🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 450: برخی نشانه هاى ايمان
نشانه ايمان آن است كه:
1⃣ در جائي كه راست گفتن به تو زيان مى رساند و دروغ گفتن به سود توست، راست گفتن را بر دروغ گفتن برگزینی
2⃣ گفتارت از دانائيت افزون نباشد (: آنچه مي دانى بگو و در آنچه نمى دانى خاموش باش)
3⃣ در سخن گفتن درباره ديگران، از خدا بترس (: از كسى بدگویی نکن و بد آنها را نشنو، و ندانسته گواهى نده) .
#ختم #نهج_البلاغه
┄🌹๑🍃๑🌷๑🍃🌹❁═┄
╭┅🌞🌞🌞🌞
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌻🌺🌻🌺
🗓 دوشنبه 27 اردیبهشت 1400
📗 #روز68 از برنامه ختم نهجالبلاغه
حکمت 451 تا 457
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 451: تدبیر در کنار توکل بر خدا
قضا و قَدَر الهى بر حسابگرى کردن (بنده که چيزى را براى خود به حساب آورد) پيشى مى گيرد، به طوري كه (گاهى) آفت و تباهى در تدبير کردن است.
📝 شرح: پس نبايد که شخص، دست از توكّل بر خدا برداشته، به تدبير و انديشه خود اطمينان نمايد.
📝 سيّد رضى (عليه الرّحمة) فرمايد: اين معنا پيش از اين (در حکمت 16) گذشت به روايتى كه الفاظ آن با اين الفاظ تفاوت داشت.
📝 ویراستار: حکمت شماره 16 چنین بود: «كارها، رام و پيرو احكام قضا و قدر است، به طوري كه (گاهى) تباهى، در تدبير و پايان بينى مى باشد».
#ختم #نهج_البلاغه
┄═🌸๑🍃๑🌺๑🍃🌸❁═┄
╭┅☀️☀️☀️☀️
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌸🌸🌸🌸
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 452: بردبارى و شتاب نكردن
بردبارى و شتاب نكردن (: تأنّی)، دو فرزند يك شكم (: دو قلو) هستند كه آن ها را بلندىِ همّت و اراده پابرجا، متولد می کند (: می زایَد).
📝 شرح: بردبارى و شتاب نكردن، در يك درجه و يك پايه هستند، زيرا همان طور كه شخصِ بلند همّت، زود به خشم نيامده، حِلم مى ورزد، همچنين در كارها شتاب ننموده، پايان را مى نگرد.
#ختم #نهج_البلاغه
┄═🌸๑🍃๑🌺๑🍃🌸❁═┄
╭┅☀️☀️☀️☀️
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌸🌸🌸🌸
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 453: نكوهش غيبت
غيبت (: بدگویی از مؤمن، پشت سر او) کوششِ شخص ناتوان است.
📝 شرح: تنها وسيله اى كه شخص ناتوان مى تواند با آن از دشمن انتقام كشد، يا بر كسى حسد بَرَد، بدگوئى پشت سر او است.
📝 ویراستار: اساساً یکی از علل مهم غیبت کردن، ضعف انسان است لذا برای اینکه خود را برتر نشان دهد، تلاش می کند با بدگویی از دیگران و پایین آوردن شأن آنها، خود را در نظر دیگران بالا جلوه دهد! لذا یکی از بهترین راه های دوری از غیبت کردن این است که انسان در همه عمر به دنبال علم و تهذیب و پرورش فضائل اخلاقی و توانمندی های خود و کسب مهارت های گوناگون باشد، در این صورت نزد همه بالا و والا شمرده می شود و نیازی نمی بیند که دیگران را پایین بیاورد.
#ختم #نهج_البلاغه
┄═🌸๑🍃๑🌺๑🍃🌸❁═┄
╭┅☀️☀️☀️☀️
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌸🌸🌸🌸
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 454: آزمايش بندگان
چه بسا كسى به سبب گفتار نيكِ (مردم) درباره او در فتنه و سختى افتاده.
📝 ویراستار: شبیه همین فرمایش قبلاً در حکمت 112 و 252 گذشت. این تکرار حاکی از اهمیت این حکمت است، یعنی مؤمن باید مراقب باشد که از ستایش مدح کنندگان فرار کند، و اسیر عُجب(: خودشگفتی) نشود چراکه در این صورت تصور می کند که برای خود کسی است، و همین اول بدبختی های انسان و زمین خوردن هاست.
#ختم #نهج_البلاغه
┄═🌸๑🍃๑🌺๑🍃🌸❁═┄
╭┅☀️☀️☀️☀️
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌸🌸🌸🌸
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 455: درباره دنيا
دنيا براى ديگرى (: آخرت) آفريده شده است، و براى خود آفريده نشده است.
📝 شرح: دنيا راهى است برای رسیدن به آخرتی آباد، لذا انسان هوشیار بايد که در دنیا بندگى كند تا پاداش يابد، نه آن كه طوری زندگی کند که گویا دنیا هميشگى و محل خوش گذرانی است.
#ختم #نهج_البلاغه
┄═🌸๑🍃๑🌺๑🍃🌸❁═┄
╭┅☀️☀️☀️☀️
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌸🌸🌸🌸
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 456: پیش گویی درباره از بين رفتن دولت بنى اميّه
بنى اميّه را زمانِ مهلت و ميدانِ فرصتى است كه (اسبِ سلطنت و پادشاهى را) در آن مى رانند، و چون در خلافت و سلطنت بين آنها اختلاف و زد و خورد افتد، سپس کَفتارها (: فرومايگان) آن ها را فريب دهند، بر آن ها تسلّط يابند.
📝 شرح: «اِبن اَبِى الحَديد» در اين جا مى نويسد: اين فرمايش خبری صریح است که از غيب داده اند، و انقراض سلطنت بنى اميّه به دست «اَبو مُسلِم» بود، و او در اوّل كار، خود ناتوان ترين و بى چيز ترين مردم بود.
📝 سيّد رضى (رحمه اللّه) فرمايد: اين کلام حضرت از رساترين و شگفت ترين سخنان مى باشد؛ گويا آن حضرت زمانِ مهلتى را كه ايشان در آنند، تشبيه كرده به ميدانى كه تا پايان آن مى تازند، و چون به پايان آن برسند، رشته نظام و آراستگى كار ايشان بعد از آن گسيخته مي شود.
#ختم #نهج_البلاغه
┄═🌸๑🍃๑🌺๑🍃🌸❁═┄
╭┅☀️☀️☀️☀️
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌸🌸🌸🌸
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 457: امام علیه السلام در ستايش گروه «اَنصار» فرمودند:
سوگند به خدا که ايشان با توانگري خود، اسلام را تربيت و پرورش نمودند، چنان كه كرّه اسبِ از شير گرفته شده (يا کره اسبِ يك ساله، توسط مربّی حاذق) تربيت مي شود.
📝 شرح: یعنی «انصار» مکّه، با یاری کردن «مهاجران» که بدون هیچ چیز از مدینه به مکه آمده بودند، آنچه لازم بود درباره اسلام به جا آوردند.
(بلی، اسلام را پروراندند) با دست هاى باسخاوت و بخشنده، و با زبان هاى برنده (و گویای) خود.
📝 شرح: جماعت «انصار» در فداكارى براى اسلام، از هيچ چيز خوددارى نكردند، و شكّ نيست كه خدا دين اسلام را كه در ضعف بود، به وسيله ايشان آشكار و قدرتمند ساخت، و اگر آن ها نبودند، مهاجرين از جنگ با قريش و حمايت از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ناتوان بودند.
#ختم #نهج_البلاغه
┄═🌸๑🍃๑🌺๑🍃🌸❁═┄
╭┅☀️☀️☀️☀️
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌸🌸🌸🌸
🗓 شنبه 1 خرداد 1400
📗 #روز69 از برنامه ختم نهجالبلاغه
حکمت 458 تا 463
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 458: حالات انسان در خواب
چشم، بندِ نشیمَنگاه است.
📝 شرح: مادامى كه چشم باز و شخص بيدار باشد، از رها كردن باد روده، خوددارى مى نمايد چنانكه مادامى كه بند مَشك بسته باشد، آب از آن بيرون نريزد، ولى چون چشم به خواب رود، احتمال بيرون آمدن باد می رود، و شايد به همین جهت فرموده اند: خواب موجب نقض و شكستن وضو مى باشد.
📝 ویراستار: مرحوم سید رضی در «المجازات النبویّة» همین روایت را از رسول خدا صلی الله علیه و آله ذکر کرده اند که ادامه آن روایت، به خوبی نشان می دهد که همین معنایی که در شرح این حکمت ارائه شد، صحیح است. در آن روایت آمده است: «الْعَيْنُ وِكَاءُ السَّهِ، فَإِذَا نَامَتِ الْعَيْنُ اسْتَطْلَقَ الْوِكَاءُ»: «چشم، بندِ نشیمنگاه است، پس وقتی که چشم می خوابد، بند باز می شود(و شکم آماده است که بی اختیار از او باد خارج شود)». لذا وقتی از فرد خواب، باد در می رود، نباید او را ملامت کرد و مسخره اش کرد چراکه چنین امری برای همه است. لذا سایر احتمالات که درباره معنای این حکمت بیان می شود صحیح به نظر نمی رسد.
📝 سيّد رضىّ «رحمه اللّه» فرمايد:) اين فرمايش از كنايات شگفتآور است، گويا حضرت نشیمنگاه را به ظرفی نظیر مَشک، و چشم را به بَند تشبيه فرموده، و چون بَند، باز شود، مَشک به حال خود نمى ماند (و آنچه در آن است بيرون مى ریزد) ... .
#ختم #نهج_البلاغه
┄🌹๑🍃๑🌷๑🍃🌹❁═┄
╭┅🌞🌞🌞🌞
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌻🌺🌻🌺
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 459: سخنى درباره «عُمَر بن خَطّاب»
و (بعد از ابوبكر) فرماندهى (: عُمَر بن خطاب) بر مردم فرمانروا شد؛ پس (امر خلافت خود را با قهر و غضب) برپا داشت و بر آن ايستادگى نمود (: و حاضر به تسلیم این امانت الهی به اهلش نشد) تا آن كه دين آرام و قرار گرفت (همچنان كه شتر هنگام استراحت، جلوی گردن خود را بر زمين نهد).
📝 ویراستار: آنچه از تاریخ قطعی و روایات فریقین به دست می آید، «عمر بن خطاب» از نظر اخلاقی «فظّ غلیظ القلب» یعنی «درشتگو، بدخو و سنگدل» بود و آنچه را می خواست اجرا کند، با دیکتاتوری به سرانجام می رساند(که جریان سقیفه، جریان آتش زدن درب خانه وحی و ...، جریان حرام کردن حلال های الهی مثل متعه حج و متعه نساء و بدعت گذاری های فراوان دیگر نمونه هایی از آن است). ابن ابی الحدید، می نویسد که این حکمت نهج البلاغه قسمتی از متن یک خطبه طولانی حضرت است و وقتی به عبارات آن نگاه می شود، کاملاً روشن است که در آن خلفای سه گانه بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله را، نقد می کنند. لذا مراد حضرت در اینجا آن است که در زمان عمر، با توجه به خشونت و دیکتاتوری او، مسلمانان در ظاهر از او تمکین نمودند، ولی اینگونه آرام کردن جامعه، آتش زیر خاکستر است لذا در زمان خلیفه سوم، همین جامعه چنان به نقطه جوش رسید که خلیفه کشی باب شد و همین روش ناروا باعث شد که امیر مؤمنان علیه السلام را هم به شهادت رساندند.
حاصل آنکه این کلام حضرت در مقام مذمت خلیفه ثانی است نه در مدح او.
#ختم #نهج_البلاغه
┄🌹๑🍃๑🌷๑🍃🌹❁═┄
╭┅🌞🌞🌞🌞
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌻🌺🌻🌺
🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 460: روزگار بی اخلاقی ها ...
*مى آيد بر مردم، روزگار بسيار گزنده (: دشوار) كه در آن، توانگر بر آن چه در دو دست اوست مى گزد (: به مال و دارائى بخل ورزيده، آن را در راه خدا نمى دهد) در حالی که به اين كار امر نشده (بلکه به سخاوت و جود دستور داده شده)؛* *خداوند سبحان فرموده: «وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ»(237 بقره): «فضل و احسان خدا را در بين خود فراموش ننمائيد (: به يكديگر كمك كنيد)».*
*در آن روزگار، بدكاران، گردن مى كِشند، و نيكوكاران، بيچاره و خوار می شوند، و با درماندگان، خريد و فروش كنند (: به آن ها گران فروخته و از آنان ارزان می خرند)*
*در حالی که رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم از فروختن (طعام) به درماندگان (يا داد و ستد با آن ها) منع نموده است.*-
📝 شرح: چون یا بايد به آنان كمك كرد، يا لااقل باید با آن ها آن گونه معامله و خريد و فروش نمود كه با غیر درماندگان معامله مى نمايند.
#ختم #نهج_البلاغه
┄🌹๑🍃๑🌷๑🍃🌹❁═┄
╭┅🌞🌞🌞🌞
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌻🌺🌻🌺
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 461: افراط در دوستی و دشمنی با امیر المؤمنین
دو گروه درباره من هلاك و تباه مى گردند: يكى دوستى كه (در دوستيش نسبت به من) زياده روى كند، و ديگری بهتان زننده اى كه (به من) دروغ بندد (: آن چه را در من نيست به ناحق به من نسبت دهد).
📝 سيّد رضىّ (عليه الرّحمة) فرمايد: اين فرمايش، مانند حکمت 113 نهج البلاغه است: «دو شخص در راه من تباه شدند: يكى دوستى كه (در دوستيش) زياده روى كند (: مرا از مرتبه ولايت بالاتر بداند)؛ و (ديگر)، دشمنى كه در دشمنى زياده روى كند (: مقام و منزلت مرا مُنكِر باشد)».
#ختم #نهج_البلاغه
┄🌹๑🍃๑🌷๑🍃🌹❁═┄
╭┅🌞🌞🌞🌞
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌻🌺🌻🌺
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 462: معنای توحید و عدل خدای تعالی
📝 نکته: از امام عليه السّلام از معناى «توحيد» و «عدل» پرسيدند. آن حضرت فرمود:
توحيد و يگانه دانستن خدا آن است كه او را در وهم و انديشه در نياورى (كه آنچه در انديشه آيد، مانند تو مخلوق است) و عدل آن است كه او را (به آنچه شايسته او نيست) متّهم نسازى.
📝 شرح: زيرا كارِ ناشايسته كردن، يا از جهل و نادانى است، يا از ناچارى و نياز، حال آنکه خداوند از اين دو منزّه است.
#ختم #نهج_البلاغه
┄🌹๑🍃๑🌷๑🍃🌹❁═┄
╭┅🌞🌞🌞🌞
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌻🌺🌻🌺
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 463: نكوهش بجا نگفتن و بي جا گفتن
خير و نيكى نيست در سکوت از سخن حکیمانه (: هنگامي كه بايد سخن بگویی) چنانكه نيكى نيست در گفتارِ توأم با جهل و نادانى.
📝 شرح: این حکمت عیناً همان حکمت 173 نهج البلاغه است که تکرار شده است.
#ختم #نهج_البلاغه
┄🌹๑🍃๑🌷๑🍃🌹❁═┄
╭┅🌞🌞🌞🌞
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌻🌺🌻🌺
🗓 دوشنبه 3 خرداد 1400
📗 #روز70 از برنامه ختم نهجالبلاغه
حکمت 464 تا 472
🌧🌧🌧🌧🌧🌧🌧
📜 حکمت 464: دعای طلب باران
📝 نکته : امام عليه السّلام در دعائى كه به آن (از خدا) طلب باران نمود، به پروردگار عرضه داشت:
اللَّهُمَّ اسْقِنَا ذُلُلَ السَّحَائِبِ دُونَ صِعَابِهَا.
خدايا ما را آب ده، با ابرهاى رام گشته فرمانبر (: ابرهاى باران دار همانند شتران رامِ باركش) نه با ابرهاى سخت نافرمان (: ابرهاى بى باران مانند شتران سركش كه بار نكشند).
📝 سيّد رضى (رحمه اللّه) فرمايد : اين فرمايش از جمله سخنانى است كه فصاحت و رسا بودنش شگفتآور است، و آن اين است كه امام عليه السّلام، ابرهائى را كه داراى رعد و برق و روشني و باد و صاعقه و آتش هستند، تشبيه نموده به شترهاى سركش كه با بارها بر مى جهند (: تا پالان ها و بارهائى را كه در پشت دارند، بيفكنند) و بر مى جهانند سواران را (كه آن ها را بيندازند)؛ و ابرهاى خالى از اين چيزهاى ترسناك را تشبيه نموده به شتر رام كه شيرشان را مى دوشند و آن ها فرمان برند، و به سهولت بر پشت آنها مى نشينند در حالی که شترانی خوش رفتارند.
#ختم #نهج_البلاغه
┄═🌸๑🍃๑🌺๑🍃🌸❁═┄
╭┅☀️☀️☀️☀️
📖 @khatm_nahj_al_balaghah_365
╰┅🌸🌸🌸🌸