✅ حقوق لازم زن که بر عهدۀ شوهر است 1- دادن نفقۀ او در حد شأن و شئون زن؛ 2- اذیت نکردن و ظلم نکردن و بد اخلاقی نکردن با او بدون وجه شرعی؛ 3- رها نکردن او به طوری که زن نه شوهردار به حساب بیاید و نه مطلقه؛ 4- ترک نکردن مقاربت با زن بیش از چهار ماه بدون عذر یا بدون رضایت زن. (البته آیت‌الله #سیستانی این حکم را مقید به زن جوان می‌دانند.) _____ تحریر الوسیلة، کتاب النکاح، م 13 و فصل فی القسم و اانشوز و الشقاق، مقدمه و م 1؛ منهاج الصالحین، ج 3، م 9 و قبل از م 341

✅ وظیفۀ وراث نسبت به ترکۀ میت 📝 وراث میت در قبال اموالی که در اختیار میت قرار داشته، باید به ترتیب زیر عمل نمایند: 1- خارج کردن اعیانی که مال میت نیست (مواردی که شک داریم مال میت بوده یا خیر، طبق قاعدۀ ید، جزء اموال میت به حساب آورده می‌شود)؛ 2- هزینه‌های تجهیز میت، مثل کفن و دفن و خرید سدر و کافور از ترکۀ وی برداشت می‌شود. (به قدر متعارف و به حسب شئون میت) 3- پرداخت دیون میت مثل مهریه، خمس، حج (در صورتی که مستطیع بوده و نرفته)، زکات و دیون به مردم 4- پرداخت #حبوه به پسر بزرگتر (1) 5- عمل به وصیت میت تا ثلث (اگر ورثه اجازه ندهند، تا ثلث؛ ولی اگر اجازه بدهند بیش از ثلث اموال میت هم مجاز است که به وصیت عمل شود) 6- تقسیم اموال طبق قانون ارث ____________ (1): طبق نظر #امام_خمینی و آیت‌الله #سیستانی حبوه مجاناً به پسر بزرگتر می‌رسد (قرآن و انگشتر و شمشیر میت و لباس‌هایی را که پوشیده یا برای پوشیدن نگه داشته‌است، مال پسر بزرگ‌تر است و اگر میت از سه چیز اوّل بیشتر از یکی دارد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتری دارد، طبق نظر امام اگر مورد استعمال است یا برای استعمال مهیا شده‌است، مال پسر بزرگتر است، اما طبق نظر آیت‌الله سیستانی احتیاط واجب آن است که پسر بزرگ در آن‌ها با ورثۀ دیگر صلح کند.) و چیزی از سهم ارث او کم نمی‌شود؛ (تحریر الوسیلة، کتاب المواریث، الأمر الثالث: فی السهام، المقصد الأول: فی میراث الأنساب، الخامس، م 1 و2 و 5؛ منهاج الصالحین، ج 3، م 1006 و 1007 و 1008)

✅ تقلب در امتحانات 📝 تقلّب در امتحانات مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز دیگر، جایز نیست؛ چه از طریق كمک گرفتن از دانش‌آموز یا دانشجوی بغل دست باشد یا از راه استفاده از ورقه‌ها به طور پنهانی یا از طریق به اشتباه انداختن و اغفال ناظرین یا هر طریق دیگری باشد. 📝 دانشجو یا محصّلی که در بعضی از امتحانات خود تقلّب کرده و به مدارک بالاتری مثل لیسانس، فوق لیسانس و دکترا، دست پیدا نموده‌است، مرتکب معصیت شده و اگر بر آن اساس، حقوق بیشتری دریافت ‌نماید، چنانچه به وظیفه‌ای كه برای او مقرّر شده درست عمل ‌كند، حقوق او حلال است، ولی اگر تخصّص کامل را مطابق مدرک دریافتی ندارد، جایز نیست خود را به این عنوان به مؤسّسۀ دولتی یا خصوصی، جهت استخدام معرّفی نماید. ⚠ شایان ذکر است جَعل مدارک تحصیلی، اسناد رسمی و مانند آن و ارائه آن به عنوان مدارک و اسناد حقیقی در هر صورت جایز نمی‌باشد.

✅ نفقۀ حیوان 📝کسی که مالک حیوانی است، طبق نظر #امام_خمینی بنا بر فتوا و طبق نظر آیت‌الله #سیستانی بنا بر احتیاط واجب باید آنچه را که حیوان بدان نیاز دارد و خودِ حیوان قادر بر تهیۀ آن نیست، برایش فراهم کند (نفقۀ حیوان)؛ مانند آب و غذا و مکان. یا اگر مالک، نفقۀ حیوان را نمی‌دهد، آن را به کسی دیگر منتقل کند؛ مثلاً حیوان را بفروشد؛ و یا اینکه حیوان را ذبح شرعی کند به شرطی که این کار تضییع مال به حساب نیاید. (1) ⚠همچنین جایز نیست که انسان حیوانی را حبس کند یا بدون آب و غذا او را رها کند تا بمیرد. (2) ــــــــــــــــــــــــ 1- تحریر الوسیلة، القول فی نفقة الاقارب، م 15؛ منهاج الصالحین، ج 2، م 458 2- منهاج الصالحین، ج 2، م 460

✅ وجود موی گربه در لباس نمازگزار 📝 طبق نظر آیت‌الله #خامنه_ای اگر موی حیوان حرام گوشت، مانند گربه، بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، هر مقدار که باشد، نماز باطل است؛ اما طبق نظر آیت‌الله #سیستانی اگر موی حیوان حرام گوشت بسیار کم و ناچیز باشد مثلاً یک یا دو یا سه موی کوچک حیوان بر لباس نمازگزار باشد، اشکال ندارد.

✅ نفقه‌ای که در موارد اضطرار باید پرداخت شود 📝 بر هر مسلمان واجب است مسلمان دیگری را که نزدیک است از گرسنگی یا تشنگی بمیرد، آب و غذا داده و او را از مرگ نجات دهد اگر جان خودش در خطر نباشد، و همچنین است اگر آن شخص، مسلمان نباشد ولی انسانی باشد که قتل او جایز نیست. (1) 📝 همچنین اگر حفظ دین و احکام آن و حفظ نوامیس مسلمانان و کشور و سرزمین‌هایشان بر انفاق شخص یا اشخاصی متوقف باشد، این انفاق واجب است و کسی که این انفاق را انجام داده نمی‌تواند بخاطر این انفاق از کسی یا کسانی طلبکار شود. (2) _______________ 1- تحریر الوسیلة، فصل فی التیمم، القول فی مسوّغاته، م 11؛ توضیح المسائل آیت‌الله سیستانی، م 2652؛ در م 2633 توضیح المسائل مُحَشی (متن اصلی فتوای امام است با حواشی سایر مراجع) این مسئله با اندکی تفاوت آمده‌است. 2- منهاج الصالحین، ج 2، م 472

✅ حق حضانت (قسمت اول) 📝 طبق نظر #امام_خمینی حق حضانت پسر تا دو سال و دختر تا هفت سال با مادر است؛ 📝 اما طبق نظر آیت‌الله #سیستانی تا دو سال حق حضانت مشترکاً و بالسویة متعلق به پدر و مادر است؛ البته تا وقتی که مادر ازدواج نکرده باشد (یعنی حتی اگر پدر و مادر از هم جدا شوند، حق حضانت مادر تا زمانی که شوهر دیگری اختیار نکند، از بین نمی‌رود). تا مدت شیر دادنِ پسر یا دختر تمام نشده (دو سال)، پدر نمی‌تواند بچه را از مادر جدا کند. البته طبق نظر آیت‌الله سیستانی بنا بر احتیاط مستحب بچه (دختر یا پسر) را تا هفت سالگی نباید از مادر جدا کرد؛ بلکه طبق نظر معظم‌له اگر جدا کردن بچه از مادر برای بچه مضر باشد، نباید تا هفت سالگی بچه را از مادر جدا کرد. ⚠ هیچ یک از پدر و مادر نمیتوانند دیگری را از دیدن فرزند و دفع ضرر از وی و نیز رساندن چیزی به وی منع کنند. 📝 اگر پدر بمیرد، حق حضانت تا سن بلوغ مربوط به مادر است؛ چه مادر ازدواج کرده باشد و چه ازدواج نکرده باشد و اگر پدر و مادر نباشند، با پدر بزرگ پدری است. ــــــــــــــــــ تحریر الوسیلة، کتاب النکاح، القول فی احکام الولادة و ما یلحق بها، م 16 و 17؛ منهاج الصالحین، ج 3، م 401 و 402 و 403 و 404 و 406

📌 حضانت، یعنی نگهداری و تر و خشک کردن ✅ حق حضانت (قسمت دوم) کسی که موظف به حضانت است، اگر امتناع کند، بر آن کار مجبور می‌شود و قابل انتقال به غیر نیست؛ مگر پدر و مادر که می‌توانند به همدیگر واگذار کنند؛ اما پدر و مادر نمی‌توانند به دیگری (غیر از خودشان) واگذار کنند. مباشرت و اقدام مستقیم در امر حضانت واجب نیست و فرد می‌تواند برای این کار وکیل بگیرد و دیگری را مأمور به حضانت از فرزند نماید؛ به شرط آنکه اطمینان داشته باشد فرد مذکور این کار را بر وجه شرعی انجام می‌دهد. مادر می‌تواند برای حضانت فرزند اجرت دریافت کند؛ مگر آنکه فردی پیدا شود که حاضر باشد حضانت را مجانی عهده‌دار شود که در این صورت دیگر مادر استحقاق اجرت ندارد. (البته در این فرض هم اگر توافقی بین پدر و مادر انجام شود و با وجود کسی که مجاناً حاضر به حضانت است، پدر بخواهد فرزند را در اختیار مادر هم قرار دهد، باز هم مادر مستحق اجرت است.) ــــــــــــــــــ منهاج الصالحین، ج 3، م 409 و 410 و 411

✅ عقیقه (قسمت اول) 📝 یکی از مستحبات در مورد فرزندان، #عقیقه کردن است؛ به این معنی که انسان، گاو یا گوسفند یا میش یا بز یا شتر را به قصد عقیقه قربانی کند و گوشت آن را به صورت خام یا پخته بین مؤمنین تقسیم کند؛ یا اینکه گوشت آن را بپزد و جماعتی از مؤمنین ( #امام_خمینی می‌فرمایند تعدادشان حداقل ده نفر باشد، ولی آیت‌الله #سیستانی می‌فرمایند افضل آن است که تعدادشان ده نفر و بیشتر باشد) را دعوت کند تا از آن گوشت بخورند و سپس برای فرزند دعا کنند. 📝 خوب است عقیقه، روز هفتم از تولد بچه باشد و اگر به جهت عذری یا‏‎ ‎‏بدون عذر از آن تأخیر بیفتد، ساقط نمی‌شود؛ بلکه اگر برای او عقیقه نشود تا اینکه فرزند بالغ شود، خود‏‎ ‎‏او برای خودش عقیقه کند. بلکه اگر در زمان حیاتش عقیقه ننماید، مستحب است (آیت‌الله سیستانی قید استحباب را ندارند و می‌فرمایند: «اشکالی ندارد»)‏‎ ‎‏که بعد از فوتش از طرف او عقیقه نمایند.

✅ عقیقه (قسمت دوم) 📌 مستحب است که پا و ران قربانی به قابله داده شود و افضل آن است که یک چهارم‏‎ ‎‏عقیقه به او اختصاص پیدا کند. 📌طبق نظر #امام_خمینی مستحب است آنچه برای پسر قربانی می‌شود، نَر و برای دختر، ماده باشد. 📌طبق نظر آیت‌‌الله #سیستانی مکروه است والدینِ فرزند (مخصوصاً مادر) و نان‌خوران پدر از گوشتِ عقیقه استفاده کنند. _____ تحریر الوسیلة، کتاب النکاح، القول فی احکام الولادة و ما یلحق بها، م 9 و 10؛ منهاج الصالحین، ج 3، م 394 و 395

ضمن عرض تسلیت به مناسبت ایام سوگواری امام‌حسین علیه‌السلام، پوشه‌ای که پیوست شده، جزوه‌ای است در احکام وضو و غسل و تیمم جبیره‌ای بر اساس نظرات امام‌خمینی و آیت‌الله سیستانی (از آیت‌الله خامنه‌ای نظری در این زمینه نداریم). در این جزوه پس از ذکر احکام کلی، تمامی حالات در یک جدول آمده تا فهم این مسائل برای خواننده آسان باشد. مبلغین محترم هم می‌توانند از این جزوه در منابر خود استفاده کنند.

✅ عدالت امام جماعت (قسمت اول) 📝 یکی از شرایط امام جماعت، عدالت است. اگر برای کسی عدالت امام احراز نشود، نمی‌تواند به او اقتدا کند. بنابراین نمی‌شود بدون هیچ شناختی از یک پیش‌نماز، صرف اینکه عده‌ای پشت او نماز می‌خوانند، انسان اقتدا کند. 📝 معنای عدالت از نظر #امام_خمینی عبارت است از حالتی در انسان (ملکۀ نفسانی) است که با آن حالت از انجام گناهان کبیره و صغیره اجتناب می‌کند و کارهای خلاف مروتی را که نشان از بی‌مبالاتی به دین دارد، انجام نمی‌دهد؛ اما از نظر آیت‌الله #سیستانی، عدالت، استقامت در جادۀ شریعت است که معمولاً ناشی از خوف خداست که در دل انسان نفوذ کرده و بر اساس آن فرد عادل كارهایی را كه بر او واجب است، بجا می‌آورد و كارهایی را كه بر او حرام است، ترک می‌كند و در این امر، فرقی بین گناه صغیره و كبیره نیست. (البته چنین فردی اگر گناهی کرد و از آن توبه نمود، عدالتش برمی‌گردد) عدالت از چند راه برای انسان ثابت می‌شود ... ادامه در قسمت بعد