه از راه جنگ به‌دست آید و چه از راه غیر آن؛ مانند تجارت و کارهای تولیدی و غیر آنها. پس اختلاف بین آنها در اصل آیه که دلالت بر وجوب خمس منافع دارد، نمی‌باشد. بنابراین اختلاف بین آنها در اصل دلیل خمس نیست؛ بلکه اختلاف در مقام استبناط حکم از دلیل است. پرسش 609: چرا فقهای شیعه، پرداخت خمس را به آخر سال موکول کرده‌اند؟ پاسخ: این قید بر اساس ادله‌ای است که در منابع معتبر وارد شده است. پرسش 610: آیا شراکت با کسی که خمس نمی دهد، اشکال دارد یا خیر؟ پاسخ: اشکال ندارد. پرسش 611: آيا لوازم در حج، مثل لباس احرام و مانند آن خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: بلی، اگر سال بر آن گذشته باشد و خمس آنها داده نشده باشد، خمس دارد. پرسش 612: سکه طلا را سال گذشته به مبلغی خریده‌‌ام و قیمت آن زیاد شده؛ آیا خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: اگر با پولی که خمس آن را پرداخت کرده‌ايد، خریده باشيد، در این صورت به سود آن، خمس تعلق می گیرد، نه به خود آن؛ اما اگر با پولی که خمس آن داده نشده، خریده باشيد، هم به اصل آن و هم به سودش خمس تعلق می گیرد. پرسش 613: آيا افزايش ارزش سرقفلی مشمول خمس است یا خیر؟ پاسخ: خمس ندارد؛ مگر هنگام فروش كه جزو درآمد همان سال حساب می‌شود. پرسش 614: پولی که صاحب‌خانه به عنوان رهن از مستأجر می‌گيرد، خمس دارد یا خیر؟ پاسخ: خمس دارد. پرسش 615: آیا سکه‌های بهار آزادی که جزء طلای مسکوک شمرده می‌شود، زکات دارد یا خیر؟ پاسخ: زکات ندارد. پرسش 616: نِصاب زکات زمین‌های زراعی غَلّات چه مقدار است؟ پاسخ: اگر مقدار آن کمتر از 847 کیلو‌گرم باشد، زکات ندارد و اگر به همین مقدار یا بیشتر از این، با آب بارانی یا با آب رودخانه و بدون استفاده از پمپ و غیره بوده باشد، زکات آن یک‌دهم می‌باشد و اگر با استفاده از این وسایل بوده، مقدار آن یک‌بیستم است. پرسش 617: آیا زرگری که طلاهای مسکوک دارد، باید زکات آنها را بدهد یا خیر؟ پاسخ: زکات ندارد؛ ولی دادن خمس آنها لازم است. پرسش 618: آیا استفاده از اموال کسی که خمس و زکات نمی‌دهد، جایز است یا خیر؟ پاسخ: اشکالی ندارد. پرسش 619: آیا به کشمشی که شبیه انگوراست، زکات تعلق می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ: مادامی که عنوان انگور بر آن صدق کند، زکات به آن تعلق می‌گیرد؛ ولی اگر صدق نکند، زکات به آن تعلق نمی‌گیرد. پرسش 620: آیا سکه بهار آزادی و زیور‌آلات زکات دارند یا خیر؟ پاسخ: زکات ندارند. پرسش 621: طلای ساخته شده و نشده که ارزش مالی دارد، در چه صورتی زکات به آن تعلق می‌گیرد؟ پاسخ: در هر دو حالت زکات به آن تعلق نمی‌گیرد و زکات به طلایی تعلق می‌گیرد که سکه و پول رایج باشد. پرسش 622: آیا طلای زینتی زکات دارد یا خیر؟ پاسخ: زکات ندارد. پرسش 623: اگر شخصی از کسی طلب دارد، او نمی‌تواند آن را بدهد، آیا می‌شود از باب زکات آن را حساب کند یا خیر؟ پاسخ: می‌تواند. #فتاوا ایتا | بله | تلگرام | وبسایت