يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللّهُ فَكُلُواْ مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُواْ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ (4):
سوره مائده _ آیه چهارم
(اى پیامبر!) از تو مىپرسند: چه چیزهایى براى آنان حلال شده است؟ بگو: تمام پاكیزهها براى شما حلال گشته است، و (نیز صید) سگهاىِ شكارى آموزش دیده كه در پى شكار گسیل مىدارید و از آنچه خداوند به شما آموخته، به آنها یاد مىدهید. پس، از آنچه براى شما گرفتهاند بخورید و نام خدا را (هنگام فرستادن حیوان شكارى) بر آن ببرید و از خدا پروا كنید، كه خداوند سریع الحساب است.
«جَوارح»، جمع «جارحة»، از ریشهى «جَرْح»، به دو معناى كسب و زخم بكار مىرود. به حیوان صیّاد، جارحه گویند، چون شكار را زخمى مىكند، یا آنكه براى صاحبش، شكارى كسب مىكند. به اعضاى بدن هم كه وسیلهى كسب و تلاش است، جوارح گفته مىشود.
با عنایت به كلمهى «مُكلّبین» از ریشهى «كلب»، به معناى سگ، تنها صید سگهاى آموزش دیده حلال است، نه صید حیوانات شكارى دیگر آن هم شكارى كه سگ، در پى آن گسیل شده و آن را نگهداشته است، نه آنكه براى خودش شكار كرده باشد كه خوردن آن حرام است.
- پیامبران، پاسخگوى سؤالها و نیازهاى طبیعى جامعهاند. «یسألونك»
- آنچه را نمىدانیم، باید از انبیا و وارثانشان بپرسیم. «یسألونك» (مسلمین صدر اسلام، نسبت به یادگیرى احكام وتكالیف دینى، احساس مسئولیّت داشتند.)
- سؤال، یك ارزش ونشانهى احساس مسئولیّت است. «یسئلونك»
- سؤال، زمینهى نزول تدریجى آیات قرآن است. «یسئلونك»
- رابطهى امّت با پیامبر، بىواسطه است. «یسئلونك»
- اسلام، به مسألهى تغذیه اهمیّت داده است. «یسئلونك ماذا اُحلّ لهم»
- هر غذایى كه حرام شده، به خاطر پلیدى آشكار یا نهان آن است. «اُحلّ لكم الطیّبات»
- اصل و قانون كلى آن است كه همهى چیزهاى پاك و دلپسند، حلال باشد. «اُحلّ لكم الطیّبات»
- چون اسلام دینى فطرى است، آنچه را كه دل بپسندد و فسادى نداشته باشد حلال مىكند. «اُحلّ لكم الطیّبات» (میان تشریع وتكوین هماهنگى است.)
- آموزش، منحصر به انسان نیست، حیوانات هم قابل تعلیم و تسخیرند. «تعلّمونهنّ»
- دانش، حتّى به سگ ارزش مىدهد و كارآیى آن را بیشتر مىكند. «تعلّمونهنّ» سگ با اندكى آموزش، یك عمر شكار خود را به معلّمش هدیه مىكند. «أمسكن علیكم» ولى بعضى انسانها كه همه چیز را از خدا فرا گرفتهاند، «علّمكم اللّه» براى خدا چه مىكنند؟
- قسمتى از گوشتِ شكار، براى حیوان كه شكارچى است. «فكلوا ممّا امسكن علیكم» (حرف «مِن» یعنى بخشى از آن را بخورید)
- هنگام فرستادن سگ شكارى، نام خدا برده شود. «واذكروا اسم اللّه علیه»
- رعایت مقرّرات الهى در مصرف گوشت جلوهاى از تقواست. «كلوا... واتّقوا»
- در میان حیوانات وحشى، بعضى حلال گوشت هستند. (شكار، نشانه وحشى بودن حیوان است) «فكلوا ممّا امسكن علیكم»
- توجّه به معاد وحسابرسى سریع الهى، یكى از انگیزههاى تقواست. «اتّقوا اللّه انّ اللّه سریع الحساب»
#تفسیرنور
حجةالاسلام قرائتی
لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ
سوره سبا _آیه چهارم 👆👆👆
ترجمه 👇👇👇
تا كسانى را كه ایمان آورده و كارهاى شایسته انجام دادهاند پاداش دهد؛ آنانند كه برایشان آمرزش و روزى نیكو مقرّر است.
پیام آیه 👇👇👇
«رزق كریم» رزقى است كه با وسعت و كرامت و عزّت همراه باشد، نه با منّت و ترحّم.
- رستاخیز براى دریافت پاداشهاست. «لیجزى الّذین آمنوا»
- كسى مىتواند پاداش و كیفر واقعى را بدهد كه از همه چیز آگاه باشد. «عالم الغیب... لیجزى»
- رحمت خدا بر غضبش مقدّم است. (در این آیه پاداش و در آیهى بعد كیفر مطرح شده است.) «لیجزى - لهم عذاب»
- جز ایمان و عمل صالح، راهى براى دریافت پاداش نیست. «آمنوا و عملوا الصالحات اولئك لهم»
- بخشودگى، مقدّمهى دریافت نعمتهاست. «مغفرة»
- رزق اخروى بسیار وسیع و بزرگ و كریمانه است. «رزق كریم»
- پاداشهاى الهى، هم معنوى است، «مغفرة» و هم مادّى. «رزق كریم»
#تفسیرنور
حجةالاسلام قرائتی
الَّذِينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَن سَبِيلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ
سوره محمد (ص)، آیه اول 👆👆👆
ترجمه آیه شریفه 👇👇👇
كسانىكه كفر ورزیدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، (خداوند) اعمالشان را تباه گردانید.
نکات :👇👇👇👇
در میان یكصد و چهارده سوره قرآن كریم، در یازده سوره، اولین آیه درباره تهدید یا توبیخ است كه به جز سوره احزاب بقیه در مورد دشمنان اسلام است.
1. سوره انعام. «... ثمّ الّذین كفروا بربّهم یعدلون»... امّا كافران براى پروردگارشان شریك قرار مىدهند.
2. سوره توبه. «برائة من اللّه و رسوله» خداوند و رسول او از كفّار برائت دارند.
3. سوره احزاب. «یا أیّها النبىّ اتّق اللّه و لاتطع الكافرین و المنافقین» اى پیامبر! از خداوند پروا كن و از كفّار و منافقان پیروى نكن.
4. سوره محمّد. «الّذین كفروا و صدّوا عن سبیل اللّه»
5. سوره ممتحنه. «یا ایّها الّذین آمنوا لاتتّخذوا عدوّى و عدوّكم اولیاء» اى اهل ایمان! دشمن من و دشمن خودتان را سرپرست خود قرار ندهید.
6. سوره منافقون. «اذا جاءك المنافقون...» هرگاه منافقین نزد تو آمدند... .
7. سوره معارج. «سئل سائل بعذاب واقع» یكى از منافقان و دشمنان تقاضاى عذاب كرد.
8. سوره بیّنه. «لم یكن الّذین كفروا من اهل الكتاب والمشركین منفكّین حتّى تأتیهم البیّنة» كفّار از اهل كتاب و مشركان، از كفر و شرك خود دست بردار نیستند، مگر آن كه برایشان شاهد و بیّنه بیاید.
9. سوره فیل. «ألمتر كیف فعل ربّك باصحاب الفیل» آیا ندیدى كه پروردگارت با سپاه فیل چه كرد؟
10. سوره كافرون. «قل یا أیّها الكافرون» اى پیامبر! به كافران بگو.
11. سوره مسد. «تبّت یدا أبى لهب و تب» دستان ابولهب بریده باد.
عبارت «صدّوا عن سبیل اللّه» را دو گونه مىتوان معنا كرد:
الف) به معناى اعراض كردن، یعنى خودشان از راه خدا اعراض كردند.
ب) به معناى ممانعت كردن، یعنى مردم را از راه خدا بازداشتند.(3)
عبارت «أضلّ أعمالهم» را نیز دو گونه مىتوان معنا كرد:
الف. خداوند اعمال خوب كفّار و مشركان، مانند صدقه و انفاق به فقرا را به دلیل كفر و منحرف كردن مردم، باطل و بى اثر مىكند، به گونهاى كه در آخرت در پرونده آنان خبرى از این چیزها نیست.
ب. خداوند، تلاشهاى آنان براى از بین بردن اسلام و شكست مسلمانان را بى اثر مىسازد تا به مقصد و هدف نائل نشوند.
اعمال كفّار همه تباه است. «أضلّ أعمالهم» این تباهى اعمال كفّار با چند تعبیر در قرآن كریم آمده است:
- «كرماد اشتدّت به الریح فى یوم عاصف»(4)،اعمال كافران چون خاكسترى است كه در روزى طوفانى، بادى سخت بر آن بوزد.
- «فحبطت اعمالهم»(5) اعمال كفّار محو مىشود.
- «كسراب بقیعة»(6) اعمال كفّار همچون سرابى است كه تشنگان، آن را آب مىپندارند.
----- منابع 👇👇👇
3) تفسیر مخزن العرفان.
4) ابراهیم، 18.
5) كهف، 105.
6) نور، 39.
پیام آیه شریفه 👇👇👇
- در روانشناسى تبلیغ، گاهى باید بى مقدّمه سخن گفت. «بسم اللّه الرحمن الرحیم الّذین كفروا...»
- معمولاً هر انحرافى انحراف دیگر را به دنبال دارد، بعضى ابتدا كفر مىورزند و آنگاه مانع ایمان دیگران مىشوند. «كفروا و صدوا»
- تلاش كفّار ناكام مىشود، كوشش آنان عاقبت ندارد و مردم دیر یا زود حقیقت را خواهند فهمید. «صدوا... أضل أعمالهم»
- راه خدا دشمن دارد و دشمنان بیكار نمىنشینند و در صدد انحراف دیگرانند. «صدّوا عن سبیل اللّه»
- تباه كردن اعمال، نوعى كیفر الهى براى كفّار است. «كفروا... اضلّ»
#تفسیرنور
حجةالاسلام قرائتی
@kanize_z_roghayeh