هدایت شده از عطر گل یاس
❇️محل نزول
سوره فلق را بيشتر مفسّرين گفته اند مدنى و بعضى هم گفته اند مكّى است.
❇️زمان نزول
تاريخ نزول سوره فلق در ما بين ابتداء وحى و هجرت مسلمين به حبشه است، و بعد از سوره فيل نازل شده است.
❇️فضای نزول
سیوطی در در الدر المنثور از عبدبنحميد از زيدبناسلم روايت كرده كه گفت: «مردى يهودى رسول خدا صلىاللهعليهوآله را جادو كرد، و در نتيجه آن حضرت بيمار شد، جبرئيل بر او نازل گشته دو سوره معوذتين را آورد و گفت: مردى يهودى تو را سحر كرده و سحر مذكور در فلان چاه است، رسول خدا صلىاللهعليهوآله على عليهالسلام را فرستاد آن سحر را آوردند، دستور داد گره هاى آن را باز نموده، براى هر گره يك آيه بخواند، على عليهالسلام هر گرهى را باز مى كرد يك آيه را مى خواند، همینکه كه گره ها باز و اين دو سوره تمام شد، رسول خدا صلىاللهعليهوآله برخاست، گويا پاى بندى از پايش باز شده باشد».
و از كتاب طبالأئمه نقل شده كه به سند خود از محمدبنسنان از مفضل از امام صادق عليهالسلام نظير اين معنا را روايت كرده . و در اين معنا روايات بسيارى از طرق اهل سنت با مختصر اختلافى وارد شده، و در بسيارى از آنها آمده كه زبير و عمار را هم با على عليهالسلام فرستاد، و در آن كتاب رواياتى ديگر نيز از طرق ائمه اهل بيت عليهالسلام نقل شده .
و به اين دسته روايات اشكالى كرده اند، و آن اين است كه اين روايات با مصونيت رسول خدا از تاثير سحر نمى سازد، و چگونه سحر ساحران در آن جناب مؤثر مى شده با اينكه قرآن كريم مسحور شدن آن جناب را انكار نموده، فرموده: «وَ قالَ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَسْحُوراً انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثالَ فَضَلُّوا فَلا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا».
ليكن اين اشكال وارد نيست، براى اينكه منظور مشركين از اينكه آن جناب را مسحور بخوانند، اين بوده كه آن جناب بىعقل و ديوانه است، آيۀ شريفه هم اين معنا را رد مى كند، و اما تاثير سحر در اينكه مرضى در بدن آن جناب پديد آيد، و يا اثر ديگرى نظير آن را داشته باشد، هيچ دليلى بر مصونيت آن جناب از چنين تاثيرى در دست نيست.
هدایت شده از عطر گل یاس
❇️ترتیب در مصحف
سوره فلق، صدوسيزدهمين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می آید.
❇️ترتیب بر اساس نزول
سوره فلق بیستمين سوره در ترتيب نزول می باشد و بعد از سوره فيل نازل شده است.(لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره های قرآن مختلف است)
❇️ارتباط با سوره قبلی
خداوند سبحان در سوره تبّت دشمنان رسول خدا را مذمت کرد آن گاه توحيد را در سوره اخلاص ياد نمود، سپس استعاذه و پناه بردن بخدا را در دو سوره معوذتان ياد كرد
هدایت شده از عطر گل یاس
💠ویژگی
سوره فلق اولین سوره معوذتان است این سوره آموزش پناهندگى به خداست و نیز با عبارات کوتاه و در چند جمله منابع شر و فساد در جهان را معرفی میکند
هدایت شده از عطر گل یاس
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
تلاوت و قرائت قرآن همزمان با نشانه گذاری آیات - سوره فلق- استاد پرهیزگار
هدایت شده از عطر گل یاس
هدایت شده از عطر گل یاس
👈معانی کلمات آیه 1
فلق: فلق (بر وزن عقل): شكافتن. «فلق الشيء فلقا: شقه» و (بر وزن فرس) اسم مصدر است به معنى شكافته شده (خلق). طبرسى آن را شكاف وسيع گفته است، در قاموس و اقرب الموارد چندين معنى از قبيل صبح، دره و شكاف براى آن نقل كرده و نيز گفته است «الفلق: الخلق كله» ظاهرا منظور از آن در آيه همه خلق است چنان كه خواهد آمد.
👈معانی کلمات آیه 2
«شَرِّ»: بلا و بدی. «شَرِّ مَا ...»: در اضافه (شَرِّ) به (مَا) این نکته است که پروردگار با این بیان به انسان فهمانده است که هر شرّی از هر مخلوقی صادر و ناشی شود، منتسب و مرتبط به خود آن مخلوق است. شرّ محض هم وجود ندارد و بلکه شُرور نسبی است. آنچه نسبت به تو شرّ است، نسبت به آفریده دیگری خیر است. مثلاً اگر گرگی گوسفند تو را بخورد، این کار نسبت به تو و گوسفند شرّ است و نسبت به گرگ خیر. تفنگ یک حربه دفاعی است؛ نشانه رفتن آن به سوی دشمن خونخواره خیر، و به سوی دوست یا آدم بیگناهی شرّ است.و ... خلاصه خدا هر چیزی را برای کاری و مصلحتی آفریده است و اغلب حکمت و فلسفه آنها از دید ما پنهان است.
👈معانی کلمات آیه 3
غاسق: آنچه در تاريكى آيد. ناگفته نماند: غسق به معنى ظلمت شديد يا ظلمت اول شب است، به هر حال آن به معنى ظلمت و تاريكى است. على هذا غاسق چيزى است كه در ظلمت و خفا باشد، طبرسى رحمه اللَّه غاسق را آنچه با ضرر هجوم مىكند «الهاجم بضرره» گفته است، شب تاريك، ماه گرفته شده نيز، معنى كردهاند.
وقب: وقوب: دخول. در نهج البلاغه خطبه 48 فرموده: «الحمد للَّه كلما وقب ليل و غسق» حمد خدا را است هر وقت كه شبى آيد و تاريك گردد.
👈معانی کلمات آیه 4
نفاثات: دمندگان. نفث: دميدن. آن گاهى دميدن معنوى است مانند الهام و تلقين. از رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله نقل شده كه درباره وحى فرموده: «الا و ان الروح الامين نفث في روعى» و گاهى ظاهرى است به معنى انداختن كمى از آب دهان. راغب گويد: «النفث: قذف الريق القليل و هو اقل من التفل» يعنى آن انداختن كمى بزاق است كه از بزاق معمولى اندك است، آن جمع نفاث يا نفاثه است.
عقد: (بر وزن صرد): گرهها. واحده آن عقده است. عقد بر وزن عقل به معنى بستن و گره زدن است «عقد الحبل عقدا: شده».
👈معانی کلمات آیه 5
«حَاسِدٍ»: حسود. بدخواه. کسی که زوال نعمت دیگران را میخواهد.
یادآوری: در آیه دوم این سوره، خداوند به طور عام دستور میفرماید که انسان از شرّ و بلا و اذیّت و آزار همه آفریدههای شَرور، خویشتن را در پناه خدا دارد، سپس در آیات سوم و چهارم و پنجم به طور خاصّ اشاره به سه منبع عمده شرّها میفرماید که عبارتند از: شب تاریک، و سخنچینانِ توطئهگر، و حسودان بدخواه.