✡️ نقد و بررسی گزارش اعدام مردان بنی قریظه 🎯 خلاصه‌ی مقاله 1️⃣ حادثه #بنی‌قریظه از حوادثی است که مستشرقان روی آن حساسیت زیادی دارند. ریشه‌ی داستان، روایت #ابن_اسحاق است که نیاز به تأمل جدّی دارد. (ابن اسحاق در سال 151، یعنی 145سال پس از واقعه بنی‌قریظه از دنیا رفته است.) او می‌نویسد: رسول خدا (ص) بنی‌قریظه را در خانه‌ای در مدینه زندانی کرد، سپس چندین خندق کنده دستور داد آنان را آوردند و در حالی‌که گروه گروه آنان را می‌آوردند سرهایشان را قطع کرد و اینها را ششصد یا هفتصد و برخی تا هشتصد و نهصد نفر گفته‌اند! 2️⃣ «سید برکات احمد» در جزئیات این روایت مناقشاتی کرده و گفته است که مگر نمی‌شد پیامبر (ص) اینها را به مدینه نیاورد و کنار قلعه خودشان آنان را گردن بزند؟! و نکته دیگر این‌که مگر خندق از قبل در نزدیک مدینه نکنده بودند. چه لزومی داشت تا دوباره خندق بکنند؟! 3️⃣ #ابن_حجر_عسقلانی این واقعه و گزارش‌های مربوط به آن را انکار کرده و از روایاتی که ابن اسحاق در موضوعات نبردهای صدر اسلام از یهودیان نقل می‌کند که آنان هم از پدران خود روایت کرده‌اند، به «حکایات غریب» تعبیر می‌کند. معاصر ابن اسحاق یعنی #مالک_بن_انس هم ابن اسحاق را به دروغ‌گویی متهم کرده و او را به جهت نقل چنین روایاتی، و به‌عنوان کسی که روایاتش را از یهودیان می‌گیرد، دجال می‌شمارد. 4️⃣ قرآن کریم به‌عنوان تنها منبع معتبر و معاصر این ماجرا، به گونه‌ای بسیار مختصر در آیه 26 سوره احزاب به این حادثه اشاره کرده و فقط از کسانی که مستقیماً در نبرد شرکت داشته‌اند سخن می‌گوید. اگر کشته شدگان در این حادثه 600 تا 900 نفر بودند رویدادی مهم تلقی و در قرآن به‌صورت روشن به آن اشاره می‌شد که از آن درس و عبرت گرفته شود. اما فقط با اعدام سران خطاکار بنی‌قریظه، طبیعی است که بیش از این مقدار در قرآن اشاره نشود. 5️⃣ این داستان، نمونه‌ای مشابه در تاریخ قدیمی #یهود دارد که می‌توان این گزارش را نسخه‌ای از همان نقل کهن دانست. در آن حادثه گفته می‌شود انقلابیون یهود علیه رومیان قیام کردند، اما پس از تخریب معبد آنان در سال 73 میلادی و فرار آن‌ها به قلعه #ماسادا، ماجرا به قتل‌عام ایشان پس از محاصره‌شان انجامید. برخی از آنان كه از واقعه جان سالم به در بردند به جنوب گریختند و به #یثرب آمدند و در آنجا ساکن شدند و آنان که ماندند گزارش آن را به نسل‌های بعدی منتقل کردند. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

✡ مدخل حنوکا در دایرةالمعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم 🎯 عید حنوکا (گشایش معبد) Hanukkah 1⃣ «عید حنوکا» معادل واژه عبری «حانوکه» و به‌معنای افتتاح و گشایش است. این عید که ٨ روز ادامه می‌یابد از ٢۵ #کیسلو (مصادف با دسامبر) آغاز می‌شود و در دوم طوت خاتمه می‌یابد. 2⃣ مناسبت تاریخی این عید در واقع ورود یهودای #حشمونی (یا مکابی) به #قدس و از سر گیری شعائر یهودی در معبد توسط اوست و به‌همین دلیل به این عید، افتتاح و گشایش گفته می‌شود. 3⃣ می‌گویند که وقتی یهودا مکابی وارد معبد شد دریافت روغن مقدسی که مُهر کاهن اعظم بر آن زده شده، تنها برای استفاده یک روز کافی است، در حالی‌که بر اساس دستور #تورات باید این روغن تا آماده شدن روغن جدید، ٨ روز دوام یابد. اینجا بود که معجزه‌ای روی داد و روغن شمعدان به‌جای یک روز به مدت ٨ روز سوخت. به‌همین دلیل برای چنین روزی #شمعدان ٩شاخه‌ی #منورا ساخته شد. در شب اول یک شمع آن افروخته می‌شود و روز بعد، شمع دیگری روشن می‌گردد و به این ترتیب تا روز هشتم تمامی شمع‌ها روشن می‌شود. در آخرین روز بخش‌هایی از سِفر اعداد را می‌خوانند و سپس معجزه حنوکا در هنگام تلاوت عمیدا، وصف می‌شود. 4⃣ حاخام‌ها تصمیم گرفتند بخش‌هایی از سِفر زکریا را بخوانند: «این است آن‌چه خداوند قادر به زروبابل می‌گوید: نه به قدرت، نه به قوت، بلکه به روح من» (6/4). حاخام‌ها بدین‌وسیله خواستند از اهمیت بُعد نظامی عید بکاهند و بر بُعد معنوی‌اش تأکید نمایند. البته امروزه تحت تأثیر صهیونیست‌ها (خصوصاً در اسرائیل) عکس این عمل می‌شود؛ زیرا آنها به شکل مبالغه‌آمیزی این عید را برگزار کرده، بر بُعد ملّی [و پیروزی نظامی] آن تأکید می‌کنند. 5⃣ عید حنوکا در واقع از اعیاد ذکر شده در #عهد_عتیق نیست و در گذشته از اهمیت چندانی برخوردار نبود. به‌همین دلیل به‌استثنای عید نصیب (#پوریم)، تنها عیدی است که کار کردن در آن حرام نیست. عید حنوکا در گذشته به شکل ساده‌ای برگزار می‌شد؛ به این ترتیب که در روز اول یک شمع و در روز دوم دو شمع و به همین شکل تا هشت شمع روشن می‌گردید و پدر خانواده دعایی می‌خواند و افراد خانه سرود ساده‌ای را با هم می‌خواندند که در آن از خداوند تشکر کرده، سلوکی‌ها را سگ می‌نامیدند! (دقیقاً می‌گفتند: دشمنانی که پارس می‌کنند). کودکان نیز بازی ساده‌ای داشتند. روزهای عید حنوکا با سایر روزهای هفته فرقی نمی‌کرد. 6⃣ البته عید حنوکا به‌دلیل همزمان شدنش با عید #کریسمس مسیحیان، اهمیت فوق‌العاده‌ای یافت؛ زیرا گروه‌های یهودی از فرهنگ پیرامون خود تأثیر می‌پذیرفتند. به‌همین دلیل این عید بی‌اهمیت به مهم‌ترین عید یهود و به پژواک کریسمس تبدیل شد؛ زیرا #منورا در برابر درخت کریسمس قرار می‌گیرد و به کودکان یهودی هدیه می‌دهند. این دو عید، کاملاً #سکولار شده و به مناسبتی برای شادی و تفریح تبدیل گشته است. عید حنوکا در تقلید از عید کریسمس تا آنجا پیش رفت که همه‌ی آداب و رسوم گذشته‌ی آن یعنی دعاها، سرودها و بازی‌های سنتی کودکان از یاد رفت و درخت حنوکا به‌عنوان همتای درخت کریسمس مطرح شد. در میان یهودیان مسئولیت توزیع هدایا با #عمو_ماکس (همتا و معادل بابانوئل) است. 7⃣ نکته‌ی جالب توجه این‌که اگر چه عید حنوکا، هویت #یهودی خود را کاملاً از دست داده است، ولی در عین حال آن‌را مهم‌ترین نشانه‌ی هویت یهودی می‌دانند! عید حنوکا در اسرائیل به‌عنوان عیدی دینی-ملّی جشن گرفته می‌شود و در آن، شمعدان‌ها در میادین عمومی شهرها روشن شده، افرادی مشعل به‌دست در معابر عمومی به‌طور منظم و هماهنگ به راه می‌افتند و هزاران جوان در این مراسم به قلعه‌ی #ماسادا صعود می‌کنند. 📚 منبع: دایرةالمعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، عبدالوهاب المسیری، جلد پنجم، صفحات ٢٨٧ و ٢٨٨ ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter