🔸 وزارت آموزش و پرورش فلسطین اعلام کرد که ۲۰۰۰ دانش آموز و ۷۰ نفر از کادر مدرسه از ابتدای نسلکشی رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدهاند!
@khattkesh
⭕️ چرا باید درمورد فلسطین با کودک صحبت کرد؟
✍️ خانم دکتر #رقیه_فاضل:
این روزها، خیلی از خبرها، صفحات مجازی یا شبکههای تلویزیون به انتشار تصاویر و اخبار جنگ میپردازند. در این میان، اگر با خردسال یا کودک و نوجوان سروکار داریم، طبیعتاً نگرانیهایی برای ما ایجاد خواهد شد.
بهطور مثال:
آیا فرزندم میتواند این اخبار را بشنود یا این فیلمها را ببیند؟ یا نکند از لحاظ روحی به هم بریزد؟ و نکند نگران شود که او هم ممکن است مادرش را از دست بدهد؟ حالا ما به عنوان نویسنده و یا والد چه کاری باید انجام دهیم؟ در رابطهی «کودک» و «جنگ|مقاومت» طبیعتاً به دنبال نشان دادن تصویر یا رساندن خبر خام جنگ نیستیم. آنچه مهم است، انتقال مفاهیم مهم و ضروری برای تربیت است. اگر موقعیتهای واقعی زندگی بستر تربیت هستند میتوان به این فکر کرد که در بستر جنگ، چه شناختها و روحیاتی را میتوان در کودک ایجاد کرد؟
🔹 اما از سوی دیگر باید بدانیم که اگر کودکی داریم که میتواند گفتگو کند، احتمالاً کم و بیش در جریان خبرهای جنگ قرار خواهد گرفت. پس نمیتوان صرفاً گفت؛ نباید کودک بشنود و ببیند بلکه باید آماده بود که اگر کودکمان در جریان خبرهای دلخراش جنگ قرار گرفت، غافلگیر نشویم. دلها برای کودکانی بسوزد که کسی به آسیبهای روحیشان فکر نکرد و نه در جریان خبر جنگ، بلکه در میدان جنگ و بمباران قرار گرفتند.
باید بدانیم چه بستر تربیتیای در اختیار داریم برای یک تربیت حماسی. از همه مهمتر بدانیم خدا جبران کنندهی استخوانهای شکسته است. رحم کنندهی پیرمردها و پیرزنهاست. همانطور که رازق کودکان صغیر است. ما نهایتاً مربی هستیم، خدا رب ماست... . این تازه شروع ماجراست.
به سه دلیل مسألهی فلسطین، مسألهی کودک ما نیز میتواند باشد:
1️⃣ نگاه جهانوطنی
آیا اگر جنگی در محلهی قاسمآباد مشهد در جریان باشد، میتوانیم بگوییم به محلهی جنت ربطی ندارد؟ اگر در استان خوزستان جنگ باشد، میتوانیم بگوییم به استان ما ربطی ندارد؟ در نگاه تربیتی، درک ما از گسترهی مسائل، هویت ما را معین میکند. انسانهای بزرگوار و بزرگ، ادراک و احساسشان از جهان در جغرافیا محدود نمیشود. ما در تربیت، به دنبال بزرگ شدن هستیم. نگاه جهان وطنی، یک نگاه تربیتی است.
2️⃣ همه درگیر جنگیم
باید دانست جنگ و تجاوز چهرههای مختلفی دارد و صرفاً در صورت نظامی آن بروز نمیکند. ما همین الان که در فاصلهی زیادی از فلسطین به سر میبریم، کودکانی داریم که زیر بار جنگ اقتصادی و تحریم دارویی زندگیشان به خطر افتاده است. در همین زندگی کنونی نیز کودک گاهی با وقایعی مواجه میشود که باید به فهم دقیقی از حق و ناحق برسد تا ظلم نکند و ظلم نپذیرد. باید مراقب وسایلش باشد تا کسی به زور مدادش را از او نگیرد و در عین حال اهل بخشندگی باشد. این یعنی کودک ما از مسأله جنگ اصلا دور نیست.
3️⃣ آمادگی برای جنگهای آینده
اگر دوستدار کودک هستیم، باید بدانیم کودک در بزرگسالی با جنگهایی مواجه خواهد شد که اگر مقدمات ادراکی و عاطفی جنگ در کودکی به او نرسیده باشد، در این مواجهات جدی، با احساس ناتوانی، شکست و ناامیدی روبهرو خواهد شد.
@khattkesh
🔺جنگها از کجا آغاز میشوند؟
✍️ خانم دکتر #رقیه_فاضل | یادداشت دوم:
پیش از گفتگو با کودک در مورد فلسطین باید دانست جنگها از کجا آغاز میشوند. این درک از نقطهی شروع، هم برای مربی بزرگسال لازم است و هم برای انتقال پیام متناسب با کودک.
❗️هر جنگی با «خودبرتربینی» آغاز میشود. برتر دانستن نژادی، طبقاتی، قومیتی، طایفهای، ملیتی، جنسیتی، رنگ پوست یا هر برتربینیای که فکرش را بکنید. در گام بعد، خودبرتربینی به «برتریطلبی» میرسد. چرا که یک فرد یا دولت اگر فکر کند از دیگری برتر است؛ طبیعتاً معتقد خواهد بود لایقتر است و اگر نعمتی وجود دارد، بهتر است برای او باشد و او سزاوارتر از دیگران خواهد بود برای مالکیت نعمتها. این برتریطلبی، منجر به «تجاوز» خواهد شد. چرا که وقتی من به مالکیت سزاوارتر باشم، حمله خواهم کرد برای تصاحب آنچه نزد دیگران وجود دارد.
🔺چگونه جنگ تمام میشود؟
همه از جنگ متنفریم. اما چگونه این وجود منفور را باید تمام کرد و از بین برد؟ دو نظر وجود دارد:
1️⃣ اصالت صلح:
برخی معتقدند برای پایان جنگ، باید صلح کرد. یعنی باید طرفین را به کوتاه آمدن توصیه کرد تا زودتر جنگ بخوابد. این رویکرد که قائل به اصالت صلح است، معتقد است به هر قیمتی باید طرفین راضی شوند به اتمام دعوا.
2️⃣ اصالت عدالت:
نگاه دیگر، که قائل به اصالت عدالت است، معتقد است برای پایان دادن جنگ، باید علتش را نابود کرد. اگر تجاوز رخ داده، باید متجاوز محاکمه شود و حق مظلوم را از ظالم گرفت و عدالت را برقرار کرد. عدالت میتواند از جنگ پیشگیری کند. چرا که ظالم میداند نهایتاً باید حق مظلوم را پس بدهد، غرامت بدهد و تنبیه شود.
🔸 این نگاه معتقد است اگر دو بچه هستند که هر کدام یک کلوچه دارند، یکی سریع کلوچه خودش را خورده و میخواهد کلوچهی دیگری را بگیرد. زمانی که سر کلوچه دعوا میشود، نمیتوان به کودک صاحب کلوچه گفت: چون صلح خوبست و دعوا بد، کوتاه بیا و کلوچهات را نصف کن. اگر کودک اول به این مدل سیر شدن عادت کند، همیشه اهل دزدی و تجاوز خواهد شد.
🔹 نگاه اصالت صلح میگوید اگر اسرائیل به فلسطین حمله کرد و فلسطینیها مقاومت کردند، باید برای خوابیدن هر چه زودتر جنگ، اراضی را نصف کرد. اما نمیداند این دعوت به صلح وقتی اصالت را به صلح میدهد صلحی ناپایدار خواهد بود؛ چرا که اسرائیلیها پس از تملّک نصف سرزمین، کمی نفس میگیرند و دوباره برای نصف باقیمانده، عزم جنگ میکنند و میدانند که یا آن زمین باقیمانده را میگیرند یا باز طرفداران اصالت صلح، پا به میدان میگذارند و برای خوابیدن جنگ آن را نصف میکنند.
❗️پس بالاخره در این بازی، اسرائیلیها همیشه برنده خواهند بود. نگاهی که هیچگاه بازدارنده جنگ نخواهد بود؛ در واقع صلحی است که دعوت به جنگ میکند.
❕در نگاه اصالت عدالت، مقاومت مظلوم و دفاع از خود، نه تنها حق مظلوم است، بلکه تکلیف اوست، چرا که با این کار، جلوی جنگهای آینده را میگیرد.
@khattkesh
⭕️ درمورد روایت مقاومت فلسطین به کودک چه بگوییم؟
✍️ خانم دکتر #رقیه_فاضل | یادداشت سوم:
در روایت مسألهی فلسطین برای کودک، هم اهداف شناختی داریم، هم عاطفی و هم رفتاری:
۱- در اهداف شناختی، علل آغاز جنگ و مبانی مشروعیت دفاع را باید بتوان به زبان کودک گفت.
۲- در اهداف عاطفی، به دنبال ایجاد حس حماسه و امید در کنار حس همدردی با مظلوم هستیم.
۳- در اهداف رفتاری، بهترین سطح یادگیری آن است که کودک ما تصمیم بگیرد که او هم باید کاری بکند. برای این مورد، باید طرحی برای اجرا داشته باشد.
1️⃣ دیدن زیباییها در کنار مظلومیت و سختیها
یک مسألهی مهم، دیدن زیباییها در کنار مظلومیت و سختیهاست؛ و این نگاه مخصوص کودکان نیست. اصولاً وقتی فقط سختیها را میبینیم، عزم حرکت و تغییر از ما سلب میشود. برای اصلاح و تغییر، احتیاج داریم به توانمندی. ریشهی این توانمندی همان داشتههای ماست. پس برای مقاومت و پیروزی، نیاز داریم نعمتها و داشتهها را ببینیم تا بتوانیم روی آنها برنامهریزی کنیم. روایت جنگ، اگر زینبگونه باشد، باید کودک زیباییها را در جنگ ببیند تا بفهمد که تلاش برای رسیدن به یک جهان عادلانه و زیبا، خودش زیباست.
2️⃣ إنّ مع العسر یسرا
همچنین باید بداند «إنّ مع العسر یُسرا» مطمئناً همراه با هر سختی آسانی است. بهدست آوردن این نگاه، محتاج تمرین است و کودک هم باید تمرین کند. خلاقیتهایی که در جنگ و سختی بروز میکند، اصولاً در این مدل نگاه است. نگاه شاکرانه را «دعای جوشن صغیر» در میانهی جنگ به ما میآموزد که وسط سختیها، دیدن نعمتها است که میتواند مثل زره عمل کند: «خدایا چه بسیار بندهای که به شامگاهان و صبحگاهان درآمد ترسان و هراسان، پریشان و اندیشناک، فراری و رانده شده، خرابهنشین در تنگنا و مخفیگاهی از مخفیگاهها که زمین با فراخیاش بر او تنگ شد. چاره و راه نجات و پناهگاهی نمییابد، و من از همه اینها در امنیت، آرامش و سلامت کاملم.»
3️⃣ روایت مظلومیت، ذیل روایت حماسه
مراقب باشیم صرفاً راوی مظلومیت نباشیم. روایت حماسهها و پیروزیها، برای کودک مهم است. در روایت مظلومیت، بسیار باید مراقبت کرد. اگر چه مطمئناً کودک در یک فضای قرنطینه نیست و خبرهای ناگوار را حتماً خواهد شنید. این نگاه زیبابین، میتواند از عواقب سخت شنیدن فجایع انسانی، پیشگیری کند. امیدواری برای مظلوم در جنگ، مثل آب حیات است.
4️⃣ امید ایجاد کنیم
در روایت مقاومت، باید طوری عمل کرد که کودک فکر نکند تنهاست. او باید بداند در یک تیم که تیم خداست یعنی «حزب الله» دارد مقاومت میکند. این حس تیمی، بسیار مهم است.
🔸 معنای پیروزی را باید دقیق کرد. ایجاد امید به پیروزی، نباید به دلداریهای واهی و کوتاه مدت ختم شود. دیدن پیروزی در طول زمان و معنا کردن پیروزی در کاهش توان یا حس هیمنهی دشمن، مهم است.
❗️باید دانست که گاهی پیروزی یعنی اثرگذاشتن بر دیگر ظالمها. در اینصورت است که ظالم دست و پای خود را جمع میکند. گاهی هم بر دیگر مظلومها اثر میگذارد و دیگران را دلگرم میکند که میتوانند ایستادگی کنند. اینها همه معنای پیروزی است که امیدواری ایجاد میکند.
🔹 یک راه آسانش هم این است که از جنگهای دیگری که در آن مظلومین پیروز شدهاند، روایت کنیم. منطقیها میگویند «أدلُّ دلیلٍ علی إمکان الشئ، وقوعُه». پس تاریخ را جدی بگیریم.
🔸 نکته دیگر در امیدواری و ناامیدی در مبارزه، این است که کودک بداند اگر خسته شده است و ضربهای دیده، طبیعتا طرف مقابل او و دشمن او هم از مبارزه خسته شده است. روایت ما باید بهگونهای باشد که اگر خستگی ها را میگوییم، نشان بدهیم دشمن هم خسته است. این باعث میشود یک کشتیگیر تا لحظه آخر مقاومت کند و تسلیم نشود. همینکه بداند رقیبش هم خسته است، فهمش از موقعیت جنگی و مبارزه، دقیق میشود و روحیه و عملش هم متفاوت میشود. إن یمسسکم قرحٌ، فقد مسّ القوم قرحٌ.
@khattkesh
خطکش
⭕️ درمورد روایت مقاومت فلسطین به کودک چه بگوییم؟ ✍️ خانم دکتر #رقیه_فاضل | یادداشت سوم: در روایت
⭕️ درمورد روایت مقاومت فلسطین به کودک چه بگوییم؟
✍️ خانم دکتر #رقیه_فاضل | ادامهٔ یادداشت سوم:
5️⃣ برانگیختن کودک به کمک و حمایت
یک نکتهی مهم در گفتگو با کودک درباره فلسطین، کمک و حمایت است. کودک اگر بیرون از فلسطین است، باید بداند میتواند کمک کند. دعا کند، کمک مالی کند، به دیگران بگوید که کمک و دعا کنند. میتواند با نقاشی کشیدن، نامه نوشتن و بازنشرش توسط بزرگترها، انگیزه و قوت قلب بدهد. این کارها کودک بیرونی را امیدوارتر خواهد کرد.
🔹 فعالیت و تلاش، خودش مایهی امیدواری است و زیباییها را بیشتر میکند. اینکه کودک چه کاری باید انجام دهد برای کمک، کاملاً به داشتههای او برمیگردد؛ اگر نقاشی بلد است، اگر عیدیهایش را جمع کرده، اگر میتواند یک پیام بنویسد خطاب به کودک فلسطینی یا... . جنگ، ما را به داشتههایمان مسلط میکند.
❗️اگر کودک درون جنگ است و داخل فلسطین، میداند که روی هم تیمیهای خدا هم میتواند حساب کند. تنها نیست و دیگران کمک میکنند. «هو الّذی أیّدک بِنَصرِه و بِالمُؤمِنینَ» نصرت خدا و نصرت مؤمنین، از راه خواهد رسید. اگر چه در جنگ، آدم بدها با هم همدست میشوند، اما کودک باید بداند که جنگ، آدمهای خوب را بیشتر به هم پیوند میزند. چه در دل جنگ باشند و چه بیرون آن. ایثار کردن، همدردی و حس برادری و خواهری در جنگ، از نعمتهاست.
6️⃣ آشنایی با قهرمانها
آشنایی با قهرمانها و کسانی که در جنگ توانستهاند کارهای موثری انجام بدهند از نکات مهمی است که کودک به آن احتیاج دارد و کودکان درگیر جنگ بسیار بیشتر.
کودک در میانه جنگ نباید حس کند از من کاری بر نمیآید. آشنایی با سیر رشد قهرمانها، اینکه قهرمانها در کودکی، مثل او بودهاند، اینکه قهرمانها هم سختیهای زیادی کشیدهاند و بزرگ شدهاند، از ملزومات روایت فلسطین است.
البته فهم قهرمانی در اندیشه دینی، به افراد پرقدرت نیست، بلکه به قدرت بزرگ است. این یعنی چه؟ یعنی کودک باید بداند که نباید منتظر یک ابرقهرمان باشد. این مقاومت تک تک مردم است که میتواند یک قدرت بزرگ ایجاد کند. پس اینگونه میتواند از توهمهای انیمیشنی رها شود.
7️⃣ آشنایی با شهادت و عالم غیب
اغلب ما فیلم تلقین شهادتین پسر بچه فلسطینی را به برادر کوچکترش دیدهایم. این یک کار هیجانی نیست. این فیلم، بسیاری از ادراکات ما از «کودک و مقاومت» را تغییر داد. نظریههای رشد در برابر این پسر بچه باید دستهایشان را بالا بگیرند. به نظرم همراه با ما، نظریههای تحول دینداری به زانو درآمدند. این معنا، خود به خود ما را به یک مسأله رهنمون میکند.
▫️آشنایی با مفهوم شهادت و عالم دیگر، از ملزومات روایت مقاومت و مسأله ی فلسطین است. البته درک شهادت خودش منوط به درک مرگ است. کتاب «خداحافظ راکون پیر» مرگ و وجود عالمی دیگر پس از مرگ را تا حد خوبی برای کودک روایت میکند.
▪️حال ما باید برای شهادت این نکته را بگوییم که اینطور نیست که بقیه آدمها زندگی جاوید دارند و آنکه شهید میشود، زندگی این دنیاییش را از دست داده. بلکه مرگ، امری طبیعی است. اما آنکه شهید میشود، برده است.قصهی یخفروشی که بالاخره یخش را از دست خواهد داد؛ یا میفروشد و در قبال یخ چیزی میگیرد، یا یخ را نمیفروشد و کم کم آب میشود و از سرمایهاش را از دست خواهد داد. مرگ تاجرانه، برای فهم شهادت اهمیت دارد.
@khattkesh
زندگی، آنجا که جدالی درمیگیرد میان عزّت و ذلّت، و شرافت تن به خواری نمیدهند، مدرسه است. مدرسهی مقاومت...
❗️این چند اسلاید را ورق بزنید.
@khattkesh
🇵🇸 مدرسهٔ مقاومت
تأملی پیرامون رویکردهای تربیتی گفتمان مقاومت
▪︎با حضور دکتر رقیه فاضل
➕️ روایت و اشتراک تجربههای موفق شما (معلّمان، فعالان تربیتی و مدیران مدارس) پیرامون مسئلهی فلسطین در مدارس و مراکز تربیتی.
📌 شنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۲ | ساعت ۲۰:۳۰
🌐 در بستر اسکایروم: http://B2n.ir/n61232
@khattkesh
▪️مجمع دانشجویان عدالتخواه دانشگاه تهران برگزار میکند:
⭕ ویژه برنامه عدالت آموزشی به مناسبت ۱۳ آبان
🔻با حضور: دکتر ریحانه نادرینژاد (پژوهشگر توسعه و آموزش) و دکتر محمدصادق ترابزاده (پژوهشگر عدالت آموزشی)
🔻زمان: یکشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۱ - ساعت ۱۵
🔻مکان: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، سالن دکتر شریعتی
@khattkesh