مباحث #قصه_های_قرآنی
✨اصحاب فیل چه کسانی بودند✨
🐘
اصحاب از مادهی "صحب" در لغت به معنای ملازم و همراه (انسان، حیوان، مکان یا زمان) و جمع صاحب میباشد. اصحاب فیل به سپاهى گفته مىشود كه به فرماندهى اَبرَهه، قصد ویران كردن كعبه را داشتند. ابرهه فرزند صَبّاح، اهل حبشه و از فرمانروایان یمن بود و بر اثر زخمى كه در یكى از جنگها در صورت وى پدید آمد به اَشرَم ملقب شد. كنیه وى را اَبویَكْسوم دانستهاند. او با حیلهاى، فرمانرواى پیشین یمن، یعنى «اَرباط» را كشت و خود بر جاى او نشست.
⛪️ تأسیس کلیسای قُلَّیْس به دست ابرهه
ابرهه از این كه كعبه مورد توجه ویژه مردم بود و زیارت آن، قدرت و شوكت مكه را در پى داشت ناخشنود بود و تصمیم گرفت مردم را به جاى مكه، متوجه یمن كند تا سلطه و نفوذ حبشه و امپراتورى روم و تسلط آنها بر همه سرزمینهاى عربى مانند مكه بیشتر شود. وى در پى این تصمیم، كلیسایى باشكوه به نام «قُلَّیْس» در صَنعا بنا كرد و از مردم خواست تا به جاى كعبه، به زیارت آن بروند.
💐 @jqkhhamedan 💐
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨تصمیم به تخریب کعبه✨
این اقدامات خشم ابرهه را برانگیخت و فهمید كه با بودن كعبه، نمىتواند مردم را از مكه متوجه یمن كند و به اهداف خود برسد، از اینرو تصمیم گرفت كعبه را ویران كند. براى این كار سپاهى مجهز فراهم آورد و با فیلهاى جنگى به سوى مكه حركت كرد. شمار سپاهیان را 60000، و تعداد فیلها را یك، 8، 12، 13 و 1000 رأس نوشتهاند. در بین راه، هر قبیلهاى را كه با آنها به مقابله برمىخاست درهم شكسته و سران آنها را اسیر مىكردند تا در نزدیكى مكه در محلى به نام «مُغَمَّس»یا «حبّ المُحَصَّب» فرود آمدند. ابرهه گروهى از سواران خود را به فرماندهى اَسود بن مقصود براى تاراج اموال مردم به مكه فرستاد كه در این میان 200 شتر را از عبدالمطلب به غارت بردند و به وسیله حُناطه حِمْیَرى به بزرگ مكیان یعنى عبدالمطلب پیامى به این مضمون فرستاد كه من قصد جنگ با شما را ندارم و هدفم ویران كردن این خانه است.
✨ملاقات عبدالمطلب و ابرهه✨
عبدالمطلب پس از شنیدن پیام ابرهه گفت: ما نیز توان جنگ نداریم؛ اما كعبه خانه خدا و خانه خلیل وى حضرت ابراهیم علیهالسلام است و او خود حرم خویش را حفظ خواهد كرد.سپس عبدالمطلب به ملاقات ابرهه رفت. ابرهه با دیدن سیماى زیبا و ابهت او از تخت به زیر آمد و كنار وى روى زمین نشسته، گفت: خواستهات چیست؟ عبدالمطلب گفت: سپاهیانت 200 شتر از من ربودهاند بگو تا بازگردانند. ابرهه با آنچه از مقام بزرگ قریش شنیده بود، از این درخواست شگفتزده شد و گفت: تصور مىكردم از من بخواهى خانهاى را كه آیین تو و پدران توست، ویران نكنم. عبدالمطلب گفت: من صاحب شتران خویشم و خانه، خود صاحبى دارد كه تو را از تعرض به آن باز خواهد داشت. عبدالمطلب پس از بازگشت از نزد ابرهه به مردم مكه فرمان داد شهر را ترك كرده به كوهها و درههاى اطراف پناه برند و خود با تنى چند در مكه ماند. وى حلقه در كعبه را گرفت و با سرودن اشعارى از خداى خانه یارى خواست. پس از آن حلقه خانه را رها كرده به سوى درههاى مكه رفت. گویند زمانى كه ابرهه فرمان حمله داد عبدالمطلب یا شخصى به نام نفیل بن حبیب، خود را به فیل جنگى رساند و در گوشش گفت: از حرکت بایست و از جایى كه آمدهاى بازگرد. اینجا سرزمین امن الهى است. ناگهان فیل پیش او زانو زد و هیچ فشارى نتوانست او را به سوى كعبه به حركت درآورد؛ ولى به هر سوى دیگر كه او را باز مىگرداندند، شتابان مىرفت.
▪️ @jqkhhamedan ▪️
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨نابودی سپاه ابرهه✨
☄️
در قرآن یک سوره به آن اختصاص داده و هدف از بیان این واقعه را عبرت گرفتن مردم تصریح نموده و پیامبر خویش را مورد خطاب قرار داده و فرموده: «أَلَمْ تَرَ کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِأَصحَابِ الْفِیل»؛آیا ندیدی پروردگارت با فیل سواران [لشکر ابرهه که برای نابودی کعبه آمده بودند] چه کرد؟! این معجزهای مشهود و محسوس، جهت تنبه و عبرت گیری است؛ تا مردم به طاعت و عبادت خدا روی آورند.قرآن كریم چگونگى عذاب آنان را اینگونه بیان مىكند كه خداوند دستههایى از پرندگان را با سنگهایى از گِل، به سوى آنان فرستاد تا با آنها اصحاب فیل را هدف قرار داده و نابود كنند.درباره جزئیات این عذاب، میان مورخان و مفسران، اختلافات فراوانى وجود دارد؛ نقل شده كه در منقار و پاهاى هر یك از مرغان ابابیل، سه سنگریزه بود و هر سنگریزه بر سر و پیكر یك نفر فرود مىآمد وى را نابود مىكرد.گفتهاند: وقتى ابرهه چنین دید پا به فرار گذاشت؛ اما یكى از سنگها به او اصابت كرد و بر اثر آن به تدریج گوشت بدنش ریخت و از آن چرك و خون خارج شد. به نقلى، دست و پایش جدا شدتا به یمن رسید و در حالى نابود شد كه سینه و قلبش شكافته و شكمش پاره شده بود و به قولى، در بین راه در میان قبیله خَثْعَمْ هلاك شد.بیشتر نویسندگان مسلمان، عذاب اصحاب فیل را 40 سال پیش از بعثت و در سال ولادت رسول اكرم صلى الله علیه و آله دانسته و این تقارن را از بركات ولادت آن بزرگوار (ارهاص) برشمردهاند.داستان اصحاب فیل در میان مردم حجاز چنان مشهور بود كه سال وقوع این رخداد، «عامالفیل» را مبدئى براى تاریخ قرار داده و در اشعارشان از آن یاد كردهاند و زمانى كه پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله سوره فیل را براى مشركان خواند با وجود مخالفت شدیدى كه با او داشتند هیچ كس آن را انكار نكرد، از این رو خداوند، عذاب اصحاب فیل و خنثی شدن مكر آنها براى ویرانى كعبه را از نشانههاى روشن الهى و از نعمتهاى خداوند براى قریش مىداند: «أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ × أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ». در مورد تاریخ این واقعه نیز برخی آن را 40 سال قبل از تولد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و برخی 23 سال قبل میدانند؛ ولی اکثر علماء برآنند که عام الفیل همان سالی بود که رسول اکرم صلی الله علیه و آله در آن سال متولد شد.
💐 @jqkhhamedan 💐
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨پادشاه و عصر اصحاب كهف✨
در مورد پادشاه دوران اصحاب كهف اختلاف نظر است؛ اما بيشتر مورخان پادشاه ظالمى را كه اصحاب كهف از ستم وى به غار پناه بردهاند «دقيانوس» دانستهاند؛ يعنى پادشاه و امپراتور روم كه در تاريخ با نام «دكيوس» يا «ديكيانوس» شناخته مىشود و بين سالهاى 249ـ251 ميلادى حكومت داشته است؛ نيز پادشاه صالحى را كه اصحاب كهف در دوران وى از خواب برخاستند «تيذوسيوس دوم» (تاودوسيوس و به نقلى ثيودوسيوس دوم) دانستهاند؛ امپراتورى كه در تاريخ به «تيدوسيوس دوم» معروف بود و بين سالهاى 408ـ450 ميلادى حكومت كرده است. منابع مسيحى نيز در اين مورد با همين نقل هماهنگ است.
💐 @jqkhhamedan 💐
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨اَصحاب مَديَن✨
زیستن این قوم در دوره تاریخى پس از حضرت ابراهیم علیهالسلام و پیش از بعثت حضرت موسى علیهالسلام نشان مىدهد كه مردمان مدین در آغاز بر آیین ابراهیم علیهالسلام بوده و در گذر ایام به كفر و شرك گراییدهاند. آیه «وَلاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاَحِهَا»، مىتواند مؤیدى بر این ادعا باشد بنابراین، مىتوان گفت: شعیب علیهالسلام كه شریعت مستقلى نداشته، قوم خود را به آیین ابراهیم علیهالسلام مىخوانده است.
📜 تاریخ مدین و ساكنان آن را در دوران حیات شعیب علیهالسلام مىتوان به دو دوره تقسیم كرد:
دوره پیش از عذاب كه مردم پس از دعوت شعیب علیهالسلام به دو گروه اقلیت مؤمنان و اكثریت كافران تقسیم شدند. (سوره اعراف/7، 87ـ88؛ سوره هود/11،91) از این كه قرآن در این دوره از مخالفان شعیب علیهالسلام با عنوان ملأ مستكبر (سوره اعراف/7،88) یاد كرده است، مىتوان به وجود طبقه اشراف و ثروتمند و در نتیجه وجود فاصله طبقاتى در مدینِ آن زمان پى برد. از كافرانى كه در این دوره زمانى با عذاب الهى نابود شدند، با «اصحاب مدین» یاد مىشود. (سوره توبه/9، 70؛ سوره حج/22، 44)
دوره پس از عذاب و نابودى كافران كه همراه با شرایط اجتماعى ـ سیاسى و دینى مساعدى بوده است. از ساكنان مدین در این برهه با عنوان «اهل مدین» یاد شده و ظاهر آیات نشان مىدهد كه پناه بردن موسى علیهالسلام به مدین و سكونت چندین ساله وى در آنجا به هنگام پیرى و از كارافتادگى شعیب علیهالسلام در همین دوره بوده است. (سوره طه/20،؛ سوره قصص، 27ـ27)
برخلاف دوره نخست كه شعیب علیهالسلام و پیروانش با انواع فشارهاى اجتماعى روبرو بوده (سوره اعراف/7) و به اخراج از خانه و كاشانه خویش تهدید مىشدهاند (سوره اعراف/7،)، در این دوره آن حضرت با برخوردارى از جایگاه اجتماعى مطلوب، ضمن پناه دادن به موسى علیهالسلام وى را اجیر مىكند. شاید بتوان از مفاد قرار داد كارى شعیب علیهالسلام با موسى علیهالسلام بدست آورد كه در آن زمان مردان جوان، متناسب با شرایط اجتماعى روز براى مدت معینى شبیه آنچه امروزه به نام شیربها مرسوم است، براى پدر همسر خویش كار مىكردهاند. (سوره قصص، 25ـ28)برخى مفسران با استناد به آیه 27 سوره قصص/28 بر این باورند كه فریضه حج نیز در میان آنان رایج و به نوعى سالشمار آنها هم بوده است.در این كه «اصحاب ایكه» و «اهل مدین» در قرآن دونام براى یك قوم است یا آن كه دو قوم بودند كه حضرت شعیب علیهالسلام پیامبر هر دو بوده، میان مفسران اختلاف است.
🍁 @jqkhhamedan 🍁
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨قصه هامان و فرعون✨
📍سابقه نام هامان
شرق شناسان سالهای طولانی به عنوان یك شبهه قوی ضد قرآنی تكرار می كردند كه آوردن اسم " هامان" به عنوان یكی از مقربان فرعون در دوران موسی یك خطای تاریخی است، چون بر اساس متون مذهبي يهود، تنها يك هامان و آن هم وزيرخشايارشا وجود تاريخي دارد، پس هامان قرآن كه در زمان موسي(ع) و معاصر فرعون بوده خطاي تاريخي و سوء برداشت پيامبر در اقتباس از منابع يهودي به شمار مي آيد. اما دانشمند مسلمان فرانسوی «موریس بوكای» (1998-1920) در كتاب خود با نام «موسی و فرعون» توضیحاتی می آورد که می تواند پاسخی به این ادعا باشد. او معتقد بود از آنجا كه هامان درزمان موسي(ع) مي زيسته، بهترين منبع براي شناسايي وي و بررسي نام او، يك متخصص در زبان و خط باستاني مصر، (هيروگليف ) است.
ادامه دارد....
🍁 @jqkhhamedan 🍁
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨قصه هامان و فرعون✨
در شكل بالا، نمايشگر نام هامان به خط هيروگليف و بيان موقعيت و جايگاه اجتماعي اوست كه رسينسكي ترجمه آن را به زبان آلماني با عبارت «Vorsteherder Steinbruch arbeiter» درج كرده كه به معناي «فرمانده كارگران درمعادن سنگ» است. از سوی دیگر دائره المعارف قرآن ـ چاپ ليدن هلند ـ به عنوان آخرين مرجع معتبر غربي در مورد قرآن، نسبت به ديگر منابع متقدم، جانب انصاف را رعايت كرده و در كنار اشاره به قول مشهور محققان غربي در مورد هامان، به ديدگاه مذكور نيز توجه داشته و احتمال مي دهد كه هامان، معرّب كلمه مصري ها، آمِن، باشد كه عنوان بالاترين روحاني و شخص دوم بعد از فرعون بوده است. با توجه به آنچه ذكر شد هم شواهد تاريخي و هم منابع باستان شناختي از آن حكايت دارد كه هامان، واژه اي است كه خود يا مشابه آن در مصر باستان كاربرد داشته است و مناسبت معنايي اين واژه ها در مصر باستان با جايگاه هامانِ مذكور در قرآن كاملاً آشكار است.
📚فصلنامه علمی- تخصصی قرآن شناخت
🍁 @jqkhhamedan 🍁
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨ قارون ✨
لغت شناسان برای لفظ "قارون" معنی خاصی ذکر نکردهاند، به گفته بعضی از آنان ممکن است وجه تسمیهاش به خاطر این باشد که او قرین (نزدیک) فرعون بوده است."قارون بن یصهر" از بنی اسرائیل و از نزدیکان حضرت موسی علیه السلام بوده است (پسرعمو یا پسرخاله او). چنین به نظر میرسد قارون در نزد فرعون مقام عالی داشت؛ به نقلی هامان، وزیر فرعون و قارون خزانه دار وی یا عامل و کارگزار فرعون بر بنی اسرائیل بوده است.
■ @jqkhhamedan ■
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨ قارون ✨
نام قارون 4 بار در سه سوره از قرآن آمده است. در بخشی از آیات سوره قصص سخن از درگیری بنی اسرائیل با این مرد ثروتمند و سرکش به میان آمده، قارونی که مظهر ثروت آمیخته با کبر و غرور و طغیان بود.حضرت موسی علیه السلام در طول زندگی خود با سه قدرت طاغوتی تجاوزگر مبارزه کرد: فرعون که مظهر قدرت حکومت بود و قارون که مظهر ثروت بود و سامری که مظهر صنعت و فریب و اغفال بود. (گر چه مهمترین مبارزه موسی علیه السلام با قدرت حکومت است ولی دو مبارزه اخیر نیز برای خود واجد اهمیت و محتوی درسهای آموزنده و بزرگ است)
🔔 قارون از نظر اطلاعات و آگاهی، معلومات قابل توجهی از تورات داشت، نخست در صف مؤمنان بود ولی ضعف ایمان و غرور و ثروت و کمی ظرفیت، او را به آغوش کفر کشانید.
🍁 @jqkhhamedan 🍁
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨ قارون ✨
قرآن درباره ثروت قارون چنین می گوید: «إِنَّ قَارُونَ کَانَ مِن قَوْمِ مُوسیَ فَبَغَی عَلَیْهِمْ وَ ءَاتَیْنَاهُ مِنَ الْکُنُوزِ مَا إِنَّ مَفَاتِحهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَةِ أُوْلیِ الْقُوَّةِ...»؛ قارون از قوم موسی علیه السلام بود اما بر آنان ستم کرد، ما آنقدر از گنجها به او داده بودیم که حمل کلیدهای آن برای یک گروه زورمند مشکل بود... بعضی از مفسرین گفتهاند: مراد از «مفاتح» کلید گنجینههاست، برخی دیگر قائلند، «مفاتح» خود گنجینههاست. به هر حال منظور هر کدام که باشد گویای ثروت فراوان قارون است. در میان بنی اسرائیل افراد متعهد و دلسوزی وجود داشت که از تکبر و مال اندوزی او بر حال خودش و دیگران نگران بودند و در صدد نصیحتش برآمدند و در چندین مرحله به اندرز او پرداختند
🍁 @jqkhhamedan 🍁
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨ یاجوج و ماجوج ✨
قرآن کریم در دو مورد از « یاجوج و ماجوج » سخن گفته که از آن برمی آید این دو نام متعلق به دو قبیله وحشی و خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدی برای ساکنان محل سکونت خود داشتند. علامه طباطبایی رحمةاللهعلیه از مجموع گفتههای تورات استفاده میکند یاجوج و ماجوج، گروه یا گروههای بزرگ و مردمانی جنگجو و غارتگر بودند که در دوردستترین نقطه شمال آسیا میزیستند.عبدالرؤوف مصری معتقد است یاجوج و ماجوج قبایلی از « مغول » و ساکن در آن طرف دیوار چین بودند و چینیها آنان را رعیت متمرد مینامیدند و پادشاهان چین با آنها پیوسته در حال جنگ و گریز بودند. در سال ۲۳۵ پیش از میلاد، نخستین امپراتور چین تدابیری اندیشید که از جمله آنها ایجاد سد چین بود و در سال ۲۲۵ قبل از میلاد دیوار چین به طول ۱۵۰۰ میل از کانسو تا خلیج سونح امتداد یافت. آتیلا که در اوایل قرون وسطی به اروپا هجوم آورد و چنگیزخان که تمام ممالک شرق را دستخوش وحشت کرد، از این قبیله بودند. همچنین ایشان و علائلی، یاجوج و ماجوج مسطور در آیه ۹۶ سوره انبیاء را علم برای قبیله خاصی نمیدانند.
🍁 @jqkhhamedan 🍁
مباحث #قصه_های_قرآنی
✨ یاجوج و ماجوج ✨
🔹از علایم ظهور دوران مسیح
قصه یاجوج و ماجوج در کتاب حزقیال (بابهای ۳۸ - ۳۹) با عنوان «یاجوج و ماجوج» موجود است و چند فقره از Aggadah درباره جنگ یاجوج و ماجوج سخن میگوید که علامت ظهور دوران مسیح است.
🔸جلوگیری توسط ذوالقرنین
برخی گفتهاند یاجوج و ماجوج همان اقوام بدوی بودند که آنها را « تاتار » نامیدهاند. حدود ششصد سال پیش از میلاد، یک دسته از آنان در سواحل دریای سیاه پراکنده شده، هنگام پایین آمدن از دامنه کوههای قفقاز ، به آسیای غربی هجوم بردند. این نقطه، آن روز « مغولستان » نامیده میشد. ذوالقرنین برای جلوگیری از تاخت و تاز آنها، سدی میان دو کوه ساخت.
📚برگرفته از قاموس قرآن
🍁 @jqkhhamedan 🍁