💠 مبانی #هنر_انقلاب
4️⃣ بخش چهارم(پایانی):
حکمت هنر قرآنی؛ #تثبیت_فؤاد
🔹هنر انقلابی مورد نظر اسلام، هنریست که از #کاتارسیز ارسطویی و از #دیونیزوس نیچهای عبور کرده و در مخاطب، تثبیت فؤاد ایجاد نماید.
اگر انسانهای یک جامعه به تثبیت فؤاد برسند، آن جامعه دیگر نیازی به کلینیکهای روانشناسی و روانپزشکی نخواهد داشت.
هنرمند انقلابی از تزکیه آغاز مینماید؛
او ابتدا باید خودش هر چهار لایه وجودش را بپیماید و در لایهی فؤاد، آنچه که میبیند را ترسیم کند.
مطرب مهتاب رو آنچه شنیدی بگو
ما همگان محرمیم آنچه بدیدی بگو
🔸هنر نفسانی لیبرالیستی، هنرمند را آلوده میخواهد؛
هرساله جشنوارههای هنری، شوی لباس و مدلهای متنوع خودنمایی و تبروج است.
هنر لیبرالی، در واقع بازتابی از صحنههای متعفن و غلیان نفسانیات انسان در شغاف اوست.
🔹دغدغه فرجالله سلحشور، بخصوص بعد از اثر «مردان آنجلس» این بود که چگونه به تثبیت فؤاد برسد؛
بویژه در اثر حضرت موسی(ع) به پختگی و بلوغ در این زمینه دست یافته بود؛
چه آنکه اگر در قید حیات مادی بود، فیلم حضرت موسی(ع) جهش عظیمی نسبت به فیلم حضرت یوسف(ع) را در پی میداشت.
🔸ابوالقاسم_طالبی نیز در اثر «دستهای خالی» به تثبیت فؤاد نزدیک شد.
این اثر برگرفته از سخن یکی از بزرگان و ایدئولوگها انقلاب اسلامی بود
(که میگفت: بعد از ۶۰ سال که از عمرم میگذرد، قرآن و تفسیر و فلسفه میدانم اما هنوز دستهایم خالیست.)
همهی ما عناوین رنگ و لعابداری داریم، اما خود در نهان میدانیم که دستمان خالیست.
🔹فیلم «خداحافظ رفیق» در تعامل با مخاطب، از لایهی قلب عبور کرد و بر اثرگذاری روی فؤاد نزدیک شد. [۱]
🔸همچنین در آثار نقاشی سال گذشته استاد قدیریان نیز سیر عبور از لایههای وجود انسان و تثبیت در فؤاد را شاهد بودیم.[۲]
🔹طنین ثبیت فؤاد در اذان جدیست؛
برخی از مؤذنها همچون مرحوم مؤذنزاده و مرحوم غلوش، در اذانی که سر میدادند، به سرعت لایههای وجود انسان را عبور داده و به تثبیت در فؤاد میرسانند.
🔸روزی به یکی از هنرمندان (آقای مسعود کیمیایی) گفتم که هنر شما در فیلم «سفر سنگ» هنر قرآنیست؛
خود او از این نکته متعجب شده بود.
فیلم سفرسنگ، بیانگر این آیه از قرآن کریم است که:
«ِ…انَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّى یُغَیِّروا ما بِأَنفُسِهِم…»[۳]
تا مردم در درون خود تغییر ایجاد نکنند، ما از بیرون بر آنها تغییری ایجاد نمیکنیم.
در یک محیط روستایی، مردم از درون تغییر میکنند؛
این #تغییر_انفسی به طغیان علیه جریان حاکم میانجامد و در انتها پیروز میشوند؛
و آن صحنهی آخر که فرد شمشیر را برداشته و «الله اکبر» گویان به دشمن حمله میبرد، الهام بخش نیروهای انقلابی در سالهای دفاع مقدس بود که در پشت خاکریزها الله اکبر سر میدادند.[۴]
🔹#شهید_آوینی جملهی مشهوری دارند:
«پندار ما این است که شهدا رفتند و ما ماندیم اما حقیقت آن است که شهدا ماندند و زمان ما را با خود برده است.»
ترجمان این جمله در قرآن کریم ماجرای اصحاب کهف است که گروهی از مؤمنین به غاری پناه برده و سیصد سال در آن ماندند؛
بعد از این سه صده، آن قوم ظالم را زمان با خود برده بود درحالیکه بر اینان زمان متوقف شده بود.
حسی که از تمثیل شهید آوینی بر انسان دست میدهد را اگر بخواهیم با این آیات قرآن تبدیل به اثر هنری کنیم اینگونه میشود که به مخاطب امروز میگوید:
چرا اینقدر حرص میخوری و اسیر ناملایمات هستی؟
با ذهنی آشفته (که حاصل گشت و گذار در شبکههای اجتماعی و جواب این و آن را دادن است،) به خواب میروی!
این داروهای عجیب و غریب آرامبخش که بدان محتاج شدهای چه هستند!
اگر انسان قواعدی را که اسوهی حسنه (رسول جلیلالقدر اسلام(ص)) در زندگی خود داشته را مراعات نماید، در خواب و بیداری و در مراودات خود اینقدر بهم ریخته و آشفته نخواهد بود.
📌[۱] – این فیلم در جلسه ۴۶۱ کلبه کرامت با موضوع «ریختشناسی(۴)– سینمای مخاطب(۲)» تدریس شده است.
▫️[۲] – آثار استاد قدیریان در جلسه ۶۰۷ کلبه کرامت با موضوع «ریختشناسی(۵) – سینمای مخاطب(۳) – آسمان کربلا» تدریس شده است.
▫️[۳] – سوره رعد – آیه ۱۱
▫️[۴] – این فیلم در جلسه ۳۹۸ کلبه کرامت با موضوع «ریختشناسی(۲)– هجرت» تدریس شده است.
🔸استاد حسن عباسی
کانال روشنگری اسلامی 👇