دکتر محمد لگنهاوزن: کمونیست ها هم به زیارت می روند
◽️گاهی اوقات در زیارت کراماتی پدید میآید که منجر میشود طرفداران ادیان بگویند که این ثابت میکند دین ما بهترین دین است، اما در الهیات تطبیقی به موضوع کرامات و ارزش معرفتشناختی آن در ابعاد دیگری هم پرداخته شده است. حتی کمونیستها زیارت دارند و در آلمان شرقی کمونیستها به زیارت مزار مارکس میرفتند. در آمریکا عدهای به زیارت کشتهشدگان آنارشیست میروند. حزب کمونیست چین نیز برنامههایی را برای زیارت کمونیستها در چند شهر در نظر گرفت. از نظر پدیدارشناسی، زیارت مقولهای پیچیده است و آداب مختلفی در ادیان و مذاهب وجود دارد. جایی که مورد زیارت است شامل قبرها، معبد، کوهها، رودخانه، جای تولد شخص مقدس، جایی که شخصی رویا دارد، جایی که آثار یک شخص مقدس پیدا میشود و... است.
◽️در یهودیت زیارت در موقعیتهای خاص در معبد سلیمان واجب بود، اما بعد از نابودی معبد، دیگر زیارت واجب نیست، بلکه حضور در کنار دیوار ندبه صرفاً یک رسم است و برای آنها واجب شرعی نیست. مسئله دیگر طواف است؛ در همه ادیان نوعی طواف پیدا میشود، اما طواف در مسیحیت چندان برجسته نیست، البته چند استثنا وجود دارد، اما کمرنگ است. یهودیان و مسلمانان همیشه خلاف جهت عقربههای ساعت طواف میکنند، ولی بوداییها برعکس آن عمل میکنند که فعلاً علت و حکمت آن را درنیافتهام. روشن است که آنچه زائران به دور آن طواف میکنند برای آنان اهمیت زیادی دارد و میتوانند از ابعاد و زوایای مختلف آن را ببینند.
◽️درباره زیارت در میان مسیحیان باید گفت که زیارت در اورشلیم از قرن چهارم به بعد برای مسیحیان بسیار واجب شد. افکار مسیحیان درباره زیارت طبق کتاب مقدس و یونان و روم باستان و نوشتارهای پدران کلیسا آمده است و این امر منشأ ادبیات وسیعی درباره زیارت در مسیحیت شد. در قرون وسطی هم در میان مسیحیان بحث زیادی بود که باید به زیارت باطنی توجه زیادی کنیم نه اینکه صرفاً همانند توریست باشیم و به زیارت جاهای مختلف برویم. پاپ بندیکت شانزدهم درباره زیارت میگوید که در زیارت قرار نیست جایی زیبا یا آثار تاریخی را ببینیم، بلکه باید از خودمان بیرون برویم تا بتوانیم با خدا ملاقات کنیم... مخصوصا وقتی مسیحیان به اورشلیم و محل مصیبت حضرت مسیح یا به روم میروند چنین حالتی پیدا میکنند.
◽️در میان شیعیان مفهوم ولایت اهمیت زیادی دارد. ما معتقدیم که ائمه میتوانند برای ما نزد خداوند شفاعت کنند و این مفهومی مهم در زیارت است. برای شیعیان زیارت راهی برای نزدیکی به خداست به وسیله نزدیکی به کسانیکه به خدا نزدیک هستند، چون ائمه الهام الهی و نیز با خدا ارتباط نزدیکی داشتند، لذا میتوانند برای نیازهای دنیوی و اخروی ما مخصوصاً در روز قیامت شفاعت کنند.
✔️گزیده ای از سخنرانی محمد لگنهاوزن، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ، در نشست «زیارت در الهیات تطبیقی»
#یادداشت
🌹@kavasayat🌹