📕 «ریشه بحران ریال/ علت افزایش نرخ ارز»/#قسمت_چهارم 🔹 گفتیم که راه‌اندازی بانکداری خصوصی الگوی نوینی برای مدیریت پول در ایران پایه گذاشت. وجه ممیزه این الگوی نوین با الگوی پیشین مشارکت بخش خصوصی در تولید نقدینگی است. به عبارت دیگر با راه‌اندازی بانکداری خصوصی، نظام جمهوری‌اسلامی ایران حق انحصاری خود برای مدیریت پول را با بخش خصوصی شریک شد. این تفاوت ساختاری کاملاً علت پیشی گرفتن نرخ رشد نقدینگی از نرخ رشد پول‌پایه را توضیح می‌دهد. برای درک این موضوع می‌بایست حداقل به سه نکته مرتبط توجه کرد: 🔹 اولاً: تا پیش از این بانک مرکزی و نهادهای دولتی می‌توانستند بسیاری پارامترها از قبیل نرخ بهره یا سود سپرده را به صورت دستوری به بانک‌ها، که آن زمان همه دولتی بودند، دیکته کنند. در الگوی جدید چنین چیزی ممکن نیست و بانک مرکزی نیازمند مکانیسم‌های پیچیده‌تری برای کنترل این پارامترها است که مستقیماً بر رشد نقدینگی اثرگذار هستند. 🔹 ثانیاً: رابطه مستقیمی وجود دارد بین نقدینگی خلق شده توسط یک بانک و سودی که آن بانک به عنوان یک بنگاه اقتصادی کسب می‌کند. در نتیجه، بانک‌های خصوصی که بنابه‌تعریف به دنبال کسب سود بیشتر هستند، ذاتاً تمایل به افزایش هرچه‌بیشتر نقدینگی دارند. 🔹 ثالثاً: در الگوی جدید، بانک‌های دولتی حتی اگر بخواهند هم نمی‌توانند در تعیین پارامترهای مهمی چون نرخ بهره و سود سپرده مستقل از بانک‌های خصوصی و مطابق با مصالح دولت عمل کنند زیرا ورشکسته خواهند شد. به طور خلاصه، آنچه موجب پیشی گرفتن نرخ رشد نقدینگی از نرخ رشد پول‌پایه شده رقابت بانک‌ها بر سر خلق نقدینگی است. 📍 جالب این است که بانکداری خصوصی فقط در ایران موجب رشد نقدینگی سرسام آور شده است، چرا؟ ... در ادامه بیان خواهیم کرد. / ادامه دارد... 🔹@jorehayeandishe .