🌟 #تفسیر_امین | اولین آشنایی با تفسیر 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📢 در دومین شماره از این مجموعه، دوران آشنایی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تفسیر و مفسران بزرگ مطرح شده است. 🔹 شخصیت تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ریشه در تربیت قرآنی از دروران کودکی و نوجوانی دارد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اولین‌بار توسط مادر با شرح قرآن آشنا شدند. مادر ایشان، در میان آیات قرآن، بیشتر به شرح زندگی پیامبران می‌پرداخت. ایشان در همان دوران کودکی با زندگی حضرت موسی و حضرت ابراهیم آشنا شدند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دراین‌باره می‌فرمایند: 🔹 «مادرم با قرآن کاملاً آشنا بود و صدای خوشی هم داشت. ما وقتی بچه بودیم، همه می‌نشستیم و مادرم قرآن میخواند؛ خیلی هم قرآن را شیرین و قشنگ میخواند. ما بچه‌ها دورش جمع میشدیم و برایمان به مناسبت، آیه‌هایی را که در مورد زندگی پیامبران است، میگفت. من خودم اوّلین‌بار، زندگی حضرت موسی، زندگی حضرت ابراهیم و بعضی پیامبران دیگر را از مادرم - به این مناسبت - شنیدم. قرآن که میخواند، به آیاتی که نام پیامبران در آن است می‌رسید، بنا می‌کرد به شرح دادن.» (۱۳۷۶/۱۱/۱۴) 🔹 پدر، شخصیت مؤثر دیگری است که شهد علوم مورد نیاز تفسیر را به ایشان می‌آموخت. علوم ادبیات عرب و بلاغت را از پدر آموزش دیدند. ایشان درباره‌ی آن دوران چنین می‌فرمایند: 🔹 «پدرم بر درس خواندن ما به‌طور مستمر نظارت ميكرد. ما را گاه با تشويق و گاه با تندى، به آن ترغيب ميكرد. من هميشه تسليم روش پدر و مجرى خواست او بودم. هرگاه درمورد درسى كه ميخواندم، اظهارنظر ميكردم، پدرم خيلى خوشحال ميشد و به من كه چهارده پانزده ساله بودم، ميگفت: تو مجتهدى و قدرت استنباط دارى.» (خون دلی که لعل شد، ص ۲۸) 🔹 ایشان در چهار سالگی تحصیل را از مکتب‌خانه و با فراگیری قرآن کریم شروع کردند. دوره‌ی دبستان را در نخستین مدرسه‌ی اسلامی مشهد، دارالتعلیم دیانتی، گذراندند. در همین ایام، یادگیری قرائت و تجوید قرآن را نزد برخی قاریان قرآن مشهد آغاز کردند. همچنین، در همان دوران کودکی و نوجوانی از مفسر بزرگ آن روز مشهد، آیت‌الله سید هاشم نجف‌آبادی نیز بهره می‌بردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره‌ی ایشان می‌فرمایند: 🔹 «در مدّت نزدیک به چهل سال اقامت در مشهد مقدّس، بیشترین تلاش خود را به تفسیر قرآن منعطف ساخته و محفل گرم و بی‌وقفه‌ی تفسیریِ جذّابی در مسجد گوهرشاد (شبستان شمال غربی) برپا نموده بود... تسلّط او بر حدیث چنان بود که در هر مجلس و محفل، حتّی در جمع خانوادگی ـ که این حقیر در دوران کودکی و نوجوانی تا اوائل جوانی از اقبال حضور در آن برخوردار بودم ـ رشحه‌ئی از آن کلمات نورانی را به کام حاضران می‌ریخت.» (۱۳۹۴/۱/۲۵) 🔹 علامه‌ی طباطبایی یکی دیگر از شخصیتهای مؤثر دوران کودکی و نوجوانی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است. علامه‌ی طباطبایی از دوران تحصیل در نجف با آیت‌الله سید جواد خامنه‌ای (پدر رهبر انقلاب) رفاقت نزدیکی داشت. علامه‌ی طباطبایی، بعضی سال‌ها یکی دو ماه از قم به مشهد می‌آمد. گاهی صبح‌ها می‌آمد خانه‌ی آیت‌الله سید جواد و با هم به بحث می‌نشستند. (قزلی، مهدی، زندگی اینجاست، ص۶۷) فرزندان آقا سید جواد نیز با علامه ارتباط صمیمی داشتند. ارتباط فرزندان ایشان با علامه، ارتباطی مانند ارتباط با عموی خود بود. بعدها حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از مباحث تفسیری علامه طباطبایی استفاده کردند. (ولایتی، علی‌اکبر، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۱، ص۶۷۵.) 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir

🌟 #تفسیر_امین | روشمندی تفسیر قرآن 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در سومین شماره از این مجموعه، روشمندی تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و بهره‌گیری ایشان از روش «اجتهادی جامع» تبیین شده است. 🔹 تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مانند دیگر مفسران بزرگ، روشمند است. از منظر ایشان، بهترین روش تفسیر قرآن و فهم دین، «روش اجتهادی» است. از این‌رو فهم اجتهادی دین و قرآن کریم، همیشه مورد تأکید ایشان بوده است. از منظر ایشان «اجتهاد یک مِتُد است، یک شکل است، یک طریقه است، رفتارى است در فهمیدن، کیفیّتى است در مشى به سمت حقیقت.» (۱۳۶۹/۱۱/۴) نکته مهم اینکه «شیوه‌ای که علمای دین ما، فقهای ما در استفاده‌ی از آیات و روایات دارند، یک شیوه‌ی تجربه شده است، یک متد علمىِ پخته شده و رسیده و کاملاً آزموده شده است.» ۱۳۸۸/۰۷/۲۸ 🔹از این متد، با نام «روش فقاهتی» نیز یاد می‌کنند؛ البته ایشان فقاهت را به معنای عام می‌دانند و آن را در فقاهت مصطلح منحصر نمی‌کنند. از منظر ایشان «فقاهت یک روش و شیوه استنباط است؛ علم است... هر کس از هر جا رسید نمیتواند از قرآن و سنّت استنباط کند؛... البته فلسفه و عرفان اسلامی نیز هست که هر دو به معنای وسیع فقاهت، داخل در فقاهتند. اگر روش فقاهت را از میان بردارند، دیگر چیزی از دین باقی نمی‌ماند.» ۱۳۷۴/۰۸/۱۰ 🔹نکته‌ی دیگر اینکه روش «تفسیر اجتهادی»، اگر با مراجعه به تمام منابع فهم قرآن باشد، به آن روش «اجتهادی جامع» می‌گویند. کامل‌ترین و جامع‌ترین روش تفسیر قرآن کریم همین روش است. در این روش، مفسر تلاش می‌کند تمام توان خود را برای کشف منظور و مقصود خداوند از آیات به کار گیرد. به این معنا که از همه‌ی منابع برای تفسیر قرآن استفاده می‌کند. بهترین حالت در این روش این است که مفسر، قرآن را به عنوان منبع اصلی قرار می‌دهد و در کنار آن از روایت، عقل و علم نیز بهره می‌برد. روش تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از این نوع است. 🔹با این توصیف، مفسر به علوم بسیاری باید تسلط داشته باشد. برخی دانشمندان، تفسیر قرآن را برای کسانی شایسته می‌دانند که دارای علوم لغت، نحو، صرف، اشتقاق، معانى، بيان، بديع، اصول فقه، کلام، اسباب نزول، قصص، ناسخ و منسوخ، فقه، حديث، قرائت و علم موهبت باشند. (سیوطی، الاتقان، ص ۴۷۷ - ۴۷۹) 🔹ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این است که تمام علوم مورد نیاز را به کمک تفسیر قرآن می‌آورد و از مفسرانی که بدون روش یا با روش معیوب به تفسیر قرآن می‌پردازند، انتقاد می‌کنند. به عنوان نمونه در تفسیر سوره‌ی برائت، در موارد متعددی از رشیدرضا، صاحب تفسیر المنار انتقاد میکنند. (تفسیر سوره برائت، ص۲۷۲ و ۶۳۶) 🔹مهم‌تر اینکه ایشان حتی وجود این علوم را نیز برای تفسیر کافی نمی‌دانند؛ بلکه شرایط مهم دیگری را برای مفسر لازم می‌دانند. ایشان می‌فرمایند: «البتّه هرکسی هم که آن مِتُد [اجتهادی] را بلد است، آن روش را بلد است، قادر [به استنباط] نیست؛ باید فکر روشن داشته باشد، باید آشنا با زمان و مکان باشد، باید نیازهای بالفعل جوامع بشری و جوامع اسلامی را بشناسد، باید دشمن را بشناسد، نحوه‌ی دشمنی‌های او را بداند.» ۱۳۹۴/۳/۱۴ 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir

🌟 بیان قرآن | قاعده‌ای قرآنی برای در امان ماندن از انحرافات 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR، در مجموعه #بیان_قرآن، برجسته‌ترین آیات اجتماعی و سیاسی در تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین کرده است. 🔹در این مطلب، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر علی ذوعلم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی، ابعاد و نکات مهم آیه ۱۰۵ سوره مائده را براساس تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بررسی کرده است. 🔹این آیه شریفه ما را توجّه می‌دهد که به خودمان بپردازیم و تمام زمینه‌های بیرونی، فقط زمینه‌اند و عامل اصلی، خود انسان است و همان‌طور که در تأکیدات رهبر حکیم انقلاب اسلامی وجود دارد، مهمترین وظیفه ما این است که به خودمان توجّه کنیم. 🔹«علیکم أنفسکم» ناظر به یک وظیفه فردی فقط نیست، بلکه ناظر به یک مجتمع و جامعه اسلامی و مردمی که در یک سرنوشت با همدیگر مشترک‌اند هم هست. به این ترتیب «علیکم أنفسکم» یعنی ای امت اسلامی به خود بپرداز و ظرفیت‌ها و وظایف خود را درست بشناس. 🎤 #بهار_معنویت | #تحلیل_و_تبیین ادامه را بخوانید: khl.ink/f/59607

🌟 #تفسیر_امین | نوآوری در روش تفسیر 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در چهارمین شماره از این مجموعه، دیدگاه و عملکرد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در زمینه نوآوری در روش تفسیر قرآن مطرح شده است. 🔹️ در یادداشت پیشین توضیح دادیم روش تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، روش «اجتهادی جامع» است. نکته مهمی اینکه «روش اجتهادی جامع» در دل خود، حامل معنای «نوآوری» است. اساساً متد اجتهادی عالمان اسلامی در طول تاریخ نه تنها با نوآوری و نواندیشی در تضاد نبوده بلکه عالمان مجتهدتر، عالمانی نوآورتر، نواندیش‌تر و روزآمدتر بوده‌اند. 🔹️ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از نوآوری و نواندیشی تعبیر به اجتهاد می‌کنند. «نوآوری علمی... در فرهنگ معارف اسلامی از آن به اجتهاد تعبیر میشود.» (۱۳۷۹/۱۲/۹) همچنین ایشان برای فهم متون دینی، استفاده از روش‌های علمی جدید را نیز لازم می‌دانند. «باید با نگاه متجددانه، با نگاه نوآورانه، به منابع اسلامی مراجعه کرد... ما برای استنباط، شیوه‌ها، متدها و روشهای علمی تجربه‌ی شده‌ی کاملاً حساب‌شده‌ای داریم؛ از اینها باید استفاده شود.» (۱۳۹۰/۲/۲۷) 🔹️ با نگاه اجمالی به کتاب‌ها و جلسات تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از پنجاه سال گذشته تاکنون ــ یعنی از زمان جلسات طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن در سال ۱۳۵۳ ــ نوآوری، نواندیشی و روزآمدی در «روش و محتوا» به وضوح دیده می‌شود. 🔹️ به عنوان نمونه یکی از نوآوری‌های روشی ایشان، بازخوانی مفردات قرآن کریم است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ضمن تبیین واژه‌ی «صبر» درباره‌ی روش لغت‌پژوهی می‌گویند: «برای شناختن مفهوم و محتوای صبر و میدان‌هایی که صبر در آن به کار می‌آید، یگانه راه ثمربخش آن است که به قرآن و حدیث مراجعه شود و با بررسی و دقت در آن، امکان قضاوت درست فراهم گردد». (گفتاری در باب صبر، ص۳) به همین دلیل، ایشان معنای رایج و عرفی «تحمل سختی‌ها» را برای واژه‌ی صبر غلط می‌دانند و آن را «استقامت» معنا می‌کنند و معادل‌های دیگری نیز مانند «پایداری، ایستادگی، عقب‌گرد نکردن، استحکام، پافشاری» برای آن ذکر می‌نمایند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای معتقد هستند واژه‌های اسلامی در طول تاریخ دچار تحریف شده‌اند و برداشت غلط از آن‌ها زندگی مسلمانان را به انحراف کشانده است. (گفتاری در باب صبر، ص۱) 🔹️ روش ایشان در واژه‌پژوهی مفردات قرآن، ابعاد مختلفی دارد که در آینده به آن خواهیم پرداخت. با توجه به آنچه گفته شد، توجه به چند نکته ضروری است. اولاً نوآوری در فهم قرآن کریم نباید با روش فقاهتی و اجتهادی در تضاد باشد؛ بلکه باید کاملاً به آن وفادار بماند. ثانیاً نباید باعث فروافتادن در گرداب التقاط شود. همچنین نوآوری در روشمندی، به معنای تغییر معارف متون دینی نیست؛ بلکه منظور از آن تغییر نوع فهم از قرآن و حدیث است، به گونه‌ای که با زمان معاصر متناسب باشد. 🔹️ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این‌باره می‌فرمایند: «پیداست که این کار مثل همه‌‌ی کارها‌ی دیگر، باید با اسلوب و فن خود انجام بگیرد؛ این یک متد دارد و خارج از آن متد نمی‌شود کار را انجام داد. آن‌کسی که اصلاً در یک فنی وارد نیست، نمی‌شود به او گفت در این فن نوآور‌ی بکن؛ این کار کسانی است که واردند؛ مطلع‌اند؛ با کتاب و سنت و با قرآن آشنایند؛ فنان این فن‌اند.» (۱۳۸۵/۳/۲۹) 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir

🌟 #تفسیر_امین | توجه به اقتضائات زمانه 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در پنجمین شماره از این مجموعه، دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره تأثیر زمان و مکان در تفسیر قرآن کریم تبیین شده است. 🔹 یکی از ویژگی‌های تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در «نوآوری در روش تفسیر»، تأثیر زمان و مکان در تفسیر قرآن کریم است. نوآوری در روش تفسیر قرآن، بر این مبنا استوار است که شرایط، حوادث و اقتضائات زمانی و مکانی در فهم عمیق‌تر و دقیق‌تر قرآن کریم تأثیر به‌سزایی دارد. امام خمینی (ره) نیز به این مبنا قائل هستند. امام صادق علیه‌السّلام درباره‌ی قرآن می‌فرماید: «خداوند تبارک و تعالى، قرآن را تنها براى زمانى خاص و مردمى خاص قرار نداده است. از اين‌رو، در هر زمانى و براى هر مردمى تا روز قيامت، تازه و با طراوت است.» (بحار الأنوار، چاپ بيروت، ج‏۱۷، ص ۲۱۳) 🔹حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره‌ی تأثیر اقتضائات و شرایط زمانی و مکانی در تفسیر قرآن می‌فرمایند: «هرچه تجربه انسان در زندگی بیشتر شود، وقتی حوادث گوناگون دنیا را نگاه میکند، معرفتش نسبت به قرآن بیشتر و مطالب قرآن برای او واضح‌تر خواهد شد.» (۱۳۸۰/۶/۲۸) به عنوان نمونه «آیات نازل‌شده‌ى در جنگ اُحد را نمیشود در یک زندگى عافیت‌آلود و عافیت‌آمیز درست فهمید. آیات نازل‌شده‌ى در غربت نبىّ ‌اکرم (صلّى الله‌ علیه و آله و سلّم) و اصحاب آن بزرگوار مثلاً در شعب‌ ابى‌طالب یا در راه مکّه را نمیشود در شرایط معمولى زندگى و در خانه و در بازار و در محیط مأنوس خانوادگى درست درک کرد؛ چیز دیگرى لازم است؛ شرایط خاصّى لازم است که بسیارى از آیات معنا بشود.» (۱۳۶۹/۶/۲۶) 🔹به همین دلیل، ایشان معتقد هستند آیات قرآن کریم و تفاسیر ائمّه‌ى معصومین از قرآن، چون در ظرف انقلاب، جهاد، شهادت و زحمت نازل شده است، در دوران انقلاب اسلامی و بعد از آن، بهتر از همیشه‌ى تاریخ فهمیده می‌شود یا قابل فهمیده شدن است. (۱۳۶۹/۶/۲۶) این مبنای تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بر نوآوری‌های ایشان در روش و محتوای تفسیر تأثیر داشته است. 🔹به عنوان نمونه اگر به سوره‌های انتخاب شده برای تفسیر در قبل و بعد از انقلاب اسلامی نگاه کنیم، منطق خاصی را در آن می‌بینیم. ایشان قبل از انقلاب بیشتر سوره‌های مکی را با هدف تبیین اصول مبارزه با طاغوت تفسیر می‌کردند بعد از انقلاب و دوران حکومت اسلامی بیشتر به تفسیر سوره‌های مدنی با هدف تبیین اصول تشکیل نظام اسلامی می‌پردازند. درباره‌ی این نوآوری در یادداشت بعد بیشتر توضیح خواهیم داد. 🔹به همین دلیل ایشان معتقد هستند: «امروز که حکومت اسلامی تشکیل شده و نظام جمهوری اسلامی به وجود آمده است، ما معنای بسیاری از آیات قرآن را می فهمیم که قبل از تشکیل حکومت اسلامی، تصویر گنگ و مبهمی از آن آیات داشتیم. امروز که دشمنی‌های استکبار و قدرتهای ظالم و ستمگر و افزون‌طلب در مقابل چشم ماست و صف‌آراییهای آنها را مشاهده میکنیم... برای ما آشکار میشود که عمق معنای آیه قرآن چیست و به کجا اشاره میکند و چه آسیب‌هایی را برای ذهن خوانندگان و متدبّران در قرآن مجسم میکند.» (۱۳۸۰/۶/۲۸) 🔹همچنین ایشان درباره‌ی دوران دفاع و اسارتهای بعد از آن می‌فرمایند: «بعضى از آیات کریمه‌ى الهى... گویى در طول قرنهاى متمادى، به معناى واقعى، یا تفسیر نشده بود یا به ‌وسیله‌ى ما و نسلهاى معمولى بشر فهمیده نشده بود. این آیات در دوران انقلاب ما و در طول این ده یازده سالِ پُر‌حادثه و پُر‌ماجرا معنا شد و حق هم همین است. حوادث و شرایط خاص است که میتواند حقایق الهى را که در قالب الفاظ هست، درست معنا کند.» (۱۳۶۹/۶/۲۶) 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir

🌟 بیان قرآن | اصول قرآنی در رفتارهای فردی و اجتماعی 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR، در مجموعه #بیان_قرآن، برجسته‌ترین آیات اجتماعی و سیاسی در تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین کرده است. 🔹 در این مطلب، خانم دکتر علاسوند، استاد حوزه و دانشگاه، ابعاد و نکات مهم آیه ۲۹ سوره فتح را براساس تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بررسی کرده است. 🔹 یک جامعه آرمانی دینی، جامعه‌ای است که سخت‌گیری خودش را برای دشمن گذاشته و رحم خود را برای مردمش گذاشته است و این دستاورد قرآن است. 🔹 تا وقتی که ما بر اساس الگوی قرآنی «أَشِدّاءُ عَلَى الكُفّارِ رُحَماءُ بَينَهُم» عمل بکنیم، وعده الهی نصر حتماً محقق می‌شود. این آیه در بیانات رهبر انقلاب چنان پربسامد است و در مناسبت‌های مختلف تکرار شده که من فکر می‌کنم می‌تواند به‌عنوان یکی از مباحث راهبردی برای سامان دادن به جامعه‌ باشد. 🎤 #بهار_معنویت | #تحلیل_و_تبیین ادامه را بخوانید: khl.ink/f/59619

🌟 #تفسیر_امین | روزآمدی در تفسیر 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در ششمین شماره از این مجموعه، به روز بودن مباحث تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مطرح شده است. 🔹 در یادداشت پیشین اشاره کردیم یکی از نوآوری‌های تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منطق ایشان در انتخاب سوره‌های قرآن برای تفسیر است. این نوآوری بر مبنای نقش زمان و مکان در تفسیر قرآن، استوار است. یکی از شاگردان درس تفسیر ایشان در قبل از انقلاب می‌گوید: 🔹 «آیت اللّه خامنه‌ای در آن زمان این‌گونه ارزیابی می‌کردند که دوران ما دوران مکه است؛ دوران خودسازی و دوران سازندگی. دورانی است که باید افراد از نظر تربیتی و روحی ساخته شوند و تربیت شوند برای وارد شدن به مرحله‌ی درگیری و انقلاب علیه رژیم؛ بنابراین، بر اساس الگو گرفتن و مدل‌گیری از زندگی پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌وآله)، پیشنهادِ تفسیر قرآن را دادند». (انصاری‌زاده، مرتضی، مسجد رهبر، ص۱۴۶) 🔹 همین منطق اقتضا می‌کرد ایشان بعد از انقلاب اسلامی، سوره‌های مدنی را برای تفسیر انتخاب کنند؛ زیرا سوره‌های مدنی بیشتر بر جنبه‌ی حکمرانی و حکومتی تأکید دارند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در یکی از جلسات تفسیری بعد از انقلاب (در دوران ریاست‌جمهوری)، علت انتخاب سوره‌ی مجادله را برای تفسیر، چنین بیان می‌کنند: 🔹 «علّت اینکه اینجا را انتخاب کردیم این است که سوره‌های جزء بیست‌وهفتم و بیست‌وهشتم و این حدود، غالباً سوره‌های مدنی است و از سوره‌هایی است که در مدینه طیّبه بر پیغمبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) نازل شده و مربوط است به بعد از تشکیل حکومت اسلامی، یعنی مثل وضع کنونی ما. نوع مطالب و مسائلی که بعد از تشکیل حکومت برای یک جامعه لازم است با نوع مطالب و مسائلی که [مربوط به] حین مبارزه مردم برای تشکیل حکومت اسلامی است فرق می‌کند؛ کما اینکه شما در جامعهٔ خودمان هم این را مشاهده می‌کنید. امروز شما یک مسائلی دارید که این مسائل قبل از بهمن ۵۷ برای شما وجود نداشت، مطرح نبود؛ آن روز مسائلی داشتید که امروز برای شما مطرح نیست». (تفسیر سوره مجادله، ص۱۵) 🔹 این سخن حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بیانگر این است که مفسر قرآن باید چنان به اقتضائات و شرایط زمانی و مکانی توجه کند که بر اساس نیازهای جامعه، قرآن را تفسیر کند. فایده مهم این سبک تفسیری این است که مفسر می تواند تازگی و طراوت قرآن را برای هر نسلی نشان دهد؛ جامعیت و پاسخگو بودن قرآن در هر زمان و عرصه‌ای را ثابت کند. 🔹 آرای تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را می‌توان در دو شیوه بیانی تقسیم‌بندی کرد. شیوه اول، دروس تفسیر ایشان است که اکنون بیش از ۱۰ سوره از آن توسط انتشارات انقلاب اسلامی چاپ شده است. شیوه دوم، توضیح آیات یا آرای تفسیری در سخنرانی‌ها و نگاشتن پیامهای مکتوب است. ویژگی منحصر به فرد در شیوه بیانی دوم این است که ایشان در طول ده‌ها سال، متناسب با نیازهای علمی و اجتماعی جامعه و نظام اسلامی (متناسب با اقتضائات زمانه) به تفسیر یا توضیح آیات قرآن پرداخته‌اند. 🔹 با نگاه اجمالی به بیانات منتشر شده حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، به وضوح در می‌یابیم که ایشان تقریباً در تمام سخنان خود به آیات قرآن استناد و استدلال کرده و آنها را شرح یا تفسیر می‌دهند. همچنین ایشان به برخی از آیات بنیادی بیشتر پرداخته‌اند. به طور مثال آیه ۴۰ سوره حج، آیه ۱۰۳ سوره آل‌عمران، آیه ۲۴ سوره ابراهیم، آیه ۲۵ سوره حدید، آیه ۲۹ سوره فتح، آیه ۷ سوره محمد، آیه ۲۳ سوره احزاب، آیه ۶۰ سوره انفال، آیه ۱۱۲ سوره هود، آیه ۲۲ سوره احزاب، آیه ۱۶۹ و ۱۷۰ سوره آل‌عمران و ده‌ها آیه دیگر، بیشترین آیاتی هستند که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به شرح و تفسیر آنها پرداخته‌اند. این ویژگی در آرای تفسیری بیانات معظّم‌له ــ که به مناسبتهای مختلف ایراد می‌شود ــ به علت تکرار آیات و تطبیق بر مسائل روز در طول ده‌ها سال، تأثیر بسزایی در جامعه‌سازی اسلامی دارد. 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir

🌟 #تفسیر_امین | بازپژوهی مفردات قرآن 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در هفتمین شماره از این مجموعه، توجه ویژه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به مفردات و کلمات قرآن تبیین شده است. 🔹 یکی از امتیازات روشی تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، توجه ویژه به مفردات قرآن است. اساساً نگاه ایشان به مفردات قرآن چیزی فراتر از یک لغت است. از منظر ایشان لغات قرآن، مفاهیمی بنیادی و تمدن‌ساز هستند؛ به همین دلیل در موارد متعددی به بازپژوهی مفاهیم بنیادی مانند ولایت، تقوا، جهاد، انفاق، صبر، مغفرت و... پرداخته‌اند. 🔹 نمونه‌های متعدد آن را می‌توان در کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «تفسیر سوره برائت» مشاهده کرد. بر اساس اظهارات برخی شاگردان درس تفسیر ایشان، گاهی مفهوم‌شناسی یک واژه، یک یا دو جلسه طول می‌کشید. شهید مطهری نیز معتقد است یکی از علل مهم انحطاط مسلمانان، فهم نادرست مفاهیم بنیادی اسلام است؛ لذا معتقد به بازخوانی و بازپژوهی مفردات و مفاهیم بنیادی اسلام است.(مطهری، مرتضی، انسان و سرنوشت، مقدمه کتاب، ص۷-۲۷) 🔹 آیت‌الله خامنه‌ای ضرورت بازخوانی مفردات قرآن را چنین می‌فرمایند: «در آن روز در کشور ما، اسلام با دیدی استعماری تفسیر می‌شد... تفسیرِ استعماریِ دین، مفاهیم قرآنی، معانی دیگری غیر از معنایی که قرآن از آن‌ها قصد کرده است دارند. در این تفسیر، توکل به خدا به معنای همه‌ی کارها را به خدا واگذاردن و نیروهای انسانی را معطل گذاشتن است. صبر به معنای تحمل ظلم و تحمل تمام واقعیت‌های تلخ زندگی است. قضا و قدر به معنای تغییرناپذیری سختی‌ها و تلخی‌ها و دشواری‌هایی است که دست قدرتمندان و سلطه‌گران بر انسان‌ها تحمیل کرده است.» (۱۳۶۲/۱۱/۱۲) 🔹 همچنین در جای دیگر درباره واژه صبر می‌فرمایند: «متأسفانه بلای تحریف - که بلای عمومی یا اغلبیِ واژه‌های اسلامی است - این واژه را بی‌نصیب نگذارده و می‌توان گفت تا حدّ مسخ و تغییر مفاد و مفهوم، آن را دگرگون ساخته است». (گفتاری در باب صبر، ص۱) نکته‌ی بسیار مهم اینکه ایشان در معنای واژگان، تنها به کتاب‌های لغت اکتفا نمی‌کنند؛ بلکه هنرمندی ایشان در این است که معنای واژگان را بر اساس استعمالات خود آیات قرآن، تبیین می‌کنند. تا جایی که در مواردی معنای کتاب لغت را قاصر از رساندن معنای قرآنی می‌دانند. به‌عنوان نمونه، در تفسیر سوره‌ی برائت می‌فرمایند: 🔹 «در لغت، جهاد و مجاهدت، به معنای «مطلق تلاش و کوشش و اجتهاد» است که بعضی مغرضانه آن را با معنای قرآنی آن مخلوط کرده‌اند؛ اما در قرآن و روایت به معنای «درگیری و مبارزه» است؛ یعنی تلاش و کوششی که برای مقابله با دشمن انجام شود... مبارزه فقط در میدانِ جنگ نیست، بلکه در مقابله با دشمن، کارهایی مثل پخشِ شب‌نامه و اعلامیه نیز نوعی مبارزه تلقی می‌شود. همین بارِ معنایی که در کلمه‌ی «مبارزه» هست، در اصطلاح قرآنی «جهاد» هم وجود دارد. پس معنای لغوی جهاد، با اصطلاحِ قرآنی و حدیثی آن، فرق دارد». (تفسیر سوره برائت، ص۵۱۶) 🔹 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در آثار علمی و بیانات عمومی، به این مسئله توجه ویژه‌ای دارند. به طور مثال، ایشان انفاق را به معنای «هزینه‌کردن و خرج‌کردنی که خلئی را پر کند»، (طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، ص۵۸) تقوا را به معنای «پرهیزمندی و مراقبت‌کردن» (تفسیر سوره بقره، ص۳۷) و غفران را به معنای «پر کردن و التیام‌دادن خلأ و کمبود روح» (طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، ص۳۸) می‌دانند. همین ویژگی در مفهوم‌شناسی بسیاری از مفاهیم بنیادین دیگر دیده می‌شود. 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir

🌟 بیان قرآن | وحدت؛ اولین شرط تحقق تمدن اسلامی 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR، در مجموعه #بیان_قرآن، برجسته‌ترین آیات اجتماعی و سیاسی در تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین کرده است. 🔹 در این مطلب، حجت‌الاسلام و المسلمین محمد مهدی ماندگاری، کارشناس مسائل دینی، ابعاد و نکات مهم آیه ۱۰۳ سوره آل‌عمران را براساس تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بررسی کرده است. 🔹 همه سؤال می‌کنیم که چه وقت امام زمان(عج) ظهور می‌کنند و تشریف می‌آورند؟ بنده می‌گویم امام زمان(عج) امت قدرتمند می‌خواهد. اگر امت قدرتمند وجود نداشته باشد، همان اتفاقاتی رقم می‌خورد که برای سایر ائمه علیهم‌السّلام اتفاق افتاد. عامل قدرتمند شدن امت برای آمدن امام زمان(عج)، وحدت است. 🔹 ما مأمور به حفظ وحدت، ازدیاد قدرت، هم‌افزایی، حفظ مقاومت و حفظ همه این موارد از طریق ولایت و ولایت‌مداری هستیم. ولایت‌مداری نخ تسبیح همه این موارد است. ثقل وحدت، ولایت است. 🎤 #بهار_معنویت | #تحلیل_و_تبیین ادامه را بخوانید: khl.ink/f/59637

🌟 #تفسیر_امین | تعمیم مفاهیم قرآن 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در هشتمین شماره از این مجموعه، دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره تعمیم مفاهیم قرآن به مصادیق متعدد تبیین شده است. 🔹️ یکی از آسیب‌های برخی مفسران این است که برخی مفردات بنیادی قرآن را در مصداق خاص آن منحصر می‌کنند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این دیدگاه را نقد می‌کنند و بر تعمیم معانی مفردات و مفاهیم قرآن بر مصادیق و نمونه‌های متعدد چه در زمان نزول قرآن و چه در عصر حاضر تأکید می‌کنند. این ویژگی تفسیری، یکی دیگر از دلایل جامعیت قرآن است و آن را اثبات می‌کند. 🔹️ به طور مثال، واژه‌ی «عذاب» به عنوان یکی از پرکاربردترین واژگان قرآن کریم، معمولاً بر عذاب قیامت تطبیق داده می‌شود؛ اما حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، آن را بر عذاب دنیوی نیز تطبیق می‌دهند. ایشان در ذیل آیه‌ی «إِلَّا تَنْفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا» (سوره توبه، بخشی از آیه ۳۹) می‌فرمایند: «البته فقط عذاب قیامت مراد نیست و اینکه عادت شده در همه جا عذاب را منحصر در عذاب آخرت میکنند، تنگی نظر است. آنها در همان اَوان مخالفت، به عذاب دنیایی و ذلت و خواری تسلط دشمن بر ایشان و بی‌آبرویی مبتلا می‌شوند.» (تفسیر سوره برائت، ص۲۰۰ و ۲۰۱) سپس معنای عذاب را بر مصادیقی مانند: «عذاب در مقابل تاریخ، عذاب تن ندادن به حقیقت، عذاب نرسیدن به سعادت، عذاب وجدان، عذاب کم شدن معیشت، عذاب استعمارشدگی» تطبیق می‌دهند. کمتر مفسری چنین توسعه‌ی مفهومی را در واژگان قرآن انجام می‌دهد. 🔹️ نکته‌ی مهم اینکه تعمیم دادن معنای واژگان قرآن بر مصادیق متعدد معاصر به هیچ وجه به معنای معاصرزدگی در فهم آن واژه نیست؛ بلکه مفسر باید واژه را بر اساس منابع معتبر قدیم، معنا کند و سپس بر مصادیق متعدد تطبیق دهد. یکی از الزامات این قاعده این است که مفسر باید به فهم مخاطبان قرآن کریم در عصر نزول آیات توجه کند. اینکه مردم زمان نزول قرآن کریم، معنای یک واژه و آیه را چگونه می‌فهمیدند و چه برداشتی از آن داشتند. 🔹️ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به این قاعده مهم دقت نظر دارند. به طور مثال در تفسیر آیه «أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اَللّٰهِ وَ لاٰ تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى اَلتَّهْلُكَةِ‌» (سوره بقره، بخشی از آیه ۱۹۵) می‌فرمایند: «در جنگ روم هم كه جوانى خود را برهنه كرد و به جنگ دشمن رفت، عدّه‌اى گفتند: «يُلقَى نَفسَه إلى التَّهلُكَة»؛ يعنى خودش را به هلاكت انداخت. ابوايّوب انصارى كه آنجا بود، وقتى ديد آيه را خلاف معنا ميكنند، گفت: وقتى اين آيه نازل شد ما بوديم و از پيغمبر شنيديم؛ يعنى آيه چنين معنايى ندارد. معناى آيه اين است كه چون عدّه‌اى حاضر نبودند در راه خدا جان و مال بدهند، اين موجب هلاكت جامعه می‌شد؛ لذا خداوند فرمود: أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اَللّٰهِ وَ لاٰ تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى اَلتَّهْلُكَةِ‌...» (تفسیر سوره برائت، ص۲۲۹ و۲۳۰) 🔹️ در جای دیگر نیز در نقد دیدگاه مفسرانی که «تهلکه» را به معنای هلاکت در جنگ تفسیر کرده‌اند، می‌فرمایند: «فكر ميكنند معناى اينكه نبايد انسان خود را به دست خود در هلاكت بيندازد، اين است كه نبايد به قلب لشگر دشمن بزند و دارند اين جوان مسلمان شجاع را به خاطر شجاعتش محكوم ميكنند.» (۱۳۶۶/۰۸/۲۹) در حقیقت، نگاه صحیح به مفردات و واژگان قرآن کریم این‌گونه است که مفسر، باید دقت زیادی در فهم واژه داشته باشد؛ اما در تطبیق آن بر مصادیق متعدد از تحجر بپرهیزد. تطبیق واژگان «حیات طیبه» و «کوثر» بر «انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، امام خمینی و یاران ایشان» (۱۳۷۴/۰۷/۲۶ و ۱۳۶۹/۱۱/۲۹) بر اساس همین رویکرد است. 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir

🌟 بیان قرآن | آداب ظاهری و باطنی تلاوت قرآن چیست؟ 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR، در مجموعه #بیان_قرآن، برجسته‌ترین آیات اجتماعی و سیاسی در تفسیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین کرده است. 🔹 در این مطلب، دکتر حسن زرنوشه فراهانی، حافظ کل قرآن کریم و استاد دانشگاه، آداب تلاوت قرآن کریم از دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی را بررسی کرده است. 🔹 آداب ظاهری تلاوت قرآن از منظر حضرت‌آقا، سه تا ادب را شامل می‌شود: ادب اول، انتخاب مواضع مناسب برای وقف و وصل است. ادب دوم، تکیه بر روی برخی کلمات و عبارات و تکرار آن‌ها است. ادب سوم، رعایت موازین لحن و صوت است. 🔹 پیش‌نیاز ضروری هر سه ادب، همان ادب باطنی یعنی تسلط قاری بر معانی آیات و تأثیرپذیری او از آن‌ها است. 🎤 #بهار_معنویت | #تحلیل_و_تبیین ادامه را بخوانید: khl.ink/f/59649

🌟 #تفسیر_امین | توجه به شأن نزول آیه 🌙 به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان، رسانه‌ی KHAMENEI.IR در سلسله یادداشت‌های کوتاهی، با عنوان «تفسیر امین» سی ویژگی ممتاز تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای را تبیین می‌کند. 📣 در نهمین شماره از این مجموعه، دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره شأن نزول آیات تبیین شده است. 🔹 قرآن کریم به صورت تدریجی و در طول ۲۳ سال نازل شده است. برخی آیات به مناسبت حادثه یا مشکلی نازل می‌شدند. این مناسبت‌ها، حوادث و مشکلاتی را که باعث نزول آیه میشد، سبب نزول یا شأن نزول می‌نامند. (التمهید، ج۱، ص۲۴۱) مفسران معتقدند چون آیات قرآن ناظر به حل آن مشکلات نازل شده است، می‌تواند قرینه مهمی در فهم آیه باشد. ویژگی تفسیری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این است که در مواجهه با شأن نزول، نگاه نسبی دارند؛ نه آنها را به‌طور کامل می‌پذیرند و نه به طور کامل رد می‌کنند. 🔹 نکته اول در روش تفسیری ایشان این است که مانند دیگر مفسران، شأن نزول را به عنوان قرینه‌ای برای فهم آیه میدانند و بر اساس آن آیه را تفسیر می‌نمایند. به طور مثال در تفسیر آیه ۲۵ تا ۲۷ سوره‌ی برائت، می‌فرمایند: «پس از روشن شدن شأن نزول آيات و مفاد آنها، بايد به سرّ نزول اين آيات توجّه كرد.» (تفسیر سوره برائت، ص۱۰۹) 🔹 حتی در تفسیر برخی آیات، دیدگاهی را که مطابق با شأن نزول است، می‌پذیرد. به عنوان نمونه در تفسیر آیه «وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ اِئْذَنْ لِي وَ لاٰ تَفْتِنِّي» می‌فرمایند: «احتمال سوّمى كه بهتر است و با شأن نزول آيه سازگارتر، اين است كه «لا تَفْتِنِّى» يعنى «مرا به فتنه‌ى زيبارويان رومى نينداز». جاى تعجّب است كه اين معنا مورد توجّه قرار نگرفته؛ زيرا در شأن نزول به آن تصريح شده است.» (تفسیر سوره برائت، ص۲۵۹) 🔹 همچنین در جای دیگر می‌فرمایند: «باتوجّه به وحدت سياق و شأن نزولى كه در كتب روايى در ذيل اين آيات، وارد شده است، نتيجه‌ى منطقى و قهرى اين ميشود كه آيه‌ى «إِنَّمَا اَلصَّدَقٰاتُ لِلْفُقَرٰاءِ‌» درباره‌ى همان غنائم جنگى است و اصلاً به زكات ارتباطى ندارد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۱۷) 🔹 اما نوع مواجهه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با شأن نزولها، با برخی مفسران چند تفاوت دارد. ایشان معتقدند لازم نیست هر آیه‌ای شأن نزول داشته باشد. ایشان ذیل آیات ۱۱۳ و ۱۱۴ سوره برائت می‌فرمایند: «لازم نيست كه اين آيات حتماً شأن نزول داشته باشد.» بر این اساس ایشان برخی شأن نزول‌ها را نمی‌پذیرند و معتقد هستند می‌توان شأن نزول را از خود آیه استخراج کرد. 🔹 به عنوان نمونه ذیل آیات ۶۲ و ۶۳ سوره برائت می‌فرمایند: «اگر ما هيچ نَقل و حديثى هم براى شأن نزول اين آيه نداشته باشيم، از خود اين آيه شأن نزول درمى‌آيد. علاوه‌بر آنچه ما از اين آيه نسبت به شأن نزولش استنباط ميكنيم، در بعضى از تفاسير قديم هم شأن نزولى براى آن نقل شده است كه با نظر ما مطابقت دارد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۴۲) همچنین در جای دیگر می‌فرمایند: «ميتوان شأن نزول آيه را از اين مضمون فهميد؛ حتّى اگر روايتى در شأن نزولش نرسيده باشد.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۴۶) 🔹 نکته‌ی دیگر اینکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مواردی که شأن نزول، اطمینان‌آور نیست، از تفسیر آیه بر اساس آن خودداری می‌کنند. به طور مثال ذیل آیات ۶۴ تا ۶۶ سوره برائت می‌فرمایند: «درباره‌ى شأن نزول اين آيه چند روايت است... ولى چون معلوم نيست كه مستند به معصوم باشد، اطمينان‌آور نيست و معلوم نيست كه شأن نزول واقعى باشد. البتّه دو يا سه روايت هم از امام معصوم هست كه به بعضى از اين شأن نزولها اشاره‌اى دارد؛ لكن غالباً چنين شأن نزولهايى كه در چنين آياتى مطرح است، خيلى مسلّم و صريح نيست و نبايد مضمون آيه را به آنها محدود نماييم.» (تفسیر سوره برائت، ص۳۵۶) 🎤 #تحلیل_و_تبیین | #بهار_معنویت 💻 Farsi.Khamenei.ir