🏴 تسلّی یافتن از جدایی فاطمه زهرا -سلام الله علیها- با یاد رحلت پیامبر خدا -صلی‌الله‌علیه‌و‌آله- "السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنِّي وَ عَنِ ابْنَتِكَ النَّازِلَهِ فِي جِوَارِكَ، وَ السَّرِيعَهِ اللَّحَاقِ بِكَ! قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي، وَ رَقَ عَنْهَا تَجَلُّدِي؛ إِلاَّ أَنَّ فِي التَّأَسِّي لِي بِعَظِيمِ فُرْقَتِكَ، وَ فَادِحِ مُصِيبَتِكَ مَوْضِعَ تَعَزٍّ. فَلَقَدْ وَسَّدْتُكَ فِي مَلْحُودَهِ قَبْرِكَ، وَ فَاضَتْ بَيْنَ نَحْرِي وَ صَدْرِي نَفْسُكَ؛ فَ "إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ" فَلَقَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَدِيعَهُ، وَ أُخِذَتِ الرَّهِينَهُ..." ▪️درود بر تو ای فرستاده‌ی خدا از من و از دخترت که در کنارت فرود می‌آید؛ و با شتاب به تو پیوسته است! ای فرستاده خدا، پایداری من از [جدایی] دختر برگزیده‌ات کم شد، و خویشتنداری‌ام از رفتنش ناچیز؛ جز این که در شکیبایی من در جدایی بسیار بزرگ تو، و سنگینی کمرشکن مصیبت تو، جای آرامش یافتن و خویشتنداری است. زیرا برایت در شکاف آرامگاهت بالین ساخته‌ام، و جانت در میان گلوگاه و سینه‌ام روان گردیده است؛ پس [باید گفت]: "ما همگی از آنِ خداییم و بی‌گمان همگی ما به سوی او بازگشت کننده‌ایم!" پس سپرده، باز پس خواسته شد، و گروگان باز گرفته شد! 🔹برداشت‌های محتوایی در شرح‌های نهج‌البلاغه در ذیل این خطبه، شارحان نکاتی برداشت کرده‌اند که برخی به شرح زیر است: ▪️پیوند عاطفی بسیار میان امام علی -علیه‌السّلام- و فاطمه‌ 'سلام الله‌علیها-: برخی از شارحان عبارت «أَمَّا حُزْنِی فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَیلِی فَمُسَهَّدٌ؛ اما غصه من ابدى و شبم همراه بيدارى است» را نشان‌گر شدت اندوه امام -عليه‌السّلام- در فراق فاطمه -سلام الله‌علیها- بیانگر پيوند عاطفى و روحانى عميق و ريشه‌دار آن‌دو به يكديگر می‌دانند. آیت‌الله مکارم شیرازی معتقد است در ابیاتی که منسوب به حضرت علی -علیه‌السّلام- است به همین مطلب اشاره شده است.[۱] ▪️نزدیکی قبر فاطمه -سلام الله‌علیها- به قبر پیامبر -صلی‌الله‌علیه‌و‌آله-: برخی از شارحان عبارت «النَّازِلَةِ فِي جِوَارِكَ؛ در جوار تو فرود آمده» را نشان‌دهنده نزدیکی قبر فاطمه- سلام الله‌علیها-  به قبر پيامبر-صلی‌الله‌علیه‌و‌آله- می‌دانند.[۲] به گفته آیت‌الله مکارم شیرازی این عبارت نظریهٔ کسانی که معتقدند فاطمه -سلام الله علیها- در منزل خود دفن شده است را تقویت می‌کند.[۳] ▪️مظلوم واقع شدن حضرت فاطمه -سلام‌الله‌علیها -: به گفته ابن‌میثم بَحرانی (درگذشت: ۶۷۹یا۶۹۹ق) عبارت «فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ؛ بى‌پرده از او بپرس»، اشاره به این دارد که به حضرت فاطمه- سلام الله علیها- ظلم شده است و علی - علیه‌السّلام- از آن شکایت می‌کند.[۴] آیت‌الله مکارم شیرازی نیز گفته است این عبارت کلی است و به حوادثی همچون، هجوم به خانه فاطمه، سقط محسن و بردن امام به مسجد برای بیعت با ابوبکر اشاره دارد.[۵] در ترجمه فیض‌الاسلام نیز در شرح این عبارت به غصب فدک، نشناختن حق فاطمه و شکستن پهلوی او اشاره شده است.[۶] ▪️شریک بودن همه مردم در ظلم به فاطمه: درباره عبارت «بِتَضَافُرِ أُمَّتِکَ عَلَی هَضْمِهَا"؛ امّت تو در ستم كردن به وى دست به دست هم داده بودند» گفته‌اند واژه تضافر به معنای همکاری است؛ اما چون بسیاری از امت با سکوتشان این کار را تأیید کردند، این عمل به همهٔ امت نسبت داده شده است.[۷] ▪️نزدیکی زمان شهادت فاطمه به وفات پیامبر: برخی از شارحان نهج‌البلاغه گفته‌اند عبارت «السَّرِيعَةِ اللَّحَاقِ بِكَ؛ به‌سرعت به تو ملحق شد» به نزدیک بودن شهادت حضرت فاطمه - سلام الله‌علیها-  به رحلت پیامبر- صلی‌الله‌علیه‌و‌آله- اشاره می‌کند.[۸] البته از نظر برخی دیگر، این عبارت اشاره‌ای است به مصائب شدید حضرت فاطمه که بر اثر آنها در جوانی به شهادت رسید.[۹] 🔻منابع: ۱- مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۷. ۲- خویی، منهاج البراعة، ۱۳۵۸ش، ج۱۳، ص۸-۹. ۳- مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۲. ۴- ابن‌میثم، اختیار مصباح السالکین، ۱۳۶۶ش، ص۳۹۳. ۵- مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ۳۷-۳۸. ۶- فیض‌الاسلام، ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۱ش، ص۶۵۳. ۷- مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۸. ۸- خویی، منهاج البراعة، ۱۳۵۸ش، ج۱۳، ص۹-۱۰. ۹- مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۳. #نهج‌البلاغه_خطبه۲۰۲ #فاطمیه