💠 بحث‌هایی کلی درباره کتاب مقدس (4) ✡️ بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی (قسمت اول) 🌐 ج) نقادی کتاب مقدس و نقد تاریخی 1⃣ سنت یهودی درباره تاریخ پیدایش، منشأ، نویسنده و محتوای متون مقدس خود دیدگاهی خاص داشته است. از آنجا که این دیدگاه بر #الهامی_بودن این متون در تمام مراحل آن مبتنی بوده کمتر اجازه‌ی چون و چرا نسبت به آن داده می‌شده است. 2⃣ براساس این دیدگاه، #تورات را موسی (ع) نوشته و کتاب صحیفه‌ی یوشع را یوشع بن نون نوشته و همین‌طور سایر کتاب‌های #عهد_قدیم را همان کسانی نوشته‌اند که نامشان در عنوان کتاب‌ها ذکر شده است. 3⃣ برخی از کتاب‌هایی که در عنوانشان نام فردی خاص نیامده نیز به یکی از شخصیت‌های معروفی نسبت داده شده‌اند که تقریباً مقارن با همان زمانی هستند که آن کتاب‌ها درباره‌ی آن سخن می‌گویند، برای نمونه کتاب داوران به سموئیل نبی نسبت داده شده است. 4⃣ این انتساب‌ها همچنین تاریخ تقریبی نگارش این کتاب‌ها را مشخص کرده است. به‌طوری که بخش عمده‌ی اعتبار و حجیت این کتاب‌ها در گرو انتساب آنها به شخصیت‌های شناخته شده و موجه، از قبیل انبیا و دیگر بزرگان عهد قدیم بوده است. 5⃣ حال اگر این انتساب‌ها ابهام ایجاد کند و یا تاریخ نگارش این کتاب‌ها جابه‌جا شود و مثلاً چند قرن یا چند دهه به عقب بیفتد به اعتبار آنها لطمه می‌زند؛ به همین دلیل بحث نقادانه در این‌باره آسان نیست و برخی که از درون سنّت بر آن شده‌اند تا دیدگاه سنتی را در این‌باره به نقد کشند مجبور بوده‌اند سخن خود را به صورت رمزی بیان کنند. 6⃣ اما پس از قرن هجدهم و #نهضت_روشنگری بحث‌ها وارد مرحله جدیدی شد. در این زمان نیز دیدگاه سنتی درباره #کتاب_مقدس به نقد کشیده شد، اما آنچه در این دوره صورت گرفت چه به لحاظ گستردگی و چه به لحاظ روش تأثیر با قبل، بسیار متفاوت بود. 7⃣ بنابراین نقادی کتاب مقدس را باید به دو بخش قبل و بعد از #عصر_روشنگری تقسیم کنیم و اولی را «نقد قدیم» و دومی را «نقد جدید» بنامیم. ✍️ نویسنده: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی 📚 منبع: كتاب «بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی – مسیحی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول: بهار 1396. 📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده: 👉 http://yon.ir/otestament ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #متون_مقدس_یهودی

💠 بحث‌هایی کلی درباره کتاب مقدس (5) ✡️ بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی (قسمت اول) 🌐 ج) نقادی کتاب مقدس و نقد تاریخی / نقد قدیم 1⃣ در قرون وسطا و پس از آن عالمانی درباره‌ی #کتاب_مقدس سخنانی گفته‌اند که با دیدگاه سنتی سازگاری نداشته است. 2⃣ با این‌که آنان نقاد دیدگاه سنتی درباره‌ی کتاب مقدس بوده‌اند، اما نقدشان به گونه‌ای نبود که اصل تقدّس و #الهامی_بودن متون مقدس را زیر سؤال ببرد. 3⃣ شاید بتوان تفاوت این دو نقد را این‌گونه خلاصه کرد که نقد قدیم دیدگاه سنتی را زیر سؤال می‌برد، در حالی‌که نقد جدید اصل تقدّس و الهامی بودن #متون_مقدس را مورد تردید قرار می‌دهد. در واقع نقد دوم به این متون مانند کتاب‌های بشری نگاه می‌کند. 4⃣ نخستین سخنان نقادانه درباره‌ی تاریخ نگارش و نویسندگان متون مقدس #یهودی را می‌توان در قرون وسطا دید. 5⃣ شاید بتوان دانشمند یهودی، #ابراهیم_بن_عزرا را از پیشگامان این بحث قلمداد کرد. او در کتابش، تفسیر سفر تثنیه، به صورتی رمزگونه به نکاتی اشاره می‌کند که حکایت از این دارد حضرت موسی، که مطابق سنّت، نویسنده‌ی #اسفار_پنجگانه تورات شمرده می‌شد، در واقع نویسنده‌ی این کتاب نیست و این کتاب قرن‌ها پس از او نوشته شده است. 6⃣ بعدها #باروخ_اسپینوزا رمزهای ابن عزرا را گشود و خود نیز شواهد متعدد دیگری را بر آن افزود و نیز پا را از #تورات هم فراتر نهاد و با عمده کتاب‌های تاریخی #عهد_قدیم با همان روش برخورد کرد. 7⃣ او به همان شیوه‌ی ابن عزرا ثابت کرد که علاوه بر تورات، کتاب‌های یوشع، داوران، روت، سموئیل و پادشاهان نیز بسیار متأخرتر از زمانی که سنّت قائل است نوشته شده‌اند. 8⃣ شیوه‌ی کار این دو نفر چنین بود که شواهدی از درون این کتاب‌ها می‌آوردند که اثبات می‌کرد فلان جمله یا عبارت نمی‌تواند نوشته‌ی همان فردی باشد که سنّت می‌گوید و یا در همان زمانی نوشته شده باشد که سنّت مدعی است. 9⃣ البته افراد دیگری را نیز می‌توان نقاد دیدگاه سنتی شمرد. کسانی مانند #اراسموس، #هوگو_گروتیوس از هلند، #ریچارد_سایمون و #ژان_استراک از فرانسه، #توماس_هابز، #جان_لاک و #اسحاق_نیوتن از انگلستان که هریک به‌گونه‌ای نقادانه به کتاب مقدس و دیدگاه سنتی درباره‌ی آن پرداخته‌اند. ✍️ نویسنده: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی 📚 منبع: كتاب «بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی – مسیحی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول: بهار 1396. 📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده: 👉 http://yon.ir/otestament ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #متون_مقدس_یهودی