مشارطه
مراقبه
محاسبه
اين سه شرط را بزرگان عرفان ، از اركان سلوك دانسته و رعايت آنها را از ابتداى سلوك تا به آخر الزامى دانسته اند. حقيقت آن است كه اين سه ركن از مكمّل هاى توبه و قبولى و ارزشمندى آن هستند. که در اینجا به اجمال به بحث پيرامون اين اركان پرداخته میشود.
نكته اول: پس ازآن كه سالك از معاصى توبه خالص نمود اولين كارى كه بر او واجب است آن است كه راهى پيش گيرد تا ديگر به سمت گناهان سابق برنگردد. آن عملى كه بهتر از هر كار ديگر وى را در رسيدن به اين مطلوب يارى مىدهد رعايت اين سه ركن است .
ركن اول كه #مشارطه است عبارت است از اين كه در ابتداى روز با خود شرط كند كه تا به آخر روز از انجام هر گناهى دورى كند. براى پرورش اين فكر و شرط لازم است كه ركن دوم يعنى مراقبه رامدنظرداشته باشد. #مراقبه يعنى آنكه درتمام روز با كمال دقت مواظبت بر اين امر داشته باشد كه گرد گناه نگردد و به اصطلاح از نفس خود مراقبت كند.
چون روز به شب و موقع خواب رسيد پيش ازخواب چند دقيقه اى اعمال خود رابه حساب كشيده و به #محاسبه بنشیند وخوب و بد آنها را بسنجد. نتيجه اين كار آن است كه اگر عمل بدى ديد يا خود را تنبيه كرده و يااستغفار نمايد واگر عمل نيك وخوبى ديد از خدا زيادت طلبيده و سپاسگذارى نمايد.
نكته دوم: به لحاظ آن كه يكى از قوا و نيروهاى نفس نيروى شهوت است ،اگر در كنترل عقل قرارنگيردانسان را از راه سعادت دور كرده و او رابه ورطه گمراهى مى كشاند. محبت كه از اثرات اين نيروست بمثابه شهوت اگر در راه صحيح خود نباشد ، موجب گمراهى انسان است. يكى از مواردى كه براى سالك لازم است كه ازآن مراقبت شديد به عمل بياورد مسأله دوستى دنيا وغيرخداست. دل اگرازعشق غيرخداپر شد عواقبى بسیار زیادی به دنبال خود دارد :
اول اين كه دل به غير صاحبخانه سپرده شده است.حقتعالى در سوره احزاب آيه 4 مىفرمايد : ما جعل الله لرجل من قلبين فى جوفه اين آيه بدين معناست كه در يك ضمير، دو دوست نمى گنجد بنابراين اگر دل از عشق غير حق لبريز شد ديگر جايى براى محبت خداباقى نمى ماند واين خود بزرگترين خسران براى انسان است. ما در عمل نيز شاهد چنين حقيقتى هستيم. انسانهاى دنياطلب وآنانى كه تمام وجهه و همت خود رابراى رسيدن به مقاصد دنيوى صرف مىكنند اغلب دراموراخروى خود دچار نقصان وكمبود بوده واز ياد خدا غافلند.
نكته دیگر اینکه امام خمينى(ره) مىفرمايند : مراقبت و محاسبه نفس درتشخيص راه خودخواهى وخداخواهى ازجمله منازل سالكان است.(صحیفه امام جلد 16 ص 222)
از اين كلام اين نكته فهميده مىشود كه مراقبت هر يك از سالكان باتوجه به مدارج سلوكشان متفاوت است.سالك دراوايل سلوك چون به فكر آن است كه از گناه دورى كند ، بالطبع مراقبه اش متضمن همين مطلب بوده وفراترنمى رود؛چون ازاين حدگذشت،مراقبه دقيقتر شده و به مرحله تشخيص خودخواهى ازخداخواهى مىرسد. و به عبارت ديگر تميز ريا و اخلاص و اين كه كار براى نفس خود مىكند يابراى خدا و اين مرحله البته از مهمترين و دقيقترين و خطرناكترين مراحل سلوك است. دراين مرحله بسيارى از سالكان به لحاظ آن كه عزم الهى نداشته و در پى هواى نفس ازابتدابوده اند دچار هلاكت معنوى و دور افتادگى از خدا مىشوند.پس كسى كه مىبيند به دنبال رسيدن به كرامات و امور خارقالعاده است بهتراست كه ازاول دراين راه قدم نگذارد و اگر گذاشت و به عواقب بدى رسيد كسى غير خود را سرزنش نكند.
#مشارطه_مراقبه_محاسبه
🌴ظهور بسیار نزدیک است🌴
🌺اللهم عجل لولیک الفرج 🌺
واعظ شفابخش شد و ديدي كه جان تو، هر روز در خسران است، پس در اين صورت، نفس خود را با اين امور ياري كن: دوام تهجّد و شب‌زنده‌داري و قيام، كثرت نماز و روزه، خلوت گزینی و سخن اندك، صله ارحام، عطوفت به يتيمان، و بر نوحه و گريه مواظبت كن و به پدرت آدم و مادرت حوّا اقتدا كن، و از ارحم الراحمين ياري بخواه و به اكرم الاكرمين توسل بجو. به راستي كه مصيبت تو بزرگ‌تر و بليه‌اي كه مبتلايش شده‌اي، سترگ‌تر از هر چيزي است!
#آداب_مراقبه
#مراقبه
🌴ظهور بسیار نزدیک است🌴
🌺اللهم عجل لولیک الفرج🌺
مراقبه ، تزکیه نفس و فنا
:
سالک در اثر مراقبه و تزکیه نفس و تصفیه باطن و عبادت و ریاضت و تفکر و تداوم ذکر، به مقامی می رسد که بوسیله چشم و گوش باطن حقایقی را مشاهده و استماع می کند که با چشم و گوش ظاهر قابل رویت و استماع نیست.
او در عین حال که در این جهان زندگی می کند و با همین مردم معاشرت دارد ،در باطن به افق عالی تری می نگرد .
سالک به مقامی می رسد که از همه اشیاء حتی نفس خویش غافل میشود و جز به وجود غنی و اسماء و صفات او توجهی ندارد .
ذات واجب را در همه جا ناظر و حاضر می بیند که فرمود :" هو اول و آخر و الظاهر و الباطن "، جهان را مظهر صفات الهی و هر جمال و کمال را از خدا می داند ،فقر ذاتی موجودات و غنای مطلق واجب الوجود را بالعیان می یابد و در مشاهده کمال و جمال علی الاطلاق محو و مستغرق می شود.
استاد ابراهیم امینی
خود سازی
#مراقبه
#تزکیه_نفس
#فنا
🌴ظهور بسیار نزدیک است🌴
🌺اللهم عجل لولیک الفرج 🌺
تنهایی ،سکوت و شادی :
تمامي زيبايي ها در تنهايي رخ مي دهد. هيچ اتفاقي در ارتباط با دنياي ماورا رخ نخواهد داد؛ مگر در انزوا.
ذهن بيرون گرا، شما را طوري شرطي كرده است كه وقتي تنهاييد، احساس خوبي نداريد. ذهن بيرون گرا به شما مي گويد، به اين طرف و آن طرف برويد و آدمهاي مختلف را ملاقات كنيد؛ زيرا شادي در با ديگران بودن است، در حاليكه اين درست نيست. شادي اي كه در كنار ديگران حاصل مي شود، سطحي است و شادي اي كه در تنهايي و انزوا رخ مي دهد، بسيار عميق است. هنگاميكه تنها هستيد، از اين تنهايي لذت ببريد، آواز و دعا بخوانید ، يا ساكت و آرام بنشينيد و منتظر باشيد تا اتفاقي رخ دهد. تنهايي خود را تبديل به انتظار كنيد و به زودي كيفيت جديدي را تجربه خواهيد كرد كه غم نيست.
اگر از عمق تنهايي چيزي بچشيد، متوجه مي شويد كه همه رابطه هاي بيروني، سطحي اند. حتي عشق نمي تواند ژرفاي تنهايي را داشته باشد؛ زيرا در عشق ديگري وجود دارد و همين حضور ديگري شما را بسوي سطح مي كشاند. هنگاميكه ديگري وجود ندارد و حتي فكر ديگري هم از ذهن نمي گذرد، حقيقتا تنها هستيد و در خود غرق شده ايد، نترسيد. ابتدا اين غرق شدن به مرگ مي ماند و اندوهي وجودتان را فرا مي گيرد؛ زيرا شادي را در بودن با ديگران تجربه كرده ايد. اندكي صبر كنيد و اجازه دهيد عميق تر در تنهايي خود فرو رويد و سكوت و آرامشي تازه را تجربه كنيد؛ سكوتي كه در آن هيچ چيز حركت نمي كند و همه چيز در رقص و حركت است. موارد متناقض، يكديگر را ملاقات مي كنند و اختلافها از بين مي رود.
#مراقبه
#تنهایی
#سکوت
#شادی
#عشق
🌴گوهر معرفت 🌴
مراقبه گامی به عالم ناشناخته:
بسیاری از ما جرأت مردن بر گذشته را نداریم؛ زیرا احساس ناایمنی می‌کنیم و می‌خواهیم در پناه تعلقات ذهنی یا واقعی خود احساس ایمنی کنیم. ما ترجیح می‌دهیم خود را در حصاری از شناخته‌ها، در لذت‌ها، تجربه‌ها، دانش‌ها، و حتی در اضطراب‌ها، بدبختی‌ها، رنج‌ها و اندوه‌های گذشته که به آنها عادت کرده‌ایم و برایمان شناخته هستند، فرو برویم، ولی خود را در معرض ناشناخته‌ها قرار ندهیم. (البته از شناخته‌ها نیز می‌ترسیم!)
مراقبه، آهسته مردن بر خود و گام نهادن به عالم ناشناخته هاست. با مراقبه ذهن آرام آرام خاموش میشود و زمینه اتصال با لایزال هستی فراهم میشود .
#مراقبه
#سکوت
#ذهن
🌴گوهر معرفت 🌴
تنهایی ،سکوت و شادی :
تمامي زيبايي ها در تنهايي رخ مي دهد. هيچ اتفاقي در ارتباط با دنياي ماورا رخ نخواهد داد؛ مگر در انزوا.
ذهن بيرون گرا، شما را طوري شرطي كرده است كه وقتي تنهاييد، احساس خوبي نداريد. ذهن بيرون گرا به شما مي گويد، به اين طرف و آن طرف برويد و آدمهاي مختلف را ملاقات كنيد؛ زيرا شادي در با ديگران بودن است، در حاليكه اين درست نيست. شادي اي كه در كنار ديگران حاصل مي شود، سطحي است و شادي اي كه در تنهايي و انزوا رخ مي دهد، بسيار عميق است. هنگاميكه تنها هستيد، از اين تنهايي لذت ببريد، آواز و دعا بخوانید ، يا ساكت و آرام بنشينيد و منتظر باشيد تا اتفاقي رخ دهد. تنهايي خود را تبديل به انتظار كنيد و به زودي كيفيت جديدي را تجربه خواهيد كرد كه غم نيست.
اگر از عمق تنهايي چيزي بچشيد، متوجه مي شويد كه همه رابطه هاي بيروني، سطحي اند. حتي عشق نمي تواند ژرفاي تنهايي را داشته باشد؛ زيرا در عشق ديگري وجود دارد و همين حضور ديگري شما را بسوي سطح مي كشاند. هنگاميكه ديگري وجود ندارد و حتي فكر ديگري هم از ذهن نمي گذرد، حقيقتا تنها هستيد و در خود غرق شده ايد، نترسيد. ابتدا اين غرق شدن به مرگ مي ماند و اندوهي وجودتان را فرا مي گيرد؛ زيرا شادي را در بودن با ديگران تجربه كرده ايد. اندكي صبر كنيد و اجازه دهيد عميق تر در تنهايي خود فرو رويد و سكوت و آرامشي تازه را تجربه كنيد؛ سكوتي كه در آن هيچ چيز حركت نمي كند و همه چيز در رقص و حركت است. موارد متناقض، يكديگر را ملاقات مي كنند و اختلافها از بين مي رود.
#مراقبه
#تنهایی
#سکوت
#شادی
#عشق
🌴گوهر معرفت 🌴
مراقبه گامی به عالم ناشناخته:
بسیاری از ما جرأت مردن بر گذشته را نداریم؛ زیرا احساس ناایمنی می‌کنیم و می‌خواهیم در پناه تعلقات ذهنی یا واقعی خود احساس ایمنی کنیم. ما ترجیح می‌دهیم خود را در حصاری از شناخته‌ها، در لذت‌ها، تجربه‌ها، دانش‌ها، و حتی در اضطراب‌ها، بدبختی‌ها، رنج‌ها و اندوه‌های گذشته که به آنها عادت کرده‌ایم و برایمان شناخته هستند، فرو برویم، ولی خود را در معرض ناشناخته‌ها قرار ندهیم. (البته از شناخته‌ها نیز می‌ترسیم!)
مراقبه، آهسته مردن بر خود و گام نهادن به عالم ناشناخته هاست. با مراقبه ذهن آرام آرام خاموش میشود و زمینه اتصال با لایزال هستی فراهم میشود .
#مراقبه
#سکوت
#ذهن
🌴گوهر معرفت 🌴
راه پیدا کردن حقیقت ، در سکوت نشستن و به درون نگریستن است :
حقيقت چيزي نيست كه بتوان به آن دست يافت. حقيقت از پيش درون ماست. ما خود حقيقت هستيم- جست و جوگر همان جست و جو شونده است. اما ما همچنان در اينجا و آنجا به دنبال حقيقت مي گرديم. هيچگاه حقيقت را در هيچ جايي نخواهيم يافت. يگانه راه يافتن حقيقت دست برداشتن از جست و جوي آن در بيرون است و تنها راه پيدا كردن حقيقت در سكوت نشستن و به درون نگريستن است. مساله انجام دادن كاري مطرح نيست، مساله، انجام ندادن هيچ كاري است. همين كه در حالت سكون قرار گيري و آرامش كامل يابي، حقيقت رخ مي نماياند. حقيقت هميشه در آنجا درون تو بوده است اما تو هيچگاه در آنجا نبوده اي. زماني با حقيقت رو در رو مي شوي كه تو نيز در درونت باشي.
#مراقبه
#سکوت
#ذهن
🌴گوهر معرفت 🌴
راه پیدا کردن حقیقت ، در سکوت نشستن و به درون نگریستن است :
حقيقت چيزي نيست كه بتوان به آن دست يافت. حقيقت از پيش درون ماست. ما خود حقيقت هستيم- جست و جوگر همان جست و جو شونده است. اما ما همچنان در اينجا و آنجا به دنبال حقيقت مي گرديم. هيچگاه حقيقت را در هيچ جايي نخواهيم يافت. يگانه راه يافتن حقيقت دست برداشتن از جست و جوي آن در بيرون است و تنها راه پيدا كردن حقيقت در سكوت نشستن و به درون نگريستن است. مساله انجام دادن كاري مطرح نيست، مساله، انجام ندادن هيچ كاري است. همين كه در حالت سكون قرار گيري و آرامش كامل يابي، حقيقت رخ مي نماياند. حقيقت هميشه در آنجا درون تو بوده است اما تو هيچگاه در آنجا نبوده اي. زماني با حقيقت رو در رو مي شوي كه تو نيز در درونت باشي.
#مراقبه
#سکوت
#ذهن
🌴گوهر معرفت 🌴
مراقبه ،عبور از سد قضاوت دیگران :
ذهن ما در هر ارتباطی با دیگران ،به راحتی در دام قضاوت دیگران به اسارت در می آید.پس از پایان هر ارتباطی ، در لفظ اونا رو به خدا می سپاریم ،اما حقیقتش این است که در عمل ، اونا را به ذهن می سپاریم نه به خدا...
ما خود را وادار کرده ایم که ساعت ها و بلکه روزها ، بر روی شخصی هرچند بی اهمیت فکر کنیم و در ذهن آن را بالا و پایین کنیم تا ببینیم در مورد ما چه فکر یا قضاوتی می کند ،و هنوز در مورد شخص اول به نتیجه ای نرسیده ایم که در مواجهه با شخص بعدی قرار می گیریم و ذهن بدون اینکه از شخص اول نتیجه ای بگیرد ،شروع به بررسی قضاوت های شخص دوم در مورد خودش می کند و این سیر هم چنان ادامه دارد.
چهل یا پنجاه سال می گذرد و ذهن هم چنان از این شخص به اون شخص به دنبال نتیجه ای برای پیدا کردن و شناسایی خود در دیگران است اما بی نتیجه...
چون دیگران هیچگاه ما را تایید نخواهند کرد.
مراقبه این فرصت را به شما می دهد که پی به این چرخه ی احمقانه ببرید و خود را از این چرخه خارج و دیگران را از ذهن بیرون نمایید.
#مراقبه
🌴گوهر معرفت 🌴
مراقبه دری به سوی خدا :
در مراقبه به دنبال نتیجه ها نباش - این یک مانع است . به دنبال تکرار هیچ تجربة فکورانه ای نباش، زیرا این نیز سدی است .
وقتی مراقبه می کنی ، فقط مراقبه کن ! باقی ، خودبه خود خواهد آمد . راه خدا در دست ما نیست ، پس خود را به دستان او بسپار .
تسلیم باش ، تسلیم ، تسلیم ! همواره به یاد داشته باش - تسلیم ! در خواب و یا بیداری - تسلیم !
تسلیم تنها دری است که به خدا گشوده می شود . تخلیه درون و خلوت ، تنها قایقی است که به سوی او روان است.
#مراقبه
#سکوت
#ذهن
🌴گوهر معرفت 🌴
اصل چهارم
مراقبه و محاسبه:
در اهمیت مراقبه و محاسبه سخن بسیار است در این خصوص علامه حسن زاده آملی: عزیزان! خودتان را حساب کنید تا مصداق ((یدخلون الجنه یرزقون فی‌ها بغیر حساب)) باشید، از بدی‌ها استغفار کنید و از خوبی‌ها حمد کنید، که محاسبه، مراقبه می‌آورد و مراقبه، حضور و حضور، فتوح به دنبال دارد! (صراط سلوک، ص 49)
یک چشم زدن غافل از آن ماه نباشی
شاید که نگاهی کند آگاه نباشی
مرحوم علامه طباطبائی (ره) می‌فرمایند: کلید اشیاء در مراقبه است. تا مراقبه نباشد و درست صورت نگیرد، بقیه کارها و دستورات در سیر و سلوک، هیچ و بی اثر است. (در محضر علامه طباطبایی (ره)، ص 331
ایشان همچنین در جای دیگری بعنوان راهکار به اهمیت توجه به این موضوع اشاره نموده و می‌فرمایند:
برای موفق شدن...، لازم است همّتی برآورده و توبه نموده، به #مراقبه و #محاسبه بپردازید. به این نحو که هر روزه که طرف صبح از خواب بیدار می‌شوید، قصد جدّی کنید که هر عملی که پیش آید، رضای خدا عزّ اسمه را مراعات خواهم کرد. آن وقت در هر کاری که می‌خواهید انجام دهید، نفع آخرت را منظور خواهید داشت؛ به طوری که اگر نفع اخروی نداشته باشد، انجام نخواهید داد، هر چه باشد. و همین حال را تا شب، وقت خواب، ادامه خواهید داد. وقت خواب چهار پنج دقیقه ای در کارهایتان که روز انجام داده‌اید، فکر کرده و یکی یکی از نظر خواهید گذرانید؛ هر کدام مطابق رضای خدا انجام یافته، شکر بکنید و هر کدام تخلّف شده استغفار بکنید، و این رویه را هر روز ادامه بدهید. این روش اگر چه در بادی حال، سخت و در ذائقه نفس تلخ می‌باشد، ولی کلید نجات و رستگاری است...(چهل نامه عرفانی، ص135(
آیت الله حق شناس (ره): راه فهم اینکه شیطان کی می‌آید، مراقبه است. (زملک تا ملکوت، ص 240)
ایشان همچنین می‌فرمودند: خدا رحمت کند علامه‌ی طباطبائی (ره) را که فرمود: اول مراقبه است، وسط هم مراقبه است، آخر هم مراقبه است.. (زملک تا ملکوت، ص
🌴گوهر معرفت🌴