✅ #غاصب، ضامنِ عین است ... ⚠ «ضامن عین»، یعنی اگر این مالی که #غصب شده، حتی بدون کوتاهی غاصب از بین برود یا آسیب ببیند، غاصب در صورت از بین رفتن مال، یا قیمت آن یا مِثْلِ همان چیز را باید به صاحبش بدهد و در صورت آسیب دیدن مال، غاصب باید خسارت را جبران کند. 📝 اگر چیزی که غصب شده «قیمی» باشد (مثل آن، از جهت خصوصیاتی که در جلب تقاضا دخالت دارد، فراوان نیست)، مثل گاو و گوسفند، باید قیمت آن را بدهد و چنانچه قیمت بازار آن به واسطۀ اختلاف عرضه و تقاضا فرق کرده باشد، به فتوای آیت‌الله سیستانی باید قیمت وقتی را که تلف شده بدهد؛ اما امام خمینی می‌فرمایند احتیاط آن است که بین قیمت روزی که آن چیز غصب شده تا قیمت روزی که غاصب می‌خواهد بهایش را پرداخت کند، بین غاصب و مالک مصالحه شود. 📝 و اگر چیزی که غصب شده و از بین رفته «مثلی» باشد (مثل و مانند آن از جهت خصوصیاتی که در جلب تقاضا تأثیر دارد، فراوان است)، مانند گندم و جو، باید مثل همان چیزی را که غصب کرده بدهد؛ ولی چیزی را که می‌دهد باید خصوصیات نوعی آن، که در جلب تقاضا تأثیر دارد، مانند چیزی باشد که آن را غصب کرده و از بین رفته‌است، مثلاً اگر از قسم اعلای برنج غصب کرده، نمی‌تواند از قسم پست‌تر بدهد.

✅ غاصب، ضامنِ منافع است ... 📝 «ضامن منافع»، یعنی مال، هر منفعتی که دارد، چه غاصب از مال استفاده کرده باشد یا استفاده نکرده باشد (مثلاً ماشینی را دزدیده و در پارکینگ گذاشته و از آن استفاده نکرده‌است)، غاصب باید اجرت المثل (بها و مالی که جهت استفاده از یک دارایی پرداخت می‌شود) استفاده از منافع متعارف مال را به مالک پرداخت کند. مثلاً اگر کسی یک ماشینی را یک ماه غصب کند، علاوه بر اینکه باید ماشین را به صاحبش برگرداند، باید اجرت و کرایۀ یک ماشین در طول یک ماه را نیز به مالک بدهد و نیز کسی که مثلاً خانه‌ای را غصب کرده، اگرچه در آن ننشیند، باید اجارۀ آن را بدهد. ⚠ اگر از چیزی که #غصب کرده منفعتی بدست آید، مثلاً از گوسفندی که غصب کرده برّه‌ای پیدا شود، مالِ صاحب‌مال است.

✅ در مورد #خورشید_گرفتگی (#کسوف) فردا، پنجم دی، به این نکته توجه شود: ⚠ بنا بر فتوای آیت‌الله #خامنه‌ای وقت ادای #نماز_آیات، تا زمان شروع بازشدن خورشید یا ماه است و #احتیاط ترک نشود که قبل از آن که شروع به بازشدن نمایند، به انجام نماز بشتابد، و اگر از آن وقت تأخیر انداخت و در زمان باز شدن ماه یا خورشید شروع به نماز کرد، باید نماز را با نیت قربة إلی اللّه بخواند، و نمی‌تواند نیّت اداء و یا قضا داشته باشد؛ اما آیت‌الله #سیستانی می‌فرمایند بهتر است خواندن نماز آیات را به قدری تأخیر نیندازند كه خورشید یا ماه شروع به باز شدن كنند و لذا بنا بر نظر ایشان تا زمانی که ماه یا خورشید یه حالت طبیعی برنگشته، می‌توان نماز را به نیت ادا خواند. قبلاً در مورد نماز آیات مطالبی گفته شده که مومنین گرامی می‌توانند با فشردن #نماز_آیات آن مطالب را مرور کنند

✅ شروع #ماه_رمضان چه زمانی می‌توان نیت #روزه ماه #رمضان کرد؟

آیت‌الله خامنه‌ای: «یک خصوصیّت دیگر این بود که هم یک فرماندۀ جنگاورِ مسلّط بر عرصۀ نظامی بود، هم در عین حال به‌شدّت مراقب حدود شرعی بود. در میدان جنگ، گاهی افراد حدود الهی را فراموش می‌کنند، می‌گویند وقت این حرف‌ها نیست؛ او نه، او مراقب بود. آنجایی که نباید سلاح به کار برود، سلاح به کار نمی‌بُرد؛ مراقب بود که به کسی تعدّی نشود، ظلم نشود؛ احتیاط‌هایی می‌کرد که معمولاً در عرصۀ نظامی، خیلی‌ها این احتیاط‌ها را لازم نمی‌دانند؛ [لکن] او احتیاط می‌کرد. به دهان خطر می‌رفت امّا جان دیگران را تا می‌توانست حفظ می‌کرد؛ مراقب جان نزدیکانش، اطرافیانش، سربازانش، همکارانش در ملّتهای دیگر که در کنار او بودند، بود.» #شهید_قاسم_سلیمانی

✅ وظیفۀ مالک بعد از تمام شدن مدت #اجاره

✅ مروری بر تکالیف واجب و مستحبی که زن نسبت به شوهرش دارد مرد نمی‌تواند همسرش را به انجام کارهای منزل مانند بچه‌داری، نظافت و پخت‌وپز وادار کند؛ زیرا چنین کارهایی وظیفۀ زن نیست؛ اما اگر زن در خانۀ شوهرش چنین کارهایی را با قصد قربة الی الله انجام دهد، یک کار مستحب انجام داده‌است. #همسرداری

✅ اجازۀ پدر یا جد پدری برای #ازدواج دختر باکرۀ رشیده (قسمت اول) 📚 مقدمه 📝 اینکه پدر یا جد پدری (1) در امر ازدواج دختر باکرۀ بالغ رشیده بر وی ولایت دارند یا خیر – بدین معنی که آیا دختر باکرۀ رشیده بدون اجازه از یکی از آن دو می‌تواند به ازدواج مردی دربیاید یا خیر- از دیرباز تا کنون محل اختلاف فقها بوده‌ و این مسئله، معرکۀ آراء بین فقهای شیعه و سنی است. در این مسئله چندین قول مطرح شده‌است؛ از جمله اینکه برخی فقها قائل بر ولایت پدر یا چد پدری هستند و اجازۀ یکی از ایشان را برای ازدواج دختر لازم می‌دانند و برخی فقها قائل به استقلال دختر باکرۀ رشیده هستند و اجازۀ آن‌ها را لازم نمی‌دانند. برخی فقها نیز در این مسئله راه احتیاط را پیش گرفتند و از اظهار نظر قطعی و دادن فتوا در این مسئله اجتناب کرده‌اند. بحث دیگری هم که در این مسئله مطرح است، ازدواج دختر باکرۀ رشیده با فردی است که شرعاً و عرفاً کفو اوست [یا اینکه مرد در سطح بالاتری از دختر قرار دارد]؛ (2) یعنی اگر چنین خواستگاری برای دختر بیاید، ولی پدر و جد پدری اجازۀ ازدواج دختر با این فرد را ندهند، باز هم بر دختر لازم است که حرف ایشان را اطاعت کند یا اینکه در چنین موردی، دختر حتی در صورت مخالفت آن‌ها می‌تواند با کسی که کفو اوست، ازدواج نماید. ـــــــــــــ (1): لازم نیست هر دو نفر اجازه بدهند؛ بلکه هر یک از آن‌ها که اجازه بدهد، کفایت می‌کند. پس اگر پدر اجازه ندهد، ولی جد پدری اجازه بدهد، کافی است. (2): از نظر شرعی، مؤمن کفو مؤمنه است؛ اما از نظر عرفی، کفویت بدین معناست که مرد از حیث حسب و نسب اجتماعی با دختر تقریباً در یک سطح باشند و ازدواج مرد با آن دختر عرفاً یک ننگ و عار برای خانوادۀ دختر به حساب نیاید.

✅ اجازۀ پدر یا جد پدری برای #ازدواج دختر باکرۀ رشیده (قسمت دوم) 📝 مرحوم #امام_خمینی ازدواج با دختر باکرۀ رشیده را بنا بر فتوا مشروط به اجازۀ پدر یا جد پدری می‌دانستند، مگر اینکه آن‌ها غایب بوده و اجازه گرفتن از آن‌ها مقدور نباشد. بنا بر نظر آیت‌الله #خامنه_ای اذن پدر یا جد پدریِ دختر باکره برای ازدواج با او بنا بر احتیاط واجب شرط است؛ یعنی بدون اذن یکی از آن دو، چنین عقدی بنا بر احتیاط واجب صحیح نیست. طبق نظر آیت‌الله #سیستانی دختر باکره‌ای که به حدّ بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را در امر ازدواج تشخیص می‌دهد و تصمیم‌گیری‌های او در زمینۀ امر ازدواج بر اساس یک حرکت عقلایی صورت می‌گیرد، اگر بخواهد شوهر کند، چنانچه متصدّی امور زندگانی خویش نبوده و مستقل در شؤون زندگی خود نباشد، باید از پدر، یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد و بدون اذن گرفتن از آنها حكم به صحّت عقد نمی‌شود (در فرض عدم استقلال دختر، معظم‌له فتوا به گرفتن اذن می‌دهند)؛ اما چنانچه دختر، متصدّی امور زندگانی خویش باشد و در شؤون زندگی خویش کاملاً مستقل باشد، (1) بنا بر احتیاط واجب باید از پدر یا جدّ پدری خود اجازه بگیرد و بدون اذن گرفتن از آنها بنا بر احتیاط واجب حكم به صحّت عقد نمی‌شود. لازم به ذکر است طبق نظر هر دو فقیه بزرگوار (آقایان خامنه‌ای و سیستانی) در شرط بودن اذن پدر یا پدر بزرگ پدری در ازدواج دختر باکره، فرقی بین ازدواج دائم و ازدواج موقّت نیست؛ هر چند در ضمن عقد شرط عدم آمیزش شده باشد. ___________ (1): پیرامون استقلال در شؤون زندگی، استفتائی با کد 136210961909 از دفتر آیت‌الله سیستانی انجام گرفت که در پاسخ مرقوم کردند: «اگر دختر بالغ و رشیده (یعنی مصلحت خود را تشخیص می‌دهد) در تصميم‌گيرى‌های مهم زندگی نسبت به خود مانند کارمند شدن و نسبت به مال خود مانند خريد و فروش و بخشش اموال خود از نظارت پدر و مادر مستقل نباشد، عقد بدون اذن ولی (پدر یا جدّ پدری) جایز نیست و عقد باطل است. و اگر مستقل هم باشد به احتياط واجب جايز نيست، ولی مى‌تواند در فرض دوم به فقيه ديگرى با رعايت تسلسل در اعلميت رجوع کند.»

✅ اجازۀ پدر یا جد پدری برای #ازدواج دختر باکرۀ رشیده (قسمت سوم) اجازۀ پدر و جد پدری در مورد ازدواج دختر با کفو شرعی و عرفی/ برخی مواردی که اجازۀ پدر یا جد پدری لازم نیست بنا بر نظر آیت‌الله #خامنه_ای اگر پدر و جدّ پدری مفقود باشند يا در سفر باشند و دسترسی به آنان نباشد، در اين صورت احتياج به اجازۀ آنان نيست و همچنين اگر با ميل دختر به ازدواج، كفو شرعی و عرفی وی از او خواستگاری كند و پدر و جدّ پدری از اجازۀ چنين ازدواجی امتناع ورزند و پای كفو شرعی و عرفی ديگری كه مورد قبول پدر يا جدّ پدری باشد، در ميان نباشد، در اين صورت ولايت پدر و جدّ پدری ساقط است و ازدواج دختر نياز به اجازۀ آنان ندارد. همچنین طبق نظر آیت‌الله #سیستانی اگر دختر باکره باشد، ولی پدر یا جدّ پدری از ازدواج او با هر فردی که شرعاً و عرفاً مناسب او است، به طور کلی منع کنند، یا اینکه حاضر نباشند در امر ازدواج دختر به هیچ‌وجه مشارکت کنند، یا آنکه اهلیت اجازه دادن از جهت دیوانگی، یا مانند آن را نداشته باشند، در این موارد اجازۀ آنان لازم نیست، و همچنین اگر اجازه گرفتن از آنان به جهت غایب بودن برای مدت طولانی، یا غیر آن ممکن نباشد، و دختر حاجت زیادی در همان وقت به ازدواج داشته باشد، اجازۀ پدر و جد، لازم نیست. شایان ذکر است در مواردی که ذکر شد، این حکم مربوط به ازدواج دائم بوده و بنا بر احتیاط واجب شامل ازدواج مؤقت نمی‌شود.