💠کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

#ميرزا_محمود_شهابى #حقيقة_الوجود 🔶 معجزه مرحوم ميرزا محمود شهابى خطيبى در مسجد گوهرشاد مشغول ايراد خطبه بود و عليه حكما داد سخن مى داد. او مدّعى بود اصطلاح "حقيقة الوجود" ساخته و پرداخته فيلسوفان است و منشأ دينى ندارد. وى اعلام كرد: اگر در روايات اين كلمه آمده باشد، از اعتقادش درباره حكما دست خواهد كشيد. بعد از سخنرانى پايين منبر تعدادى گرد ايشان جمع شده بودند؛ ما نيز با تعدادى از طلّاب مشغول صحبت بوديم. در اين ميان كتابى را در دست يكى از رفقا ديدم؛ از او پرسيدم چه كتابيست؟ پاسخ داد: "مصباح المتهجّد" شيخ طوسى؛ كتاب را گرفتم و باز كردم؛ ناگهان در آن صفحه به روايتى برخورد كردم كه در آن اين روايت آمده بود: ...يَا مَنْ هَدَانِي إِلَيْهِ وَ دَلَّنِي عَلَيْهِ حَقِيقَةُ اَلْوُجُودِ عَلَيْهِ وَ سَاقَنِي مِنَ اَلْحَيْرَةِ إِلَى مَعْرِفَتِهِ وَ بَصَّرَنِي رُشْدِي بِرَأْفَتِهِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... زود كتاب را بردم و به سخنران نشان دادم. 💠کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

#معارف_الهى #مكتب_اهل_بيت_عليهم_السلام 🔶 نقش عقول در اعتقاد به خدا (اثبات پذيرى خدا) امام رضا عليه السلام ضمن خطبه اى فرمود: ...بِصُنْعِ اَللَّهِ يُسْتَدَلُّ عَلَيْهِ وَ بِالْعُقُولِ يُعْتَقَدُ مَعْرِفَتُهُ وَ بِالْفِطْرَةِ تَثْبُتُ حُجَّتُهُ... 🔵 به واسطه آفرينش (مخلوقات) بر وجود خدا استدلال مى شود و به واسطه عقول به معرفت خدا اعتقاد پيدا مى شود و به وسيله فطرت (آفرينش الهى انسان) حجّتِ خدا (استدلال بر وجود خدا) ثابت مى شود. التوحيد، باب التوحيد و نفى التشبيه، حديث ٢. ❓ آيا وجود خدا اثبات پذير است؟ از مجموعه تعاليم مكتب اهل بيت عليهم السلام از جمله اين حديث شريف استفاده مى شود كه وجود خدا را مى توان اثبات كرد. اقسام سه گانه برهان عبارت است از: - برهان لِمّى - برهان دليل - برهان إنّى مطلق بر وجود خداى متعال نمى توان برهان لمّى اقامه كرد؛ زيرا وجود واجب، علّت ندارد. در اين روايت به برهان دليل كه پى بردن به علّت از را علم به معلول است، اشاره شده است: "به واسطه صنع خدا، بر وجود خدا استدلال مى شود." به تعبير مرحوم قاضى سعيد قمى هر موجودى (ممكنى) مستقلّاً زبان گويايى است بر ثبوت صانع و خالق يعنى طبيعت امكان بر وجود صانع و خالق دلالت مى كند؛ "اذ الإمكان هو الطبيعة الفاقرة الحقيقة و الفقر الحقيقى يستدعى الغناء الحقيقى و المحتاج لابدّ من محتاج اليه..." 📖 شرح توحيد الصدوق، ج ١، ص ١٢٧. 🔵 در ادامه به نقش عقل در معرفت به خدا اشاره شده و اينكه خدا از طريق حس و خيال شناخته نمى شود؛ عقل است كه از راه هاى ممكن (برهان دليل و برهان إنّى مطلق) به معرفة الله نائل مى شود. البته راه ديگرى هم هست كه فوق راه هاى عادى است (طورٌ وراء هذه الأطوار)؛ قاضى سعيد اين راه را مخصوص خُلّص از محمّديين به حساب آورده و اينكه تفضّلى است از سوى خدا براى پيامبر خاتم و هر كس كه اين نور را درك كند. 📖 شرح توحيد الصدوق، ج ١، ص ١٢٨. 🔶 فطرت الهى امام مى فرمايد: و به وسيله فطرت (آفرينش الهى) حجّت خدا (استدلال بر وجود خدا) ثابت مى شود. اگر اين فطرت (آفرينش الهى) نبود، هيچ كدام از استدلال ها فايده اى نداشت و هيچ كس خالق خود را نمى شناخت. 💠 کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

#اطّلاع_رسانى #كتاب #شهيد_آية_اللّه_صدر 🔶 فروش ويژه آثار متفكّر شهيد آية الله سيّد محمّد باقر صدر mbsadr.ir/shop 💠 کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

🔶 اثبات پذيرى وجود خدا گفته شده قرآن كريم اصل وجود خدا را بديهى دانسته و به بيان اوصاف كمال الهى مانند وحدت، علم، قدرت، اراده و... پرداخته است؛ در عين حال همانطور كه گذشت بر اساس تعاليم عترت طاهرين عليهم السلام به دست مى آيد كه وجود خدا را از راه هاى گوناگون مى توان استفاده كرد. 🔵 فلاسفه مسلمان نيز در آثار خود براهين متعددى را براى اثبات وجود خدا اقامه كرده اند. ايشان معتقدند براى اثبات وجود واجب متعال دو نوع برهان مى توان اقامه كرد: - برهان اين سويى يا خَلقى مانند برهان حركت، برهان حدوث، برهان علّت و معلول و برهان امكان و وجوب. - برهان آن سويى يا برهان صدّيقين ✏️ به تعبير جناب فارابى برهان بر وجود خدا دو گونه است: يا برهان از خَلق به خالق است كه آورنده برهان از عالم ناسوت به بالا مى رود و خداى متعال را در آن سوى عالم امكان اثبات مى كند و به او مى رسد و يا از آن سوى عالم ماده به پايين مى آيد؛ يعنى از وجود محض، وجود واجب را به دست مى آورد كه در اين سير، برهان آورنده از بالا نزول مى كند و با اين نزول مى فهمد كه وجود محض، همان خداست. 📖 برهان صدّيقين علامه طباطبايى، ص ٢٢. 💠 کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

🔶 معناى اثبات پذيرى وجود خدا (وجود واجب) اثبات پذيرى وجود خدا امرى ممكن است؛ توضيح اينكه: در منطق به مناسبت تقسيم قضايا به مطلقه و موجّهه، از مواد ثلاث (وجوب، امكان و امتناع) نيز بحث مى شود. در هر قضيه حمليّه هنگامى كه محمولى به موضوعى اسناد داده مى شود (حمل مى شود)، اين اسناد و حمل از سه صورت خارج نيست: - ثبوت محمول براى موضوع ضرورت دارد. - ثبوت محمول براى موضوع امتناع دارد. - ثبوت محمول براى موضوع نه ضرورت دارد و نه امتناع؛ بلكه امكان دارد. 🔵 امكان دو اصطلاح دارد: - امكان خاصّ كه عبارت است از سلب ضرورت از هر دو طرف (ايجاب و سلب). - امكان عامّ كه عبارت است از سلب ضرورت از طرف مقابل. 📖 المنطق، ص ١٦٩-١٧١ 🔵 اكنون مى گوييم: اثبات وجود واجب متعال امكان دارد و مراد از امكان در اينجا امكان عام است؛ يعنى سلب ضرورت از طرف مقابل (سلب) است. به عبارت ديگر اثبات وجود خدا ممتنع نيست. چيزى كه ممتنع باشد، اقامه برهان براى آن ممكن نيست و چيزى ممتنع است كه مشتمل بر تناقض صريح يا مضمر باشد. مفهوم واجب الوجود (به تعبير قرآن غنىّ حميد) مشتمل بر تناقض صريح يا مضمر نيست؛ پس اقامه برهان بر وجود خدا امكان دارد. 📖 برهان صدّيقين علامه طباطبايى، ص ١٧. ✏️ از اين رو حكيم لاهيجى در "گوهر مراد" باب اول از مقاله دوم را به اثبات واجب الوجود متعال اختصاص داده و برهان "وجوب و امكان" را تبيين كرده است كه به خواست خدا به آن خواهيم پرداخت. 💠 کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

🔶 معرفى حكيم لاهيجى و كتاب "گوهر مراد" در برنامه معرفت 💠 کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

🔶 خادم علوم يا معيار علوم؟ از منطق با تعابيرى چون "خادم العلوم" ، "معيار عقل" و "ميزان" ياد شده است. حكيم سبزوارى در خطبه منظومه مى نويسد: قال تَعالَوا طالبِى الإيقانِ أتلُ عليكم حكمةَ الميزانِ اى طالبان يقين بياييد تا از حكمت ميزان براى تان بگويم. 🔵 ايشان معتقد است هر طور كه حكمت را تحليل كنيم (خروج نفس به كمال ممكنش در دو ساحت علم و عمل يا علم به احوال اعيان موجودات آنطور كه در نفس الأمر محقق اند به اندازه توان بشر)، منطق، جزئى از حكمت است؛ چگونه منطق از حكمت نباشد حال آنكه اصلا به عنوان ابزارى براى حكمت قرار داده شده و به وسيله منطق به حكمت توجه مى شود؟ 🔵 علامه حسن زاده به نقل از شيخ الرئيس: منطق ياور خوبى است در ادراك همه علوم؛ فاضل متأخر (يعنى جناب فارابى) حق دارد كه در مدح منطق زياده روى كند تا جايى كه گفته: جايگاه منطق نسبت به علوم، خادمى علوم نيست؛ بلكه جايگاه رئيس نسبت به علوم دارد چون معيار و مكيال است. 📖 شرح المنظومه (با تعليقات علامه حسن زاده)، ج ١، ص ٣٥-٣٨. نويسندگان كتاب ارزشمند "كليات فلسفه" (ريچارد پاپكين - آوروم استرول) نيز مى گويند: ✅ ...منطق شايد اساسى ترين شاخه فلسفه باشد. منطق را مى توان به عنوان آن شاخه از فلسفه تعريف كرد كه در آن، مورد تفكر، ماهيت خود تفكر است. در منطق كوشيده مى شود كه به چنين مسائلى پاسخ داده شود: ❓ استدلال صحيح چيست؟ ❓ چه چيز يك دليل صحيح را از يك دليل غلط مشخص و متمايز مى سازد؟ ❓ آيا روش هايى وجود دارد كه مغالطات استدلال را كشف و آشكار كند و در اين صورت آن روش ها كدام است؟ 📖 كليات فلسفه، ص ٣٣٨. 🔵 مرحوم ميرزا محمود شهابى نيز به نقل از ابو سليمان سجستانى از منطق به "معيار عقل" تعبير كرده است و مى نويسد: "عنايت ازلى مفيض حق و حكيم مطلق در تنگناى تحصيل حقائق نيز سعادت و شرافت حقيقى بشر را تأمين كرده و براى شناختن راه از چاه و تحرّز از غلط و اشتباه، وسيله اى به وى ارزانى داشته و آن وسيله قوه منطق و ميزان برهان و به تعبير ابو سليمان سجستانى معيار عقل است كه به حكمت در نهاد وى به وديعت نهاده است تا هر كس پايه خويش بداند و مقام ارجمند خود را بشناسد و بالتالى به سعادت و شرافت حقيقى نائل گردد. 📖 رهبر خرد، ديباچه. ✏️ در اهميت منطق ترديدى وجود ندارد؛ از اين رو برخى از منابع منطقى در سه مرتبه مقدماتى، متوسطه و عاليه معرفى خواهد شد. إن شاء الله تبارك و تعالى 💠 کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

🔶 برخى از متون منطقى در اين فرصت به برخى از منابع منطقى در سه سطح مقدمات، متوسط و عالى اشاره مى شود؛ اما پيش از آن جمله اى از جناب شيخ الرئيس ابوعلى سينا را در توضيح "منطق" تقديم مى كنم: 🔵 "و علم منطق علم ترازوست و علم هاى ديگر علم سود و زياد است. و رستگارى مردم به پاكى جان است و پاكى جان به صورت بستن هستى هاست اندر وى، و به دور بودن از آلايش طبيعت؛ و راه به دين هر دو، به دانش است، و هر دانشى كه سَختِه (سنجيده) نبود، يقين نبود؛ پس به حقيقت دانش نبود؛ پس چاره نيست از آموختن علم منطق. 📖 رساله منطق از دانشنامه علائى، ص ٤٢. - مقدمات: ١. منطق صورى، دكتر محمد خوانسارى. ٢. رهبر خرد، ميرزا محمود شهابى خراسانى. ٣. المنطق، شيخ محمدرضا المظفر. ٤. حاشيه ملّا عبدالله بر تهذيب المنطق تفتازانى. - متوسط: ١. تحرير القواعد المنطقيّة فى شرح الرسالة الشمسيّة، قطب الدين رازى. ٢. القواعد الجليّة فى شرح الرسالة الشمسيّة، علامه حلّى. ٣. الجوهر النّضيد فى شرح منطق التّجريد، علامه حلّى. ٤. اللئالى المنتظمة (منطق شرح منظومه)، ملا هادى سبزوارى. عالى: ١. أساس الإقتباس، محقّق طوسى. ٢. شرح الإشارات و التّنبيهات (بخش منطق)، محقّق طوسى. ٣. الشّفاء (بخش منطق به ويژه كتاب برهان)، ابوعلى سينا. ٤. رساله برهان علامه طباطبايى. ✏️ يك محصل (طلبه) در سنّت اصيل علوم اسلامى بعد از تحصيل " الكبرى فى المنطق" از مجموعه ارزشمند "جامع المقدمات" و "حاشيه ملا عبدالله" بسيارى از متون مرتبه متوسطه و عاليه را تحصيل مى كرد. 💠 کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a

#معرفى_كتاب #اصطلاحات_منطق 🔶 اصطلاح نامه هايى نيز درباره منطق وجود دارد كه دانش پژوه مى تواند از آنها بهره مند گردد. 📚 فرهنگ اصطلاحات منطقى مرحوم دكتر محمد خوانسارى جمع و جور است؛ در عين حال دو اصطلاح نامه ديگر مفصّل تر و نتيجه كار گروهى است. 💠 کانال تخصّصی کلام اسلامی @kalameslami 🔅🔅🔅 https://eitaa.com/joinchat/1768095837C159b256e9a