✅ اهمیت وصیّت در اسلام
(نکاتی در باب وصیت، قسمت دوم)
#وصیت از جمله اموری است که در شریعت و آیین اسلام تأکیدهای فراوانی نسبت به آن شدهاست و احادیث زیادی در مورد آن نقل گردیدهاست.
از جمله روایت شده که پیامبر اکرم صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم فرمودند: «شایسته نیست برای مسلمان که شبی را به صبح برساند، مگر اینكه وصیّتنامهاش زیر سرش باشد.» (جملۀ زیر سر بودن به عنوان تأکید است، منظور آماده بودن وصیت است.)
وصیت فقط برای مردن و یا مخصوص سالمندان و افراد مُشْرِف به موت نیست، هر فرد مكلّفی در هر سنی که به سر میبرد، بهتر است وصیت خویش را تنظیم نموده و تكلیف بازماندگان را در صورت فوت روشن سازد و هر گاه در طول دوران عمر نظرش نسبت به فرازی از وصیت تغییر نمود، آن تغییر را در وصیتنامه اعمال نماید.
✅ لزوم عمل به وصیت، حتی اگر با اشاره باشد یا مدت مدید از آن گذشته باشد
(نکاتی در باب وصیت، قسمت ششم)
📝 #وصیت می تواند الف. شفاهی، ب. کتبی و نگارشی و ج. اشارهای صورت گیرد؛ ولی بهتر است وصیت به صورت کتبی باشد؛ بنابراین کسی که نمیتواند حرف بزند مثل کسی که زبانش بند آمده و توانایی نوشتن هم ندارد، اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند، برای هر کاری میتواند وصیّت کند، بلكه کسی هم که میتواند حرف بزند و قادر بر نوشتن است، اگر با اشارهای که مقصودش را بفهماند وصیّت کند، صحیح است.
📌 در وجوب عمل به وصیت گذشتن مدّت طولانی یا مدّت کم معتبر نیست بنابراین اگر وصیت کند سپس بلافاصله بمیرد، عمل به وصیت واجب است و همچنین اگر بعد از گذشت سال ها بمیرد، البته لازم است که از وصیت برنگشته باشد و اگر ورثه در اینكه وصیتکننده از وصیت خود برگشته شک کنند، بنا را بر این میگذارند که از وصیت خویش برنگشتهاست و باید به آن وصیت عمل نمایند.
✅ مقدار وصیتی که نافذ است (باید بدان عمل شود حتی اگر ورثه اجازه ندهند!)
(نکاتی در باب وصیت، قسمت هفتم)
📝 هر کس حق دارد در غیر آنچه از اصل مال خارج میشود (مانند بدهی مردم و حجی که بر گردن دارد؛ بطور کلی ثلث بعد از خارج کردن دیون و چیزهایی است که از اصل خارج میشود)، حداکثر ثلث (یک سوم) از اموال خود را #وصیت کند تا به مصرفی که تعیین کرده برسانند و اگر مصرفی را که میّت معیّن کرده، از ثلث مال او بیشتر باشد، وصیّت او در بیشتر از ثلث نافذ نیست؛ مگر این که وصیت با اجازۀ ورثه باشد و در بین آنان صغیر یا مجنون یا سفیه نباشد (چون تصرفات صغیر و مجنون در اموالشان نافذ نیست) و این در صورتی صحیح است که ورثه حرفی بزنند یا کاری کنند که معلوم شود عملی شدن وصیت را اجازه دادهاند و تنها رضایت قلبی آنان کافی نیست و اگر مدتی بعد از مردن او هم اجازه نمایند، صحیح است و چنانچه بعضی از ورثه اجازه و بعضی ردّ نمایند، وصیّت فقط در سهم آنهایی که اجازه دادهاند، صحیح و نافذ است.
کریمی- بیان احکام
✅ مقدار وصیتی که نافذ است (باید بدان عمل شود حتی اگر ورثه اجازه ندهند!) (نکاتی در باب وصیت، قسمت هفت
دو تذکر:
1⃣ وصیتکننده هم میتواند خودش تعیین کند که کدام یک از اموال به عنوان ثلث مصرف شود و هم میتواند اختیار تعیین اموال به عنوان ثلث را به وصی بسپارد. مثلاً اگر وصیتکننده چند خانه و چند اتومبیل داشته باشد، میتواند تعیین کند کدام خانه برای انجام وصیتهایش به عنوان ثلث به فروش برسد و نیز میتواند این انتخاب را که کدام خانه یا اتومبیل به عنوان ثلث، برای انجام #وصیت به فروش برسد، به وصی بسپارد.
2⃣ محاسبة ثلث، از کل اموال میت نیست؛ بلکه از ما ترک میت ابتدا باید هزینۀ تجهیز میت (هزینههای مربوط به غسل، کفن و دفن) و دیون او، خارج شود و سپس از هر چه که باقی ماند، ثلث محاسبه شود.