بسم الله الرحمن الرحیم
شرح حکمتها
۴۰۲/۱۰/۲۵ . ۲رجب
💢 حکمت ۵۹ 💢
♦️وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ.
کسی که تو را از بدیها برحذر داد، مثل این است که به تو بشارت داده.
دفع شر و ضرر، سود و منفعت است.
🟠 مصادر نهج البلاغه(سید عبدالزهرا حسینی خطیب):
اَلتَّحْذير، تَعْرِيفُ اَلاِنْسَانِ مَا فِيهِ صَلاَحُهُ وَ دَفْعُ المضره عَنْهُ
تحذير، آگاه کردن انسان به چيزى است كه مصلحت او در آن است و زيان و خطر را از او دفع مى كند.
وَ مَعني قَوْلُهُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ كَمَنْ بشَّركَ أِي يَنْبَغِي لَكَ أَنْ تَسُرَّ بِتَحذيرِهِ لَكَ كَما تَسُرُّ لَوْ بَشَّرِكَ بِأَمرٍ تُحِبُّهُ
و اينكه امام مى فرمايد چنين فرد مانند كسى است كه به تو بشارت مى دهد مفهومش اين است كه بايد از اين هشدارها همان گونه خوشحال شوى كه از خبرهاى مسرت بخش خوشحال مىشوى.
وَ أَنْ تَشكُرَهُ عَلَي التَّحذيرَ كَما تَشكُرُهُ عَلَي التَّبْشِيرُ
و بايد از چنين كسى همان گونه تشكر كنى كه از بشارت دهنده تشكر مى كنى،
لِأَنَّهُ لَوْ لَمْ يُرِدْ بِكَ الْخَيْرُ لَما حَذَّرَكَ مِنَ الوُقوعِ في الشَّر
زيرا او اگر خير تو را نمى خواست به تو هشدار نمى داد و از افتادن در شر برحذر نمى داشت.
🔴 انسان باید صادقانه واقعیت میدان را به دیگران بگوید، گفتن حقایق تلخ اگر باعث احتیاط و برنامه ریزی شود بهتر از آن است که حقایق پنهان شوند و یکدفعه شخص خودش را در باتلاق بیندازد.
🟡 اینکه در امور حکومت مسائل شفاف با مردم در میان گذاشته شود (البته برخی امور مثل مسائل نظامی و امنیتی و اموری که دشمن می تواند از آنها سوء استفاده کند مستثنی هستند) و مردم خودشان را آماده شرایط کنند. این بهتر است تا یکدفعه مردم دچار شُوک شوند.
🟠 اینکه طبیب وضعیت را به بیمار، یا به خانواده ی او بگوید ولو اینکه ناراحت شوند بهتر از آن است که بگوید چیزی نیست و بعد که بیماری تشدید شد و امکان درمان از دست رفت بیمار متوجه اوضاع شود.
🟤 شنیدن تلخی ها مقدمه عمل است. حضرت در خطبه۲۱۶ خطاب به مردم می فرماید :
فَلَا تُكَلِّمُونِي بِمَا تُكَلَّمُ بِهِ الْجَبَابِرَةُ
با من آن گونه که با زمامداران ستمگر سخن گفته مى شود، سخن نگوييد.
وَ لَا تَتَحَفَّظُوا مِنِّي بِمَا يُتَحَفَّظُ بِهِ عِنْدَ أَهْلِ الْبَادِرَةِ
و آن گونه که مردم خود را در برابر حاکمان تندخو و جبّار حفظ مى کنند محدود نسازيد.
وَ لَا تُخَالِطُونِي بِالْمُصَانَعَةِ
و به طور تصنّعى و منافقانه با من رفتار نکنيد.
وَ لَا تَظُنُّوا بِي اسْتِثْقَالًا فِي حَقٍّ قِيلَ لِي
هرگز درباره من گمان مبريد که درباره حقى که به من پيشنهاد مى کنيد کوتاهى کنم يا ناراحت شوم.
وَ لَا الْتِمَاسَ إِعْظَامٍ لِنَفْسِي
و هرگز خيال نکنيد من در پى بزرگ ساختن خويشتنم.
فَإِنَّهُ مَنِ اسْتَثْقَلَ الْحَقَّ أَنْ يُقَالَ لَهُ أَوِ الْعَدْلَ أَنْ يُعْرَضَ عَلَيْهِ كَانَ الْعَمَلُ بِهِمَا أَثْقَلَ عَلَيْهِ
زيرا کسى که شنيدن حق يا پيشنهاد عدالت به او برايش سنگين باشد عمل به آن دو، براى او سخت تر و سنگين تر است.
فَلَا تَكُفُّوا عَنْ مَقَالَةٍ بِحَقٍّ أَوْ مَشُورَةٍ بِعَدْلٍ
بنابراين از گفتن سخن حقّ يا مشورت عادلانه، خوددارى نکنيد.
فَإِنِّي لَسْتُ فِي نَفْسِي بِفَوْقِ أَنْ أُخْطِئَ وَ لَا آمَنُ ذَلِكَ مِنْ فِعْلِي
زيرا من به عنوان يک انسان و نه به عنوان يک امام معصوم خود را بالاتر از آن نمى دانم که اشتباه کنم و از خطا در کارهايم ايمن نيستم.
إِلَّا أَنْ يَكْفِيَ اللَّهُ مِنْ نَفْسِي مَا هُوَ أَمْلَكُ بِهِ مِن
مگر اينکه خداوندى که از من قادرتر است مرا از خطا حفظ کند.
((باید خود را آماده شنیدن حرف حق کرد اگر چه تلخ باشد.))
#گفتن_حقایق_تلخ
#فریاد_سودمند
#تبذیر_تبشیر
ـ•┈┈••••✾• •✾•••┈┈•ـ
به گروه شرح نهجالبلاغه پای منبر مولا ملحق شوید،
╭═━⊰🍂🌺🌺🍂⊱━═╮ https://eitaa.com/joinchat/2066481246Cb13f0be69d
╰═━⊰🍂🌺🌺🍂⊱━═╯
.
🔴 جمله " مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ " یعنی دوست خوب کسی است که انذار و تبشیر را باهم دارد، هم در مقابل خوبیها بشارت میدهد، هم ازبدیها منع میکند.
📕در کتاب كافى شریف ازامام باقرمى خوانيم كه به يكى از ياران خود فرمود: اِتَّبِعْ مَنْ يُبْكيكَ وهُو لَكَ ناصِحٌ
از كسى پيروى كن كه تو را مى گرياند ولى خيرخواه توست.
وَلا تَتَّبِع مَن يُضحِكَكَ وَهُو لَكَ غاشٍّ
از كسى كه تو را مى خنداند اما به تو دروغ مى گويد و حقايق را وارونه نشان مى دهد، پيروى مكن.
امام صادق علیه السلام :
أَحَبُّ إِخْوَانِي إِلَيَّ مَنْ أَهْدَى إِلَيَّ عُيُوبِي
بهترین بردارم عیوبات مرا به من هدیه می کند.
🟠غررالحکم از امیرالمومنین:
صَدِيقُكَ مَنْ نَهَاكَ وَ عَدُوُّكَ مَنْ أَغْرَاكَ. دوستِ تو كسى است كه از بديها بازَت دارد، و دشمنت كسى است كه ترا به كارهاى بد تحريك كند.
پیامبر صلی الله علیه وآله:
اَلدِّينُ اَلنَّصِيحَةُ.
دين، نصيحت و خيرخواهى است.
قُلْنَا: لِمَنْ يَا رَسُولَ اَللَّهِ ؟
عرض كرديم : نصيحت و خيرخواهى براى چه كسى؟
قَالَ: لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَئِمَّةِ اَلْمُسْلِمِينَ وَ عَامَّتِهِمْ
فرمود : براى خدا، براى كتاب او، براى پيامبر او، براى پيشوايان مسلمانان و براى توده آنها.
🟡 تشر زدن به خود، باعث رشد است، ابن ابی الحدیدنقل می کند.:
أَوَّلُ ما يَجِبُ عَلَي الإنسانُ أن يُحَذِّرَ نَفسَهُ وَ يَنصَحَها
اول چسزی که بر انسان واجب و ضروری است اینست که نفس خود را برحذر بدارد و خیر خواه خود باشد
🟠 نصیحت امام صادق برای دوستان، شخصی می گوید با پدرم خدمت امام صادق رسیدیم در حالی که پدرم با برخی افراد ظالم همکاری داشت. حضرت به او فرمود:
فَمَا حَالُكَ إِذَا نُودِيَ بِكَ فِي أَعْوَانِ اَلظَّلَمَةِ
چه حالى دارى وقتى تو را (در قيامت) جزو ياران ستمگر ندا دهند؟
قَالَ فَوَجَمَ أَبِي
محمّد گويد: پدرم بسيار اندوهگين شد و گلويش را بغض گرفت و از سخن گفتن باز ايستاد.
فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْه إِنَّمَا خَوَّفْتُكَ بِمَا خَوَّفَنِي اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ
امام صادق عليه السّلام با مشاهده اين حالت او فرمود: اى عذافر! من تنها تو را از چيزى ترساندم كه خداوند مرا از آن ترسانيده است.
قَالَ مُحَمَّدٌ فَقَدِمَ أَبِي فَلَمْ يَزَلْ مَغْمُوماً مَكْرُوباً حَتَّى مَاتَ
محمّد گويد: پدرم از آن زمان پيوسته غمگين و بدحال بود، تا از دنيا رفت.
📕در نامه ۵۳ به مالک فرمود:
ثُمَّ لْيَكُنْ آثَرُهُمْ عِنْدَكَ أَقْوَلَهُمْ بِمُرِّ الْحَقِّ لَكَ
از میان وزرا و اطرافیان نزدیکت افرادى را مقدم دار که در گفتن حقايق تلخ براى تو از همه صريح اللهجه تر باشند.
وَ أَقَلَّهُمْ مُسَاعَدَةً فِيمَا يَكُونُ مِنْكَ مِمَّا كَرِهَ اللَّهُ لِأَوْلِيَائِهِ
و در مساعدت و همراهى با تو در امورى که خداوند براى اوليايش دوست نمى دارد کمتر کمک کنند .
وَاقِعاً ذَلِكَ مِنْ هَوَاكَ حَيْثُ وَقَع
خواه موافق ميل تو باشد يا نه.
اللهم وفقنا لما تحبّ و ترضی
#گفتن_حقایق_تلخ
#فریاد_سودمند
#تبذیر_تبشیر
ـ•┈┈••••✾• •✾•••┈┈•ـ
به گروه شرح نهجالبلاغه پای منبر مولا ملحق شوید،
╭═━⊰🍂🌺🌺🍂⊱━═╮ https://eitaa.com/joinchat/2066481246Cb13f0be69d
╰═━⊰🍂🌺🌺🍂⊱━═╯
.