🔶 لزوم متذکّر بودن فضا و کالبد بازار 🔸 "بازار، سرای بی‌خبری و غفلت است. پس هر که در بازار یک تسبیح گوید خداوند هزار هزار ثواب برایش رقم زند". 📚منتخب میزان الحکمه، ۲۸۶ 🔸 همان‌طور که ملاحظه می‌گردد، طبق روایات فوق، فضای بازار به لحاظ نوع عملکرد و فعالیت‌هایی که در آن جاری است، قابلیت زیادی برای ایجاد غفلت از حقایق معنوی در انسان دارد و لذا بایسته است که در طراحی بازارها و مراکز تجاری از ایده‌هایی استفاده شود که این غفلت‌زایی به حداقل ممکن برسد. #معماری_اسلامی_ایرانی #شهرسازی_اسلامی_ایرانی 💠 💠

📌 استفاده از گیاهان دارویی در طراحی فضای سبز شهری 📝 محیط زیست پایدار: 🔸 کیفیت محیط زیست شهری با امکانات و تاسیسات فضای سبز ارتباط مستقیم دارد. در ادوار گذشته درکنار توجه به تَفَرُجِ روح و زیبایی، جنبه دارویی و اقتصادی کشت گیاهان درفضای سبز و باغ ها مدنظر بوده. 🔸 در همه آنها از باغ معلق بابِل مربوط به سالهای قبل از میلاد مسیح تا پردیس‌های ایرانی مربوط به قرن پنجم میلادی ضمن رعایت جنبه‌های زینتی و هنری گیاهان کاشته شده، مصارف خوراکی، دارویی و دفع آفات و... مورد توجه جدی بوده است و در چهارچوب سنت و اصول، هیچ چیز بی مورد و یا تنها برای زیبایی وجود نداشته بلکه آنچه مفید و لازم بوده زیبا عرضه شده است. 📸 خانه موزه مقدم | اواخر دوره قاجار | تهران #نه_به_نهال_مضر #شهرسازی_اسلامی_ایرانی

🌳 نگریستن به درختان مثمر و گیاهان مزروعی 🔸 خداوند تبارک و تعالی در این آیه به صراحت مردم را به نظاره میوه‌ها و وقتی که دارای میوه می شوند تا زمانی که میوه آن ها می رسد و امر می فرماید. 🔅 «وَهُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَرَاكِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ ۗ انْظُرُوا إِلَىٰ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكُمْ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ» 🔸و هم اوست خدایی که از آسمان آبی فرو بارید پس هر نبات را بدان رویاندیم و سبزه‌ها را از زمین برون آوردیم و از آن سبزه‌ها دانه‌هایی که بر روی هم چیده شده بیرون آریم و از شکوفه نخل خوشه‌هایی است به هم پیوسته، و باغهای انگور و زیتون و انار که برخی شبیه و برخی نامشابه به هم است (خلق کنیم)، شما در آن باغها هنگامی که میوه آن پدید آید و برسد (با چشم تعقل) بنگرید، که در آن آیات و نشانه‌هایی (از قدرت خدا) برای اهل ایمان هویداست. 📚 سوره انعام، آیه 99 شهرسازان می‌بایست از این نشانه‌های الهی (درختان) در خیابان، مقابل دیده‌گان مردم استفاده کنند، باشد که مومنان را عبرتی حاصل شود. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #نه_به_نهال_مضر #شهر_پایدار

🏡 معیار انتخاب مسکن 🔸 در انتخاب مسکن باید به بندگی خدا توجه کرد. 🔸 حضرت ابراهیم هنگامی که همسر و فرزندش را به مکه آورد، گفت: «رَبَّنا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتی بِوادٍ غَیْرِ ذی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِیُقیمُوا الصَّلاة»؛ پروردگارا من ذریه خود را در منطقه بی آب و گیاه مسکن دادم تا نماز را بپا دارند. 📚 ابراهیم: ۳۷. 🔸 امروزه بسیاری از مردم در انتخاب مسکن به دنبال این هستند که در محله و منطقه ای خانه ای تهیه کنند که در آینده نرخش چند برابر شود و متأسفانه به تأثیرات محل بر مسائل معنوی و تربیتی فرزندان خود کمتر توجه دارند. #معماری_اسلامی_ایرانی #شهرسازی_اسلامی_ایرانی

🕌 مساجد بین راهی 🔸 از امام صادق علیه السلام سؤال شد: نظر شما درباره مساجدی که حجاج در راه مکه می‌سازند، چیست؟ 🔅 فرمودند: «بَخْ بَخْ تِلْکَ أَفْضَلُ الْمَسَاجِد» بعد از مسجد الحرام و مسجد مدینه، از بهترین مساجد هستند. 📚 بحار، ج۸۱، ص۱۱. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی

🔶 حقوق شهروندی در شهر اسلامی 🔅 از رسول خدا (ص) روایت شده است: 🔸 حقوق همسایه را جز اندکی از مردم نمی دانند. آگاه باشید، کسی که همسایه اش از بیدادگری و آزار او در امان نباشد، به خدا و روز قیامت ایمان ندارد... 🔸 دیوار خانه را چندان بلند نکند که همسایه را از نعمت هوای آزاد و نسیم باد محروم سازد، مگر با اجازه او. 📚 مستدرك الوسائل: جلد 8، ص 424، حدیث 9878. #معماری_اسلامی_ایرانی #شهرسازی_اسلامی_ایرانی

🔶 جلوگیری از سدّ معبر 🔸 امام سجاد (ع) سد معبر را در ردیف گناهانی همچون ترک صله رحم می‌داند. 📚 وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۸۲. 🔸 در حدیثی از امام صادق (ع) ، چند دسته از افراد مورد لعنت قرار می‌گیرند؛ ▫️یکی از آنان کسانی هستند که راه عمومی مردم را تنگ می‌کنند: «وَ شَیْئاً فَعَطِبَ فَهُوَ لَهُ ضَامِنٌ» ؛ هر که ناودان یا فاضلاب خانه اش را به گذرگاه مسلمانان باز کند یا در گذرگاه میخی بکوبد یا چارپایی را ببندد یا چاهی حفر کند و چیزی یا کسی تلف شود، ضامن است. 📚 کافی، ج۷، ص۳۵۰. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی

🏢 ایجاد مزاحمت ساختمان‌های بلند در تهویه مطلوب ابنیه مجاور 🔺 موضوع ممانعت از ساختمان‌های بلند از تهویه مطلوب و گردش باد در پلاک‌های مجاور یکی دیگر از ادله‌ای است که بر اساس آن، عدم مطلوبیت توسعه عمودی شهر استنتاج می‌شود. 🔺 پیامبر اکرم (ص) در این خصوص چنین می‌فرمایند: آیا می‌دانید حق همسایه چیست؟ از حقوق همسایه آن است که اگر از تو طلب استغاثه کرد، یاریش کنی و ... خانه‌ات را بلندتر از خانه او نسازی تا جلوی جریان هوا را بر او بگیری مگر آنکه خودش اجازه دهد. 📚 بحارالانوار جلد ۷۹، ۹۴. 🔺 روشن است که طبق این روایات، توسعه عمودی ابنیه مسکونی می‌تواند به نوعی حق‌الناس منجر شود. 📌 می توان مزاحمت توسعه عمودی برای دریافت جریان هوا را به موضوع مزاحمت برای دریافت نور و آفتاب نیز بسط داد. یعنی به همان دلیل که ساختمان همسایه نباید مانع دریافت هوا برای همسایه‌اش گردد، به همین دلیل نبایستی باعث سایه‌اندازی و مانع دریافت نور و آفتاب گردد. #معماری_اسلامی_ایرانی #شهرسازی_اسلامی_ایرانی

‍📌 دروس خارج فقه آیت الله اراکی | نمادها 📝 تاثیر نمادها بر بیننده (2) 👤آیت‌الله اراکی: باید به این روایت دقت کرد؛ زیرا روایتی است که در بحث فقه عمران شهری بسیار حائز اهمیت است. 🔸 امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «زمانی که به حج می‌روید تا می‌توانید به خانه کعبه نگاه کنید؛ چراکه خداوند متعال صدوبیست رحمت را در بیت‌الله الحرام برای مردم دارد؛ شصت رحمت از آن مخصوص طواف کنندگان، چهل رحمت مخصوص نمازگزاران و بیست رحمت آن هم مخصوص نگاه‌کنندگان است». 🔺 مگر خانه کعبه چه دارد؟ یک ساختمان مکعب شکلی است، یک پارچۀ سیاه هم روی آن انداخته‌اند. اما نه این نیست بلکه کعبه تنها یک نماد است. 🔺 من تجربه کرده‌ام؛ با تمام خستگی سفر زائرانی که از گوشه و کنار این عالم می‌آیند وقتی نگاهشان به خانه کعبه می‌افتد، دگرگون شده و های‌های گریه می‌کنند. یعنی حال انسان‌ها منقلب می‌شود. 🔺 این به خاطر نماد بودن کعبه است؛ چون نماد حاکمیت خداوند است این‌چنین دل‌ها را می‌رباید و منقلب می‌کند. 🔸 امام صادق(ع) ميفرمايند: کسی که به کعبه نگاه کند، مادامی‌که این نگاه ادامه داشته باشد، خداوند گناهانش را می‌شوید و برایش حسنه می‌نویسد. 🔸 امام صادق (ع): نگاه به کعبه عبادت است، اینکه از روی رحمت به پدر و مادر نگاه کنی هم عبادت است، نگاه کردن به امام(ع) هم عبادت است. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری

🔶 امیر مومنان علی (ع) می فرماید: اولین چیزی که خریداری می شود و اخرین چیزی که به فروش می رسد ، خانه است. شرح نهج البلاغه، ترجمه ابن ابی‌الحدید، ج۲۰، ص ۳۱۲ 📌 دولت شرعا، قانونا، اخلاقا موظف بر خانه دار کردن مردم است. #شهرسازی_اسلامی_ایرانی

📌 دروس خارج فقه آیت الله #اراکی 📝 اصل #افقی‌گرایی - بخش هشتم 🔸 مجموعه‌ی چهارم 🔸 دسته‌ی دوم: آیات و روایاتی که در آنها نهی از تعطیلی سنت رسول الله (صلی الله علیه و آله) شده است. از این روایات استفاده می‌شود فرد و جامعه‌ی اسلامی حق ندارد رفتار خود را به گونه‌ای جهت دهد که منجر به #ترک_مطلق_سنت_رسول_الله (صلی الله علیه و آله) گردد. 🔸 «...إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي...» ...اگر دوستدار خدایید پس از من پیروی کنید..(آل عمران: ۳۱) 🔸امام صادق علیه‌السلام از پدرانش(علیه‌السلام) از امیرالمؤمنین علیه‌السلام روایت کرده است که فرمودند: سه چیز انسان‌ها را هلاک می‌کند؛ شکستن پیمان و ترک سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و از جمع مسلمین جدا شدن (المحاسن، ج۱، ص۲۲۰). بنابراین حاصل آنچه از آیات و روایات استفاده می‌شود، ممنوعیت شرعی تعطیلی سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است و بنابر آنچه در گذشته گفتیم، مهندسی شهری مبتنی بر #ساختمان‌های_بلند، موجب تعطیلی تعدادی از سنت‌های رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) می‌شود؛ بنابراین نظام عمران شهری اسلامی با ساختمان‌های بلند سر به فلک کشیده سازگار نیست و اساس نظام عمران شهری اسلامی مبتنی بر خط افقی در مهندسی ساختمان‌های شهری است. 📚 درس خارج فقه نظام عمران شهری | جلد ۱ | ص ۸۰-۸۴ #شهرسازی_اسلامی_ایرانی #معماری_اسلامی_ایرانی #فقه_شهرسازی #فقه_معماری