eitaa logo
فقه و معارف
1.2هزار دنبال‌کننده
182 عکس
105 ویدیو
10 فایل
صفحه اصلی بخش فقه و معارف پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR
مشاهده در ایتا
دانلود
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔻شرح حدیثی از امام سجاد علیه‌السلام در ابتدای درس خارج فقه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ٨٢/١١/٢۶ 💠چهار چیزی که موجب کمال اسلام انسان میشود 💻 @khamenei_maaref
🌼 شیعه حق ندارد مأیوس و ناامید بشود 🔸 رهبرانقلاب: مسئله‌ى انتظار ظهور صاحب‌الزّمان (علیه الصّلاة و السّلام) یکى از آن مسائل پُرمغز و پُرمعنا و داراى مضامین عالى در مجموعه‌ى تفکّرات شیعه است. این امیدى که در دل یک انسان به‌ وجود مى‌آید، به برکت ایمان و اعتقاد و یقین به وجود منجى و به حضور منجى، این امید خیلى داراى ارزش و قیمت است. یقیناً مایه‌ى حرکتهاى بزرگ در جوامع اسلامى و در جوامع شیعى و مایه‌ى اصلى حرکت عظیم انقلاب اسلامى، همین عقیده و همین انتظار فرج است. 🔹 شیعه یاد گرفته است که با فضیلت‌ترین اعمال، انتظار فرج است. معناى این جمله آن است که در هر شرایطى - ولو سخت‌ترین شرایط باشد - شیعه حق ندارد مأیوس بشود و ناامید بشود؛ [چون] منتظر است، منتظر فرج، منتظر گشایش، منتظر بازشدن افق و نَفْس این انتظار به او نیرو میدهد و او را قدرتمند میکند و به او نشاط میدهد؛ و نیرو و نشاط و امید هر جا بود، زندگى به طرف سامان پیش میرود؛ به‌ طرف اصلاح حرکت میکند. ۱۳۷۲/۱۱/۰۸ 💻 @khamenei_maaref
گفتگوی منتشر نشده KHAMENEI.IR با حجت‌الاسلام تسخیری 🔰نگاه تشکیلاتی به جهان اسلام 🔹بخشی از متن گفتگو: قبل از انقلاب من با حضرت آقا آشنا نبودم مگر همان آشنایی عمومی ولی بعد از انقلاب، واضح است که عشقمان به امام و شاگردان امام بود. یکی از شاگردان مبرّز امام، آیت‌الله خامنه‌ای بود که واقعاً به شخص ایشان و سخنرانی‌های ایشان عشق می‌ورزیدیم.‌ در همان سال اول که ایشان به مقام رهبری انتخاب شدند یک روز از ما خواستند که خدمتشان برسیم. ایشان از روز اول با یک دید بین‌المللی وسیعی وارد صحنه شدند و به من فرمودند که من ملاقات‌های ریاست جمهوری‌ها و شخصیت‌های مهم را از الان پیش‌بینی می‌کنم و شما را بعنوان معاونت روابط بین‌الملل معرفی می‌کنم. ✅مطالعه متن کامل: https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=46576 💻 @khamenei_maaref
🔻گزیده‌ای از گفتگو با حجت‌الاسلام میرآقایی درباره فعالیت‌های مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین تسخیری 🔰سه ویژگی برای طلاب علاقمند به فعالیت بین‌المللی 🔹یک بار از مرحوم آیت‌اللّه تسخیری پرسیدم که یک طلبه برای فعالیت بین‌المللی باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ ایشان می‌گفت باید سه ویژگی را داشته باشد. اوّل اینکه فضل علمی‌اش؛ حوزوی‌اش؛ تسلّطش بر فقه و اصول و علوم مرسوم؛ تفسیر قرآن و ... به اندازه‌ای باشد که بتواند به‌عنوان یک صاحب‌نظر اظهارنظر کند. دوم اینکه از مسائل سیاسی و جریان‌های فکری در دنیای اسلام اطلاعات خوبی داشته باشد. سوم هم اینکه زبان گویایی داشته باشد که بتواند خوب دفاع کند. 🔗مطالعه متن کامل گفتگو: https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=46582 💻 @khamenei_maaref
🔻گزیده‌ای از گفتگو با حجت‌الاسلام میرآقایی درباره فعالیت‌های مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین تسخیری 🔰شروع کارها از اذان صبح... 🔹ایشان در سفرهای خود از اذان صبح بلند می‌شد و دیگر استراحتی نداشت و گاهی اوقات تا یازده دوازده شب کار می‌کرد. ظهر معمولاً بعد از نماز و ناهار نیم ساعتی استراحت می‌کرد. در جلسات مختلف که می‌رفتیم به‌طور معمولی بسیاری از افراد به‌صورت نصفه نیمه شرکت می‌کردند؛ اما آن مرحوم وقتی یک کنفرانس ده جلسه داشت، اوّلین نفری بود که وارد سالن می‌شد و آخرین نفری بود که سالن را ترک می‌کرد و قبل از جلسات نیز آمادگی علمی لازم را کسب می‌کرد. 🔗مطالعه متن کامل گفتگو: https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=46582 💻 @khamenei_maaref
🔻گزیده‌ای از گفتگو با حجت‌الاسلام میرآقایی درباره فعالیت‌های مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین تسخیری 🔰جهانی کردن شعار تقریب مذاهب 🔹ایشان توانست شعار تقریب مذاهب را جهانی کند. اگرچه در زمان شیخ شلتوت دارالتقریب در مصر بنیان گذاشته شد؛ اما تقریب هیچ‌وقت شعار دنیای اسلام نشد، ولی آیت‌اللّه تسخیری این را به‌عنوان یک ارزش دینی و فرهنگی و یک اصل در دنیای اسلام گستراند. کشورهایی که حتی عملشان ضد تقریب بود، به هر حال مجبور بودند شعار تقریبی دهند و کنفرانس تقریبی برگزار کنند. حتی تندروهای سلفی هم دیگر نمی‌توانند به‌صورت علنی با این شعار مخالفت کنند. 🔗مطالعه متن کامل گفتگو: https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=46582 💻 @khamenei_maaref
🔻گفتاری از حجت‌الاسلام والمسلمین تحریری درباره مضامین زیارت اربعین 🔰زیارت اربعین؛ عهدی با ولایت معصومین 🔹اگر کسی از جهاتی نتوانست زیارت برود، فرمودند از راه دور زیارت بکنید. در این ایام عاشقان و محبین مملکت ما، به خاطر وضع کرونا، یا در مجالس با مراعات قوانین بهداشتی زیارت بخوانند، یا در منازل که بحمدالله صداوسیما این خلأ را پر کرده و برای ما حجت تمام است. این سفارش خود ائمه علیهم‌السلام است که بالای محل بلندی بروید، طرف راست و چپ را نگاه بکنید، به طرف قبله سه بار بگویید: صلی اللّه علیک یا اباعبداللّه. این زیارت به حساب می‌آ‌ید که آن ارتباط برقرار می‌شود. اصل زیارت همین ارتباط قلبی و ابراز محبت است. ابراز ارادت به امام که من در خدمت شما و در جهت پیاده کردن منویات شما هستم؛ در همه‌ی شئون زندگی مخصوصاً در جنبه‌ی حاکمیت شما. این خلاصه‌ی مفاد زیارت و سفارشاتی که برای زیارت اربعین شده است. 🔗 مطالعه متن کامل گفت‌وگو: https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=46601 ‌‌💻 @khamenei_maaref
🏴مراسم قرائت زیارت اربعین با حضور رهبر انقلاب برگزار میشود 🔰همزمان با اربعین شهادت حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام و یاران باوفای ایشان، مراسم قرائت زیارت اربعین و عزاداری با حضور رهبر انقلاب، در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار میشود. 🔹این مراسم مطابق دستورالعمل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا بدون حضور جمعیت برگزار و از ساعت ۱۰ صبح پنجشنبه ۱۷ مهرماه به‌صورت زنده از شبکه‌های رسانه‌ی ملی و همچنین از پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR و حسابهای این پایگاه در شبکه‌های اجتماعی به‌صورت زنده پخش خواهد شد. 💻 @khamenei_maaref
زیارت اربعین.pdf
2.13M
📥 دریافت متن زیارت امام حسین علیه‌السلام در روز اربعین 💻 @khamenei_maaref
🔰جلوه‌های تمدنی اربعین در زیارت از راه دور 🔻گفتاری از حجت‌الاسلام حسینی‌کوهساری 🔹امسال اگر چه از جهاتی آن جلوه‌ی فیزیکی و حضوری تمدنی اربعین کمرنگ‌تر شده است اما قطعاً اربعین امسال تمدنی‌تر و متعالی‌تر از اربعین سال قبل است. چرا که اساساً تمدن اسلامی، یک تمدنی است مبتنی بر عقلانیت. این اوج عقلانیت شیعه و اوج عقلانیت پیروان اهل‌بیت است که امسال هم زیارت خودشان را دارند انجام می‌دهند و در عین حال به مصالح اجتماعی توجه می‌کنند، به سلامت جامعه توجه می‌کنند، به توصیه‌ها و نظرات تخصصی متخصصان و دست‌اندرکاران کادر پزشکی توجه می‌کنند. 🔗 مطالعه متن کامل گفت‌وگو: https://farsi.khamenei.ir/others-dialog?id=46605 💻 @khamenei_maaref
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰واجب‌ترین عناصر اخلاقی برای نیروهای جوان کشور 💠رهبر انقلاب: ما باید نفوس جوانهای عزیزمان را صیقل بدهیم. این جوانهایی که اینجا هستند فرزندان عزیز ما هستند؛ اینها ارواح طیّبه و نفوسِ سالمِ اجتماعِ ما هستند؛ این جوانها از جمله‌ی بهترین‌های مردم ما و جامعه‌ی ما محسوب میشوند؛ ما بایست تا آنجایی که میتوانیم وسیله‌ی صیقل دادن نفوس اینها را فراهم کنیم. آرایش معنوی آنها به تقوا است، به اخلاص است، به شجاعت است، به تواضع است، به پایبندی به عهد است، به وفاداری نسبت به قولی است که به نظام و به اسلام و انقلاب داده‌اند؛ اینها آرایشهای معنوی است و جزو واجب‌ترین آنها است. البتّه این چیزها مخصوص جوانهای نیروهای مسلّح نیست؛ همه‌ی نیروهای جوان کشور و بیش از همه نیروهای انقلابی -نیروهایی که خودشان را در خطّ انقلاب، در خطّ تدیّن و تقوا میدانند و قرار میدهند و همین ‌جور هم هست- بایستی به این تقیّدات توجّه بکنند. ١٣٩٩/٠٧/٢١ 💻 @khamenei_maaref
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰دویدن دنبال اهداف دنیایی جلوی پیشرفت کار را میگیرد 💠رهبر انقلاب: این جور نباشد که جوان ما اگر وارد یک مسئولیّتی شد، چشم به یک مقام بالایی بدوزد یا چشم به اندوختن مال دنیا داشته باشد. جوان، با اخلاص [کار کند]، مثل همان دوران دفاع مقدّس که واقعاً‌ این جوری بود؛ کسانی که آمدند و خودشان را در این راه در معرض فداکاری قرار دادند، با اخلاص و با فداکاری بود که توانستند کار را پیش ببرند، بعد از آن هم در عرصه‌های مختلف همین‌ جور بوده. این دویدن دنبال موفّقیّتهای دنیایی کار را لنگ میکند. اگر کسانی باشند که کار را انجام بدهند لکن هدفشان اهداف دنیایی و رسیدن به مال و مقام و موقعیّت دنیایی و مانند اینها باشد، این جوری کار پیش نمیرود؛ کار با مجاهدت و اخلاص پیش خواهد رفت. ١٣٩٩/٠٧/٢١ 💻 @khamenei_maaref
▪️ قیام امام حسن علیه‌السلام 🔻 بررسی قیام حسنی براساس تحلیل حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، برگرفته از کتاب دو امام مجاهد 🔹 در اذهان عامّه‌ی مردم کمتر کسی از واژه‌ی نهضت حسنی و قیام حسنی برای این حرکت سیاسی امام مجتبی (علیه‌السّلام) استفاده می‌کند، ولی با دقّت در متون و اسناد تاریخی بارقه‌های قیام حسنی در این رویداد تاریخی چشم اندیشمندان را خیره و زوایایی از یک حقیقت نامکشوف را عیان می‌سازد. 🔸 رفتار سیاسی امام حسن مجتبی و تقابل ایشان با معاویه یکی از پر چالش‌ترین و ابهام انگیزترین حرکات سیاسی امامان معصوم شیعه است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی‌های خود به سال ۵۱ بخشی از این زوایای پنهان را رونمایی کرده‌اند. ایشان براساس آیات قرآن و مدارک متقن تاریخی اولاً صلح را به آتش‌بس معنا می‌کنند، ثانیاً ماهیت این آتش‌بس را قیام و جهاد تحلیل می‌کنند. 🔹 بخش فقه و معارف پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در این یادداشت، قرائت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از جنبش سیاسی امام حسن (علیه‌السّلام) را براساس کتاب «دو امام مجاهد» تبیین می‌کند. 🔍 مطالعه متن کامل یادداشت: farsi.khamenei.ir/others-note?id=43836 💻 @khamenei_maaref
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔻شرح حدیثی از پیامبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله)در ابتدای درس خارج فقه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ٩٧/١٠/١١ 💠رفتار غیرمنصفانه انسان در برابر خداوند 🔗مطالعه متن کامل شرح حدیث: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=45953 💻 @khamenei_maaref
🏴امام حسن(علیه‌السّلام) دنبال ایجاد حکومت اسلامی در آینده کوتاه مدت بود 🔰رهبر انقلاب: ائمّه از لحظه‌ی وفات رسول‌الله‌ تا سال ۲۶۰ درصدد بودند که حکومت الهی را به ‌وجود بیاورند؛ البتّه برای آینده‌های میان‌مدّت و بلندمدّت و در مواردی نزدیک‌مدّت. مثلاً در زمان امام مجتبی (علیه السّلام)، به نظر ما تلاش برای ایجاد حکومت اسلامی در آینده‌ی کوتاه‌مدّت بود؛ امام مجتبی در جواب مسیّب‌بن‌نجبه و دیگران که میگفتند چرا شما سکوت کرده‌اید فرمود: وَ اِن اَدری لَعَلَّهُ فِتنَةٌ لَکُم وَ مَتاعٌ اِلیٰ‌ حِین. ۱۳۶۵/۰۴/۲۸ 🔎مطالعه متن کامل بیانات: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=45992 💻 @khamenei_maaref
🏴امام حسن علیه‌السلام زمینه‌ساز حماسه عاشورا ‌ 🔰حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: امام حسن جنگ نظامی را - با آن دشمنی که قبلا باید افشا بشود و سپس با آن مبارزه بشود - متوقف کرد تا جنگ سیاسی، جنگ فرهنگی، جنگ تبلیغاتی و جنگ اسلامی خود را با او شروع بکند. ... امام حسن زمینه‌ساز عاشورا و تداوم امامت در شیعه بود. ۱۳۶۴/۰۳/۱۷ 💻 @khamenei_maaref
🔻انتشار بیانات تحلیلی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در کانون توحید در سال 1365 درباره زندگی پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) 🔰عنصر مستمر زندگی پیامبر اعظم، مبارزه است 🔗مطالعه متن کامل: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46657 💻 @khamenei_maaref
فقه و معارف
🔻انتشار بیانات تحلیلی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در کانون توحید در سال 1365 درباره زندگی پیامبر (صلّی‌ال
🔻پیامبر یک‌دانه یک‌دانه مردم را اصلاح نمیکرد خط مشی پیغمبر ایجاد جامعه‌ موحدپرور بود 💠رهبر انقلاب: نجات بشر از دیدگاه پیغمبر این ‏جور نبود که یک‌دانه‏‌یک‌دانه آدم درست کند؛ نه، خطّ‏‌مشى پیغمبر از اوّل عبارت بود از اینکه یک جامعه‏‌اى به ‏وجود بیاورد که آن جامعه مردم را موحّد بپروراند و با ارزشهاى اسلامى آنها را رشد بدهد و به تعالى مورد نظر اسلام برساند. ١٣۶۵/٠٨/١٠ 🔗مطالعه متن کامل بیانات: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46657 💻 @khamenei_maaref
🔻بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تحلیل زندگی پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله): مبارزه برای حفظ انسجام جامعه اسلامی از سخت‌ترین مبارزات پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) بود 💠رهبر انقلاب: یکى از سخت‏‌ترین مبارزات پیغمبر، مبارزه براى حفظِ انسجامِ جامعه‏‌ى اسلامىِ آن روز بود که این مبارزه به ‏نظر من از دشوارترین مبارزات پیغمبر بود. جامعه‏‌ى اسلامى عربستان یک جامعه‏‌ى قبایلى، با تعصّب‌هاى خاصّ قبیله‏اى بود. حالا در یک‌ چنین جامعه‏‌اى رسول‌ اکرم بین این جامعه باید وحدت ایجاد کند.‌ ١٣۶۵/٠٨/١٠ 🔗مطالعه متن کامل بیانات: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46657 💻 @khamenei_maaref
🔻مبارزه پیامبر اعم از نبرد فکری، سیاسی، تبلیغاتی و نظامی بود مبارزات سیاسی-تبلیغاتی پیامبر از جنگهای بدر و احد کمتر نبود 💠رهبر انقلاب: مبارزه و جهاد پیغمبر به‌ معناى مبارزه و نبرد با شمشیر فقط نیست، بلکه معنای مبارزه درگیرى و نبرد به‌ معناى عام است؛ اعم از نبرد فکرى، نبرد سیاسى، نبرد تبلیغاتى و نبرد نظامى. البتّه زحمت مبارزه‏‌اى که پیغمبر در دوران قبل از هجرت در مکّه انجام میدادند، کمتر نبود از خطرات و زحماتى که در جنگ‌هاى بدر و اُحد و خیبر و خندق و بقیّه‏‌ى جنگ‌ها متوجّه پیغمبر بود.‌ ١٣۶۵/٠٨/١٠ 🔗مطالعه متن کامل بیانات: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46657 💻 @khamenei_maaref
🔻بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تحلیل زندگی پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله): تداوم اهداف پیامبر در انقلاب ما، به مبارزه مستمر احتیاج دارد 💠رهبر انقلاب: آن هدف، آن فکر، آن ممشائى که پیغمبر شروع کرد و براى امّت خودش باقى گذاشت که امروز انقلاب ما و حرکتِ عظیمِ مردمِ ما بر اثر همان ممشا به ‏وجود آمده و ادامه پیدا کرده، محتاج به یک مبارزه‏‌ى مستمر و دائمى است؛ باید تلاش کرد و مبارزه کرد.‌ ١٣۶۵/٠٨/١٠ 🔗مطالعه متن کامل بیانات: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46657 💻 @khamenei_maaref
🔻روش تحلیل زندگی پیامبر(صلّی‌الله‌علیه‌وآله): حوادث زندگی پیغمبر در جهاد مستمر دوران حیاتشان معنا میشود 💠رهبر انقلاب: هر حادثه‏‌اى در زندگى پیغمبر آن‌ وقتى معناى حقیقى خودش را پیدا میکند که در مجموعه‏‌ى این تاریخ بیست‌وسه‌ساله و دوران حیات پیغمبر، مورد ملاحظه قرار بگیرد و معناى آن حادثه در جهاد مستمرّ رسول‌ خدا درج بشود؛ وَالّا بسیارى از این حوادثى که شما شنیده‌اید از زندگى پیغمبر، به ‌طور مجرّد و تنها، آن معناى حقیقى خودش را نمیدهد.‌ ١٣۶۵/٠٨/١٠ 🔗مطالعه متن کامل بیانات: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46657 💻 @khamenei_maaref
13990725_40500_128k.mp3
2.96M
🎙کلیپ صوتی | پیامبر؛ الگوی مبارزه مستمر 🔰حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «در زندگی رسول‌ خدا یک چیز وجود دارد که آن مستمر است؛ بقیّه‌ی چیزهایی که در حیات اجتماعی پیغمبر هست، غیر از خصلتها و صفات معنوی و خود پیغمبری و مانند اینها مقطعی و مربوط به زمانها است؛ آنچه در زندگی اجتماعی پیغمبر و در شخصیّت آن حضرت به ‌عنوان یک رهبر از اوّل تا آخر ادامه دارد، مبارزه است.» ۱۳۶۵/۰۸/۱۰ 🔹حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۱۳۶۵ در کانون توحید، سخنرانی تحلیلی درباره‌ی زندگی پیامبر اعظم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) و خط مبارزه در زندگی ایشان ایراد فرمودند که پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR براساس این بیانات کلیپ صوتی «الگوی مبارزه مستمر» را منتشر میکند. 💻 @khamenei_maaref
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💠حقیقت توحید را در زندگی شخصی و اجتماعی استقرار ببخشیم 🔸گزیده‌ای از بیانات رهبرانقلاب درباره حدیث سلسلةالذهب امام رضا (علیه‌السلام) ۱۳۹۶/۰۵/۱۲ 💻 @khamenei_maaref
هدایت شده از فقه و معارف
🔻ترسیم کلی از مبارزه‌ی ائمه: 🔰محبت مردم نسبت به اهل‌بیت در دوران ولایتعهدی امام رضا(علیه‌السّلام) بسیار بالا بوده است 💠حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: آنچه در دوران ولایتعهدى علىّ‏‌بن‌‏موسى‏‌الرضا پیش آمد نشان‏‌دهنده‌‏ى این است که وضع علاقه‌‏ى مردم و جوشش محبّتهاى مردم نسبت به اهل‌بیت در دوران امام رضا، خیلى بالا بوده؛ به‌‏هرحال، بعد هم که اختلاف امین و مأمون و جنگ و جدال بین خراسان و بغداد پنج سال طول کشید، همه‏‌ى اینها موجب شد که علىّ‏‌بن‌‏موسى‏‌الرضا بتوانند کار خوبى بکنند که اوجش رسید به مسئله‌‏ى ولایتعهدى، منتها متأسّفانه با آن حادثه‌‏ى شهادت قطع شد. ۱۳۶۵/۰۴/۲۸ 🔗 مطالعه متن کامل بیانات: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=45992 💻 @khamenei_maaref