eitaa logo
🏴 جواهرالکلام 🏴
2.5هزار دنبال‌کننده
2.4هزار عکس
874 ویدیو
33 فایل
سَيِّدِي غَيْبَتُكَ نَفَتْ رُقَادِي، وَضَيَّقَتْ عَلَي َّمِهَادِي
مشاهده در ایتا
دانلود
بسم الله الرحمن الرحیم 🔷 *لیلة الرغائب* *بدعتی از صوفیه* ‼️ *و اهل سنت* ‼️ ۱. صوفیه لعین اصلی برای خود تاسیس کرده اند به نام مستحسنات صوفیه که یکی از آن مباحث ؛ عنوانی به نام *بدعت ممدوح* است . یعنی قائل هستند بدعتی که تصرف در احکام دین نباشد و به گونه ای باشد که بتوان برای آن شبه مستند شرعی پیدا کرد، از نوع بدعت ممدوح یا هدایت است، نه بدعت مذموم یا ضلالت و از نظر صوفیه بدعت ممدوح نه تنها حرام نیست، بلکه در برخی موارد جایز بلکه گاهی واجب می شود. براین اساس، صوفیه لعین معتقدند مستحسنات عرفانی از آن جا که برپایه مصالح سلوکی اند، بدعت ممدوح می باشند. *از نظر صوفیه مجعولی به نام لیلة الرغائب از مستحسنات بر پایه بدعت ممدوح می باشد.* ۲. توجه بزرگانِ تصوف به "لیلة الرغائب" به گونه ای است که کتابِ "فواید الفؤاد" یکی از مهم‌ترین کتبِ فرقهٔ چشتیه از فرق تصوف بر آن تاکید دارد. ۳. از نظر مکتب تشیع *بدعت در هر صورتی حرام و موجب ضلالت است و چیزی به نام بدعت ممدوح نداریم* . ۴. شایسته است بدانیم مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی در "رساله لقاء الله" دستور العمل لیلة الرغائب را از "سید بن طاووس" در کتاب اقبال نوشته نقل کرده است! اما مرحوم سید، این دستورالعمل را از "احمد بن قاسم جویباری هرویِ" سُنی مذهب نقل کرده که این شخص نزد خود سُنیان از اعجوبه‌های دروغ و جعل است. او چندتا سندِ حدیث برای خودش ساخته و برای هر چیز از زبان رسول الله صلی الله علیه و آله حدیث درست می‌کرده‌ است. حتی برای چیزهایی که در آن زمان وجود نداشته حدیث می‌ساخته. *همین اعمال لیلة الرغائب را سید بن طاووس عینا با همین سند و همین متن، از منابع سُنی گرفته و در کتاب اقبال نقل کرده؛ متن و سندِ این روایت عینا در کتاب "موضوعات ابن جوزیِ" سُنی موجود است که از سر تا پای این روایت، آثار جعل و وضع پیداست.* ۵. ادله تسامح و اخبار من بلغ صرف از نظر از ان قلت هایی که درباره آن وارد و به طور مطلق قابل پذیرش نیست و محدثین و فقهاء درباره آن تبیین و اشکالات لازم را بیان فرموده اند ؛ مربوط به اخبار آحاد و ... است ؛ نه مطلبی که سندیت ندارد و معلوم است از سوی صوفیه لعین و اهل سنت جعل شده و تا قرن ۷ هم وجود نداشته و تازه خود اهل سنت هم ناقل آن را دروغگو می دانند فتامل جیدا ٦. نمازهای ماه رجب هیچکدام سندیت ندارد و عملا مطرود و مقابل معالم شریعت است مثلا اگر شب چهارم رجب با لیلة الرغائب مقارن شود ؛ قطعا نماز عشاء یا قضا می شود یا وقت فضیلت و ... آن از بین می رود. چون باید بین نماز مغرب و عشاء ۱۱۲ رکعت با اعمال آن اقامه کرد لعنت بر صوفیه و ... که خدا می داند چه بر سر واجبات آوردند و مردم را از واجبات غافل و به بدعت ها مشغول کردند. لذا لیلة الرغائب از بدعت های صوفیه است و وضاع آن یک دروغگویی بوده که مطرود خود اهل سنت است و هیچ گونه مستند شرعی ندارد و برخی از فقهاء هم اجازه اقامه داده اند فقط به قصد رجاء داده اند و این خود خبر از فاقد سندیت بودن این شب جعلی می دهد. ۷. مرحوم حاج شیخ عباس قمی اعلی الله مقامه الشریف مفاتیح را برای اصلاح کتاب دعای مشهور زمان خود نوشت تا اشتباهات آن را اعلام و اصلاح و متذکر شود و این شیوه صالح همه علمای شیعه است اما کتاب مفاتیح مرحوم حاج شیخ عباس قمی نیز عاری از خطا نیست مانند نقل غلط آیت الکرسی و... در مفاتیح . لذا لازم است اهل علم مانند علمای گذشته تهذیب و اصلاح را مستمرا به عنوان یک وظیفه شرعی ادامه دهند https://eitaa.com/javaherkalam110135
⬅️لیله الرغائب: جعلی است یا حقیقی؟؟؟ (قسمت نخست) 🔹ما تکلیف داریم که به "مأثور" عمل کنیم نه هرچه منقول است. یعنی اثر و روایت باشد؛ یعنی از اهل بیت نقل شده باشد ، یعنی اختراع دیگران نباشد. در باره اعمال مستحبی و توسلات بر این نکته تاکید شده است. ما شیعیان اصرار داریم که روش نیایش را از حضرات معصومین علیهم السلام فرابگیریم. 🔹لیله الرغائب در متون و مجامیع روایی شیعه نیامده است . یعنی ائمه آن را نفرموده اند. آنچه هست از رسول اکرم _صلی الله علیه وآله__ به نقل از اهل سنت است و هیچ ردپایی در متون اساسی شیعه ندارد. مرحوم سید ابن طاووس در "اقبال" آن را آورده اما از منابع غیر شیعی. شبی چنین مقدس و بدین مهمی اگر حقیقت می داشت بی تردید اهل بیت آن را برایمان بیان می کردند و قطعا در روایات شیعی تشویق و تبیین می شد. اینکه فقط در منابع سنی آمده ، از اعتبار و حجیت می افتد. 🔹در اصول فقه قاعده های داریم با عنوان "تسامح در ادله سنن" و "اخبار من بلغ". معنای سادهء آنها آن است که اگر در بارهء ثواب اعمال مستحبی چیزی شنیدید وبه آن عمل کردید همان ثواب را برایتان ثبت میکنند هرچند آن روایت صحیح نباشد ، چون فضل و رحمانیت خدا وسیع است. بنابر این : 1. لیله الرغائب در اسناد روایی شیعه نیست. اسنادش از اهل سنت است و ضعیف اند. 2.اگر کسی به قصد دریافت ثواب، ندانسته به آن عمل کرد، خداوند به سبب رحمانیتش و فضل بیکرانه اش آن ثواب را به او عطا میکند، گرچه خبر وروایت ناصحیح بوده باشد. 3. عمل به چنین سنن و توسلات و عبادتهایی حرام نیست، بل برخی حتی آنها را مستحب دانسته اند [برای مطالعه نک : حدیث اندیشه، مقاله بررسی متنی وسندی روایات "من بلغ" ، ش5 ، و: پژوهشهای اصولی، ش4 (1382)، و: مقالات و بررسیها، ش4 (1368) .] 🔹به نظر بنده برای من وشما که شیعه ایم بهتر است در این شب جمعه به اعمالی بپردازیم که مأثور ، واز امامان ما رسیده باشد. کمیل و عاشورا و جامعه ومانند اینها ، چیز دیگری است... از دستشان ندهیم و به لیله الرغائب اهمیت ندهیم وتوجهی نکنیم. https://eitaa.com/javaherkalam110135
⬅️▫️لیلة الرغائب : جعلی است یا حقیقی ؟ (قسمت دوم) 🔹برخی میگویند همینکه سید ابن طاووس در اقبال و علامه مجلسی در بحار ومحدث قمی در مفاتیح ونیز برخی مراجع معاصر و شبکه های مذهبی بر استحباب اعمال لیله الرغائب تاکید میکنند⬅️⬅️⬅️ نشانه درستی و صحت آن است. دوستان از من می پرسند : مگر از این علما و مراجع برتری؟ داناتری؟ 🔹و اما بعد: روایت لیله الرغائب شیعی نیست ، سنی است. تا اینجا طبق قاعده "تسامح در سنن" و "اخبار من بلغ" آن هم البته با تسامحی مضاعف می پذیریم، والا مخالفانی دارد این قاعده، و نیز هر که فقط تسلیم اهل بیت است، باگشاده رویی و طیب خاطر نمی پذیردش. بگذریم... 🔹همین اول بگوییم که "تسلیم" چهارده معصومیم. تسلیم را با تمام معانی و شأن واهمیتش درنظر آورید. و جز این چهارده معصوم "مطیع" و سرسپرده و دلسپردهء کسی نیستیم، البته و صد البته جایگاه فرازمند عالمان دین بر دیدهء ما و در سویدای قلب ماست، اما در مقوله تسلیم واطاعت، کلا.. هرگز.. نه. یعنی سیدابن طاووس وعلامه مجلسی ومراجع معاصر وعلمای شیعه را چون جان دوست داریم وحتی گاه فراتر از جان. طبق قاعدهء پیشگفته اگر از سنی ها عملی استحبابی وعبادی به ما برسد می توانیم بدان عمل کنیم، خاصه اگر فقهای خلف وسلف بدان اشارتی کرده باشند. در این شک و دودلی نداریم. اما در مقولهء لیله الرغائب جای سوال است که بپرسیم: یک. اگر آن روایت در نزد "خود سنی ها" ضعیف باشد، چه؟ یعنی اگر لیله الرغائب به سبب تلاش علمای اهل سنت تضعیف شود و روز بروز ترک شود، آیا باز هم بدان عمل کنیم؟آنها روز به روز از عمل به آن دور شوند و ترکش کنند و ما روز به روز [به سبب اصرار صداوسیما] بیشتر به آن عمل کنیم؟ دو: اگر راوی اول روایت به فرموده امام صادق__علیه السلام__ و نیز به صراحت علمای رجالی اهل سنت ، کذاب است، چه؟ باز هم بپذیریم؟ سه: یاد گرفتیم که از اهل بیت بگیریم تا از آنها شویم... و یاد گرفتیم که شرق وغرب را بگردیم، علمی نمی یابیم جز در خانه اهل بیت.. و یاد گرفتیم تسلیم آنها شویم... با این حال آیا... ... ...الخ 🔹"عالمان اهل سنت این روایت را بسیار ضعیف دانسته و بدعتی ‌بزرگ شمرده‌اند. ابن جوزی می‌نویسد: «هذا حدیث موضوع علی رسول الله صلی الله علیه و سلّم، ... و سمعت شیخنا عبد الوهاب الحافظ یقول: رجاله مجهولون، و قد فتشت علیهم جمیع الکتب فما وجدتهم!» قال النووی‏: «و هاتان الصلاتان بدعتان مذمومتان منکرتان قبیحتان‏،‏ و لا تغتر بذکرهما فی کتاب قوت القلوب ـ لأبی طالب المکی ـ والإحیاء ـ للإمام الغزالی ـ ‏،‏ ولیس لأحد أن یستدل على شرعیتهما بما روی عنه علیه الصلاة والسلام أنه قال ‏:‏ ‏{‏ الصلاة خیر موضوع ‏}‏ فإن ذلک یختص بصلاة لا تخالف الشرع بوجه من الوجوه ‏، ولا یغتر ببعض مَنِ اشْتَبَهَ علیه حکمهما من الأئمة فصنف ورقات فی استحبابهما فإنه غالط فی ذلک... و قال أبو الفرج بن الجوزی‏:‏ صلاة الرغائب موضوعة على رسول الله وکذب علیه.» المجموع (4/ 61). امّا مایه تعجّب است که با اینکه علمای شیعه، رشد را در مخالفت اهل سنت می‌دانند و حتی احادیث صحیح آنها را هم(در صورتی که در منابع شیعه مؤیدی برای آن نیابند) رد می‌کنند، با چه ملاک و معیاری این روایت (که فقط در منابع اهل‌سنت، آن هم با سندی غیرقابل‌اعتنا موجود است) را نقل و ترویج نموده‌اند؟ " https://eitaa.com/javaherkalam110135
⬅️▫️لیله الرغائب: جعلی است یا حقیقی؟؟ (قسمت سوم) 🔹روایت لیلة الرغائب را علامه مجلسی به نقل از اجازه‌نامه علّامه حلّی(ره) به بنی‌زهره آوردهاست که از حیث سند بسیار ضعیف است. 📚[بحار الأنوار، ج 95، ص 395] بدین صورت: «باب 25 عمل خصوص ليلة الرغائب زائداً على أعمال مطلق ليالي شهر رجب‏ أَقُولُ قَدْ رَوَى الْعَلَّامَةُ ره فِي إِجَازَتِهِ الْكَبِيرَةِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الدَّرْبِيِّ عَنِ الْحَاجِّ صَالِحٍ مَسْعُودِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ أَبِي الْفَضْلِ الرَّازِيِّ الْمُجَاوِرِ بِمَشْهَدِ مَوْلَانَا أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع قَرَأَهَا عَلَيْهِ فِي مُحَرَّمٍ سَنَةَ ثَلَاثٍ وَ سَبْعِينَ وَ خَمْسِمِائَةٍ عَنِ الشَّيْخِ عَلِيِّ بْنِ عَبْدِ الْجَلِيلِ الرَّازِيِّ عَنْ شَرَفِ الدِّينِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ سَدِيدِ الدِّينِ عَلِيِّ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَحْمَدَ النَّيْسَابُورِيِّ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنِ الْحَاجِّ مسموسم عَنْ أَبِي الْفَتْحِ نُورْخَانَ عَبْدِ الْوَاحِدِ الْأَصْفَهَانِيِّ عَنْ عَبْدِ الْوَاحِدِ بْنِ رَاشِدٍ الشِّيرَازِيِّ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْهَمْدَانِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ الْبَصْرِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ خَلَفِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الصَّنْعَانِيِّ عَنْ حُمَيْدٍ الطُّوسِيِّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا مَعْنَى قَوْلِكَ رَجَبٌ شَهْرُ اللَّهِ قَالَ لِأَنَّهُ مَخْصُوصٌ بِالْمَغْفِرَةِ فِيه ...»‏ واما سلسله سند اجازه‌نامه علّامه حلّی به بنی‌زهره، از «انس بن مالک» [به خاطر داشته باشید این نام را]از رسول خدا صلی الله علیه وآله ، که راویان را در ج 104، ص 123 نقل می‌کند، و عبارت‌اند از: 1. علامه حلّی، 2. الحسن بن الدربی: جلیل‌القدر بود؛ 3. مسعود بن محمد بن ابی الفضل رازی: فقیهی صالح بود؛ 4. علی بن عبد الجلیل بیاضی رازی: متکلم ومتقی، 5. شرف‌الدین المنتجب بن الحسن بن علی الحسنی: فقیهی صالح بود؛ 6. سدیدالدین ابو الحسن علی بن الحسن: نمی توان دقیقا او را تشخیص داد، 7. عبد الرحمن بن احمد النیسابوری: شیخ اصحاب ری، حافظ، واعظ و فقیه بود؛ 8. ابو عبدالله الحسین بن علی: ظاهرا نیکوکار وثقه، 9. مسموسم (یا سموسم و یا سمرسم):دقیقا مشخص نیست، 10. ابی الفتح نورخان عبد الواحد اصفهانی: تقریبا مبهم است 11. عبد الواحد بن راشد الشیرازی: مبهم، 12. علی بن جهضم، ابو الحسن الحمدانی یا همدانی: تقریبا ناشناس و احتمال صوفی بودنش وجود دارد؛ 13. علی بن محمد بن سعید البصری: ناشناس 14. پدر شخص پیشین که او نیز چنان روشن نیست، 15. خلف بن عبد الله یا خلف بن عبید الله الصنعانی: ابن حجر می‌گوید: وی حدیث لیلة الرغائب را نقل کرده است که ابن جوزی، این روایت را جعلی و ابوموسی چنین روایتی را غریب دانسته است؛ 16. حمید طوسی: وی را حمید الطویل و حمید بن تیرویه نیز می‌نامند؛ برخی گفته‌اند وی ثقه است؛ چنانچه یحیی بن معین گفته وی ثقه است؛ و برخی دیگر می‌گویند وی تدلیس می‌کرد، 17. انس بن مالک: [که نامش را به خاطر سپرده اید] . یعنی وی این حدیث را از رسول خدا صلّی الله علیه و آله شنیده بود. سلسله سند را دیدید. نفر اول هم انس بن مالک بود. [تمام نشد. ادامه دارد] https://eitaa.com/javaherkalam110135
⬅️▫️لیله الرغائب: جعلی است یا حقیقی ؟" (قسمت چهارم/پایان) .....سلسله سند را دیدید. نفر اول هم انس بود. 🔹انس ابن مالک کی بود؟ از کودکی خادم پیامبر بود .از بیعت و یاری حضرت امیر مومنان علی علیه السلام سر باز زد. روزی در کوفه و در زمان خلافت ظاهری امیر مومنان، آن حضرت از جمعی از صحابه در باره حدیث غدیر مناشده کرد. یعنی با اصرار و تاکید وجدیت وقسم پرسید که آیا در غدیر خم شنیدید حدیث غدیر را یا نه؟ همین انس ابن مالک که کمتر از پنجاه سال عمر کرده بود خود را به فراموشی زد که یادم نیست، پیر شدم، و از این بهانه ها. خلاصه شهادت نداد و بهانه آورد. امیر مومنان علی علیه السلام او را نفرین کرد که اگر دروغ بگویی فورا گرفتار شوی و سریعا گرفتار شد. آری، به برص دچار شد. 🔹البته همه اینها را اگر کنار بگذاریم از این روایت نمی توان گذشت که در آن امام صادق _علیه السلام_ او را دروغپرداز در حدیث معرفی کرد. باری، درروایتی‌ منقول‌ از امام صادق‌ علیه‌السلام ، ⬅️⬅️ انس‌ یکی‌ از سه نفری‌ بود که‌ بر پیامبر صلی‌الله‌ علیه‌ و‌آله دروغ‌ می‌بست:‼️‼️‼️ «حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ الطَّالَقَانِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ع يَقُولُ ثَلَاثَةٌ كَانُوا يَكْذِبُونَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ أَبُو هُرَيْرَةَ وَ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ وَ امْرَأَةٌ.» 👆📚 [ خصال صدوق، ج 1، ص 190] ⬅️آیا با این حال بپذیریم حدیث لیله الرغائب را؟ می گویم بگذریم از سنی بودن روایت، و بگذریم از اینکه اهل سنت، خودشان دیگر به آن عمل نمی کنند و سخت ضعیفش می دانند ، و بگذریم از اهمیت و ضرورت انحصار اخذ از اهل بیت و تسلیم امر آنها شدن ، و باز بگذریم از سکوت ائمه از چنین شبی بدین اهمیت، و بگذریم از پانزده نفر موجود در سلسله حدیث ، آری ... آری..اگر ازاهمیتی اینها بگذریم ، از سخن امام صادق علیه السلام درباره انس نمی توان گذشت و روایت لیله الرغائب را پذیرفت.... ⬅️ با همه اینها در یادداشتم به استحبابش اشاره کردم و دلیل اصولی را هم ذکر کردم یعنی "تسامح در ادله سنن" و "اخبار من بلغ" .. اکنون هم شاید بر اساس قاعده "رب کذوب قد یصدق" بشود تساهل کرد، و لذا نمی گویم نباید اعمال آن شب را بجای آورد، ولی گفتم و میگویم که اگر بناست آن را استحبابا و رجائا بپذیریم ⬅️ دستکم دعای کمیل و زیارت آل یاسین و عاشورا را بخوانیم ...✅✅✅ [والسلام. تمام شد] https://eitaa.com/javaherkalam110135
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
💎کلام مولا المؤمنين صَلَوَاتُ اَللهِ عَلَيْهِ فرمودند : 💠 اِحْذَرِ اَللَّئِيمَ إِذَا أَكْرَمْتَهُ وَ اَلرَّذْلَ اَلرَّذِيلَ إِذَا قَدَّمْتَهُ وَ اَلسَّفِلَةَ اَلسَّفِيلَ إِذَا رَفَعْتَه ✅ بپرهیز از پس از آن که او را داشتى، ✅ و از پس از آن که داشتى او را، ✅ و مرتبه پس از آن که بلند گردانیدى او را. 📜غرر الحکم و درر الکلم، ج 1، ص 561 💢@javaherkalam110135💢 ❻ مولا
أميرالمؤمنين_﴿؏َـلَیْه السَّلامْ﴾ ❺ حَجِیجُ الْقِیامَةِ 🔻گواه و شاهد و دلیل روز قیامت. حضرت فرمود: 👈«أَنَا شاهِدٌ لَکُمْ وَحَجِیجُ یوْمِ الْقِیامَةِ عَلَیکُمْ» 🔺«من اکنون گواه و روز قیامت بر شما خواهم بود». 📚نهج البلاغه، خطبه 176؛ 📜 غرر الحکم، حدیث 3762 🍃🍇🍃🍇🍃🍇🍃🍇 @javaherkalam110135
هدایت شده از 🏴 جواهرالکلام 🏴
💎 مشهد، ریلی و هوایی 🚄 تور ریلی حرکت 30 دی و 1 بهمن هتل های: 📌سوئیت آپارتمان یاسر 3،600 📌هتل آپارتمان شهدا 3،800 📌هتل آوازه 4،600 تور هوایی🛫 30 دیماه اقامت : ۴ شب 📣 هتل آپارتمان شهدا 6،800 📣 هتل آوازه 7،400 هتل ها بسیار نزدیک به حرم مطهر رضوی همراه با ۳ وعده غذا ناهار و شام : منوی انتخابی 👈 جهت ثبت نام و رزرو با شماره 09121355741 سید جواهریان تماس یا از طریق نرم افزار های ایتا ، بله ، سروش ، روبیکا پیام بدهید با تشکر ⏪ لطفا این پیام را برای دوستان و آشنایان خود بفرستید تا در ثواب زیارت آنها شریک گردید ⏬ به کانال های جواهرالکلام بپیوندید جواهرالکلام ایتا @javaherkalam110135 روبیکا https://rubika.ir/javaherkalam110 سروش http://splus.ir/javaherkalam110135 بله https://ble.ir/javaherkalam110135 واتساپ👇 https://chat.whatsapp.com/KLuHiDzSWzKLCHKNxoX5f7
هدایت شده از 🏴 جواهرالکلام 🏴
💎 عتبات عالیات، کاروان کربلا ویژه ماه رجب ، اعزام از اصفهان 👈 ثبت نام فوری زمینی و هوایی، کاروان درجه الف 👈 جهت ثبت نام و رزرو با شماره 09121355741 سید جواهریان تماس یا از طریق نرم افزار های ایتا ، بله ، سروش ، روبیکا پیام بدهید با تشکر ⏪ لطفا این پیام را برای دوستان و آشنایان خود بفرستید تا در ثواب زیارت آنها شریک گردید ⏬ به کانال های جواهرالکلام بپیوندید جواهرالکلام ایتا @javaherkalam110135 روبیکا https://rubika.ir/javaherkalam110 سروش http://splus.ir/javaherkalam110135 بله https://ble.ir/javaherkalam110135 واتساپ👇 https://chat.whatsapp.com/KLuHiDzSWzKLCHKNxoX5f7