باغبانی فرهنگ (3).pdf
399.9K
📌متن ارائه کرسی ترویجی مناظره و نقد علمی
«باغبانی فرهنگ»؛نظریه مدیریت فرهنگ در اندیشه حضرت آیت الله خامنهای
ارائهدهنده:دکتر فرزاد جهانبین
دانشگاه شیراز
#مدیریت_فرهنگ
🍃https://eitaa.com/noandishi
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌نماهنگ ویژه
⛔️همه ما از بچگی اینجور بار آمدیم که جنس ایرانی مساوی است با بدبودن!
⚠️ این فرهنگ غلط دوره منحوس طاغوت است!
🔺تاکیدمکرر رهبرانقلاب بر حمایت از تولیدایرانی درسالیان اخیر
🍃https://eitaa.com/noandishi
◀️جدیدترین توصیه رهبر انقلاب برای شناخت اولویتها
✅ باید با نهجالبلاغه مأنوس شوید
📌 دیدار رهبر انقلاب با هیأت دولت، معمولا جزو یکی از دیدارهای ثابت ایشان است که سالیان سال است که در ماه مبارک رمضان برگزار میشود. رسم همیشگی رهبر انقلاب در این دیدار آن است که در ابتدای آن، بخشهایی از #نهجالبلاغه را انتخاب کرده و دربارهی آن موارد و تذکراتی را ارائه میدهند.
↙️ نهجالبلاغهخوانی رهبر انقلاب البته مخصوص این دیدار خاص نبوده و در دیدارهای عمومیتر نیز فراخور بیانات خود، اشاراتی به این کتاب شریف داشتهاند. حتی از این بالاتر، در توصیهای به #جوانان چنین فرمودند که: «عزیزان با نهجالبلاغه انس پیدا کنید. نهجالبلاغه، خیلی بیدار کننده و هوشیار کننده و خیلی قابل تدبر است. در جلساتتان، با نهج البلاغه و کلمات امیرالمؤمنین(ع) انس پیدا کنید. اگر خدای متعال توفیق داد و یک قدم جلو رفتید، آن وقت با صحیفهی سجادیه - که علیالظاهر فقط کتاب دعاست؛ اما آن هم مثل نهجالبلاغه، کتاب درس و کتاب حکمت و کتاب عبرت و کتاب راهنمای زندگی سعادتمندانهی انسان است - انس بگیرید.»
⁉️ حال سؤال آن است که چرا رهبر انقلاب بر نهجالبلاغهخوانی اصرار دارند و همواره خواندن آن را (در کنار انس با قرآن) مخصوصا به جوانان توصیه میکنند؟
🔰 اگر بپذیریم نقطهی آغازین "انحراف" یا "سقوط" انسانها، از انحراف یا التقاط فکری و معرفتی آنان سرچشمه میگیرد، نهجالبلاغه، "نظام باورها" و "ریشههای فکری" انسان را ترمیم و تصحیح میکند.
👈 چندماه پیش، در حاشیهی یکی از دیدارهای رهبر انقلاب با اهالی فرهنگ و هنر، ایشان در پاسخ به سؤال یکی از حضار که "چه کتابی بخوانیم که با توجه به راهبرد ائمه بتوانیم در تشخیص اولویتها دچار انحراف نشویم"، چنین فرمودند: «کتابی که - به قول شما- راهبرد ائمه را در هدایت مردم معین کرده باشد... من الان به ذهنم نمیرسد، منتها اگر شما میخواهید در این - باصطلاح- اولویتشناسی و اولویتیابی عمق پیدا کنید؛ با نهجالبلاغه اُنس پیدا کنید، نهجالبلاغه خیلی خوب است.
👈 الان واقعاً بنده بهعنوان مسئولی که در این جایگاه قرار دارم یکی از مشکلات اساسی خود من - من دارم واقعاً مشکل خودم را میگویم- در زمینهی بسیاری از این کارها ذهن [مسئولانی است که] مخاطبینم هستند یعنی آنهایی که با من همکارند که من از اینها میخواهم که مثلاً شما تولید ملی را پیش ببرید یا اقتصاد مقامتی را مثلاً فرض کنید که چه بکنید؛ من مشکل با ذهن اینها دارم. ببینید، اینکه ما میگوییم که به توان ملی، توان داخلی، آن اقتدار حقیقی داخلی تکیه کنید نه به بیرون و خب همه هم میگویند بله، منتها عمل نمیشود، چرا؟ چون مشکل ذهنی وجود دارد یعنی باور نیست.
👈 نهجالبلاغه خیلی راه باز میکند برای ما و خوشبختانه ترجمههای خوبی هم از نهجالبلاغه شده که میتوانید پیدا کنید. [آن را] با این نگاه بخوانید، با این نگاه که - به قول شما - اولویتها را بتوانید از آن دربیاورید. نهجالبلاغه خیلی خوب است، هم خطبهها خیلی خوب است و هم آن حکمتها خیلی خوب است، در نامهها هم خیلی چیزهای خوب هست. آدم دقیقاً در زمینهی باورها که من گفتم اولویت را پیدا کند، سعی کنید روی ذهنها اثر بگذارید، روی باورها اثر بگذارید.»
✳️ باری، فرصت سهماههی "بهار معنویت" (ماه رجب و شعبان و رمضان) فرصت مناسبی است برای جوانان مؤمن و انقلابی، که از آن استفاده کرده و خواندن نهجالبلاغه را در دستور کار قرار دهند. نهجالبلاغه، ریشهی باورهای انسان مؤمن و انقلابی است و جوانی که قرار است کار انقلاب را به پیش برد و فردای ایران را بسازد، چارهای ندارد جز آنکه ریشهی باورهای خود را هرچه بیشتر مستحکم کند، وگرنه در تندبادهای حوادث، خواهد لرزید، چنانکه در تاریخ اسلام و انقلاب برخی از دنیاطلبان لرزیدند.
✍ #سخن_هفته شماره ۱۲۷ نشریه خط حزبالله
🍃https://eitaa.com/noandishi
📌چهارمین همایش «تبیین اندیشه دفاعی امام خامنهای(مدظلهالعالی)»
🍃https://eitaa.com/noandishi
🍃https://sapp.ir/noandishi
📌انتقاد از مسئولان نظام و رهبری، اختیارات و وظایف رهبری، مسیر قانون...
⭕️بنده در این زمینه ها هیچ دستوری به کسی نمی دهم
البته من این نکته را هم تصحیح کنم. دوستان چند جا در خلال فرمایشاتشان به ما گفتند «دستور بدهید». بنده در این زمینه ها هیچ دستوری به کسی نمی دهم؛ چون کار ما در این زمینه دستوری نیست؛ مثلاً به وزارت علوم دستور بدهم در این زمینه این طوری عمل کند؛ نه، ما به دولت و مسؤولان به صورت اعلام سیاستها، چارچوب ها را می دهیم. یا بعضی از دوستان گفتند به قاضی دستور بدهید. بنده به قاضی دستور نمی دهم؛ قاضی کار خودش را می کند، مسؤولیتِ کار خودش را هم دارد؛ کمااین که دستگاه های دولتی مسؤولیت خود را دارند. ما تلاش و دنبال گیری می کنیم تا این کارها ان شاءالله در مسیر و بستر قانونی و صحیح و منطقی خود تحقق پیدا کند. این چیزها دستوری نیست. خیلی مشکلات هم با دستور و بخشنامه و امثال اینها حل نمی شود. 26/09/1383
✅مسیر قانون
من هم بارها قبلاً گفتهام که رهبری نمیتواند در تصمیمگیریهای موردیِ دستگاههای گوناگون دولتی مدام وارد بشود و مدام بگوید این باشد، این نباشد؛ این نمیشود. نه قانون این اجازه را میدهد، نه منطق این اجازه را میدهد. دستگاهها مسئولینی دارند؛ اگرچنانچه یک مسئولی در یک موردی اشتباهی دارد، [کار] غلطی انجام میدهد، خب وظیفهی مجلس است و باید مجلس استیضاح کند؛ یا اگرچنانچه کار، کار غلطی است، در دولت بایستی مورد مداقّه قرار بگیرد؛ رئیس جمهور بایستی مانع بشود و جلویش را بگیرد. اینجور نیست که حالا اینهمه دستگاههای اجرائی هستند و هر کدام هم دارند یک تصمیمی میگیرند -تصمیمهای گوناگون- رهبری نگاه کند ببیند کدام درست است، کدام غلط است و بگوید آقا، این درست است، آن غلط است؛ اینجوری نمیشود. این، هم خلاف قانون است، هم ناممکن است، هم نامعقول است؛ معقول نیست. وظیفهی رهبری آنجایی است که احساس کند یک حرکتی دارد انجام میگیرد که این حرکت، مسیر نظام را دارد منحرف میکند. اینجا وظیفهی رهبری است که بیاید در میدان و به هر شکلی که ممکن است بِایستد و نگذارد؛ ولو مورد جزئی باشد.
⭕️انتقاد کنید ولی پازل دشمن را تکمیل نکنید
یکی از دوستان دانشجوی عزیز گفتند که به ما میگویند پازل دشمن را تکمیل نکنید - این از حرفهائی است که بنده زیاد تکرار میکنم؛ پازل دشمن را نباید تکمیل کرد - ایشان میگویند خب، پس انتقاد چه میشود؟ انتقاد هم نکنیم؟ من اعتقاد ندارم که نباید انتقاد کرد؛ اتفاقاً در یادداشتهائی که کردم - که حالا انشاءاللّه اگر وقت شد، عرض میکنم - اصرار دارم بر این که جریان دانشجوئی و جنبش دانشجوئی موضع انتقادی خودش را حتماً حفظ کند. بههیچوجه توصیهی ما این نیست که شما انتقاد نکنید. خب، چه کار کنیم که این انتقاد، تکمیل کنندهی پازل دشمن نباشد؟ روی این مسئله فکر کنید. نه اینکه بگوئیم تکمیل پازل دشمن که یک امر منفی است، با لزوم انتقاد که یک امر مثبت است، منافات دارد؛ نه، خب خود شما هم گفتید؛ من انتقاد کردم، در همهی دنیا نقل هم شد؛ اما هیچ کس در دنیا ادعا نخواهد کرد که فلانی علیه نظام اسلامی یا فرض کنید که علیه تشکیلات مدیریت اجرائی یا تقنینی کشور دارد اقدام میکند. خب، شما هم همین جور انتقاد کنید. بنابراین انتقاد کردن میتواند به شکلی انجام بگیرد که بههیچوجه مقصود دشمن را برآورده نکند و به تعبیری که ما عرض کردیم، پازل دشمن را تکمیل نکند.
✅هیچ نظر کارشناسیای که مخالف با نظر این حقیر باشد، مخالفت با ولایت نیست
گفته شد که بعضیها نظرات کارشناسی میدهند، با نظر رهبری مخالف است، میگویند آقا این ضد ولایت است. من به شما عرض بکنم؛ هیچ نظر کارشناسیای که مخالف با نظر این حقیر باشد، مخالفت با ولایت نیست؛ دیگر از این واضحتر؟! نظر کارشناسی، نظر کارشناسی است. کار کارشناسی، کار علمی، کار دقیق به هر نتیجهای که برسد، آن نتیجه برای کسی که آن کار علمی را قبول دارد، معتبر است؛ به هیچ وجه مخالفت با ولایت فقیه و نظام هم نیست. البته گاهی اوقات میشود که این حقیر خودش در یک زمینهای کارشناس است؛ بالاخره ما هم در یک بخشهائی یک مختصر کارشناسیای داریم؛ این نظر کارشناسی ممکن است در مقابل یک نظر کارشناسی دیگر قرار بگیرد؛ خیلی خوب، دو تا نظر است دیگر؛ کسانی که میخواهند انتخاب کنند، انتخاب کنند. در زمینههای فرهنگی، در زمینههای آموزشی - در بخشهای مخصوصی - بالاخره ما یک مختصری سررشته داریم، یک قدری کار کردیم؛ این میشود نظر کارشناسی. به هر حال هیچگاه اعلام نظر کارشناسی و نظر علمی، معارضه و مبارزه و مخالفت و اعلام جدائی از رهبری و ولایت و این حرفها به حساب نمیآید و نباید بیاید.16/05/1391
🍃https://eitaa.com/noandishi
🍃https://sapp.ir/noandishi
⭕️رهبری یک مدیریت اجرائی نیست
در نظام جمهوری اسلامی، رهبری فقط تابع این نیست که کسی او را به خاطر اینکه شرائط را از دست داده، عزل کند؛ اگر این شرائط در او وجود نداشته باشد، خودش به خودی خود عزلشده است؛ این خیلی چیز مهمی است. رهبری یک مدیریت است؛ البته مدیریتِ اجرائی نیست. این اشکال و اشتباه هم در طول زمان، از اول انقلاب تا امروز، در بعضی از تبلیغات ادامه دارد. اینجور تلقی کنند که رهبری یک مدیریت اجرائی است؛ نه، مدیریت اجرائی، مشخص است. مدیریت اجرائی در بخش قوهی مجریه ضوابط مشخصی دارد، معلوم است، مسئولین معینی دارد؛ در قوهی قضائیه هم - که آن هم مدیریت اجرائی است - همین طور، هر کدام مسئولیتهائی دارند؛ قوهی مقننه هم که معلوم است. رهبری، ناظر بر اینهاست. به چه معنا؟ به این معنا که از حرکت کلی نظام مراقبت کند.
✅رهبری، یک مدیریت کلان ارزشی است.
در واقع رهبری، یک مدیریت کلان ارزشی است. همین طور که اشاره کردم، گاهی اوقات فشارها، مضیقهها و ضرورتها، مدیریتهای گوناگون را به بعضی از انعطافهای غیر لازم یا غیر جائز وادار میکند؛ رهبری بایستی مراقب باشد، نگذارد چنین اتفاقی بیفتد. این مسئولیتِ بسیار سنگینی است. این مسئولیت، مسئولیت اجرائی نیست؛ دخالت در کارها هم نیست. حالا بعضیها دوست میدارند همین طور بگویند؛ فلان تصمیمها بدون نظر رهبری گرفته نمیشود. نه، اینطور نیست. مسئولین در بخشهای مختلف، مسئولیتهای مشخصی دارند. در بخش اقتصادی، در بخش سیاسی، در بخش دیپلماسی، نمایندگان مجلس در بخشهای خودشان، مسئولان قوهی قضائیه در بخش خودشان، مسئولیتهای مشخصی دارند. در همهی اینها رهبری نه میتواند دخالت کند، نه حق دارد دخالت کند، نه قادر است دخالت کند؛ اصلاً امکان ندارد. خیلی از تصمیمهای اقتصادی ممکن است گرفته شود، رهبری قبول هم نداشته باشد، اما دخالت نمیکند؛ مسئولینی دارد، مسئولینش باید عمل کنند. بله، آنجائی که اتخاذ یک سیاستی منتهی خواهد شد به کج شدن راه انقلاب، رهبری مسئولیت پیدا میکند. در تصمیم و عملِ رهبری باید عقلانیت در خدمت اصول قرار بگیرد، واقعبینی در خدمت آرمانگرائیها قرار بگیرد. 24/07/1390
🍃 @nowandishi
🍃https://eitaa.com/noandishi
🍃https://sapp.ir/noandishi
✅تجربه تاریخی؛ چگونه حمایت از کالای ایرانی باعث خروج کشور از رکود شد؟
📌 تأسیس «شرکت اسلامیه» بهابتکار حاجآقا نورالله اصفهانی در اصفهان و همکاری تجار این شهر، نمونهای تاریخی از راهبرد حمایت از #تولیدات_داخلی است. در دوره قاجار اقتصاد ملی دچار رکود کمسابقهای شده بود و سیل محصولات خارجی در بازار ایران روان بود.
👈 اندیشه بهبود وضع اقتصاد و استقلال در زمینههای گوناگون همچون احداث صنایع ملی و کارخانهها و گرفتن امتیاز از دولت برای توسعهی عمران کشور، شرکت اسلامیه را به میدانهای جدید فعالیت ترغیب مینمود. مسلماً فعالیتهای شرکت که بهقصد تولید کالاهای داخلی در برابر نفوذ اقتصادی غرب شکل گرفته بود در طولانیمدت ضربهی سنگینی به اقتصاد استعماری #انگلیسی وارد میساخت، چنانکه روزنامهی تجارتی لندن مینویسد: «معلوم میشود ایرانیان اندکاندک از خواب غفلت بیدار شده و قدر و اهمیت تجارت، بهخصوص همین شرکت را دانستهاند. چیزی که اهمیت دارد آن است که علمای ملت نیز در آن شرکت مشوق هستند و اگر این شرکت معتبر شود، سکته بزرگی به منافع انگلیس در اصفهان، بلکه در خلیج فارس وارد میآید».
💢 جمع کثیری از علمای جهان اسلام بهطرق مختلف، از جمله فتوا و اعلامیه، به حمایت از #تولیدات_داخلی برخاستند. هیجان زائدالوصفی که از دینخواهی و وطندوستی مردم برمیخاست با غرور ملی درآمیخت و مردم کالای داخلی را اگرچه کیفیتی برابر با کالای خارجی نداشت، ترجیح میدادند و با افتخار مصرف میکردند. چهبسا اگر این حمایت مردم همراه و پشتیبان شرکت نبود تولید کنندگان داخلی محکوم به شکست بودند. منسوجات شرکت در هر شهری که وارد میشد، با استقبال مردم مواجه میشد و چنان وجد و سروری بهپا میکرد که در هیچیک از اعیاد آن دوره نظیر نداشت. حتی ایرانیان مقیم خارج، از بغداد گرفته تا سنپترزبورگ نیز از تولیدات داخلی پشتیبانی کردند.(khamenei_others@)
🍃 @nowandishi
🍃https://eitaa.com/noandishi
🍃https://sapp.ir/noandishi
http://farsi.khamenei.ir/ndata/news/39252/C/13961229_0239252.jpg
هدایت شده از KHAMENEI.IR
🚨 تعرض به امنیت و حریم مردم در پیامرسانهای داخلی «حرام شرعی» است
🔰 رهبر انقلاب اسلامی ظهر امروز (دوشنبه) در دیدار جمعی از مسئولان و مدیران نظام با تبریک اعیاد و ماه رجب، این ایام مبارک را فرصتهایی برجسته برای عبادت و توسل خواندند و افزودند: کلید حل مشکلات، «دعا، یاد خدا و اصلاح دلها» است و ماه رجب عید کسانی است که قصد اصلاح قلوب خود را دارند.
🔹 حضرت آیت الله خامنهای با تأکید بر لزوم ایستادگی مسئولان بر اهداف اسلام و جمهوری اسلامی، گفتند: «تقوا» و «اجتناب از گناه، خیانت و دنیاطلبی» که عامل ایستادگی، و برای مسئولان از اوجب واجبات است، در گرو تقویت ارتباط با خداست.
ایشان با یادآوری روحیه انقلابی و خدمتگزارانه حاکم بر مدیران کشور در دهه ۶۰، خطاب به مسئولان خاطرنشان کردند: آیا آن احساسات و رفتارهای تحسینبرانگیز را به یاد دارید؟ آیا آن بیاعتنایی به مال دنیا و اهتمام به خدمت را بهیاد دارید؟ اشکال کار این است که گاهی آن ارزشها فراموش میشود.
🔹 رهبر انقلاب اسلامی راه جلوگیری از مبتلا شدن به غفلت و سقوط تدریجی را مراقبه خواندند و افزودند: همه ما مسئولان در جمهوری اسلامی احتیاج به تعمیر قلب خود داریم زیرا جمهوری اسلامی بر اساس اهداف و آرمانهای مهمی همچون توحید و شریعت الهی، عدالت، آزادی و استقلال بوجود آمده و با حکومتهای متعارف در دنیا متفاوت است.
🔹 حضرت آیت الله خامنهای در بخش دیگری از سخنانشان با تأکید بر لزوم ساماندهی فضای کسب و کار بهعنوان زیربنای اقتصاد کشور، افزودند: انجام این کار جزو وظایف ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی است و آن ستاد نیز پیگیر حل مشکلات است اما باید کار با نیرو و انگیزه جوانانه دنبال و پیگیری شود.
🔹ایشان همچنین با ابراز خرسندی از تبدیل شدن مطالبه ایجاد پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی به مطالبهای عمومی، گفتند: مسئولان باید امنیت و حریم داخلی مردم و کشور را حفظ کنند. تعرض به امنیت و حریم داخلی مردم «حرام شرعی» است و نباید انجام شود.
🔺رهبر انقلاب اسلامی افزودند: متصدیان کار در دستگاههای دولتی و قضایی مراقبت کنند تا حریم داخلی زندگی مردم و اسرار آنها محفوظ بماند.۹۷/۱/۲۰
@khamenei_ir
📌یادداشتی از علی ذوعلم، استاد حوزه و دانشگاه در ۶ محور پیرامون نامه نگاری های اخیر خطاب به رهبر معظم انقلاب
✳️بخش اول:
«بسم الله الرحمن الرحیم»
ادعُ الی سبیلِ رَبِّکَ بِالحِکمهِ وَ المَوعِظَهِ الحَسَنهِ و جادِلهُم بِالَّتی هِیَ اَحسَنُ
اخیراً نامهای خطاب به رهبر معظم انقلاب با امضای جمعی از فعالین دانشگاهی و حوزوی در فضای مجازی منتشر شد. از آنجا که بنده تعدادی از امضاءکنندگان این نامه را به عنوان جوانان فعال انقلابی و خوشفکر میشناسم، اکنون از چرخش آشکار از دیدگاهها و مواضع آنان شگفتزده شدهام. لذا نکاتی را خدمت این دوستان جوان عرض میکنم و البته آنان را به مباحثه و گفتگو پیرامون مطالب اصلی نامهشان در فضایی منطقی و آرام دعوت مینمایم.
۱- مضمون این نامه، ترسیم وضعیتی سیاه و بحرانی از دستگاههای حاکمیتی و نهادهای علمی و اجتماعی امروز ماست که به نظر این دوستان، وضعیت کنونی را به بنبست کشانده است. به نویسندگان نامه یادآور میشوم که در طول چهل سال استقرار نظام جمهوری اسلامی، این نخستین بار نیست که چنین ادعایی ـ مبتنی بر پیشفرضها، دادهها و تحلیلهای نادرست ـ مطرح میشود. اولین بار، نخستین رئیسجمهور منتخب ـ یعنی جناب بنیصدر ـ چنین مطلبی را به صراحت بیان کرد و با پاسخ صریح حضرت امام خمینی(ره) مواجه شد که «جمهوری اسلامی به بنبست نرسیده است، شما به بنبست رسیدهاید» و وقایع تاریخی نشان داد که سخن امام (ره)، حقیقت داشت و نه ادعاهای بنیصدر. البته پس از آن نیز در مقاطع مختلف، گروهها، احزاب یا برخی چهرههای سیاسی نیز همین ادعا را با انگیزههای گوناگون مطرح میکردند که سیر حوادث و وقایع، خطای بزرگ آنان را آشکار ساخت.
۲- لحن و منطقِ نامه، یادآور لحن و منطقِ نامهای است که پس از فتنه سال ۸۸، جناب محسن کدیور خطاب به رئیس اسبق مجلس خبرگان رهبری نوشت و خواستار استیضاح رهبری شده بود. در همان زمان، پاسخهایی به آن نامه داده شد و از جمله پاسخ بنده، که بهعنوان «نقد قال» منتشر گردید. بسیاری از توضیحات و نکاتی که در نقد قال آمده است، پرسشها و شبهات شما دوستان را نیز پاسخ میدهد، به ویژه تأمل در پرسشهای دوازدهگانهای که در پایان آن کتاب مطرح شده است.
۳- نامة شما صریحاً در دفاع از آقای احمدینژاد و مواضع یکی دو ساله اخیر ایشان نگاشته شده است. ظاهراً مسئله شما، مسئله آقای احمدینژاد است و فضاسازی برای تأمین خواستهای ایشان، نه اصلاح امور کشور و جامعه، رویکرد انتخاباتی دارد و حاوی تحلیلها و شعارهای فریبنده برای جلب توجه جامعه و زمینهسازی برای رأی آوردن در رقابتهای انتخاباتی است. از قضا مواضع اخیر آقای احمدینژاد و نامه شما دوستان، همان رویکردی است که معمولاً تشنگان قدرت در برابر رقبای سیاسی خود پیش میگیرند و برآنند که به هر قیمتی ـ هر چند سیاهنمایی و تخریب و کوبیدن وضع موجود ـ رأی مردم را به دست آورند. بارزترین نمونه آن، افشاگریها و ادعاها و وعدههای ترامپ در انتخابات امریکا بود که اکنون همه شاهد رفتارهای او هستند. البته در مورد رؤسای جمهور ما ـ از جمله آقای احمدینژاد هم ـ مجال نقد و ارزیابی میزان انطباق وعدهها و عملکردها وجود دارد که متأسفانه خود قصه پرغصهای است.
#علی_ذوعلم
🍃 @nowandishi
🍃https://eitaa.com/noandishi
📌یادداشتی از علی ذوعلم، استاد حوزه و دانشگاه در ۶ محور پیرامون نامه نگاری های اخیر خطاب به رهبر معظم انقلاب
✳️بخش دوم:
۴- از زاویه دیگری نامه شما نوعی فرار به جلو هم محسوب میشود! پس از تحصن و نامهپراکنی و جیغ و دادهای سیاسی آقای احمدینژاد و تحلیلهای محفلی یاران نزدیک او که در انتظار حوادثی در بهمن و اسفند سال گذشته بودند، اکنون این پرسش برای هواداران مطرح است که آن تحلیلها و پیشگوییها چه شد!؟ لذا اکثر قاطع شما دوستان، شاید ناآگاهانه ابزاری برای به فراموشی سپردن این پرسش شدهاید!! حقیقتاً اگر سخنی حق باشد، نیاز به استدلال و منطق دارد و اگر همان نامه های آقای احمدی نژاد حاوی سخن حق و مستدلّی میبود، باید ایشان دعوت به مباحثه و مناظره در فضایی آرام و منطقی را میپذیرفت تا به جای غبار آلود ساختن فضای جامعه و فراهم کردن خوراک تبلیغاتی برای دشمنان، زمینه تحلیل عمیق روند کنونی جامعه و بررسی راهکارهای پیشرفت و اصلاح آن فراهم میشد.
۵- به فرض اینکه مطالب شما صحیح باشد و حقیقتاً کشور نیاز به انقلاب مجدد داشته باشد، آیا این وضعیت در یک سال و چند سال اخیر رخ داده است یا از دهههای پیش و به تدریج شکل گرفته است؟ آیا آنچه را مهندسی انتخابات نامیدهاید، ناگهانی به وجود آمده یا در انتخابات ۱۳۸۴ و ۱۳۸۸ هم وجود داشته است؟آیا شورای نگهبان اکنون از مسیر خود خارج شده یا زمانی نیز که دبیر محترم آن در زمان شما هم اینچنین بود، از عملکرد مطلوب خود فاصله گرفته بود!؟
همچنین در مورد حوزه و دانشگاه که خود شما ـ که همگی دانشگاهی و حوزوی هستید و برخیتان به عنوان استاد دانشگاه امضاء کردهاید ـ باید به اصلاح و مطالبه و تحول آن اقدام کنید، چه اقدامی از رهبری انتظار دارید!؟
۶- هم شما دوستان و هم آقای احمدی نژاد از یک نکته مهم غافلاید که طی ۴۰ سال استقرار نظام مردمسالاری دینیِ مستظهر به ولایت فقیه، ساختار این نظامِ برآمده از انقلاب از استحکام بیمانندی برخوردار شده و برای هر پیشرفت و اصلاح خیرخواهانه و واقعی، باید از مسیر فرایندهای قانونی و تثبیت شدة نظام طیّ طریق کرد.
اگر حقیقتاً خواستار اصلاح و پیشرفت کشوریم، باید با پرهیز از سادهلوحی، خودشیفتگی، شتابزدگی و سطحینگری و با وفاداری و پایبندی عملی به اسلام ناب محمدی(ص) و نقشه راه حضرت امام خمینی(ره) که اکنون خلف صالح آن بزرگوار بر همان تأکید و پافشاری دارد و به همین جهت آماج توطئههای استکباری و مطالبات غیرمعقول برخی جناحهای قبیلهگرای سیاسی داخلی ـ از قبیل سران فتنه در سال ۸۸ و مطالبه آقای احمدینژاد در سال اخیر ـ قرار گرفتهاند. در مسیر تحقق گفتمان عدالتطلبی توأم با عقلانیت و معنویت گام برداریم.
نکات مهم دیگری در نامه شما دوستان وجود دارد که اگر اهل گفت و گو و مباحثه باشید می توان به بوته بحث و نقد نهاد. بدان امید که هدایت الهی رفیق راهتان گردد و روح الهی، مددکارتان.
والسلام علی عباد الله الصالحین
#علی_ذوعلم - ۱۳۹۷/۰۱/۱۹
🍃 @nowandishi
🍃https://eitaa.com/noandishi
📌عدم استحباب تعدد زوجات از نظر آیت الله خامنهای
http://yon.ir/FfT8I
آیتالله عباس کعبی:
✳️نظر آیتالله خامنهای این است که تعدد زوجات جایز است اما استحباب ندارد/این نظر دارای پشتوانه قوی فقهی میان متقدمین و برخی معاصرین است:
◀️بخش اول:
1-اصل ازدواج و اقدام برای تشکیل خانواده برای مردان و زنان، مستحب موکد است و ثواب زیادی دارد. آیات قران کریم و روایات زیادی علاوه براجماع مسلمین و ضرورت مذهب بلکه ضرورت دین دلالت بر این امر دارد. و درشرایطی ازدواج کردن واجب میشود مثل خوف وقوع در حرام در صورت ترک ازدواج.
٢- جواز اختیار همسر دوم یا بیشتر برای مردان تا چهار همسر در اصل شرع و به حکم اولی، درصورت تامین عدالت بین همسران و توانمندی تامین نفقه برابر بین آنان، از ضروریات مذهب و دین است و در میان فقها هیچ نظر مخالفی وجود ندارد و نظر مرجع بزرگوار، حضرت آیتالله العظمی خامنهای دامتبرکاته نیز همین است. البته حکم تعدد زوجات برای اشخاص مختلف بر حسب تفاوت شرایط، مثل اصل خود ازدواج کردن؛ گاهی واجب یا مستحب یا حرام و یا مکروه میشود.
3- نظر جواز تعدد زوجات و نه استحباب آن؛ جدای از حالات و شرایط متفاوت عارض بر آن که آیتالله العظمی خامنهای (دامت برکاته) قائل به آن هستند، نه تنها دارای پشتوانه استدلالی عمیق فقهی است و اکثر فقهای متقدم و برخی فقهای متاخر نیز قائل به آن هستند. بلکه مرحوم شیخالطائفة طوسی (قدس سره) ادعای عدم خلاف در جواز تعدد زوجات و نه استحباب آن مینماید و با فتوای صریح به جواز تعدد زوجات، قائل به استحباب اکتفاء بر یک زن شدهاند، بلکه این فتوا را بدون نظر مخالف در میان علماء دانستهاند. عبارت ایشان در کتاب مبسوط ج ٦ ص ٤ چنین است: «یجوز للرجل أن یتزوج أربعا بلا خلاف و المستحب أن یقتصر على واحدة» و در خلاف ج ٥ ص١١١ میفرماید: «یجوز للرجل أن یتزوج أربعا بلا خلاف و الاستحباب أن لا یزید على من یعلم أن لا یقوم بها. و قال جمیع الفقهاء: المستحب الاقتصار على واحدة»
بعد از مرحوم شیخ طوسی، مرحوم قاضی ابن براج (ره) و مرحوم طبرسی (ره) نیز فتوا به استحباب اقتصار به یک زن دادهاند که مرحوم طبرسی همانند عبارت شیخ (ره) در خلاف بوده و شامل ادعای اتفاق فقهاء بر استحباب اکتفاء به یک زن میباشد.
٤- ادله قائلین به استحباب تعدد زوجات و نقد آن: به طور عمده برای استحباب تعدد زوجات، استناد به اطلاقات و عمومات روایاتی شده است که دلالت بر استحباب اصل ازدواج میکند و نه تعدد زوجات و در علم اصول فقه ثابت شده است که امر دلالت بر طبیعت میکند نه ( مرة) و نه (تکرار) و (الطبیعة توجد بوجود فرد ما) و در مساله ما طبیعت ازدواج با یک بار با همه فضیلت آن محقق شده است.
🔹و اما آیه شریفه ٣ سوره نساء (إِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِی الْیَتامى فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ مَثْنى وَ ثُلاثَ وَ رُباعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَواحِدَةً أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ ذلِکَ أَدْنى أَلَّا تَعُولُوا) مرحوم صاحب جواهر و دیگر متاخرین هم از این آیه، استحباب تعدد زوجات را استفاده نکردهاند اگر چه در نهایت فتوی به استحباب تعدد زوجات دادهاند اما از آیه صرفا جواز تعدد زوجات را استفاده کردهاند. اگر چه مرحوم آیتالله العظمی سیدمحسن حکیم (ره) و به تبع آن دیگر محشین و شارحین عروةالوثقی به این آیه برای استحباب استدلال کردهاند اما در پاسخ به نفی استحباب تعدد زوجات و استفاده جواز آن از آیه وجوه مختلفی را میتوان برشمرد که به دلیل اختصار صرفا پاسخ میدهیم که طبق قاعده اصول فقهی امر عقیب حظر: مفید اباحه است. آیه شریفه دال بر جواز تعدد زوجات است نه استحباب.
🍃https://eitaa.com/noandishi
🍃https://sapp.ir/noandishi
📌عدم استحباب تعدد زوجات از نظر آیت الله خامنهای
آیتالله عباس کعبی:
✳️نظر آیتالله خامنهای این است که تعدد زوجات جایز است اما استحباب ندارد/این نظر دارای پشتوانه قوی فقهی میان متقدمین و برخی معاصرین است:
◀️بخش دوم:
🔹از شارحین عروةالوثقی مرحوم آیتالله آقای شیخ علیپناه اشتهاردی (ره) در کتاب مدارکالعروة ج ٢٩ ص ٢٠ قائل به جواز تعدد زوجات شدهاند و استحباب تعدد زوجات را نفی کردهاند. بلکه به خاطر ملاحظات اجتماعی و آثار منفی آن قائل به کراهت تعدد زوجات شدهاند و استناد به آیه شریفه ٣ سوره نساء را دارای مشکلات عدیده دانستهاند.
🔹ایشان میفرماید: «...هذا کلّه فی جواز التعدّد و أما استحبابه فلم أعثر على خبر یدلّ علیه، و التمسّک بالآیة کما ترى، إذ لیست فی مقام الترغیب إلى أصل النکاح، بل فی مقام آخر و لا سیّما إذا لوحظ صدرها بقوله تعالى وَ إِنْ خِفْتُمْ أَلّٰا تُقْسِطُوا فِی الْیَتٰامىٰ فَانْکِحُوا مٰا طٰابَ إلخ، بل الآیة الشریفة من المشکلات و المعضلات من جهة ارتباط الشرط و الجزاء فلاحظ التفاسیر. بل یمکن دعوى کراهة التعدّد فإنّه معرّض للزوجات للشنآن و البغضاء و للرجل لترک القسط و العدل و هو موجب لتعیّن الواحده... »
🔹ترجمه و توضیح عبارت مرحوم آیتالله شیخ علیپناه اشتهاردی (ره) ازفقهای بزرگ و معلم اخلاق حوزه علمیه قم؛ ایشان میفرماید: اصل جواز تعدد زوجات روشن است. اما استحباب تعدد زوجات دلیلی از آیات و روایات ندارد اما آیه شریفه ٣ سوره نساء در مقام تشویق به تعدد زوجات نیست بلکه در مقام بیان اهمیت توجه به ایتام و رعایت عدالت درباره آنان است. آیه به خاطر نحوه ارتباط شرط (وان خفتم ان لا تقسطوا فی الیتامی) و جزای آن ( فانکحوا ما طاب لکم من النساء) با مراجعه به تفاسیر معلوم میشود که از مشکلات و معضلات است. سپس مرحوم اشتهاردی (ره) جمعبندی میکنند: بلکه تعدد زوجات به خاطر ناراحتی و اذیت همسران و مشکلات اجتماعی و خوف رعایتنکردن عدالت توسط مردان، مکروه میباشد.
🔹در جمعبندی آنچه تاکنون گفته شد میتوان به راحتی دریافت که فتوای آیتالله العظمی خامنهای (دامت برکاته) مبنی بر جواز تعدد زوجات و نفی استحباب تعدد زوجات دارای پشتوانه استدلالی عمیق و قوی فقهی و دارای اعتبار بسیار قوی در میان محققین از فقهای بزرگ متقدم نظیر شیخ طوسی (ره) و قاضی ابن براج (ره) و طبرسی (ره) و علمای معاصر نظیر صاحب مدارکالعروة، مرحوم آیتالله شیخ علیپناه اشتهاردی (ره) است و ادعای شهرت بر استحباب تعدد زوجات ثابت نیست بلکه مشهور میان متقدمین و ادعای اجماع بر جواز تعدد زوجات و استحباب اکتفای به یک زن در اصل شرع جدای از حیثیات افراد و شرایط متفاوت شده است.
والله الموفق الاقل
🍃https://eitaa.com/noandishi
🍃https://sapp.ir/noandishi
ERTEBAT_Volume 15_Issue 33_Pages 5-40_2.pdf
1.41M
📜دانلود مقاله (علمی-پژوهشی)
✳️هنر از دیدگاه رهبری
📝دکتر حسن بشیر و همکاران
#هنر_انقلاب_اسلامی
🍃 @noandishi
هویت اسلامی ایرانی از دیدگاه آیت الله خامنه ای.pdf
448.9K
📜دانلود مقاله (علمی-پژوهشی) با عنوان:
✳️مولفه هاي هويت اسلامي و ايراني در انديشه آيت اله خامنه اي
📝دکتر علی مرشدی زاد، کاووس احمدلو
#هویت_اسلامی_ایرانی
🍃 @noandishi
فضل الله المجاهدین علی القاعدین اجرا عظیما
📌نسبت ما و امر ولی
📝دکتر فرزاد جهان بین:
امروز ما در یک #محیط_اجتماعی_باز و متضاد قرار داریم. این محیط که در آن بر خلاف محیط بسته، ورودی های مختلف فکری فرهنگی وجود دارد سه پدیده را موجب می شود:
1- طرح مسائل #نوظهور و به صورت نو به نو
2- به #چالش کشیده شدن مسائل قبلی و حتی #محکمات
3- مسائلی که الان ضعیفند(weak signal)اما در صورت بی اعتنایی تبدیل به چالش می شوند.
در چنین جامعه پیچیده ای #سه_نسبت با ولی امر و امامت امت می توان متصور شد:
1- #اشارت_نشینی(قاعدین)
2-#اجتهاد_بی_ضابطه
3- #اجتهاد_ضابطه_مند
گروه اول کسانی هستند که در نسبت با ولی و امر او، #منتظر اشاره اند. تا ولی نکته ای نگفته اند، راه نمی افتند و تکلیف خود را در نمی یابند. این گروه قاعدین، دارای #محافظه_کاری اند. ترس از اشتباه، توبیخ شدن و یا نداشتن قدرت تجزیه و تحلیل، منجر به این حالت می شود.
گروه دوم کسانی هستند که در این محیط پیچیده، دست به اجتهاد می زنند. اما اجتهاد آنها به خاطر #فقدان_مبنای_تئوریک قوی و نیز #اصول اجتهاد، اجتهاد بی ضابطه و شخصی است. این گروه هر چند تلاششان ستودنی است اما سر از بیراهه در می آورند.
گروه سوم کسانی هستند که رنج و زحمت اجتهاد و اقتضاءات و لوازم آن را پذیرفته اند و بر اشارت نشینان و قاعدین، فخر دارند اما بر خلاف گروه دوم، اجتهادشان ضابطه مند است. مبانی مستحکم و دقیق و نه #بافته های_تئوریک شخصی دارند و از اصول قویمی برخوردارند و بر اساس آن اجتهاد می کنند. نتیجه اجتهاد چه بسا با فهم رهبری، #مغایرت داشته باشد اما قطعا ارزشمند است.
از جمله اصول اجتهاد می توان به عنوان نمونه به این موارد اشاره کرد:
1- اصل مشارکت و عاملیت اجتماعی:
در محیط انسانی تا اراده و هدف اجزاء با اراده و هدف کل، همسو نباشد، کار پیش نمی رود. لذا انتظار تحول با دستور و ابلاغ را نمی توان داشت.
2- اصل قدر مقدور:
بر اساس این اصل، امر دائر بین هست و نیست نمی باشد بلکه هر میزان که بتوتان موفقیت کسب کرد و گام برداشت ارزشمند است.
3- اصل تدریج:
به استناد اصل اول و سایر اصول، کامیابی تدریجی و زمان بر است.
4- اصل طیفی بودن:
در ارزشیابی نباید صفر و یکی و موفق و ناموفق دید.
5- اصل اعتدال:
پرهیز از افراط و تفریط و فهم و عمل به حد وسط
6- اصل حفظ نظام
و...
به نظر حقیر، گروه اول هر چند افراد خوبی هستند اما مضرند. این ضرر حداقل از دو جهت است:
1- افکار عمومی در قبض و بسط اختیارات ولی تاثیر دارد. اگر محافظه کاری باشد و فضا از دست برود، هم نفوذ کلمه ولی کم می شود و هم اگر وارد شود، چه بساهزینه بالایی خواهد داشت.
https://t.me/farzadjahanbein/976
2- ولی بنا به مصالح نمی تواند بسیاری از مطالب را مطرح کند.
3- فهم و اقدام درست باعث می گردد برای ولی نیز افق جدیدی گشوده شود و با تایید آن منجر به تقویت آن فهم و اقدام شود.در حالی که در محافظه کاری چنین نمی شود.
گروه دوم نیز علی رغم تلاش اما ممکن است سر از انحراف دربیاورند اما گروه سوم همان گروهی هستند که باید برای افزایش و تقویت آن تلاش کرد.
#نسبت_ما_و_ولی
#فرزاد_جهان_بین
🍃 @noandishi
چیستی انقلاب.pdf
274K
🔖دانلود مقاله (علمی-پژوهشی) با عنوان:
✳️ چیستی انقلاب از منظر آیتالله خامنهای (مدظلّه العالی)
📝دکتر امیر سیاهپوش ، دکتر مصطفی ملکوتیان
#معارف_انقلاب_اسلامی
🍃https://eitaa.com/noandishi
✳️مجموعه پست ها با موضوع:
📚 «عقلانیت» در منظومه فکری انقلاب اسلامی و آیت الله خامنهای
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
#عقلانیت_دینی
🔽🔽🔽🔽🔽
🍃https://eitaa.com/noandishi
عقلانیت انقلاب اسلامی.pdf
393.7K
دانلود مقاله (علمی-پژوهشی) با عنوان:
✳️ عقلانیت انقلاب اسلامی از دیدگاه آیتالله خامنهای
📝محمدمهدی اسماعیلی, میثم عباسی فیروزجاه
#معارف_انقلاب_اسلامی
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
🍃 @noandishi
📌نگاهی گذرا به «عقلانیت انقلابی» در اندیشه حضرت آیتالله خامنهای
✳️بخش اول:
🔹مقدّمه
در اندیشه و کلام آیتالله خامنهای، عقلانیت انقلابی چیست و اگر از نقد عقلانیت انقلابی نسبت به عقلانیت غربی (از جمله سازش با نظام سلطه) سخن میگوییم، مهمترین مؤلفههای عقلانیت انقلابی را چه میدانیم؟ رابطهی میان انقلابیگری با عقلانیت چگونه است و مهمترین مبانی عقلانیت انقلابی کدامند؟
این پرسشها، ساختار علمی این مقاله را سامان میدهند و در این مقاله، سعی خواهد شد که مبتنی بر کلام و منظومهی فکری رهبر انقلاب اسلامی، پاسخهای کوتاهی را برای این پرسشها بیان کنیم.
🔹عقلانیت در مبانی اندیشه
در اندیشهی رهبر انقلاب اسلامی، اسلام با سهگانهی «عدالت»، «عقلانیت» و «معنویت» معنا میشود. این سه با هم محقق میشوند و از یکدیگر غیر قابل انفکاکند.(در دیدار رئیس جمهورى و اعضاى هیئت دولت ۱۳۸۷/۶/۲)
عقلانیت، از پایههای اصلی جامعهی اسلامی و در عرض ایمان، مجاهدت و عزّت است.(در دیدار مسئولان نظام در روز عید مبعث ۱۳۹۰/۴/۹)
در فرآیند جامعهسازی اسلامی، معنویّت روحِ کار، عقلانیت مهمترین ابزار کار و عدالت جهتدهنده و ارزشگذار کارها در نظام اسلامی است.(در دیدار مسئولان وزارت امور خارجه و رؤساى نمایندگىهاى جمهورى اسلامى ایران در خارج از کشور ۱۳۸۳/۵/۲۵)
همچنین در ارکان تفکر و تمدّن اسلامی، عقلانیت در کنار نوگرایی و سماحت اسلامی قرار میگیرد.(خطبههاى نماز جمعه تهران ۱۳۹۰/۱۱/۱۴)
🔹ترابط انقلاب و عقلانیت
عقلانیت، برآمده از اندیشه و فرهنگ انقلابی است یا بهعکس، انقلاب اسلامی برآمده از عقلانیت مردم و رهبر انقلابی است؟ در دستیابی برای پاسخِ این پرسش، به رابطهای دوسویه (ترابط) میان این دو مفهوم میرسیم. از سویی با توجّه به نشانههایی از این قبیل، میتوان اینگونه تبیین کرد: قدرت تحلیل بالا و صحیح، قدرت شناخت دشمن و تحلیل مسائل منطقه از نشانههای احیای عقلانیت جامعه است و میتوان گفت: احیای عقلانیت در جامعه، ثمرهی انقلاب اسلامی است.(در دیدار دانشجویان ۱۳۹۳/۵/۱) و از دیگرسو انقلاب اسلامی، نتیجهی گفتمان عقلانیت و محاسبه و تحلیل عقلانی مردمِ انقلابی بوده است.(در دیدار اعضاى هیئت دولت ۱۳۸۴/۶/۸)
همچنین متناظر با سلوکِ انقلابی حضرت امام خمینی (ره) و آنچه که با عنوان مکتب امام (ره) – به معنای راه و میراث و منظومهی فکری او – میشناسیم، میتوانیم بگوییم که مکتب امام (ره)، مبتنی بر معنویت و عقلانیت و عدالت است و نقشه و کار اصلی حضرت امام (ره)، بنای یک نظم مدنی- سیاسی براساس عقلانیت اسلامی بود.(در بیست و دومین سالگرد امام خمینى (رحمهالله) ۱۳۹۰/۳/۱۴)
«مکتب امام یک بستهی کامل است، یک مجموعه است، دارای ابعادی است؛ این ابعاد را باید با هم دید، با هم ملاحظه کرد. دو بُعد اصلی در مکتب امام بزرگوار ما، بُعد معنویت و بُعد عقلانیت است. بُعد معنویت است؛ یعنی امام بزرگوار ما صرفاً با تکیهی بر عوامل مادی و ظواهر مادی، راه خود را پی نمیگرفت؛ اهل ارتباط با خدا، اهل سلوک معنوی، اهل توجه و تذکر و خشوع و ذکر بود؛ به کمک الهی باور داشت؛ امید او به خدای متعال، امید پایانناپذیری بود. و در بُعد عقلانیت، به کار گرفتن خرد و تدبیر و فکر و محاسبات، در مکتب امام مورد ملاحظه بوده است. من نسبت به هرکدام، چند جملهای عرض خواهم کرد. بُعد سومی هم وجود دارد، که آن هم مانند معنویت و عقلانیت، از اسلام گرفته شده است. عقلانیت امام هم از اسلام است، معنویت هم معنویت اسلامی و قرآنی است، این بُعد هم از متن قرآن و متن دین گرفته شده است؛ و آن، بُعد عدالت است. اینها را باید با هم دید. تکیهی بر روی یکی از این ابعاد، بیتوجه به ابعاد دیگر، جامعه را به راه خطا میکشاند، به انحراف میبرد. این مجموعه، این بستهی کامل، میراث فکری و معنوی امام است. خود امام بزرگوار هم در رفتارش، هم مراقب عقلانیت بود، هم مراقب معنویت بود، هم با همهی وجود متوجه به بُعد عدالت بود.»(در بیست و دومین سالگرد امام خمینى (رحمهالله) ۱۳۹۰/۳/۱۴)
#عقلانیت_انقلاب_اسلامی
#عقلانیت_دینی
🍃 @noandishi
📌نگاهی گذرا به «عقلانیت انقلابی» در اندیشه حضرت آیتالله خامنهای
✳️بخش دوم:
🔹معناشناسی عقلانیت
کتمان نمیتوان کرد که تلقّی و تعریف از «عقل» مبنای تعریف ما از عقلانیت خواهد بود و عقل، از مشهورترین اشتراکات لفظی است که در اندیشه و منظومههای فکری مختلف، معانی گوناگونی را بر آن وضع کردهاند. علاوهبر این – از حیث وجودی- عقل، دارای مراتب تشکیکی است.
🔸گاه عقل به معنای قوهی ادراک در انسان در کنار قوای حسّی و قلبی است،[از جمله بیانات در ۱۳۶۹/۶/۲۹] گاه به معنای فکر و خرد و قوّهی تدبیرگر و استدلالکننده است،[ از جمله بیانات در ۱۳۷۷/۷/۲۹ و ۱۳۹۲/۵/۱۵] گاهی عقل، در معنایی است که در کتب اخلاقی بکار میرود و مستند به حدیث مشهور «العقل ما عبد بهالرّحمن و اکتسب به الجنان» است،[از جمله بیانات در ۱۳۸۸/۴/۲۹] گاهی عقل بهمثابهی موازین عقلی و ضابطههای صحیح فهم و تفکّر است[از جمله بیانات در ۱۳۷۶/۱/۲۷۱] و گاهی عقل به معنای یکی از منابع دین و استنباط احکام و دستورات الهی و در کنار کتاب، سنّت و اجماع بکار برده شده است.[از جمله بیانات در ۱۳۷۰/۶/۳۰] علاوه بر این گونههای مختلفی از عقل مانند عقل فلسفی، عقل معیشت، عقل معنوی و... در سخنان رهبر انقلاب کاربرد داشته است.[از جمله بیانات در ۱۳۹۲/۲/۱۱، ۱۳۹۱/۷/۲۳ و ۱۳۹۳/۴/۲۱]
🔸تلقّی از عقلانیت – با توجّه به کاربردهای مختلفی معنایی از مفهوم عقل- با طرح مفاهیمِ دیگری و با رویکرد «شرحالاسمی» را میتوان اینگونه تعریف کرد. امّا پیش از آن لازم است که بدانیم که معمولاً مقامِ بیان این تعاریف، در شرایطی بوده است که گوینده، در گفتارِ خود سعی بر آن داشته که نحوهی بکارگیری عقل را در فرآیند پیشرفت و جامعهسازی و تمدّنسازی طرح کند. با این توضیح، عقلانیت یعنی کار سنجیده به کار گرفتن خرد و تدبیر و فکر و محاسبات؛ همچنین توجه به ظرفیت و کار کارشناسی، مطالعهی درست و ملاحظهی جوانب و آثار و تبعات یک اقدام (و حتّی گاهی ملاحظهی تبعات یک اظهارنظر)؛
🔸«عقلانیت و محاسبه که میگوییم، فوراً به ذهن نیاید که عقلانیت و محاسبه به معنای محافظهکاری، عقلگرایی و تابع عقل بودن است. عاقل بودن و خرد را به کار گرفتن با محافظهکاری فرق دارد. محافظهکار، طرفدار وضع موجود است؛ از هر تحولی بیمناک است؛ هرگونه تغییر و تحولی را برنمیتابد و از تحول و دگرگونی میترسد؛ اما عقلانیت اینطور نیست؛ محاسبهی عقلانی گاهی اوقات خودش منشأ تحولات عظیمی میشود. انقلاب عظیم اسلامی ما ناشی از یک عقلانیت بود. اینطور نبود که مردم همینطور بیحساب و کتاب به خیابان بیایند و بتوانند یک رژیمِ آنچنانی را ساقط کنند؛ محاسبات عقلانی و کار عقلانی و کار فکری شده بود. در طول سالهای متمادی- به تعبیر رایج امروز- یک گفتمان حقطلبی، عدالتخواهی و آزادیخواهی در بین مردم به وجود آمده بود و منتهی شد به اینکه نیروهای مردم را استخدام کند و به میدان جهاد عظیم بیاورد و در مقابل آن دشمن صفآرایی کند و بر آن دشمن پیروز کند. بنابراین عقلانیت گاهی منشأ چنین تحولات عظیمی است. الآن هم همینطور است. الآن در نظام ما برخی از تحولات هست که مُنتجهی یک نگاه عقلانی و دقیق و موشکافانهی به وضع موجود و وضع دنیاست. من در زمینهی مسائل گوناگون این را دارم مشاهده میکنم. حالت خوابرفتگی و تن دادن به آنچه در جریان عمومی سیاسی و اقتصادی دنیا دارد میگذرد و تسلیم شدن به آن، خطر بزرگ جامعهی ماست و اگر کسی درست بفهمد و بیندیشد، میفهمد که باید با یک تحرک و تحول، این وضع را دگرگون کرد؛ هم در زمینهی مسائل اقتصادی، هم در زمینهی مسائل سیاسی. بنابراین عقلانیت با محافظهکاری فرق دارد. محاسبهی عقلانی را با محاسبهی محافظهکارانه بههیچوجه مخلوط نکنید؛ اینها دو چیز است.»[در دیدار اعضاى هیأت دولت ۱۳۸۴/۶/۸]
🍃 @noandishi