7⃣انواع ازدواج در آیین زرتشت ✅ازدواج استقراضی (یا ازدواج نِرزود nirzud) 🔹نوعی ازدواج در منابع زرتشتی قرض دادن زن خود به مردی دیگر و به عبارت دیگر ازدواج استقراضی بوده است. خلاصه ی ازدواج استقراضی چنین است که مرد حتی بدون اجازه ی زن خود، می توانست او را به ازدواج مردی دیگر در مدتی معین در آورد. فرزندانی که به وجود می آمدند به شوهر اول تعلق داشت (هرچند از نطقه ی مرد دوم بود) 🔻هاشم رضی اوستاشناس برجسته به صراحت بیان می کند در اوستا، وندیداد، فرگرد 4 بند 44 آمده است: ▪️در وندیداد "4/44" واگذاری زن به میهمان از سوی صاحب خانه یا میزبان اشاره شده است که در قوانین ساسانی مطرح است▪️ 📚https://b2n.ir/z24804 🔻همچنین در کتاب «مادیان هزار دادستان»، که در بر دارنده ی هزار رأی حقوقی و فتوا در عصر ساسانی و مربوط به زرتشتیان است به صراحت در مورد ازدواج استقراضی و واگذار کردن زن خود به دیگران حتی بدون رضایت او سخن گفته شده است: ▪️«و علاوه بر آن داد ـ فرخ و سیاوش گفته اند که مرد، پادشا زن (خود را) به کسی که از (داشتن) زن و فرزند محروم است و در این محرومیت بی گناه است و (نیز) بطور قانونی (و رسمی) تقاضای (ازدواج با) زنی را کرده است، بدون رضایت زن می تواند واگذار کند و چنانچه (آن زن را) واگذار کند دارایی زن به کسی که زن را به او واگذار می کند نمی رسد»▪️ 📚https://b2n.ir/j93232 🔻در کتاب «روایت پهلوی» صفحه ۱۷ سخن از ازدواج #استقراضی است. در آنجا آمده است که اگر کسی زنش را در اختیار مردی قرار داد، اما آن مرد نیز زن را به مرد دیگری داد و زن به مرد آخر راضی باشد چنانچه این تخلف (که بدون اجازه شوهر اول بوده) یک سال طول بکشد، هر دو مرد و زن محکوم به اعدام می شوند. از عبارت بالا به دست می آید که اصل در اختیار قرار دادن زن خود به دیگران، ایراد ندارد اما مردی که زن را گرفته، (بنا به توضیح بالا ) نمی تواند بدون اجازه ی شوهر اول، زن را در اختیار دیگری قرار دهد 📚https://b2n.ir/p19763 🔻 آرتور کریستین سن ایران شناس معروف در این مورد می نویسد : شوهر حق داشت يگانه زن خود را يا يکي از زنانش را به مرد ديگري که بي‏آنکه قصوري کرده باشد محتاج شده بود بسپارد، تا اين مرد از خدمات آن زن استفاده کند؛ رضايت زن شرط نبود. اين عمل را از اعمال خير مي‏دانستند و کمک به يک هم دين تنگدست مي‏شمردند. 📚https://b2n.ir/m53673 🔻علی اکبر مظاهری معتقد است که "این نوع ازدواج نظام نیکوکارانه ای مینماید که همه کس از آن خشنود و دلشاد میشده است" ایشان در توضیح این نوع ازدواج می نویسد : "در اوستا چنین اندرز داده است «به کسی که زن می خواهد، زن بدهید» هر گاه یکی از همکیشان، پاک و بیگناهانه زنش را از دست بدهد و استطاعت نداشته باشد که برای پروردن و بزرگ کردن فرزندانش، زنی دیگری بگیرد، می تواند از مرد نیکوکاری که همسرش فراغت بسیاری دارد، خواهش کند که این زن را مدتی در اختیار وی بگذارد... نروزد به معنای مستمند و پریشان روزگار است و این همان نروزه ای nirzuda اوستا هست " 📚https://b2n.ir/j98186 🔻از نظر احسان یارشاطر، حقوق دانان دورۀ ساسانی این گونه ازدواج را اقدامی میدانستند که آدمی را با جامعه ای که در آن زندگی میکرد همبسته میساخت و همچون تکلیفی دینی تقدیس میگردید(page37) 📚Yarshater, E. (1998). history of iran,vul of 3,translated by: hasan anusheh, Tehran: amirkabir press.[Persian] 🔸نظر اسلام در مورد ازدواج استقراضی از نظر اسلام زن شوهردار نمی تواند با مرد دیگر ازدواج کند حتی اگر شوهر به آن راضی باشد. البته همانگونه که در متن فوق آمده، زرتشتی ها ابتدا زن خود را طلاق می دادند و سپس زن با مرد دوم ازدواج می کرد. اما از نظر اسلام، در این نوع ازدواج، تخلف های زیر صورت می گرفته است: ـ شوهر اول حق ندارد برای همسر سابق خود، شوهر تعیین کند. بلکه دیگر هیچ اختیاری نسبت به او ندارد. زن آزاد است با هرکه خواست و با هر شرایطی که مایل بود ازدواج کند. پس اگر ازدواج دوم بدون رضایت زن باشد آن ازدواج باطل است. ـ شوهر دوم پدر فرزندانی است که با ازدواج دوم تولد یافته اند، نه شوهر اول. چون فرزند با نطفه ی مرد دوم درست شده است. گویا برای همین بوده که مرد اول محبتی نسبت به فرزندان نداشته و با دید برده به آنها می نگریسته و می فروخته است. ـ فرزندان ازدواج دوم مثل انسانهای دیگر هستند و کسی نمی تواند به عنوان برده به آنها نگاه کند و آنان را بفروشد حتی پدر واقعی (شوهر دوم) هم چنین حقی ندارد. ـ در اسلام «ازدواج موقت» داریم اما چیزی به عنوان «طلاق موقت» وجود ندارد. ـ ثروت زن چه پیش از طلاق و چه پس از آن و به عبارت دیگر در همه حال، برای خود اوست و شوهر حق تصرف بدون اجازه ی او را ندارد. 🔻گروه پژوهشی آرتا @MARDE_MEYDAN313