🔻ادعای مرگ علوم‌شناختی
‼️علم شناختی چگونه باید به‌نظر برسد؟
📎پیشنهاد می کنیم ابتدا یادداشت «بر علم شناختی چه گذشت؟» از «رافائل نونیز» را مطالعه نمایید:
eitaa.com/kheradvarzi_com/2417
▫️نونیز و همکاران ادعاهای خود مبنی بر ماهیت ناکارآمد علوم‌شناختی را براساس چهارچوب برنامه‌های پژوهشی پیش‌رو-پس‌رو، از فیلسوف علم، ایمر لاکاتوش پایه‌ریزی کرده‌اند. فلسفه و تاریخ علم، به‌خصوص در آن دوره، بر علوم قدیمی‌تر، به‌ویژه فیزیک، متمرکز بود.
▫️احتمالاً اتصالی اساسی بین ژورنال‌های علوم‌شناختی و ژورنال سایکولوژیکال ریویو وجود دارد؛ به دلیل اینکه علوم‌شناختی در مدل‌های نظری‌ای که در این ژورنال نقشی اساسی دارند، قوی است. بنابراین، این اتصال خاص می‌تواند به‌عنوان انعکاسی از هدف‌های مشترک علوم‌شناختی و ژورنال سایکولوژیکال ریویو تفسیر شود؛ نه غلبۀ روانشناسی بر عرصۀ علوم‌شناختی.
▫️با نگاهی به یک رشتۀ به‌طور بهینه طراحی شده، به‌عنوان یک کل با استفاده از مفاهیم زیست‌شناسی سیستم، ممکن است استدلال شود که تنوع در سطح دپارتمان برای موفقیت، بسیار مهم است. وقتی همۀ ارگانیسم‌ها مشابه به‌نظر می‌رسند، نقص‌های مهم می‌تواند برای همۀ آنها ویرانگر باشد.
📝پروفسور کریستین شون، استاد مرکز تحقیق و توسعه یادگیری دانشگاه پیتسبورگ
➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به دایرکت پیام دهید.
📍مجله خردورزی:
@kheradvarzi_com
مجله خردورزی
🔻پیشرانی برای آیندۀ نزدیک
➖چرایی گسست فلسفۀ بومی از حوزۀ علوم‌شناختی
🔹 دکتر مجتبی رستمی کیا، مدیر مرکز مطالعات سیاستگذاری علوم انسانی اسلامی مسعی، در گفتگو با مجله خردورزی:
▫️امروزه، علوم‌شناختی به‌عنوان یکی از پیشران‌های آیندۀ نزدیک، مورد گفت‌وگوی متفکران قرار دارد. علوم‌شناختی، بررسی علمی میان‌رشته‌ای ذهن و هوش و شامل ایده‌ها و روش‌های روانشناسی، زبان‌شناسی، فلسفه، علوم کامپیوتر، هوش مصنوعی، علوم اعصاب و انسان‌شناسی است.
▫️ویژگی متمایز رویکرد پیوندگرا این است که فرایندهای محاسباتی به طور جمعی و موازی انجام می‌شوند و نه به‌صورت گام‌به‌گام، مانند مدل مبتنی بر قانون نماد و در اکثر انواع برنامه‌های رایانه‌ای، محاسبات نه از طریق یک سری استنتاج، بلکه از طریق ارضای هم‌زمان محدودیت‌های متعدد انجام می‌شود.
▫️بخشی از پروژۀ فلسفی علوم‌شناختی مربوط به ایجاد دیدگاه مثبت و جدید از معنای زندگی است که با درک علمی از نحوۀ عملکرد ذهن همخوانی دارد. این خود می‌تواند آینده و اثربخشی این دانش را تهدید یا آن را با فرصتی جدید روبرو کند.
▫️برخی متفکران و کنشگران فلسفۀ بومی معتقدند علوم‌شناختی مباحثی مربوط به «عالم ماده» هستند و قابلیت صورت‌بندی در ذیل مقوله‌های فلسفۀ بومی و الهیات را دارند؛ ازاین‌رو به دلیل تفاوت در عوالم، می‌توان به‌نوعی علوم‌شناختی را در نظریۀ عوالم جای‌گذاری کرد. این نوع ترکیب بسیار شبیه به الهیات طبیعی است.
➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید:
@ErfanKhalilifar
📍مجله خردورزی:
@kheradvarzi_com
مجله خردورزی
🔻ازدست‌دادن جنگل، به‌خاطر درختان
‼️چرا علوم شناختی زنده و سرحال است؟
▫️علم شناختی، بیشتر با «شباهت فامیلی» رشته‌ای تعریف می‌شود تا مجموعه‌ای نامنعطف از رشته‌هایی که در رشته‌ای فراتر از مؤلفه‌های آن آمیخته شده باشند. معنای همۀ اینها این است که دانشمندان علم شناختی، کسانی‌اند که می‌خواهند سازوکارهای شناخت را بهتر بفهمند و برای این منظور، از هر درون‌دادی از دامنه‌های مختلف استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، دیگر نیازی نیست که علم شناختی را به عنوان هم‌آمیزی یکپارچۀ رشته‌های علوم کامپیوتر، فلسفه، روانشناسی، انسان‌شناسی، علوم اعصاب و زبان‌شناسی تعریف کرد.
▫️پژوهشگران می‌بایست ایده‌های خود را به متخصصی در حوزۀ دیگر انتقال دهند، آن هم نه به زبان معمولی که در تعامل با همکاران خود استفاده می‌کنند، بلکه به شیوه‌ای که برای دیگر پژوهشگران در رشته‌های مرتبط واضح و قابل‌درک باشد که در نتیجه، به طور بالقوه منجر به پژوهش مشترک مثمر ثمر خواهد شد.
▫️پژوهشگران می‌بایست ایده‌های خود را به متخصصی در حوزۀ دیگر انتقال دهند، آن هم نه به زبان معمولی که در تعامل با همکاران خود استفاده می‌کنند، بلکه به شیوه‌ای که برای دیگر پژوهشگران در رشته‌های مرتبط واضح و قابل‌درک باشد که در نتیجه، به طور بالقوه منجر به پژوهش مشترک مثمر ثمر خواهد شد. من معتقدم که این جوهرۀ علم شناختی است و این جوهره که در قلب علم شناختی قرار دارد، همچنان قوی است.
📝پروفسور رابرات ام. فرنچ، مدیر بازنشسته تحقیقات روانشناسی و علوم کامپیوتر در دانشگاه بورگاندی
➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید:
@ErfanKhalilifar
📍مجله خردورزی:
@kheradvarzi_com
🔻زدودن غبار از پنجرۀ خیال
‼️چشم‌انداز سوژه برای دیدار با واقعیت
▫️زبان عبارت، همین الفاظی است که فرد برای گفتن مقصود خود از آنها استفاده می‌کند. فرد در تلاش است که گمشدۀ خود را به میانجی همین الفاظ، اراده و پیدا کند؛ اما کوشش‌های پی‌درپی او با شکست مواجه می‌شود؛ زیرا از نظر لکان، زبان از قصد گوینده فراتر می‌رود.
▫️روان‌شناسان مثبت‌گرا با تکیه‌بر خودبسندگی اگو می‌کوشیدند که هویت مستقل، یکپارچه و خلل‌ناپذیری را برای فرد به ارمغان بیاورند، لکان همچنان بر نفی و زدودن تصویر خیالی اگو برای رسیدن به شناخت حقیقی تأکید داشت.
▫️در هویت‌یابی اولیه، فرد به خودشیفتگی دچار می‌شود. خودشیفتگی که حامل تعصب و جانب‌داری هم خواهد بود، به فرد اجازه نمی‌دهد حقیقت را از مجاز بازشناسی کند. در هویت‌یابی ثانویه، با زدوده‌شدن خودشیفتگی، به میانجی حضور دیگری بزرگ و تعامل زبانی، فرد با چهرۀ دیگری از «من» خویش مواجه خواهد شد.
📝دکتر توحید شالچیان ناظر، دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی
➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به دایرکت پیام دهید.
📍مجله خردورزی:
@kheradvarzi_com
🔻تبلیغ دین با روش‌های نوروتراپی
➖ارتباط مطالعات عصب‌شناختی و رفتارهای دینی
🔹 دکتر حسن صبوری مقدم، دانشیار علوم اعصاب شناختی دانشگاه تبریز در گفتگو با مجله خردورزی:
▫️همان‌طور که ما در روانشناسی، روانشناسی دین یا روانشناسی انسانِ دین‌دار داریم، در علوم اعصاب شناختی نیز می‌توان همان موضوعات یا پژوهش‌ها را با ابزارهای دقیق‌ترِ ثبت مغزی و تحلیل‌های کامپیوتری به سمت همان موضوعات برویم.
▫️قسمت‌های جلوی مغز یا همان لب‌های فورنتال، قسمت‌های کنترل‌گر شخصیت ما هستند. مطالعه بر روی افرادی که قسمت لب پیشانی یا فورنتال آنها آسیب دیده بود، نشان داده که شخصیتی بی‌بندوبارترند و مهار کمتری دارند.
▫️ما پروژه‌هایی داریم که با تحریک الکتریکی یا تحریک مغناطیسی مغز، تغییرات رفتاری ایجاد می‌کنند؛ بنابراین در این راستا می‌توانیم نواحی هیجان‌ها، رفتارهای غیراخلاقی و رفتارهای هنجارشکنانه را تعریف کنیم یا قسمت‌هایی که کنترل‌ها را در اختیار دارند را با روش‌های نوروتراپی یا همان روش تحریک الکتریکی یا تحریک مغناطیسی یا سایر روش‌ها افزایش دهیم.
▫️می‌شود در زمانی که انسان‌ها رفتار دینی دارند، مثلاً دعا می‌کنند یا مناجات می‌کنند یا به باورهای مذهبی و دینی خود می‌اندیشند، می‌توان با ابزارهای علوم اعصاب مثل fmri و ابزارهایی که عملکرد مغز را رصد می‌کنند، مانند vrp یا هر ابزار دیگری عملکرد افراد را در زمانی که رفتار دینی و اخلاقی دارند، مطالعه کنیم.
➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید:
@ErfanKhalilifar
📍مجله خردورزی:
@kheradvarzi_com
مجله خردورزی
🔻مرگ مغز و بقای آگاهی
‼️ترمیم نوخاستهگرایی جوهری به‌مثابۀ راهی نو در فلسفۀ ذهن
▫️انگارۀ نوخاستهگرایی جوهری، نوعی دوگانه‌انگاری نفس و بدن محسوب می‌شود که خاستگاه آن به ناتوانی دوگانه‌انگاری دکارتی در پاسخ به شب‌هات تعامل نفس مجرد با بدن مادی برمی‌گردد.
▫️به‌صورت خلاصه، این نظریه بر خلاف نظریۀ دوگانه‌انگاری خام دکارت در فضای فلسفۀ غرب و ابن‌سینا در فضای فلسفۀ اسلامی که قائل به حلول نفس به کالبد بدن بودند، قائل است نفس به‌عنوان امری غیرفیزیکی، در اثر پیچیدگیِ سیستمیِ بدن (مغز) از آن نمود می‌یابد که این نمود جدید در مقایسه با پایۀ نمود، امری نو محسوب می‌شود.
▫️در مجموع، آموزۀ دوگانه‌انگاری جوهری نوخاسته به دلیل زبان تجربی، می‌تواند مکمل و تسهیل‌کنندۀ فهم حدوث جسمانی نفس صدرایی باشد و از طرف دیگر، متافیزیک صدرایی می‌تواند مکمل و درعین‌حال ترمیم‌کنندۀ دوگانه‌انگاری جوهری نوخاسته محسوب شود.
▫️نوخاستهگرایی جوهری از بین دیگر انواع نوخاستهگرایی، ازیک‌طرف قرابت زیادی به قول به وجود روح از منظر دینی و ازطرف دیگر قرابت خاصی به حرکت جوهری نفس و مخصوصاً آموزۀ «جسمانیۀ الحدوث و روحانیۀ البقاء» در علم النفس صدرایی دارد. نوخاستگی جوهری قائل است نفس از بدن زیستی انسان ظهور می‌یابد و تلاش جدی دارد تا با زبان علم تجربه، آن را تبیین نماید.
📝دکتر محمدحسن فاطمی‌نیا، استادیار مؤسسۀ آموزشی امام خمینی(ره)
➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید:
@ErfanKhalilifar
📍مجله خردورزی:
@kheradvarzi_com